Qeverimi i ndërmjetshëm osman
Qeverimi i ndërmjetshëm osman, ose Lufta Civile Osmane (20 korrik 1402 - 5 korrik 1413; Turqisht: Fetret Devri, "Periudha Interregnum"), ishte një luftë civile në Perandorinë Osmane midis bijve të sulltan Bajazitit I pas humbjes së babait të tyre në betejën e Ankarasë më 20 korrik 1402. Megjithëse Mehmed Çelebi u konfirmua si sulltan nga Timuri, vëllezërit e tij Isa Çelebi, Musa Çelebi, Süleyman Çelebi dhe më vonë, Mustafa Çelebi, refuzuan të njohin autoritetin e tij, duke pretenduar secili fronin për vete. Lufta civile ishte rezultati. Qeverimi zgjati pak më pak se 11 vjet deri në Betejën e Çamurlu më 5 korrik 1413, kur Mehmed Çelebi doli si fitimtar, kurorëzoi veten Sulltan Mehmed I dhe rivendosi perandorinë.
Lufta civile Redakto
Lufta civile shpërtheu midis bijve të sulltan ,Bajazitit I pas vdekjes së tij më 1403. Djali i tij më i madh, Süleyman, me kryeqytetin e tij në Edrene, drejtoi Bullgarinë e pushtuar së fundmi, të gjithë Trakinë, Maqedoninë dhe Greqinë e Veriut. Djali i dytë, Isa Çelebi, u vendos si një sundimtar i pavarur në Bursa dhe Mehmeti formoi një mbretëri në Amasia. Lufta shpërtheu midis Mehmetit dhe Isës dhe pas betejave të Ermeni-beli dhe Ulubad (mars–maj 1403), Isa iku në Konstandinopojë dhe Mehmeti pushtoi Bursën. Beteja e mëvonshme në Karasi midis Mehmetit dhe Isës rezultoi në një fitore për Mehmetin dhe Isa duke ikur në Karaman. Isa më vonë u vra në një banjë nga agjentët e Mehmetit.
Ndërkohë, djali tjetër i mbijetuar i Bajazitit, Musa Çelebi, i cili u kap në betejën e Ankarasë, u la i lirë nga Timuri në ruajtjen e Yakub të Germijanidëve. Musa u lirua, pasi Mehmeti bëri një kërkesë për lirimin e vëllait të tij. Pas vdekjes së Isait, Süleyman kaloi ngushticat me një ushtri të madhe. Fillimisht, Süleyman ishte i suksesshëm. Ai pushtoi Anadollin, duke kapur Bursën dhe Ankaranë më vonë atë vit.
Gjatë ngërçit në Anadoll, i cili zgjati nga 1405–1410, Mehmeti dërgoi Musën përtej Detit të Zi në Trakia me një forcë të vogël për të sulmuar territoret e Sulejmanit në Evropën jug-lindore. Kjo manovër së shpejti e kujtoi Sulejmanin në Traki, ku filloi një garë e shkurtër por sanguinare midis tij dhe Musait. Në fillim Suleyman kishte epërsinë, duke fituar Betejën e Kosmidionit më 1410, por në vitin 1411 ushtria e tij u largua tek Musa në Ederne dhe Suleyman u ekzekutua me urdhër të Musait. Tani Musa ishte sundimtari i sundimeve osmane në Traki.
Manuel II Palaiologos, perandori bizantin, kishte qenë aleat i Sulejmanit; Prandaj Musa rrethoi Kostandinopojën. Manuel i bëri thirrje Mehmetit për ta mbrojtur atë, dhe osmanët e Mehmetit tani garnizonin Kostandinopojën kundër osmanëve të Musait të Trakisë. Mehmeti bëri disa festa të pasuksesshme kundër trupave të vëllait të tij dhe u detyrua të kalonte përsëri në Bosfor për të shuar një revoltë që kishte shpërthyer në territoret e tij. Tani Musa bëri presion në rrethimin e Kostandinopojës. Mehmeti u kthye në Traki dhe mori ndihmën e Stefan Lazareviqit, despotit serb.
Ushtritë e vëllezërve rivalë osmanë u takuan në fushën e Çamurlut (sot Samokov, Bullgari). Hasani, Agai i jeniçerëve të Mehmetit, doli përpara radhëve dhe u përpoq që trupat të ndryshonin anën. Musa vrapoi drejt Hasanit dhe e vrau atë, por u plagos vetë nga një oficer që e kishte shoqëruar Hasanin. Osmanët e Musait luftuan mirë, por betejën e fituan Mehmeti dhe aleatët e tij. Musa iku, më vonë u kap dhe u mbyt. Me vdekjen e Musait, Mehmeti ishte djali i vetëm i mbijetuar i sulltan Bajazitit të ndjerë I dhe u bë Sulltan Mehmeti I. Qeverimi ishte një shembull i mrekullueshëm i vëllavrasjes që do të bëhej i zakonshëm në trashëgiminë osmane.
Referime Redakto
- The Late Medieval Balkans: A Critical Survey from the Late Twelfth Century to the Ottoman Conquest
- Finkel, Caroline (2006). Osman's Dream: The Story of the Ottoman Empire 1300–1923 (në anglisht). London: John Murray. ISBN 978-0-7195-6112-2.
- The Ottoman Empire, 1300-1600: The Structure of Power
- Kastritsis, Dimitris J., The Sons of Bayezid: Empire Building and Representation in the Ottoman. Civil War of 1402-1413, Brill, 2007, ISBN 978-90-04-15836-8.