Hermann Ölberg

Hermann Maria Ölberg (14 tetor 1922 - 25 shkurt 2017 ) ishte një albanolog dhe interlinguist austriak, i njohur për kërkime në fushën e studimeve indo-evropiane . Specialiteti i tij ishte gjuha shqipe dhe historia e Shqipërisë ; Puna e tij si esperantist ishte gjithashtu e rëndësishme.

Ölberg studioi gjuhësi të përgjithshme në Universitetin e Innsbruck nga viti 1948 dhe mori doktoraturën në vitin 1962 me një tezë mbi toponomastikën . Në vitin 1972 përfundoi habilitimin me një studim albanologjik mbi fonologjinë dhe fjalorin indoevropian . Ndërmjet viteve 1975 dhe 1987 ai ishte profesor universitar për gjuhësinë e përgjithshme dhe të aplikuar në kryeqytetin e Tirolit .

Puna shkencore

Përveç kësaj, Ölberg ishte entuziast për gjuhët e planifikuara, veçanërisht për Esperanton . Ai e mësoi këtë idiomë në vitin 1948 nga Leo Blaas (1891–1951), gjyqtar dhe president për një kohë të gjatë i Klubit Esperanto të Innsbruck-ut. U vlerësuan edhe ligjëratat e tij shumëvjeçare për fonetikën akustike . Për shumë dekada ai redaktoi revistën akademike Innsbruck Contributions to Cultural Studies, e cila u themelua nga Johann Knobloch në 1953. Pasardhësi i tij si redaktor ishte Wolfgang Meid . Ölberg ishte gjithashtu i përfshirë në komitetin ekzekutiv të fakultetit të filozofisë. Gama e temave shkencore të mbuluara nga Ölberg është mahnitëse. Kolegët ekspertë nga vendet gjermanishtfolëse botuan tekstet e tij si libër në vitin 2015. Në moshën mbi 90 vjeç, Ölberg redaktoi dy monografi.

Puna e tij u bë thelbësore për studimin e fundit shkencor të shqipes: Ölberg vazhdoi në këtë mënyrë traditën e shkollave austriake dhe gjermane për të studiuar kulturën shqiptare dhe marrëdhëniet ndërballkanike në mënyrën më dinjitoze. Që nga viti 1972, Ölberg drejton seminarin albanologjik në universitetin e Insbrukut, duke e bërë atë një qendër të studimeve shqiptare të njohur në të gjithë Evropën. Përveç kësaj, ai organizoi kongrese të rëndësishme shkencore (p.sh. një kolokium ndërkombëtar për albanologjinë në Innsbruck në 1972) dhe u ofroi shkencëtarëve të rinj shqiptarë trajnime të mëtejshme dhe qëndrime pasuniversitare në Republikën e Austrisë. Në vitin 2005, Universiteti i Tiranës e nderoi duke i dhënë doktoratë nderi .

Vepra dhe ese (përzgjedhje)

• Illyrisch, Alteuropäisch, Breonisch. in: Wolfgang Meid, Hermann M. Ölberg, Hans Schmeja (Hrsg.): Studien zur Namenkunde und Sprachgeographie. Festschrift für Karl Finsterwalder zum 70. Geburtstag [= Innsbrucker Beiträge zur Kulturwissenschaft 16]. Innsbruck 1971, S. 47–59.
• Akten des Internationalen Albanologischen Kolloquiums zum Gedächtnis an Univ.-Prof. Dr. Norbert Jokl: Innsbruck, 28.9.–3.10.1972.
• mit Kunigunde Müller: Grundlagen der Sprachschallanalyse (Sonagraphie). Innsbruck 1976.
• Zur Grundlegung der Interlinguistik. in: Plansprachen. Darmstadt 1976, S. 243–254.
• Die Weltsprachenfrage im wissenschaftlichen Werk Hugo Schuchardts. Sonderdruck aus: Sitzungsbericht der philosophisch-historischen Klasse. Österreichische Akademie der Wissenschaften, Wien 1978.
• Interlinguistik – Teil der Linguistik? in: Terminologie als angewandte Sprachwissenschaft. München 1979, S. 239–246.
• mit Wolfgang Meid, Hans Schmeja (Hrsg.): Sprachwissenschaft in Innsbruck. Arbeiten von Mitgliedern und Freunden des Instituts für Sprachwissenschaft der Universität Innsbruck aus Anlass des fünfzigjährigen Bestehens des Instituts im Jahre 1978 und zum Gedenken an die 25. Wiederkehr des Todestages von Hermann Ammann am 12. September 1981. Innsbruck 1982.
• Universität Innsbruck. Institut für Sprachwissenschaft: Dokumente zur Geschichte der indogermanischen und allgemeinen Sprachwissenschaft sowie der altindischen Geschichte (Philologie) und Altertumskunde an der Universität Innsbruck von den Anfängen (1861) bis 1945. Innsbruck 1984.
• La lektorato Esperanto je la universitato de Innsbruck. Innsbruck 1986.
• Untersuchungen zum indogermanischen Wortschatz des Albanischen und zur diachronen Phonologie aufgrund des Vokalsystems (= Albanische Forschungen Nr. 35). Harrassowitz 2013, ISBN 3-447069597.
• Aufsätze zur Interlinguistik und Esperantologie. Edition Iltis, Bad Bellingen 2015, ISBN 978-3-943341-32-4

Lidhjet e jashtme

• Njoftimi për vdekje në faqen e Ambasadës Shqiptare në Vjenë
• Njoftim nekrologji në gazetën e përditshme tirol, me foto
• Letër zyrtare ngushëllimi nga kolegët e Universitetit të Insbrukut
• Lista e shkrimeve të botuara në Innsbruck
• Historia e institutit të gjuhës në Innsbruck me përmendje të spikatur të Ölberg Arkivuar 4 dhjetor 2021 tek Wayback Machine
• Ölberg në katalogun e departamentit të gjuhëve të planifikuara të Bibliotekës Kombëtare Austriake
• Intervistë në radio me Ölberg për Esperanton (1984) në serinë ORF Nga dita në ditë