Wizz Air, i inkorporuar ligjërisht si Wizz Air Hungary Ltd. dhe stilizuar si W!zz Air, është një kompani ajrore hungareze[1] me kosto të ulët me zyrën e saj qendrore në Budapest. Linja ajrore u shërben shumë qyteteve në Evropë, si dhe disa destinacioneve në Afrikën e Veriut dhe në Lindjen e Mesme.[2] Ajo ka flotën më të madhe të çdo linje ajrore hungareze, edhe pse nuk është një transportues flamurtare dhe aktualisht shërben 44 vende.[2][3] Kompania e saj me bazë në Jersey, Wizz Air Holdings Plc, është e listuar në Bursën e Londrës dhe është përbërës i Indeksit të FTSE 250. Që nga viti 2018, linja ajrore ka qendrën më të madhe në Aeroportin e Budapestit me mbi 60 destinacione. Në vitin 2017, kompania ajrore transportoi 28.3 milionë udhëtarë[4].

Historia Redakto

Kompania ajrore u krijua në shtator 2003. Investitori kryesor është Indigo Partners, një firmë amerikane private e kapitalit[5] specializuar në investimet e transportit. Fluturimi i parë u bë nga Aeroporti Ndërkombëtar Katowice më 19 maj 2004. [6] Drejtori Ekzekutiv i kompanisë është József Váradi, ish Drejtori Ekzkutiv i Malev Hungarian Airlines . Kompania është e regjistruar në Qarkun e Pestit (Hungari). [7]

Më 25 shkurt 2015, Wizz Air filloi tregtimin në bursën e Londrës.[8]

Në nëntor 2017 Wizz njoftoi se ata po planifikojnë të nisin një kompani bijë britanike të quajtur Wizz Air UK. Linja ajrore do të bazohet në Londrën Luton, duke përfituar nga një numër i slloteve për ngritje dhe ulje të fituara nga Monarch Airlines, kur kjo iefundit hyri në administratë në vitin 2017.[9] Kompnaia ajrore ka aplikuar për një Certifikatë dhe Licencë Operimi. Pritet që kompania ajrore të nisë operimet në mars 2018 duke përdorur avionë të regjistruar britanikë. Wizz Air UK do të fillojë të marrë përsipër fluturimet në Britani të Madhe që operohen aktualisht nga Wizz Air. Wizz Air tha se linja ajrore do të punësojë deri në 100 punëtorë deri në fund të vitit 2018. [10]

Në nëntor 2018, u raportua se Wizz Air kishte njoftuar planet për të riaktivizuar degën e saj Wizz Air Ukraine, rreth tre vjet pasi ishte mbyllur. Sipas planit, Wizz Air Ukraine do të kërkojë të përfundojë certifikimin në 2019 pas blerjes së njëzet aeroplanë A320/321 neo. Bazat do të zhvillohen në Kiev si dhe në qytete të tjera anembanë vendit. Deri në vitin 2025, synon të ketë një xhiro të pasagjerëve prej 6 milion pasagjerësh në vit. [11]

Çështjet e korporatave Redakto

 
Zyrate Laurus Ndërtesa B, zyra qendrore e Wizz Air
 
Kabina e një Airbus Wizz Air A320-200
 
Wizz Air Airbus A320-200 veshur me pamjen e mëhershme të kompanisë

Zyrë qendrore Redakto

Zyra e tanishme mund të gjendet në zyrat Laurus (Laurus Irodaház) Ndërtsa B, Budapest,[12] që nga marsi i vitit 2016. [13] Ndërtesa e re ka 5 kate, e cila i jep kompanisë hapësirë më të madhe se cilado nga zyrat e mëparshme. Para kohës kur zyra qendrore e saj ishte në aeroport, zyra qendrore e saj ishte në Parkun e Biznesit të Aeroportit C2 në Vecsés, afër aeroportit. [14]

Operimet Redakto

Wizz Air preferon të vendoset në aeroportet më të vogla ose të mesme për të ulur shpenzimet dhe tarifat. Linja ajrore gjithashtu ka një shërbim të blerjes në bord, i quajtur Wizz Café dhe një shërbim pazaresh i quajtur Wizz Boutique. [15]

Ndërsa përpiqej të shpejtoj rrëzimin e SkyEurope në qershor të vitit 2009, Wizz Air pretendonte se ishte "fitimprurës për disa vite". [16] Megjithatë, si kompani private nuk ishte e nevojshme të publikonte llogaritë e saj financiare - raportet vjetore janë ende në dispozicion. Në nëntor 2009, doli se Wizz Air ishte në mënyrë të konsiderueshme humbëse dhe nuk kishte bërë asnjë fitim, ndërkohë që vononte rikthimin e borxhit prej 32 milionë eurosh për pesë vjet.[17] Humbjet që nga fillimi i operimeve arritën në 78 milionë euro, të cilat, në vitin 2009, nxitën sugjerimet që linja ajrore do të paraqiste për falimentim. [18] Që atëherë Wizz Air raportoi fitime në 2012,[19] në 2013, në 2014[20] dhe në 2015. Wizz Air ka CASK-in (kosto për një ulëse për kilometër) të dytën më të ulët midis linjave ajrore evropiane. [20]

Destinacionet Redakto

Wizz Air filloi shërbime të reja midis Katowice dhe London Gatwick më 2008. [21] Në janar 2008, fluturimet filluan nga Gdansk në Goteborg, Bournemouth dhe Coventry. Në verën e vitit 2008, Wizz Air rifilloi shërbimet verore sezonale nga Katowice dhe Budapest në Girona, si dhe një shërbim të ri javor për Girona nga Gdansk. Shërbime të tjera verore nga Budapesti janë Heraklion, Korfuz, Burgas dhe Varna; nga Katowice në Kretë-Heraklion dhe Burgas; dhe Varshavë në Korfuz dhe Burgas. Gjithashtu, rifilloi shërbimin e tij tre herë në javë nga Aeroporti i Londrës Luton në Burgas. Më 2 tetor 2008, Wizz Air njoftoi se një numër i shërbimeve të tij rumune do të kishin rritur frekuencën pas një porosie për tre avionë Airbus A320.[22]

Në shkurt 2012, Wizz Air njoftoi se do të fillojë fluturimet nga Aeroporti Ndërkombëtar Debrecen për në Londër, duke filluar nga 18 qershor 2012. [23] Më 11 shtator 2012, Wizz Air njoftoi rrugë të reja për në Tel Aviv të Izraelit. [24]

Më 12 prill 2013, Wizz Air njoftoi se do të fillojë fluturimet nga Aeroporti i Budapestit në Aeroportin Ndërkombëtar të Heidar Aliyev të Bakus, duke filluar nga data 17 qershor 2013.[25] Më 26 qershor 2013, Wizz Air njoftoi hyrjen në tregun sllovak, duke shtuar një rrugë të re nga Aeroporti Ndërkombëtar Košice duke filluar nga shtatori 2013. [26]

Më 26 qershor 2015, ajrore hapi bazën e saj të 19-të, në Aeroportin Ndërkombëtar të Tuzlës në Bosnjë dhe Herzegovinë dhe dërgoi një aeroplan të ri Airbus A320 në aeroport. Me një avion të stacionuar në aeroport, Wizz Air hapi rrugë të reja në Memmingen (afër Mynihut) dhe Torp (afër Oslos), duke filluar më 26 qershor 2015, si dhe në Hahn (afër Frankfurt) dhe Skavsta (afër Stokholmit) 28 qershor 2015. [27]

Në shkurt të vitit 2016, Wizz Air njoftoi një bazë të re në Aeroportin Ndërkombëtar të David Builder Kutaisi (duke i shërbyer KutaisitGjeorgji ).[28] Në tetor 2016, Wizz Air njoftoi një bazë të re në Aeroportin Ndërkombëtar të Chişinău (duke shërbyer Chişinău ) në Moldavi.[29] Në dhjetor 2016 Wizz Air njoftoi një bazë të re në Varna të Bullgarisë.[30]

Në shkurt 2017, Wizz Air njoftoi një bazë të re në Londrën Luton Airport në Mbretërinë e Bashkuar. [31] Gjithashtu në 2017, kompania shtoi tre rrugë të reja, në Tel Aviv , Izrael, PrishtinëKosovë dhe KutaisiGjeorgji , për një total prej mbi 500 rrugësh.[3]

Në janar 2018 Wizz Air njoftoi një bazë të re në Aeroportin Ndërkombëtar të Vjenës në Austri. Tre Airbus 320/321 janë planifikuar të bazohen në Vjenë dhe kompania do të operojë gjithsej 17 rrugë të reja nga kryeqyteti austriak.[32]

Që nga viti 2018, kompani ajrore ka qendrën më të madhe në Aeroportin e Budapestit me mbi 60 destinacione në mbarë botën.

Në nëntor 2018, kompania ajrore njoftoi se do të hapte një bazë në Aeroportin Ndërkombëtar John Paul II në Krakow, Poloni, duke filluar me 12 rrugë. [33]

Flota Redakto

 
Wizz Air Airbus A320-200 me pamje të re
 
Wizz Air Airbus A321-200

Wizz Air filloi operimet me një flotë të avionëve të Airbus A320. Në nëntor të vitit 2015, ajo filloi të operojë Airbus A321 e saj të parë, me një zgjerim të mëtejshëm të këtij modeli në flotën e tyre gjithashtu.[34][35] Të gjitha avionët u blenë të rinj nga Airbus, sipas marrëveshjeve të leasing-ut financiar nga kompani të ndryshme në mbarë botën, ndër të cilat: DAE Capital, GECAS, Cheung Kong, ICBC, Aviacion Goshawk, Avolon, CCB Financial Leasing [36] ose Aviacion CDB [37] .[38] [39]

Që nga korriku 2018, flota e Wizz Air përbëhet nga avionët e mëposhtëm: [40]

Me 263 avionë të porosiur, Wizz Air ka më së shumti porosi nga kompanitë ajrore evropiane, më lart se Norwegian Air me 126. [41]

Filialet Redakto

  • Wizz Air UK [42] u themelua më 18 tetor 2017 si njësi në Mbretërinë e Bashkuar të Wizz Air, pas aprovimit të AAC- së, filiali filloi operacionet me 4 avionë të regjistruar fillimisht. Njësia aktualisht është duke operuar fluturime nga dhe në Luton në emër të prindit të saj hungareze dhe është krijuar për të siguruar që Wizz Air të ketë qasje të plotë në treg në Mbretërinë e Bashkuar pas Brexit.[42]

Aksidentet dhe incidentet Redakto

  • Më 8 qershor 2013, fluturimi Wizz Air 3141, një Airbus A320-232 (Regjistrimi HA-LWM) nga Aeroporti i Bukureshtit - Henri Coandă, Rumani në Romë-Ciampino, Itali, bëri një ulje emergjente[43] në aeroportin Leonardo da Vinci-Fiumicino kur ekuipazhi hasi në probleme duke ulor rrotat krysore. Avioni u transferua në Fiumicino për shkak të pistës më të gjatë dhe zjarrfikësit aplikuan shkumën pas uljes si një masë parandaluese. Avioni u evakuua duke përdorur rrëshqitëset.[44] Raportet fillestare të udhëtarëve të lënduar u mohuan nga aeroporti Wizz Air dhe Rome Fiumicino, i cili tha se disa udhëtarë kërkuan kontrolle mjekësore por nuk raportuan asnjë lëndim.[45]

Lidhje të jashtme Redakto

Referime Redakto

  1. ^ "Hungarian Wizz Air Opens Fifth Hub in Poland". Business Week. Marrë më 2008-03-20. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  2. ^ a b "Wizz Air". wizzair.com. Marrë më 13 qershor 2015. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  3. ^ a b "Wizz Air profits soar amid strong demand for eastern European flights". The Irish News (në anglisht). Marrë më 2017-07-27.
  4. ^ "Traffic statistics". corporate.wizzair.com (në anglisht). Marrë më 2018-11-05.
  5. ^ "Ryanair meets Wizz Air: does a merger make sense?". 2009-07-08. Arkivuar nga origjinali më 15 korrik 2009. Marrë më 2009-07-28. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  6. ^ "Wizz Air celebrates 10th birthday and 69 million passengers". Anna Aero. 21 maj 2014. Marrë më 13 qershor 2015. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  7. ^ "Company information (official registration number 13-09-096209)". Arkivuar nga origjinali më 12 mars 2009. Marrë më 16 shkurt 2009. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  8. ^ "LONDON STOCK EXCHANGE TODAY WELCOMED WIZZ AIR HOLDINGS PLC". 25 shkurt 2015. Arkivuar nga origjinali më 10 mars 2016. Marrë më 4 prill 2015. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  9. ^ "Wizz Air Acquires Additional Slots At London Luton". Wizzair.com. Marrë më 2018-03-30. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  10. ^ "Wizz Air Prepares for Brexit". Airliner World. 2017-10-25. Marrë më 2018-03-30. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  11. ^ "Wizz Air to reactivate Ukrainian subsidiary". {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  12. ^ "Company Information". Wizz Air. Marrë më 2018-10-28. Laurus Offices | Kőér street 2/A | Building B | H-1103 | Budapest, Hungary {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  13. ^ "Wizz Air is newest major tenant in Erste Group Immorent's Laurus Offices in Budapest". erstegroup.com. 21 prill 2016. Marrë më 29 tetor 2018. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  14. ^ "Company information". Arkivuar nga origjinali më 12 mars 2009. Marrë më 2009-10-25. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)Mirëmbajtja CS1: BOT: Gjendja e adresës origjinale është e panjohur (lidhja) "Wizz Air Hungary Airlines Ltd. Airport Business Park C2, Lőrinci út 59 2220 Vecsés, Hungary"
  15. ^
    " Wizz Café dhe Wizz Boutique Arkivuar 15 shkurt 2012 tek Wayback Machine ." Wizz Air. Marrë nga 3 shkurt 2012.
  16. ^ "While SkyEurope is sinking, Wizz Air is stretching wings". 29 qershor 2009. Marrë më 1 dhjetor 2009. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)[lidhje e vdekur]
  17. ^ "Maďarský Wizz Air skončil v desaťmiliónovej strate". 2009-11-26. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  18. ^ "WizzAir suffers €9.5 million in losses". 27 nëntor 2009. Arkivuar nga origjinali më 1 dhjetor 2009. Marrë më 1 dhjetor 2009. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  19. ^ "Why Europe's second lowest cost producer may be looking for fresh capital". 3 prill 2013. Marrë më 3 prill 2013. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  20. ^ a b "CAPA Profiles Wizz Air: growing at 15% annually, one of Europe's most profitable airlines "not desperate" for IPO". 19 shtator 2014. Marrë më 20 prill 2015. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  21. ^ "Wizz Air launches London Gatwick – Katowice flight". 2007-08-09. Arkivuar nga origjinali më 2010-03-06. Marrë më 2008-05-05. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  22. ^ "Wizz Air adds three new A320 aircraft and doubles capacity in Romania – 15 new routes in the next six months". Arkivuar nga origjinali më 2010-03-06. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  23. ^ "Wizz Air begins flights between Debrecen and London from 18 June 2012". Arkivuar nga origjinali më 6 janar 2012. Marrë më 20 janar 2019. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  24. ^ "Wizz Air Launches Low Fares to/from Israel". Arkivuar nga origjinali më 7 korrik 2014. Marrë më 20 janar 2019. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  25. ^ "WIZZ AIR ENTERS AZERBAIJAN". wizzair.com. Arkivuar nga origjinali më 17 maj 2015. Marrë më 13 qershor 2015. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  26. ^ "Wizz Air will start the route Košice-London in September! - Airport Košice". airportkosice.sk. Arkivuar nga origjinali më 2 prill 2015. Marrë më 13 qershor 2015. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  27. ^ "Wizz Air to establish its 19th base at Tuzla in Bosna-Herzegovina". Arkivuar nga origjinali më 31 maj 2016. Marrë më 16 prill 2016. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  28. ^ "Wizz Air opens base at Kutaisi International Airport". Agenda.ge. 4 shkurt 2016. Marrë më 5 shkurt 2016. {{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  29. ^ "Wizz Air announces 26th base in Chisinau, Moldova". Marrë më 14 gusht 2017. {{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  30. ^ "Wizz Air announces 27th base in Varna, Bulgaria". Marrë më 14 gusht 2017. {{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  31. ^ "Wizz Air announces UK base London Luton". Marrë më 14 gusht 2017. {{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  32. ^ "WIZZ AIR ANNOUNCES AUSTRIAN BASE IN VIENNA WITH 3 BASED AIRCRAFT AND 17 NEW LOW-FARE ROUTES". Wizzair.com. Arkivuar nga origjinali më 9 janar 2018. Marrë më 2018-01-17. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  33. ^ "Wizz Air will fly from Krakow. Cheap carrier will open 12 routes from the capital of Lesser Poland". businessinsider.com.pl. 21 nëntor 2018. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  34. ^
  35. ^
  36. ^
  37. ^
  38. ^
  39. ^
  40. ^ Airbus Orders and Deliveries (XLS), accessed via "Orders & Deliveries". Airbus. 5 korrik 2018. Arkivuar nga origjinali më 4 dhjetor 2017. Marrë më 18 korrik 2018. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  41. ^ "Europe's airlines: Who's growing fastest? Look at fleet orders". CAPA Centre for Aviation. 1 maj 2018. {{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  42. ^ a b "WIZZ AIR APPLIES FOR UK AIR OPERATOR CERTIFICATE". Wizz Air Hungary Ltd. Marrë më 7 prill 2018. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  43. ^ "Wizzair W6 3141 Bucharest – Rome emergency landing". planecrashes.org. Arkivuar nga origjinali më 9 qershor 2015. Marrë më 13 qershor 2015. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  44. ^ Andrew Frye (8 qershor 2013). "Wizz Air Flight Makes Emergency Landing in Rome". Bloomberg.com. Marrë më 13 qershor 2015. {{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  45. ^ "Wizz Air jet makes safe emergency landing in Rome". Yahoo News. 8 qershor 2013. Marrë më 13 qershor 2015. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)