Arkitektura Pallava

Arti dhe Arkitektura Pallava përfaqësojnë një fazë të hershme të Artit dhe Arkitekturës Dravidiane që lulëzoi plotësisht gjatë sundimit të Dinastisë Çola. Tempujt e parë me gurë dhe llaç të Indisë Jugore u ndërtuan gjatë sundimit Pallava dhe u bazuan mbi prototipet e mëparshme prej tulle dhe druri.

Tempulli bregdetar në Mahabalipuram, pjesë e Shtatë Pagodave të Mahabalipuramit

Dinastia Pallava sundoi midis viteve 600–900 dhe arritjet e tyre më të mëdha ndërtuese janë tempujt shkëmborë të Mahabalipuramit dhe kryeqyteti i tyre, Kançipurami, të gjendur në shtetin indian Tamil Nadu. Arkitektura e Dinastisë Pallava ishte një nga pararendëset e Arkitekturës Indiano-Jugore. Shembujt më të hershëm të tempujve në stilin dravidian i përkasin periudhës Badami Çalukja-Pallava. Tempujt e heshëm ishin kryesisht të kushtuar zotit Shiva. Tempulli Kailasanatha i quajtur edhe Raxhasimha Pallavesvaram në Kançipuram, i ndërtuar nga Narasimhavarmani II i njohur edhe si Raxhasimha është një shembull i shkëlqyer i tempujve të stilit Pallava. Vlen të përmendet veçanërisht Tempulli bregdetar i ndërtuar nga Narasimhavarmani II afër Mahabalipuramit që është një pjesë e Trashëgimisë Botërore të UNESCO-s.

Arkitektura Pallava ishte ndërmjetëse e kalimit nga Arkitektura e skalitur në shkëmb në tempujt strukturorë prej guri. Shembujt më të hershëm të arkitekturës Pallava janë tempujt e skalitur në shkëmb që datojnë midis viteve 610 dhe 690 dhe tempujt strukturorë midis viteve 690 dhe 900. Një numër tempujsh të skalitur në shkëmb mbajnë mbishkrime të mbretit pallava, Mahendravarmani I dhe pasuesve të tij. Duke filluar me tempujt e skalitur në shkëmb, skulptorët pallava më vonë përparuan te faltoret e shkëputurura strukturore që frymëzuan Tempujt Çola të periudhës së mëvonshme. Disa nga shembujt më të mirë të artit dhe Arkitekturës Pallava janë Tempulli Kailasanathar i Kançipuramit, Tempulli bregdetar dhe Pança Rathat e Mahabalipuramit. Akshara ishte skulptori më i madh i periudhës së tyre.

Relievi i skalitur në shkëmb Zbritja e Gangut në Mahabalipuram

Tempulli Kailasanatha në Kançipuram dhe Tempulli bregdetar në Mahabalipuram të ndërtuar nga Narasimhavarmani II, Tempulli i skalitur në shkëmb në Mahendravadi nga Mahendravarmani janë shembujt mjeshtëror të stilit tempullor pallava. Tempulli i Nalanda Gediges në Kandi të Sri Lankës është gjithashtu një shembull i tillë. Tempulli i famshëm i Tondesvaramit në Tenavarai dhe Tempulli i lashtë i Konesvaramit në Trinkomalit u patronizuan dhe u zhvilluan strukturalisht nga mbretërit pallava në shekullin e VII në Sri Lanka.

Në kundërshtim me përshtypjen popullore rreth perandorisë pasuese Çola që eksperimentoi në ndërtimin e komplekseve të mëdhenj tempullor, ishte Dinastia Pallava që në fakt eksperimentoi jo vetëm në krijimin e tempujve të mëdhenj pasi filloi ndërtimin e tempujve shkëmborë pa përdorur llaç, tulla etj. Shembujt e shkëlqyer të këtyre tempujve janë Tempujt Thirupadagam dhe Thiruoragam që kanë imazhe 8.5 dhe 11 m të larta të zotit Vishnu në mishërimin e formave të tij Pandavadhuthar dhe Trivikraman. Në krahasim, Siva Lingamin në Tempujt mbretëror të Dinastisë Çola në Thanxhavur dhe Gangaikonda Çolapuram janë 5.2 dhe 5.5 metra të lartë. Duke konsideruar se Tempulli Kançi Kailasanatha i ndërtuar nga Raxhasimha Pallava ishte frymëzimi për Tempullin Brihadisvara në Thanxhavur të Raxha Raxha Çolas, mund të përfundohet me siguri se sunduesit pallava ishin mes sunduesve të parë në Indi për të ndërtuar që ndërtuan si komplekse të mëdha tempullore ashtu dhe statuja shumë të mëdha hyjnish dhe idhujsh. Shumë tempuj të Shivës dhe Vishnut në Kanchi të ndërtuar nga sunduesit e mëdhenj Pallava dhe që përfshijnë Rathat dhe Relievin Zbritja e Gangut (të quajtur edhe Pendesa e Arxhunas) janë shembuj të pakrahasueshëm të Monumenteve të mbrojtur nga UNESCO në Indi. Brezi i vazhdueshëm i tempujve çola, pallava dhe pandija (bashkë me ata Adigaimanë pranë Karurit dhe Namakalit), ashtu si dhe trupi tempullor Sethupathi midis Pudukotait dhe Ramesvaramit, përfaqëson njëtrajtësisht Stilin Arkitekturor Jugor të Indisë që tejkalon çdo formë tjetër arkitekture mbizotëruese midis rrafshirës së Dekanit dhe Kanijakumarit. E panevoshme të shtohet se në vendin Telugu stili ishte pak a shumë njëtrajtësisht sipas stilit Indiano-Jugor ose Dravidian të arkitekturës.

Një nga pesë Rathat në Mahabalipuram ku paraqitet një pellg kushtuar Nandit

Historia

Arkitektura Pallava mund të ndahet në dy faza – faza e skalitjes në shkëmb dhe faza strukturore. Faza e skalitjes në shkëmb zgjati nga viti 610 deri në vitin 668 dhe konsiston në dy grupe monumentesh – Grupi i Mahendras dhe Grupi i Mamallas. Grupi i Mahendras është emri i vendosur për monumentet e ndërtuara gjatë mbretërimit të Mahendravarmanit I (610 – 630). Monumentet e këtij grupi janë në mënyrë të pandryshueshme salla me kolona të skalitura nga faqet e malit. Këto salla ose mandapa me kolona ndjekin prototipin e tempujve xhainistë të kësaj periudhe. Shembujt më të mirë të Grupit të Mahendras janë Tempujt shpellorë në Mandagapatu, Pallavarami dhe Mamanduri. Grupi i dytë i monumenteve të skalitur në shkëmb i përket Grupit të Mamallas (nga viti 630 deri në vitin 668). Gjatë kësaj periudhe përkrahë sallave me kolona ose Mandapave u ndërtuan faltoret e veçuara monolitike të quajtura ratha. Disa nga shembujt më të mirë të këtij stili janë Pança Rathat dhe Zbritja e Gangut në Mahabalipuram.

Faza e dytë e Arkitekturës Pallava është faza strukturore kur u ndërtuan faltoret e veçuara me gurë dhe llaç të sjell për këtë qëllim. Monumentet e kësaj faze ndahen në dy grupe – Grupi i Raxhasimhas (nga viti 690 deri në vitin 800) dhe Grupi i Nandivarmanit (nga viti 800 deri në vitin 900). Grupi i Raxhasimhas përfshin tempujt e hershëm strukturorë të Arkitekturës Pallava, kur u zhvilluan mjaft eksperimentime arkitekturore. Shembujt më të mirë të kësaj periudhe janë Tempulli bregdetar në Mahabalipuram dhe Tempulli Kançi Kailasanathar në Kançipuram, të dy të ndërtuar nga Narasimhavarmani II, që ishte i njohur si Raxhasimha. Shembulli më i mirë i Grupit të monumenteve të Nandivarmanit është Tempulli Vaikunta Perumal në Kançipuram. Gjatë kësaj periudhe, Arkitektura Pallava arriti pjekurinë e plotë dhe ofroi modele sipas të cilave u ndërtuan Tempulli Brihadisvarar i Dinastisë Çola në Thanxhavur dhe Gangaikonda Çolapuram si dhe vepra të tjera arkitekturore të shquara.

Arkitektura e skalitur në shkëmb

Mahabalipurami

Tempulli bregdetar në Mahabalipuram

Grupi i monumenteve në Mahabalipuram është një kompleks monumentesh në distriktin e Kançipuramit në Tamil Nadu. Me afërsisht 40 shenjtërore, duke përfshirë relievin e Zbritjes së Gangut, Mahabalipurami është pjesë e Trashëgimisë Botërore të UNESCO-s që në vitin 1984. Këta monumente të periudhës Pallava përfshijnë: Pança Rathat me Dharmaraxha Rathan, Arxhuna Rathan, Bhima Rathan, Draupadi Rathan, Nakula Sahadeva Rathan dhe Ganesha Rathan; mjaft tempuj shpellorë që përfshijnë Varaha Mandapan, Krishna Mandapan, Mahishasuramardini Mandapan, Mandapa e Pesë Pandavëve; tempujt strukturorë bashkë me tempullin bregdetar, tempullin Olakanesvara, Thirukadalmallain si dhe Zbritjen e Gangut, një nga relievet më të mëdhenj në botë në qiell të hapur. Mahabalipurami është i njohur për madhështinë e tij arkitekturore.

Mahabalipurami njihet edhe me emrat Mamallapuram, Mahamallapuram dhe Mavalipuram dhe është mbiquajtur "vendi i shtatë pagodave" nga lundruesit evropianë që zbarkuan në këtë breg pasi panë shtatë majat ose stupat e tempujve hindu.

Dokumentet përmendin se siti gjatë kohës së Periplusit (shekulli i I i e.s.) dhe Ptolemeut (viti 140 i e.s.) ishte një port. U bë qytet i shquar në shekullin e VII nga mbretërit pallava që sundonin jugun e Madrasit (tashmë të njohur si Çenai) që ishte një qendër e tregëtisë detare. Në periudhat pasuese u bë më i famshëm për tempujt e tij shkëmbor dhe shpellat si dhe tempujt strukturorë të ndërtuar midis viteve 630 dhe 728 të e.s.. Gjatë shekullit të VII aktiviteti i ndërtimit të tempujve shënoi fillimin e arkitekturës shkëmbore në Indinë jugore si pjesë e stilit arkitekturor dravidian. Disa nga monumentet e ndërtuar gjatë kësaj periudhe janë: Pança Rathat shkëmbore (pesë Rathat) ose karrot, relievet në qiell të hapur të njohura si Zbritja e Gangut, shpella e skalitura shkëmbore si Govardhanadhari, Mahishasuramardini dhe tempulli Xhala-Sajana Perumal, të gjitha të atribuara Mamallës.

Rathat e Bhimës dhe Dharma Raxhës

Monumentet unike në Mahabalipuram paraqesin një shkrirje fetare, kulturore dhe legjendash të gjitha të lidhura me panteonin hindu. Të gjithë këta monumente të gjendur në brigjet e Gjirit të Bengalit janë në stilin ekskluziv të arkitekturës dravidiane, duke përthithur artin dhe kulturën e Tamil Nadusë. Monumentet janë: Mandapa, të quajtura edhe tempuj shpellorë; Ratha, ose karro; relievi shkëmbor në qiell të hapur që paraqet pendimin e Arxhunës ndaj Shivës për të marr armën Pashupata; dhe tempujt strukturorë. Arkitektura e tempujve të skalitur në shkëmb, veçanërisht rathat, u bënë model për stilin arkitekturor të tempujve të Indisë së jugut në periudhat pasuese. Veçoritë arkitekturore, veçanërisht të skulpturave u adoptuan gjerësisht në Indinë e jugut dhe në ndërtimin e tempujve në Kamboxhia, Anam dhe Xhava. Pasardhësit e skulptorëve të këtyre tempujve janë artizanë aktivë dhe të përfshirë në kulturën bashkëkohore të qytetit të Mahabalipuramit.

Tempujt Ratha

Relieve nga muret e tempullit shpellor Varaha

Pança Rathat janë tempuj të skalitur në formën e karrove. Këto janë pesë struktura monolitike të skaltitura shkëmb dioriti ose graniti që shfaqen mbi plazhin ranor dhe duken si karro në një tablo ose procesion. Pesë Rathat, të njohura gjithashtu si Pandava Rathat (Pandavat ishin pesë vëllezër dhe me gruan e tyre të përbashkët Draupadi bëjnë pjesë në eposin indian Mahabharata) të datuara në shekullin e VII gjatë mbretërimit të Dinastisë Pallava përfshijnë Dharmaraxha Rathan, Bhima Rathan, Arxhuna Rathan, Nakula Sahadeva Rathan dhe Draupadi Rathan. Ato janë të skalitura nga një shkëmb i vetëm, por me projekte të ndryshme. Ato nuk u përfunduan plotësisht dhe kështu që në asnjë nga tempujt nuk janë kryer oferta fetare. Përveç këtyre pesë rathave është edhe një tjetër ratha që u ndërtua në fund të shekullit të VII e njohur si Ganesha Ratha. Datimi i kësaj rathe është bazuar në një mbishkrjim të emrit Parameshvaravarman I, i cili ishte nipi i Mahamallës.

Shpellat e skalitura në shkëmb

Mandapat ose shpellat e skalitura në shkëmb janë shenjtore ose tempuj të mbuluar me relieve. Periudha më e hershme e përdorimit të shpellave si tempuj haset në periudhat budiste dhe xhainiste kur këto u gërmuan dhe pastaj u skalitën në shkëmb me dalta dhe çekiçë hekuri. Nga njëmbëdhjetë mandapat ose shpellat e para në Mahabalipuram, më të shquarat janë Varaha Mandapa, Krishna Mandapa, Mandapa e Pesë Pandavëve, Mahishasuramardini Mandapa dhe Shpella Tigër; të skalitura dhe të dekoruara me panele në stilin Mamalla gjatë periudhës Pallava në shekullin e VII, ku Tempujt shpellorë Adirançanda janë datuar në periudhën Mahendraverman të shekullit të VII. Mbetjet e dukshme në shpella tregojnë se ato ishin gjithashtu të suvatuara dhe të pikturuara kur u ndërtuan. Një nga relievet më mbresëlënës të skalitur në muret e shpellave është ai i hyjneshës Durga (një formë e hyjneshës Shakti), që vret Mahishasuran, demoni me kokë bualli. Ky panel me relieve në shpellën e tempullit Mahsisuramardhini është konsideruar një kryevepër e artit indian. Shumë nga shpellat e periudhës Pallava kanë mbetur të papërfunduara.

Relievet shkëmbore të Zbritjes së Gangut

Relievet shkëmbore

Relievet shkëmbore janë skalitur në shkëmbinjtë ose në popla të veçanta guri. Relievi më i famshëm shkëmbor që shihet në Mahablipuram quhet Zbritja e Gangut (gjithashtu i njohur edhe si Pendimi i Arxhunës ose Pendimi i Bhagirathës), që është përmendur edhe si relievi shkëmbor më i madh në botë në qiell të hapur. Ky reliev është skalitur në dy popla (gurë gjigandë) të mëdha 27 m të gjatë dhe 9 m të lartë me paraqitje të panumërta lavdëruese nga episodet e mitologjisë hindu. Këto i përkasin fillimit ose mesit të shekullit të VII në popla gjigande graniti dhe konsiderohen nga hindutë si "një nga mrekullitë e artit skulpturor indian".

Vende të tjera

Mahendravadi 12°59′30″N 79°32′0″E

Tempull i skalitur në shkëmb nga Mahendra Varmani I

Mahendravadi është një fshat në talukun Arakonam në Tamil Nadu. Sipas sitit Indian Indians, për sa i përket historisë së fshatit: "Mahendravadi ia detyron zanafillën e tij mbretit pallava, Mahendra Varmani I (580–630 i e.s.). Sipas një mbishkrimi në shkrimin pallava grantha, ky tempull shpellor u gërmua nga Gunabhara në bregun e një ujëmbledhësi të madh të quajtur Mahendra thataka në qytetin e Mahendrapuras. Tempulli shpellor është formuar nga skalitja e një pople të madhe shkëmbore që qëndronte e veçuar. Tani Garbhagriha e tempullit ka një imazh të Narasimhas". Kontributi i Dinastisë Pallava për zhvillimin kulturor ishte mjaft domethënës. Ajo fitoi famë nëpërmjet zhvillimit të Artit dhe Arkitekturës së tyre. Edhe sot, tempujt dhe skulpturat e tyre dëshmojnë për arritjet kulturore të saj.

Monumente historike ne liqen

Ky fshat u themelua nga mbreti Mahendra Varmani I që sundonte mbretërinë e madhe Pallava. Më vonë, djali i tij Narasimha Varmani I erdhi në pushtet dhe u përqëndrua më shumë te Mamallapurami. Fshati ka një histori prej 1,700 vjetësh dhe dëshmitë e skulpturave dhe tempujve shpellorë të Mahendravarmanit janë akoma të shquara. Një tempull shumë i lashtë shpellor (një tempull i monolitik i skalitur në shkëmb) është nën kontrollin e 'Archeologic Survey of India' (ASI). Mirëmbajtja është shqetësimi kryesor me tempujt e skalitur në shkëmb për shkak të përqëndrimit të kufizuar nga ASI.

Monumente pranë Tempullit Vinaxhagar

Rruga Brahmanan tregon dëshmi të një sistemi shumë të vjetër të kulturës së shtëpive si dhe të adhurimit të Lakshmi Narajanit dhe Shivës. Në fshat ndodhen dy tempuj të vjetër, përkatësisht tempulli i Shivës dhe tempulli i Lakshmi Narajananit, që përcaktojnë dhe historinë e fshatit. Besohet se tempujt i përkasin historisë së vjetër Pallava. Tempulli i Lakshmi Narajananit ka statujat më të vjetra dhe çdo dhjetor zhvillohet një festë. Tempulli pranë liqenit është shumë tërheqës për besimtarët e fshatit dhe në fshatrat e qytetet e tjerë përreth tij, ku shumë njerëz vijnë dhe adhurojnë hyjneshën e quajtur "Madhuvathamani" (ose "Madhagu Katha Aman") që do të thotë "Hyjnia e liqenit ujëmbledhës". Në fshat ekzistojnë tempuj historikë disa shekullorë të Shivës dhe Vishnut, që përbëjnë trashëgimi të rëndësishme kulturore. Qyteti më i afërt është Nemili. Turistët mund ta vizitojnë qytetin për tempullin e famshëm të Virabhatra Svamit, tempullin e Shivës dhe Tempujt Poniamanë.

Shpellat e skalitura në shkëmb të Mamandurit

Mamanduri 12.74°N 79.66°E / 12.74; 79.66

Mamanduri është një fshat në distriktin Tiruvanamalai të shtetit indian Tamil Nadu. Gjendet në rrugën Kançipuram - Vandavasi, pranë Dusit. Është i njohur për tempujt shpellorë të skalitur në shkëmb të shekullit të VII, që janë monumente të rëndësisë kombëtare të shpallur nga 'Archaeological Survey of India' (ASI).

Mbishkrimet në tempujt e skalitur në shkëmb, ia atribuojnë tempujt mbretit pallava të shekullit të VII, Mahendravarmani I. Narasimha është hyjnia kryesore e shpellës I, ndërsa shpella II në kompleks është e njohur nga mbishkrimet e vona si Shpella Shaiva Rudravalisvaram.

Shpellat janë të vendosura në brigjet e lumit Palar. Një ujëmbledhës i emërtuar Çitramegha tataka, gjithashtu i njohur si ujëmbledhësi Dusi-Mamandur gjendet mbrapa shpellave, që besohet se është ndërtuar nga Mahendravarmani I. Shpellat përmbajnë mbishkrime tamile Brahmi dhe piktura shpellore.

Tempulli Pundarikakshan Perumal 10.96°N 78.67°E / 10.96; 78.67

Një nga kullat e portikëve të brendshëm të tempullit me mure drejtkëndore përreth

Tempulli Pundarikakshan Perumal ose Tempulli i Thiruvellarait në Thiruvellarai, një fshat në rrethinat e Tiruçirapallit në Tamil Nadu, është një tempull hindu kushtuar adhurimit të Vishnut. I ndërtuar në Arkitekturën Dravidiane, është një nga 108 Divja Desamët kushtuar Vishnut, që adhurohet si Pundarikakshani dhe bashkëshortja e tij Lakshmi si Pankaxhavalli. Tempulli Pundarikakshan Perumal mendohet se është ndërtuar nga Dinastia Pallava, siç tregohet nga tre mbishkrimet në dy shpellat e tij të skalitura në shkëmb. Ky tempull është më i vjetër se Tempulli i Srirangamit. Ai ka tre mbishkrime në dy shpellat e tij të skalitura në shkëmb, dy prej të cilëve që datojnë nga periudha e Nandivarmanit II (732–796) dhe një nga ajo e Dantivarmanit (796–847). Ndërtimi i tempullit me gjasa u përfundua gjatë mbretërimit të Dantivarmanit. Ai përmban gjithashtu paraqitje skulpturore të Narasimhas dhe Varahas, dy nga dhjetë avatarët e Vishnut në Artin Pallava.

Një mur graniti rrethon tempullin, duke përfshirë të gjitha faltoret dhe gjashtë nga shtatë pellgjet e tij me ujë. Raxhagopurami, kulla e portikut të tempullit është e pambaruar. Një ujëmbledhës tempullor në formë svastike i ndërtuar në vitin 800 nga Kamban Araijani gjatë mbretërimit të Dantivarmanit është jashtë kompleksit tempullor. Mbretërit vixhajanagara dhe Najakë porositën pikturat e mureve të faltores së Pudarikakshanit, disa prej të cilave janë akoma të pranishme.

Kullë e pa mabaruar e portikut hyrës në kompleks

Ndikimi i azhvarëve, shenjtëve vaishnavitë të shekujve të VII-IX ndihmoi në përhapjen e Vaishnavizmit në një shtrirje më të madhe mes publikut dhe mbretërve pallava, që u bënë padronë përkrahës të tempujve.

Një mbishkrim çola tregon përkrahjen për faltoret e Krishnës (një avatar i Vishnut) dhe bashkëshorten e tij Rukmini brenda tempullit nga mbreti Parakesarivarman (907-955). Tempulli pësoi shtesa të mëvonshme nga Dinastia pasuese Çola, Pandja e vonë, Hojsala dhe ajo Vixhajanagara. Tempulli pësoi dëmtime të mëdha gjatë një përmbytjeje dhe u riparua nga një tregtar rreth viteve 1262–63.

Depozita në formë svastike, me hyrje të shkallëzuara në të katër krahët, e ndërtuar në vitin 800

Faltorja e Pundarikakshanit është ndërtuar mbi një kodër artificiale 15 metra të lartë. Kompleksi ka dy hyrje të shkallëzuara për në shenjtërore, Utharajana Vaasali dhe Dhakshanajana Vaasali, secila e hapur për një periudhë prej gjashtë muajsh. Dy portat e tempullit besohet se përfaqësojnë ciklin e vazhdueshëm të hyrjes në jetë dhe daljes prej saj. Bashkëshortja e Pundarikakshanit, Shenbagavalli, (e quajtur gjithashtu "Peri Piratijaar Lakshmi Devi") ka një faltore të veçantë.

Muret drejtkëndore përreth tempullit përfshijnë të teta faltoret dhe gjashtë nga shtatë pellgjet me ujë të lidhur me tempullin. Përkrahë faltores kryesore për Pundarikakshanin dhe Pangajavallin, tempulli ka faltore për azhvarët, Garudën, Ramanuxharin dhe Ujakondarin. Shtatë pellgjet me ujë janë Divja Thirthami, Kanda Kshri Thirthami, Çakara Thirthami, Pushkala Thirthami, Padma Thirthami dhe Varaaha Manikarnika Thirthami. Vimana (strukturë kulle mbi shenjtëroren e tempullit) quhet Vimalaakruthi Vimaana. Në kolonat e tempullit ka paraqitje të ndryshme skulpturore të Krishnës, në më të shquarën prej të cilave është paraqitur duke kërcyer mbi një vazo. Mbretërit vixhajanagara dhe Najakë porositën pikturat e Krishnës në muret e jashtme të faltores së Pundarikakshanin; ato kanë etiketa të qarta në gjuhën telugu. Pikturat me disa prej temave popullore nga eposi Ramajana në tempull u porositën gjishtashtu nga mbretërit Najakë.

Raxhagopurami, kulla kryesore hyrëse, është një strukturë e papërfunduar. Një ujëmbledhës tempullor në formë svastike i ndërtuar gjatë vitit 800 është i pranishëm në këndin jug-perëndimor të rrugës përreth tempullit. Tempulli ka katër portikë të shkallëzuar, që kanë secili nga 51 shkallë. Depozita besohet se është ndërtuar nga Kamban Araijani gjatë mbretërimit të Dantivarmanit. Kompleksi tempullor shtrihet në një hapësirë prej 2.62 hektarësh, ndërsa depozita shtrihet në një sipërfaqe prej 0.1256 hektarësh.

Një studim arkeologjik në vitin 2010 tregoi se planimetria e shpellave të skalitura në shkëmb në tempull është e ngjashme me atë të tempujve të skalitur në shkëmb si Fortesa shkëmbore e Tiruçirapallit dhe tempulli shpellor Peçipalai. Shpellat e papërfunduara në tempull, bashkë me tempujt e shpellave të poshtme në Tiruçirapalli dhe Tiruparankunram, kanë secila nga një faltore për Shivën në lindje dhe Vishnun në perëndim, të ndara nga një gji qendror midis tyre. Skulpturat në kolonat e tempullit tregojnë praktikën më të hershme të adhurimit të Krishnës në Tamil Nadu.

Sipas legjendave hindu, tetëmbëdhjetë shkallët në tempull përfaqësojnë tetëmbëdhjetë kapitujt e veprës Bhagavad Gita ndërsa katër shkallët e fundit përfaqësojnë katër Vedat, tekstet e shenjta hindu. Tingulli i bërë përballë disa prej kolonave të mëdha të tij jehon përreth gjithë tempullit. Disa prej vargjeve të shenjta janë recituar më shumë se një herë përballë këtyre kolonave gjatë adhurimit.

Fortesa shkëmbore e Tiruçirapallit

Fortesa shkëmbore e Tiruçirapallit 10°49′43″N 78°41′49″E

Fortesa shkëmbore e Tiruçirapallit ose Fortesa shkëmbore e Triçinopolit është një fortifikim historik dhe kompleks tempullor i ndërtuar mbi një shkëmb të lashtë. Gjendet në qytetin e Tiruçirapallit në Tamil Nadu e ndërtuar mbi një shkëmb 83 metra të lartë që mund të datoi mbi një miliard vjet më parë. Shkëmbi konsiston në një grup shkëmbinjsh monolitikë që bujtin shumë tempuj shpellorë të skalitur në shkëmb. Fillimisht të ndërtuar nga Dinastia Pallava, më vonë u rikonstruktuan dhe modeluan nga Dinastia Madurai Najak dhe sunduesit vixhajanagara. Kompleksi kryesor në tempull mendohet se u ndërtua gjatë shekullit të VIII nga Perandoria Pandjane.

Kulla e Tempullit të Thajumanavarit në Fortesën shkëmbore të Tiruçirapallit

Në fortesë ndodhen mjaft tempuj hindu, Tempulli Uçi Pillajar në fortesën shkëmbore, Tempulli Thajumanasvami në fortesën shkëmbore dhe disa tempuj shpellorë. Tërheqje të tjera turistike vendore përfshijnë Tempullin e famshëm të Ganeshës nga periudha Pallava dhe fortesa e periudhës Madurai Najak. Fortesa shkëmbore është simboli më i shquar i qytetit të Tiruçirapallit. Tiruçirapalli ishte pjesë e mbretërisë Çola dhe bujtëte një numër tempujsh dhe fortesash të skalitura mjeshtërisht, qendra e të cilit është Tempulli i Fortesës shkëmbore. Tempulli është ndërtuar në Stilin Arkitekturor Dravidian;

Faltorja e Matuvar Kuzhalamait

Ndërtimi i fortesës fillon që nga viti 580 me Dinastinë Pallava dhe vazhdon me plotësime dhe shtesa nga dinastitë e mëvonshme. Struktura më e vjetër në fortesë është një tempull shpellor i ndërtuar nga Dinastia Pallava në vitin 580. Gjatë pjesës së parë të shekullit të XVI, rajoni ra nën kontrollin e Madurai Najakëve, që ishin guvernatorët e mëparshëm të Perandorisë Vixhajanagara. Megjithatë, qe nën sundimin e tyre që Tiruçirapalli lulëzoi duke u bërë qyteti që është sot. Madurai Najakët ndërtuan ujëmbledhësin e Tempullit të Fortesës shkëmbore bashkë me mure të rëndësishme të themeleve, duke e bërë qytetin një qytet tregtar dhe më vonë kryeqytetin e tyre. Pallati i fortesës qe dëshmitar po ashtu i zhvendosjes së pushtetit nga mbretëresha Minakshi te Çanda Sahibi, pasi ai sundoi në aleancë me mbretërinë e Francës. Fortesa është një prej destinacioneve të shquara turistike në Tamil Nadu.

Pamje e Tempullit të Thajamanavarit në fortesën shkëmbore

Në fundin e shekullit të XVIII, qyteti u kthye në mënyrë të qëndrueshme në një qytet kazermë dhe porta e fortesës u bë e njohur si porta kryesore e rojës. Robert Clive, kur ishte në Tiruçirapalli, jetoi pranë depozitës së fortesës. Fortesa është ndërtuar në Stilet Pallava, Çola dhe Madurai Najake të Arkitekturës Dravidiane. Sistemi i saj strukturor është një përzierje e Arkitekturës Indo-Saraçene dhe asaj Dravidiane. Siç sugjeron emri, Tempulli i fortesës shkëmbore gjendet në një lartësi prej 83 metrash në shkëmb. Ky tempull u ndërtua fillimisht nga Dinastia Pallava, por më vonë pozicioni u fortifikua dhe dizajnua nga Najakët duke përdorur pozicionin e tij të fortifikuar natyror. Tempulli arrihet nëpërmjet ngjitjes së 344 shkallëve të skalitura në shkëmb deri në majë të tij.

Tempujt shpellorë të skalitur në shkëmb të Fortesës shkëmbore, bashkë me Portikun dhe Tempullin Erumbisvarar, janë listuar si monumente të rëndësisë kombëtare nga 'Archaeological Survey of India' (ASI). Kompleksi tempullor në fortesë bujt këtë grup tempujsh:

Gopurami i Tempullit Uçi Pillajar

• Tempulli Manika Vinajakar në fundin e kodrës, kushtuar Ganeshës.
• Taajumaanavar Kojil Shivastalami, një tempull i skalitur në shkëmb kushtuar një shenjti të periudhës Najaka, Taajumaanavarit. Mathrubuthesvarari, kushtuar Shivës, ka një lingam që ësthë një e dalë nga vetë shkëmbi. Arrihet nëpërjet një palë shkallëve gjatë rrugës për te Tempulli Uçi Pillajar.
• Tempulli Uçi Pillajar i quajtur edhe Koili Uçi Pillajar apo Kovili Uçi Pillajar në fortesën shkëmbore (në gjuhën tamile: உச்சிப் பிள்ளையார் கோயில்) është ndërtuar në majë të kodrës në shekullin e VII, kushtuar hyjnisë Ganesha. Ai gjendet në majën e Fortesës shkëmbore të Tiruçirapallit.

Pamje e tempullit në majë të shkëmbit

Tempulli i fortesës shkëmbore qëndron në lartësinë 83 metra në majë të shkëmbit. Ai është me natyrë mistike me një arkitekturë shkëmbore që të fut frikën. Tempulli i Ganeshës është shumë më i vogël me një hyrje nëpërmjet shkallëve të skalitura në shkëmb dhe që ofron një pamje mahnitëse të qytetit të Tiruçirapallit, Srirangamit dhe lumenjve Kaveri dhe Kollidam. Tempulli është ndërtuar në Stilin Pallava të Arkitekturës Dravidiane. Për shkak të arkitekturës së tij të lashtë dhe mbresëlënëse të krijuar nga Dinastia Pallava, tempulli mirëmbahet dhe administrohet nga ASI.

Tavanë me zinxhirë guri në Tempullin e Thajumanavarit

• Tempulli Thajumanasvami në fortesën shkëmbore ose Tempulli i Thajumanavarit është një tempull hindu i vendosur në kompleksin e [[Fortesa shkëmbore e Tiruçirapallit|Fortesës shkëmbore në Tiruçirapalli. Tempulli gjendet pranë bazës së Fortesës shkëmbore dhe u ndërtua nga mbreti pallava, Mahendravarmani I në shekullin e VI të e.s.. Në këtë tempull Shiva adhurohet në formën e Thajumanavarit dhe është i paraqitur nga lingami ndërsa bashkëshortja e tij Parvati është paraqitur si Matuvar Kuzhalamai. Perëndia kryesuese është lartësuar në veprën kanonike tamile shaivite të shekullit të VII, Tevarami, i shkruar nga poetët shenjtë tamilë të njohur si najanarë dhe për rrjedhojë klasifikohet si Paadal Petra Sthalam.

Kolonat e hyrjes së Tempullit të Poshtëm Shpellor në fortesë

Kompleksi tempullor ka tre faltore, dy prej të cilave i janë kushtuar Ganeshës, njëra në fund dhe Tempulli Uçi Pillajar në majë, ndërsa Tempulli Thajumanavar midis tyre. Tempulli i Thajumanavarit, më i madhi prej të treve, bujt një faltore për hyjneshën Aman ashtu si dhe hyjninë kryesore. Fortesa shkëmbore është e dukshme pothuajse në çdo pjesë të veriut të qytetit. Tepakulami në fundin e Fortesës shkëmbore është i rrethuar nga pazaret. Ai ka një mandapa në qendrën e tij dhe ka mundëson shërbimin e lundrimit me varkë. Të gjitha festat e pluskimit të lidhura me tempullin zhvillohen në depozitën e tempullit. Tempulli gjendet në mes të rrugës së Fortesës shkëmbore. Ai ka strukturë të mbajtur nga kolonat dhe faltorja qendrore e Thajumanasvamit është e vendosur një nivel mbi gjysmën e poshtme që bujt faltoren e Matuvar Kuzhalamait. Niveli i poshtëm bujt edhe niket e Vinajagarit, Arumugarit, Navagrahas dhe Virabadrasvamit. Muret përreth faltores qendrore bujtin imazhin e Dakshinamurthit, Somaskandarit, Nataraxharit, Surjas, Brahmas dhe Durgas.

Tempulli i Sipërm Shpellor në fortesë

• Përveç këtyre tempujve në fortesë ndodhen edhe dy tempuj të skalitur në shkëmb, një një pjesën e poshtme të fortesës i quajtur Tempulli i Poshtëm Shpellor dhe tjetri në kompleks jashtë Thajumansvamnit gjatë rrugës për tu ngjitur te Uçi Pillajar Kovili, i quajtur Tempulli i Sipërm Shpellor. Një studim arkeologjik i vitit 2010 tregoi se planimetria e shpellave të skalitura në shkëmb në kompleks është e ngjashme me atë të tempujve të tjerë të skalitur në shkëmb si Tempulli Pundarikakshan Perumal në Thiruvellarai dhe tempulli shpellor Peçipalai. Shpellat e papërfunduara në kompleksin tempullor, bashkë me tempujt shpellorë të poshtëm në Thiruvellarari dhe Tiruparankunram, ku secila ka një faltore për Shivën në lindje dhe për Vishnun në perëndim, të ndara nga një gji qendror midis tyre. Studimi tregoi edhe se Tempulli i Poshtëm Shpellor bashkë me Tempullin Kudumijan Malai paraqesin forma unike kolonash, që nuk shihen në tempujt e tjerë në Tamil Nadu.

Tempulli i skalitur në shkëmb në kompleksin tempullor të kodrës u ndërtua gjatë Periudhës Pallava edhe është emërtuar Lalitankura Pallavesvaram, me mjaft mbishkrime të atribuara Mahendravarmanit I. Në këtë kompleks sunduesit çola, vixhajanagara dhe najakët e Madurait kanë kontribuar në periudhën e mëvonëshme. Tempujt dy katësh të Taajumaanavas janë konsideruar si një kryevepër e ndërtimtarisë. Porta kryesore e rojës ishte një nga hyrjet kryesore për kompleksin e fortesës. Ajo gjendet në murin kryesor të fortesës që përfshin periferinë e Fortesës shkëmbore me tempujt, pallatin, ujëmbledhësin dhe pazaret e saj. Hyrja kryesore është e drejtuar nga veriu.

Tempulli Thiruporur Kandasvami 12°43′31″N 80°11′20″E

shtylla e flamurit të Tempullit të Muruganit në Thiruporur

Tempulli Thiruporur Kandasvami (gjithashtu i quajtur dhe Tempulli Thiruporur Murugan ose Tempulli Kanthsvami) në Thiruporur, një qytezë panchayat në distriktin e Kançipuramit, është një tempull kushtuar adhurimit të Muruganit. I ndërtuar në Stilin e skalitur në shkëmb të Arkitekturës Dravidiane, tempulli mendohet se është ndërtuar gjatë sundimit pallava. Tempulli ka një kullë portiku tempullore me pesë kate që të çon në një sallon me kolona dhe te shenjtërorja. Tempulli Thiruporur Kandasvami i njohur edhe si Tempulli Subramanja Svami është një tempull i lashtë që daton nga Periudha Pallava dhe është një nga 33 tempujt madhorë në Tamil Nadu kushtuar adhurimit të Muruganit. Megjithatë mendohet gjithashtu se tempulli është zgjeruar gjatë shekullit të XVIII me imazhet e gërmuara nga Thiruporuri. Thiruporur Devasthanami ruan mbishkrime pallava, nga shekulli i X dhe nga periudha e Vikrama Çolas së shekullit të XII. Siç dëshmohet nga një mbishkrim i gjetur në një kolonë guri në këtë tempull, studiuesit priren ta konsiderojnë këtë tempull si të ndërtuar fillimisht në mbretërit pallava për shkak të dy biruduve të Atjantakamas dhe Adiranaçandras të atribueshme mbretit pallava, Raxhasimhas (Narasimha Varma II).

Depozita tempullore, e vendosur përballë tempullit

Thiruporuri në atë kohë lulëzoi, por u zhduk duke dalë nga kujtesa për disa kohë. Gjatë mesit të shekullit të shtatëmbëdhjetë, Thiruporuri u rizbulua dhe u rikonstruktua nga Çidambara Svamigali, që thuhet se ishte pasardhës i një prej poetëve të Tamil Sangamit të Madurait. Tempulli është i vendosur në Thiruporur, në rrugën e Vjetër të Mahabalipuramit, 28 km nga Çenai, kryeqyteti i Tamil Nadusë. Ai ka një raxhagopuram me pesë kate, që ngrihet deri në një lartësi prej 21.4 metrash dhe një gjerësi prej 61 metrash. Tempulli mbulon një sipërfaqe prej 16.000 m². Shenjtërorja e tempullit arrihet nëpërmjet një salle me 24 kolona pranë portikut. Depozita e tempullit gjendet jashtë tempullit. Shenjtërorja është ndërtuar me granit, që bujt imazhin e Muruganit në formën e Kandasvamit që qëndron në këmbë. Shenjtërorja është e drejtuar nga lindja dhe statuja e hyjnisë kryesuese është 2.14 metra e lartë. Statuja paraqitet me dy duar, ku njëra prej tyre është duke mbajtur velin (shtizën hyjnore), ndërsa tjetra një imazh palloi përkrahë hyjnisë kryesuese. Përreth rrethimit të parë ndodhen faltore të veçanta për bashkëshortet e tij Valli dhe Deivanai. Ndodhet edhe një faltore e veçantë për Shivën dhe Parvatin si dhe të gjitha Parsvatah Devatat (hyjnitë ndihmëse) të lidhura me tempujt e Shivës.

Salla me 24 kolona dhe salla rrethore me 30 kolona janë veçori të tjera të këtij tempulli. Nën një pemë nimi është një faltore për Vembadi Vinajakarin. Në anën jugore të tempullit ndodhet Saravana Poigai dhe Vallijar Odai, dy tirthamët e shenjtë. Në anën lindore të tirthamëve, ndodhet një mandapa me katër kolona. Në mandapan e jashtme është vendosur sannidhi i Tejvajanait. Në tempull ndodhet gjithashtu edhe një tjetër teertham i quajtur Pranavāmritam. Shenjtërorja e këtij tempulli është vendosur në anën lindore, ku mund të shihet pema e palmës dhe pirgu i milingonave nën të, ku është Kanda Perumali me Vallin dhe Devajanain mbi një pitham të vogël. Relievi në bazë i Upadesas deri te Agastja, Vallikaljana dhe Agni-ganta Subrahmanja janë skalitur në mënyrë shumë të bukur te kolonat e Sarvavaidja Mandapas. Jantra e vendosur nga Çidambaram Svamigali mund të gjendet në veri-lindje të tempullit mbi një platformë me kūrma, ashtagaja, ashtanaga dhe gana.

Tempulli Padalathri 12°45′43″N 80°00′15″E

Tempulli Padalathri

Tempulli Padalathri (i quajtur edhe Tempulli Singaperumalkoil ose Tempulli Narasimhar) është një tempull hindu kushtuar Vishnut, vendosur në Singaperumalkoil të distriktit të Kançipuramit. I ndërtuar në Arkitekturën e skalitur në shkëmb, kushtuar Vishnut, që adhurohet si Narasimhari dhe bashkëshortes së tij Lakshmi si Ahobilavalli. Tempulli është ndërtuar nga sunduesit pallava gjatë shekullit të VIII.

Shkallët që të çojnë te tempulli

Singaperumalkovili fillimisht quhej me emra të ndryshëm si Azhvar Narasingadevar dhe Narsinga Vinnagar Azhvar. Tempulli zanafillor besohet se u ndërtuar në Arkitekturën e skalitur në shkëmb nga sunduesit pallava, që ndërtuan tempuj shpellorë të një stili të ngjashëm në zonë. Mbishkrimet në muret e tempullit janë nga mbretëria Çola gjatë shekujve të X-XI. Mbishkrimet janë bërë në gjuhën tamile ose në shkrimin e vjetër tamil që tregojnë dhurime toke, fenerësh dhe banesash për tempullin. Mbishkrimi më i vjetër i përket periudhës së mbretërimit të Raxha Raxha Çolas (985-1016), perandori më i famshëm çola nga Thanxhavuri në 990 që tregon një dhurim prej 26 delesh për ndriçimin e tempullit. Një tjetër mbishkrim nga faltorja e Andalit është i dëmtuar, por tregon dhurimin e një individi për hyjninë kryesuese. Mbishkrimi i tretë është i dëmtuar, me gjasa nga shekulli i XI që paraqet dhurime për tempullin.

Hyrja e tempullit

Tempulli është ndërtuar në Arkitekturën e skalitur në shkëmb, zë rreth 0.61 hektarë dhe ka dy rrethime. Është i vendosur në Singaperumalkoil, një rrethin e vendosur 45 km nga Çenai, kryeqyteti i shtetit indian Tamil Nadu. Idhulli kryesor i bujtur në shenjtëroren shpellore është një statujë e skalitur në shkëmb. Shenjtërorja është e ruajtur nga dy statuja dvarapala, nga një në secilin krahë. Faltorja e bashkëshortes së tij, Ahobilavallit gjendet në rrethimin e dytë, që besohet se është një shtim i mëvonshëm. Në të djathtë të shenjtërores ndodhet një faltore për Andalin. Ndërsa dy faltoret për Ahobilavallin dhe Andalin kanë rrethime ndryshe nga faltorja e Narasimharit. Faltorja e Garudës e drejtuar nga Narasimhari, mjeti shqiponjë i Vishnut, gjendet në aksin e faltores qendrore. Faltorja qendrore arrihet nëpërmjet mahamandapas, salla e adhurimit dhe një ardha mandapa e ngushtë. Shtylla e flamurit gjendet mbrapa faltores së Garudës, në aksin e faltores qendrore dhe kullës së portikut. Në të dy krahët e sallës së adhurimit ka imazhe të azhwarëve dhe faltorja e Ahobilavallit gjendet në rrethimin e dytë. Vimana, kulla me çati mbi shenjtërore, ka imazhe prej stukoje të avatarëve të ndryshëm të Vishnut. Në kompleks ka gjithashtu faltore të veçanta për Lakshmi Narasimhan, Ramanuxhan, Manavala Mamunigalin dhe Vishvaksenan.

Faltorja e Nandit në kompleksin Avanibhaxhana Pallaveshvaram

Tempulli Avanibhaxhana Pallaveshvaram 12°25′52″N 79°27′59″E

Tempulli Avanibhaxhana Pallaveshvaram i quajtur edhe Tempulli Stambesvarar është një tempull kushtuar Shivës, i vendosur në qytezën e Sijamangalamit, në distriktin Tiruvanamalai në Tamil Nadu. Tempulli është ndërtuar në Arkitekturën e skalitur në shkëmb nga mbreti pallava, Mahendravarmani I (600-630) gjatë shekullit të VII. Tempulli shpellor Pallava pësoi shtesa të mëvonshme nga mbretërit çola dhe vixhajanagara. Tempulli ka një raxhagopuram të vogël tre-katësh, që është kulla e portës hyrëse. Tempulli është shpallur monument i trashëgimisë dhe administrohet nga 'Archaeological Survey of India' (ASI) si një monument i mbrojtur. Faqja tjetër e kodrës bujt shtratet xhainiste të krijuara nga shekulli i IX gjatë sundimit të mbretit Ganga, Raxhamalla II.

Pamje e kompleksit tempullor Avanibhaxhana Pallaveshvaram

Tempulli Stambesvarar është një nga paraqitjet më të hershme të Arkitekturës së skalitur në shkëmb. Tempulli është quajtur Tempulli Avanibhaxhana Pallaveshvaram pasi Avani është një nga titujt e mbretit Mahendravarman. Megjithëse pamja e luanëve të skalitur nëpër kolona çon në hamendjen se tempulli mund të ketë qenë filluar me gjasa nga Simhavishnu, babai i Mahendravarmanit, kjo pikëpamje nuk ka gjetur mbështetje. Mbishkrimet, të përfshira te Epigrahia Indica, janë shkruar në sanskritisht me alfabetin ‘Grantha’ të mbretërisë Pallava. Mbishkrimet tregojnë se u gërmua nga Lalitankura, që është e ngjashme me atë të tempullit shpellor në Fortesa shkëmbore e Tiruçirapallit që tregojnë Mahendravarmanin. Tempulli ka shtesa të mëvonshme nga Dinastia Çola dhe Perandoria Vixhajanagara. Gopurami, kulla e portikut besohet se është një shtesë nga mbretërit vixhajanagara.

Pamje e faltoreve të skalitura në shkëmb në Sijamangalam

Faltorja e Stambesvararit është e strehuar në shenjtëroren rrethore në një shpellë të skalitur në shkëmb. Ka një sallë të madhe me kolona (mahamandapa) dhe një sallë të vogël me kolona (ardhmandapa) që të çojnë te shenjtërorja shpellore. Faltorja e Nadit gjendet jashtë sallës me kolona, në aksin e faltores qendrore. Në të dy krahët e hyrjes së shenjtërores së tempullit janë vendosur dy dvarapala (hyjni gardiane). Veçoria interesante e këtyre dvarapalave është prania e sfurqeve trisula. Në pjesët e sipërme të kolonave janë skalitur zambakë, ndërsa në pjesët e poshtme janë skalitur luanë. Hyjnia kryesuese është quajtur Thunandavar ose Stambesvarar bazuar në praninë e mbishkrimeve në dy kolonat përballë tempullit. Një nga kolonat në tempull ka një nga paraqitjet më të hershme të Nataraxhas (Shiva i mishëruar si kërcimtari kozmik) në posturën e Ananda Thandavas. Salla me kolona ka imzhet e jalive, krijesave mitike që përfaqësojnë Artin Vixhajanagara. Imazhet e hyjnive të tjera ndihmëse të Shivës janë vendosur në faltore më të vogla përreth shenjtërores.

Tempulli shpellor Kunandarkoil 10°34′56″N 78°53′50″E

Hyrja e Tempullit shpellor Kunandarkoil

Tempulli shpellor Kunandarkoil në Kunandarkoil, një fshat në distriktin e Pudukotait në Tamil Nadu, është një tempull hindu kushtuar Shivës. I ndërtuar në Arkitekturën e skalitur në shkëmb, tempulli mendohet se është ndërtuar gjatë shekullit të VIII nga sunduesit Mutaraijarë, vasalë të Dinastisë Pallava, me zgjerime të mëvonshme nga Perandoria Vixhajanagara. Arkitektura e skalitur në shkëmb në tempull është një shembull i Artit të vonë Pallava dhe një shembull i hershëm i Artit Çola. Tempulli ka mbishkrime të ndryshme nga dinastitë Çola, Çalukja, Pandja dhe Perandoria Vixhajanagara. Tempulli është konsideruar një nga tempujt më të vjetër prej guri në Indinë e Jugut. Tempulli mirëmbahet dhe administrohet nga 'Archaeological Survey of India' si një monument i mbrojtur.

Pamje nga jashtë e sallës me 100 kolona

Pamje e brendshme e sallës me 100 kolona

Kunandarkoili dhe rajoni përreth tij sundohej nga Dinastia Mutaraijara gjatë shekujve të VII deri në të IX, që ishin vasalë të Dinastisë Pallava. Rajoni më vonë u mor nën kontroll nga Dinastia mesjetare Çola. Tempulli shpellor u ndërtua fillimisht nga mbreti Mutaraijar që ishte vasal i mbretit pallava, Nandivarmani II (710-775), që quhet edhe Nandivarman Pallava Malla. Mbishkrimi më i hershëm i përket periudhës së Nandivarmanit dhe djalit të tij Dantivarman që tregon kontribute bujare për banorët vedikë gjatë festës Thiruvadirai. Soundara Raxhani identifikon një shtesë të tempullin gjatë gjysmës së parë të shekullit të VIII. Në tempull gjenden mbishkrime edhe nga Dinastia Çola, Çalukja, Pandja dhe Perandoria Vixhajanagara.

Salla me 100 kolona

Tempulli i skalitur në shkëmb bart tre skulptura në madhësi natyrore të formave të ndryshme të Shivës. Faltorja kryesore është e drejtuar nga lindja dhe shenjtërorja bujt imazhin e lingamit, një paraqitje jo ikonike e Shivës, që adhurohet si Parvathagirisvarari. Muret e shenjtërores janë të thjeshtë, ndryshe nga tempujt e mëvonshëm çola që kanë nike për të bujtur imazhe të ndryshme. Shenjtërorja arrihet nëpërmjet një ardhamandapa, një sallë e mbajtur nga kolona. Shenjtërorja ruhet nga dvarapala (hyjni gardiane) në të dy krahët. Mbishkrimet janë bërë në bazën e dvarapalave. Tempulli në Arkitekturë të skalitur në shkëmb është një shembull i hershëm i Artit Çola, që vazhdoi traditën e atij Pallava. Imazhet individuale të marra nga vendi mirëmbahen në Pudukotia Government Museum. Nrita Mandapa ka kolona të skalitura, një shembull tipik i Artit Vixhajanaagara. Imazhet prej bronxi në tempull janë shembujt më të hershëm të imazheve të skalitura mjeshtërisht në Artin e Indisë Jugore.

Tempulli Thirunandikara

Tempulli shpellor Thirunadhikara 8.3986°N 77.2977°E / 8.3986; 77.2977

Tempulli shpellor Thirunadhikara është një tempull i skalitur në shkëmb në Stilin Pallava që daton nga shekulli i shtatë dhe i tetë. Është pjesë e Tempullit Thirunandikara, që është pranë Thiruvatarit në distriktin e Kanjakumarit në Tamil Nadu. Fillimish u ndërtua si një tempull xhainist në shekullin e VII por i kthyer më vonë në një tempull hindu.

Shpella Thirunadhikara

Salla e shpellës është hamendësuar se ka qenë dekoruar me piktura të pasura. Megjithatë, tashmë shihen vetëm gjurmë të mbetura përgjatë viteve. Afresket e zbehura datojnë nga shekujt e IX-X. Disa nga muralet më të hershme janë në Stilin Kerala. Afresket paraqesin skena nga eposet e Ramajanas dhe Mahabharatas. Afresket ose muralet në këtë shpellë janë konsideruar si antikuaret më të vjetra të muraleve të stilit Kerala. Në stilin e mëparshëm tradicional të artit mural përdoreshin pigmente natyrore dhe bimore, që i përket teknikës Seko të muraleve, ndryshe nga teknika Buon Fresco. Ky artë u rigjallërua nga një gjeneratë e re artistësh që janë përfshirë në kërkimet dhe mësimin e artit mural në 'Sree Sankara Sanskrit College' në Kaladi dhe gjithashtu te një shkollë e artit mural të përkrahur nga Tempulli Guruvajur.

Tempulli Mandagapatu Tirumurti

Tempulli Mandagapatu Tirumurti është një tempull hindu i vendosur në fshatin e Mandagapatit në distriktin e Vilupuramit në Tamil Nadu. I skalitur në shkëmb nga sunduesi pallava, Mahendravarmani I në nder të trinisë hindu, shpella tempullore është konsideruar si një nga faltoret më të vjetra për një perëndi hindu në Tamil Nadu. Në një mbishkrim, Mahendravarmani I krenohet se ai bëri të ndërtohej në tempull guri në nder të Trinisë Hindu pa përdorimin e tullave, llaçit, drurit ose metalit.

Arkitektura strukturore

Tempujt strukturorë të Mahabalipuramit

Majtas pamje e kompleksit të tempullit bregdetar; djathtas: Ananthshajana Vishnu kompleksin e tempullit bregdetar

Tempujt strukturorë u bënë popullorë gjatë mbretërimit të një tjetër mbreti pallava, Raxhasimhas (700-728 i e.s.). Ky kontribuim në arkitekturën strukturore ishte monumental, pasi ai ndërtoi një nga tempujt më madhështorë të njohur në atë kohë, Tempullin bregdetar. Ky kompleks tempujsh përfshin tre tempuj: Raxhasimhesvara-n, një strukturë e drejtuar nga perëndimi që ka një tritala vimana të vogël; Kshatrijasimhesvaran, një strukturë e drejtuar nga lindja që ka vimanan më të madhe; dhe Nripatisimha Pallava Vishnugriha, një tjetër strukturë e drejtuar nga lindja që ka mandapa me çati të sheshtë në një formë të zgjatur dhe që bart një Vishnu të shtrirë. Dy muret prakara që rrethojnë tempujt në këtë kompleks janë të datuar në një periudhë më të vonë. Dinastia Pallava mbretëroi nga shekulli i IV deri në shekullin e IX kur u mund nga Dinastia Çola në vitin 897. Pas kësaj rëndësia historike e Mahabalipuramit u zvogëlua dhe për disa kohë u njohë vetëm si një port dhe më vonë për tu braktisur fare.

Tempujt strukturorë u ndërtuan po ashtu nga mbretërit pallava, por gjatë fillimit të shekullit të VIII gjatë mbretërimit të Raxhasimhës (700-728 i e.s.). Gjenden në brigjet e Oqeanit Indian dhe kanë pësuar goditjen e valëve të cunamit. Më i famshmi dhe i shquari nga këto forma tempujsh është kompleksi i tempullit bregdetar që ka dy tempuj të vegjël dhe një të madh të rrethuar brenda një muri të përbërë nga dy rreshta me imazhe të Nandit, vahana (mjeti transportues) i Shivës. Tempulli kryesor është i lartë (ngrihet në një lartësi prej 18.3 m mbi një bazë katrore 15.25 m) dhe është një kullë piramidale e shkallëzuar e vendosur në pesë radhë. Është e dekoruar me mijëra skulptura kushtuar zotit Shiva. Gjendet edhe një tempull i vogël në një oborr të përparëm origjinal të këtij tempulli. Dy tempujt e tjerë në të njëjtin kompleks janë mbrapa këtij tempulli të madh kryesor, përballë njëri tjetrit dhe janë të njohur si Rajasimhesvara ose Nripatisimha Pallava Vishnugriha dhe Kshatrijasimhesvara. Tempulli i dytë i është kushtuar Shivës ndërsa tempulli i parë ka një imazh të lashtë të shtrirë të Anantashajana Vishnut të skalitur në shtratin e lumit të afërt. Muret e tempullit në krahun e mbrapëm janë të skalitur me panele relievesh që paraqesin Shivën, Parvatin dhe djalin e tyre Murugan (ose Skanda). Mandapa përballë Raxhasimheshvarës shtrihet gjatë bazamentit. I gjithë kompleksi i tempujve është i mbuluar nga një prakara (mur i përbërë) me Nandin. Ashtu si dhe Tempulli bregdetar, është i vendosur pranë detit, i prekur nga stuhitë dhe erërat e mbushura me kripë të detit. Përpjekjet e ndërmarra nga ASI si ndërtimi i ‘grojneve’, trajtim me mur letre të butë dhe plantancione casurina në linjën e bregut që janë metoda zbutëse.

Një tempull i rëndësishëm strukturor në Mahabalipuram është dhe Thirukadalmallai ose Koili Sthalasajana Perumal, në Stilin Dravidian. Ai lartësohet në Divja Prabandha, kanoni mesjetar tamil i shenjtëve azhvar midis shekujve të VI dhe të IX dhe kështu është një nga 108 Divja Desamët kushtuar zotit Vishnu, që adhurohet si Sthalasajana Perumali dhe bashkëshortes së tij Lakshmi nën formën e quajtur Nilamangai Thajar. Tempulli besohet se u ndërtua nga Dinastia Pallava, me kontribute të mëdha nga dinastitë Çola, Vixhajanagara dhe Najakët e Madurait.

Tempulli qëndron në bregun e detit dhe u ndërtua bashkë me skulptura të tjera. Është një tempull i vogël me dy faltore kryesore kushtuar zotit Sthalasajana Perumal dhe Nilamangai Thajar. Ky besohet është vendlindja e Bhuthathazhvarit, azhvari i dytë. Ndodhet gjithashtu edhe një faltore e veçuar për zotin Narasimha. Arkitektura paraqet Stilin Pallava, pasi kjo faltore u ndërtua nga mbretërit pallava. Bhuthathazhvari u gjet në një depozitë që është përballë tempullit. Vendi është gjithashtu i famshëm për faltoren e tij Adivaraha pranë bregut të detit, ku zoti njihet si "Valavendai Gnanapiran". Gjatë shekullit të XIV, mbreti vixhajanagar, Parankusa e zhvendosi tempullin në vendndodhjen e tanishme, larg nga bregu. Ai besohet se ka ndërtuar katër rrugët Mada përreth tempullit. Tempulli pati gjithashtu zgjerime nga mbreti çola, Vikrama Çola (1118-35) në vitin 1120.

Tempulli Subrahmanja në Saluvankupam

Pamje e rrënojave të Tempullit Subrahmanja në Saluvankupam

Tempulli Subrahmanja në Saluvankupam pranë Mahabalipuramit në distriktin e Kançipuramit është një faltore kushtuar Muruganit. Arkeologët besojnë se faltorja, e zbuluar në vitin 2005, konsiston në dy shtresa: një tempull me tulla i ndërtuar gjatë Periudhës Sangam (shekulli i III p.e.s. deri në shekullin e III të e.s.) dhe një tempull prej graniti i Periudhës Pallava që daton nga shekulli i VIII dhe i ndërtuar mbi faltoren prej tullash. Skuadra e 'Archaeological Survey of India' që drejtoi gërmimet beson se tempulli prej tulle mund të jetë më i vjetri i llojit të tij i zbuluar në Tamil Nadu. Megjithatë, arkeologu i shquar indian R. Nagasvami është kritik me këtë mendim për shkak të mungesës së referencave për faltoren në literaturën popullore të periudhës.

Vel guri mbi një platformë tulle në hyrjen e faltores

Tempulli u zbulua nga një skuadër arkeologësh të ASI-t bazuar në të dhënat e gjetura në një mbishkrim në shkëmb të lënë të ekspozuar nga cunami i Oqeanit Indian të vitit 2004. Fillimisht, gërmimet treguan një faltore pallava të shekullit të VIII, ndërsa gërmimet e mëtejshme treguan se faltorja e shekullit të VIII kishte qenë ndërtuar mbi themelet prej tulle të një faltoreje më të hershme. Faltorja prej tulle është datuar nga Periudha Sangam. Tempulli është i drejtuar nga veriu, ndryshe nga shumica e tempujve hindu. Janë gjetur artifakte nga të dyja fazat, si nga faza Sangam ashtu dhe nga ajo Pallava. Ajo është faltorja më e vjetër e Muruganit në Tamil Nadu. Mendohet gjithashtu se është një nga vetëm dy tempujt para-pallava që janë zbuluar në Tamil Nadu, ndërsa tjetri është Tempulli Vitrirundha Perumal në Vepathur.

Garbhagriha e Tempullit Subrahmanja në Saluvankupam. Ndërsa tullat e holla tabulare në majë u vendosën nga sunduesit Pallava, tullat e mëdha të zbuluara datojnë nga Periudha Sangam

Kishte hamendësime se tempulli mund të ishte një nga "Shtatë Pagodat e Mahabalipuramit". Sipas Thirumurthit, garbhagriha ose Latin: sanctum sanctorumi i tempullit prej tulle ishte mbushur me rërë dhe mbuluar me pllaka graniti mbi të cilat ishte ndërtuar tempulli më i ri. Sathiamurthi, mbikqyrësi i ASI-t për qarkun e Çenait, tha se tempulli prej tulle mund të datonte nga periudha Sangam pasi faltorja qe e drejtuar nga veriu ndryshe nga tempujt modernë që janë të drejtuar nga lindja ose nga perëndimi. Kjo provonte në mënyrë të vendosur se tempulli ishte ndërtuar përpara shekullit të VI ose të VII, kur ishin shkruar Shilpa shastrat, tekstet kanonike të arkitekturës tempullore. Vlerësimet e moshës së faltores prej tulle variojnë nga 1700 deri në 2200 vjet.

Arkeologët besojnë se faltorja prej tulle u shaktërrua nga një cunami ose një ciklon, që ka ndodhur shumë kohë më parë. Dinastia Pallava ndërtoi një tempull graniti mbi themelet prej tulle në shekullin e VIII, që me gjasa u shkatërrua gjithashtu nga një cunami. Sipas arkeologëve cunami i dytë duhet të ketë ndodhur në shekullin e XIII pasi mbishkrimet e fundit, që flasin për faltoren datojnë nga viti 1215.

Rrënoja dhe pllaka granit të zbuluara gjatë gërmimeve në sit

Pranë tempullit gjenden shumë mbishkrime shkëmbore. Zbulimi i tre kolonave prej granit me mbishkrime dhurimesh të bëra për faltoren çuan në zbulimin e vetë tempullit. Ndërsa një kolonë përmban një mbishkrim që regjistron dhurimin e dhjetë kazhanchuve (topa të vegjël) prej ari nga një Kirarpirijan i Mahabalipuramit në vitin 858, një tjetër regjistron dhurimin e 16 kazhançuve prej ari në vitin 813 për mirëmbajtjen e një feneri nga një grua brahmine e quajtur Vasanthanar. Kolona e tretë ka një mbishkrim nga Raxha Raxha Çola I. Përveç këtyre, në tempull ndodhen pesë kolona të tjera me mbishkrime nga mbretërit pallava, Dantivarmani I, Nandivarmani III dhe Kambavarmani, mbreti Rashtrakuta, Krishna III dhe mbreti çola, Raxhendra Çola III. Garbhagriha ose shenjtërorja është 2 metra e gjatë dhe 2.2 metra e gjerë si dhe përbëhet prej 27 rreshta tullash. Tullat e përdorura janë të ngjashme me ato të përdorura në sitet e tjera të Periudhës Sangam si Puhari, Urajuri, Mangudi dhe Arikamedu. Një vel (shtizë hyjnore) guri është pozicionuar në hyrje të faltores. Gjatë gërmimeve u zbulua një pllakë terrakote që paraqiste një Kuravai Kuthu, një kërcimi përmendur te eposi tamil i shekullit të I të e.s. Silappadhikaram. Sathjamurthi mendon se mund të mos ketë patur ndonjë idhull në garbhagrihan katrore pasi është shumë e vogël për të bujtur një të tillë. Tempulli është i rrethuar nga një prakara ose mur rrethues që daton nga Periudha Sangam. Sipas Thirumurthit, faltorja është "kompleksi më i madh prej tulle që daton nga periudha para-Pallava".

Tempulli është ndërtuar mbi një shtresë aluvionale mbi të cilën është vendosur një shtresë tullash të bëra nga njeriu. Mbi këtë shtresë ishin katër shtresa të tjera me tulla të ndara nga katër shtrsa lateriti. Në sit janë përdorur dy lloje tullash: tulla të mëdha prej lateriti të Periudhës Sangam dhe tulla të holla tabulare të periudhës së mëvonshme. Tullat janë lidhur bashkë me llaç gëlqere.

Kançipurami

Tempulli Kailasanathar, tempulli më i vjetër në qytet

I vendosur në brigjet e lumit Vegavathi, Kançipurami ka qenë sunduar nga Dinastia Pallava, Dinastia Mesjetare Çola, Dinastia e Vonë Çola, Dinastia Pandja, Perandoria Vixhajanagara, Mbretëria Karnatike dhe Perandoria Britanike. Monumentet historike të qytetit përfshijnë Tempullin Kailasanathar dhe Tempullin Vaikunta Perumal. Historikisht, Kançipurami ishte një qendër arsimi dhe ishte i njohur si Ghatikasthanami, ose "vendi i mësimit". Qyteti ishte gjithashtu një qendër fetare e mësimit të përparuar për Xhainizmin dhe Budizmin midis shekullit të I dhe të V të e.s. .

Kronologjia e Kançipuramit 300-…
Mbretëria Pallava	300 – 896
Dinastia Çola	897 – 1296
Perandoria Vixhajanagara	1361 – 1645
Prijësit Arkadu	1701 – 1750
Britania	1751 – 1947
India e pavarur	1947 - …

Në teologjinë hindu të sektit vaishnavit, Kançipurami është një nga shtatë vendet e pelegrinazhit hindu (Tirtha), për çlirim shpirtëror të quajtur Sapta Puri. Qyteti bujt Tempullin Varadharaxha Perumal, Tempullin Ekambaresvarar, Tempullin Kamakshi Aman dhe Tempullin Kumarakotam, që janë disa nga tempujt më të rëndësishëm hindu në shtetin Tamil Nadu. Nga 108 tempujt e shenjtë të zotit Vishnu, 14 gjenden në Kançipuram. Qyteti është veçanërisht i rëndësishëm për Vaishnavizmin, por është gjithashtu edhe një vend i shenjtë pelegrinazhi për Shaivizmin.

Ndërsa pranohet gjerësisht se Kançipurami kishte shërbyer si kryeqyteti i Dinastisë së Hershme Çola, pohimi është kontestuar nga historiani indian P.T. Srinivasa Ijengar, që shkroi se kultura tamile e Periudhës Sangam nuk u përhap nëpërmjet distriktit të Kançipuramit dhe përmend zanafillën sanskrite të emrit të tij në mbështetje të opinionit të tij. Përmendjet më të hershme të Kançipuramit janë në librat e gramaticienit të sanskritishtes Patanxhali, që jetonte midis shekujve të III dhe të II p.e.s.. Qyteti besohet se ka qenë pjesë e Mbretërisë mitike Dravida të eposit të Mahabharatas, dhe përshkruhej si "më i miri mes qyteteve" (sanskritisht: Nagareshu Kançi) nga poeti sanskrit i shekullit të IV, Kalidasa. Qyteti vlerësohej si "Banarasi i Jugut".

Skulptura brenda Tempullit Kailasanathar

Kançipurami u bë një qytet më i rëndësishëm kur Mbretëria Pallava e Andra Pradeshit të jugut, të vëmendshëm për pushtimet e vazhdueshme nga veriu, e zhvendosën kryeqytetin e tyre në jug në shekullin e VI. Sunduesit Pallava e fortifikuan qytetin me ledhe, hendeqe të gjera, rrugë të planifikuara mirë dhe tempuj me punime mjeshtrore.

Nën sundimin Pallava, Kançipurami lulëzoi si një qendër e mësimit Hindu dhe Budist. Mbreti Narasimhavarmani II ndërtoi tempuj të rëndësishëm hindu në qytet, Tempullin Kançi Kailasanathar, Tempullin Varadharaxha Perumal dhe Tempullin Iravatanesvara. Xuan Zangu, një udhëtar kinez që vizitoi Kançipuramin në vitin 640, shënoi se qyteti ishte 9.7 km në perimetër dhe se banorët e tij ishin të shquar për guximin, përkushtimin, dashurinë për drejtësinë dhe vlerësimin e mësimit.

Mbreti i Dinastisë Mesjetare Çola, Aditja I pushtoi Mbretërinë Pallava, duke përfshirë edhe Kançipuramin, pasi mundi sunduesin pallava, Aparaxhitavarman (880-897) rreth vitit 890. Nën sundimin Çola, qyteti ishte qendra e nënmbretërisë veriore. Provinca u riemërtua "Xhajamkonda Çolamandalam" gjatë mbretërimit të Raxha Raxha Çolas I (985-1014),

Tempujt

Shiko gjithashtu: Lista e tempujve në Kançipuram

Kançipurami është një qytet i famshëm tempullor në Indi si "Qyteti i Njëmijë Tempujve". Midis tempujve madhorë hindu në Kançipuram janë disa nga tempujt më të shquar të Vishnut e Shivës në Tamil Nadu si Tempulli Varadharaxha Perumal i Vishnut dhe Tempulli Ekambaranatha është "banesa tokësore" e Shivës. Tempulli Kamakshi Aman, Kumara Kotam, Tempulli Kaçapeshvarar Tempulli Kançi Kailasanathar janë disa nga tempujt e tjerë të shquar.

•   *   Divja Desamët – tempujt kushtuar Vishnut të hyjnizuar te Divja Prabandha, kanoni i hershëm mesjetar i letërisë tamile të shenjtëve alvarë midis shekujve të VI dhe të IX. Në Kançipuram ndodhen 15 Divja Desamë.
•   *   Padal Petra Sthalamët – ku tre nga najanarët më të nderuar (shenjtë shaivitë), Apari, Sundarari dhe Tirugnana Sambandari kanë hyjnizuar tempujt e Shivës në Tevaram gjatë shekujve të VII dhe të VIII. Në Kançipuram ndodhen 11 Paadal Petra Sthalamë.

Budizmi

Budizmi besohet se ka lulëzuar në Kançipuram midis shekujve të I dhe të V. Disa budistë të shquar të lidhur me Kançipuramin janë Arjadeva (shekulli II-III), një pasues i Nagarxhunës së Universitetit të Nalandas, Dignaga dhe komentuesit Pali, Buddhaghosa dhe Dhammapala. Sipas një tradite popullore, Bodhidharma, një murg budist i shekullit V-VI dhe themeluesi i Kung Fusë Shaolin ishte djali i tretë i një mbreti pallava nga Kançipurami. Megjithatë, tradita të tjera ia caktojnë zanafillën nga vende të tjera të Indisë. Institucionet budiste të Kançipuramit ishin përhapëse të Budizmit Theravada te populli Mon i Mjanmarit dhe Tailandës që nga ana tjetër e përhapën besimin budist te popujt e tjerë të Azisë Jug-Lindore.

Kançipurami ka qenë tradicionalisht një qendër arsimimi për Hinduizmin, Xhainizmin dhe Budizmin. Manastiret budiste vepronin si bërthama të sistemit arsimor budist. Me rigjallërimin gradual të Hinduizmit gjatë mbretërimit të mbretit pallava, Mahendra Varmani I, sistemi arsimor hindu mori rëndësi me sankritishten që ishte gjuhë zyrtare.

Tempujt xhainistë

Verandë me kolona e Tempullit Trilokjanatha

Mendohet se Xhainizmi u fut në Kançipuram nga Kunda Kundaçarja (shekulli i I i e.s.) . Xhainizmi u përhap në qytet nga Akalanka (shekulli i III i e.s.). Dinastia Kalabhra, sunduesit e Kançipuramit përpara Dinastisë Pallava, ndiqnin xhainizmin që, nga përkrahja mbretërore fitoi popullaritet. Mbretërit pallava Simhavishnu, Mahendra Varmani dhe Simhavarmani (550-560) ishin gjithashtu ndjekës të Xhainizmit, deri në ardhjen e Najanmarëve dhe Azhvarëve gjatë shekujve të VI dhe të VII. Mahendravarmani I u konvertua nga Xhainizmi në Hinduizëm nën ndikimin e najanmarit Apar, që shënoi një pikë kthese në gjeografinë fetare. Dy sektet e Hinduizmit, Shaivizmi dhe Vaishnavizmi u gjallëruan përkatësisht nën ndikimin e Adi Shankarës dhe Ramanuxhës. Dinastia e Vonë Çola dhe mbretërit Vixhajanagara e toleruan Xhainizmin dhe besimi ishte akoma i praktikuar në Kançipuram.

kulla piramidale e tempullit Trilokjanatha

Tempulli Trilokjanatha

Tempulli Trilokjanatha/Çandraprabha është një tempull i dyfishtë xhainist që ka mbishkrime nga mbreti pallava, Narasimhavarmani II dhe mbretërit çola, Raxjendra Çola I, Kulothunga Çola I dhe Vikrama Çola si dhe mbishkrime kanareze të mbretit vixhajanagara, Krishnadevaraja. Tempulli Trilokjanatha i quajtur edhe Tempulli xhainist i Thiruparthikundramit për shkak se ndodhet në lagjen Thiruparthikundram të Kançipuramit, është një tempull kushtuar figurave fetare xhainiste. Tempulli, i lidhur me sektin Digambara të Xhainizmit është ndërtuar në stilin dhe materialet e Arkitekturës Dravidiane dhe besohet se është ndërtuar gjatë sundimit të Dinastisë Pallava gjatë shekullit të VIII bashkë me Tempullin Çandraprabha në rajonin e kompleksit rrethues që emërtohet si Xhaina Kançi, ndërsa dy pjesët e tjera të qytetit janë të emërtuara përkatësisht Shiva Kançi dhe Vishnu Kançi.

Tempulli Trilokjanatha

Dinastia Pallava, sunduese e rajonit gjatë viteve të saj të para përqafoi Xhainizmin. Sipas legjendës vendore, tempulli u ndërtua nga dishepulli Pallava i të diturve Vamana dhe Mallisena. Ka edhe legjenda të tjera që ia atribuojnë ndërtimin e tempullit Simhavishnut, mbretit të parë Pallava gjatë dhjetëvjeçarit të fundit të shekullit të VI. Megjithatë tempulli besohet se është ndërtuar gjatë shekullit të VIII afër vitit 800. Mbishkrimet çola dhe vixhajanagara tregojnë përkrahjen e madhe të tempullit.

Tempulli është ndërtuar në Arkitekturën Dravidiane me një gopuram (kulla e portikut) tre-katësh. Në tempull ndodhen tre faltore paralele me imazhin e Mahaviras që zë qendrën. Imazhi i Lokanatharit, shenjti i 24-ërt xhainist tirthankara, është i vendosur në anën veriore, ndërsa Neminatha i vendosur në anën jugore. Të tre faltoret janë në formë rrethore dhe bujtin imazhe prej bronxi. Faltorja e Mahaviras bujt Dharmadevin dhe një tirthankara përbri tij. Në sallonin që të çon në shenjtërore ka kollona të pikturuara. Si në tempujt hindu indiano-jugor, ndodhet një shtyllë flamuri (e quajtur Dvaxhastamba) midis aksit të hyrjes dhe shenjtërores. Tempulli ka një numër të madh pikturash në tavane të shoqëruara me shkrime në alfabetin tamil Grantha qëm endohet se përmbajnë historinë e jetës së Krishnës të paraqitur nga shumica e pikturave.

Tempulli Thriuvathigai

Tempulli i Thiruvadigait

Tempulli i Thiruvadigait i quajtur edhe Tempulli Sri Virataanesvarar (në gjuhën tamile: அருள்மிகு வீரட்டான்டேஸ்வரர் திருக்கோவில்) është një tempull hindu kushtuar Shivës. Është i vendosur në fshatin Thiruvathigai që është rreth 2 kilometra në lindje të qytetit të Panrutit. Shiva në këtë tempull adhurohet në formën e Virataanesvararit. Tempulli është i vendosur në distriktin e Arkadusë Jugore 2 km nga Panruti. Tempulli i Thiruvadigait u ndërtua fillimisht si një tempull xhainist nga mbreti pallava, Mahendravarmani I në shekullin e VI në Stilin Dravidian. Megjithatë me konvertimin nga Xhainizmi në Hinduizëm, Mahendravarmani e shkatërroi tempullin e mëparshëm dhe në këtë vend ndërtoi një tempull për Shivën. Gjithësesi në tempull kanë mbetur disa shenja të artifakteve xhainiste. Në këtë kompleks gjendet edhe një tempull tjetër i Shivës si dhe një Tempull i Vishnut në afërsi që besohet se është ndërtuar me mbetjet e shkatërruara të tempullit xhainist.

Tempujt Hindu

Kulla me një liqen përpara e Tempullit Ekambaresvarar – tempulli më i madh në qytet

Sipas Hinduizmit, një kshetra është një fushë e fuqisë vepruese dhe një vend i shenjtë ku mund të arrihet shpëtimi përfundimtar ose moksha. Garuda Purana thotë se shtatë qytetet, ose Sapta Purit, duke përfshirë edhe Kançipuramin janë mundësues të mokshas. Qyteti është një vend pelegrinazhi si për sektin shaivit ashtu dhe për atë vaishnavit. Ai ka afërsisht 108 tempuj shaivitë.

Tempulli Ekambaresvarar në Kançipuramin verior, kushtuar Shivës, është tempulli më i madh në qytet. Kulla e portikut të tij, është 59 m i lartë, duke e bërë atë një nga kullat tempullore më të mëdha në Indi. Ai është një nga pesë tempujt e quajtur Pança Bhuta Sthalamë, që përfaqësojnë shfaqjen e pesë elementeve kryesorë të natyrës; toka, uji, ajri, qielli dhe zjarri. Tempulli Ekambaresvarar përfaqëson tokën. Tempulli Kailasanathar, kushtuar Shivës dhe i ndërtuar nga mbretërit pallava, është tempulli më i vjetër hindu që ekziston. Ai është shpallur monument arkeologjik nga ASI. Ai ka një seri qelash me skulptura brenda. Në Tempullin Kamakshi Aman, hyjnesha Parvati është paraqitur në formën jantra, çakra ose pithami (bazamenti). Në këtë tempull, jantra është vendosur përballë hyjnisë. Adi Shankara është i lidhur ngushtësisht me këtë tempull dhe besohet se pranë këtij tempulli ka vendosur Kançi mathan.

Tempulli Mukthisvarar, i ndërtuar nga Nandivarman Pallava II (720-796) dhe Tempulli Iravatanesvara i ndërtuar nga Narasimhavarman Pallava II (720-728) janë tempuj të tjerë të Shivës nga Periudha Pallava. Kaçi Metrali – Tempulli Karçapesvarar, Tempulli Onakanthan Tali, Tempulli Kaçi Anekatangapadam, Tempulli Kuranganilmutam, dhe Tempulli Karaithirunathar në Tirukalimedu janë tempuj të Shivës në Kançipuram të lavdëruar nga Tevarami, vepra kanonike shaivite në gjuhën tamile e shekujve të VII dhe të VIII.

Kolona të skalitura dhe zinxhirë të varur guri në Tempullin Varadaraxhar

Tempulli Kumarakotam, kushtuar Murugas, është i vendosur midis Tempullit Ekambaresvarar dhe Tempullit Kamakshi Aman, që zhvillon kultin e Somaskandas (Skanda, djali i Shivës dhe Parvatit). Kandapuranami, vepra fetare tamile mbi Muruganin, e përkthyer nga Skandapurana sanskrite, u hartua në vitin 1625 nga Kaçiapa Shivaçarja në këtë tempull.

Tempulli Varadharaxha Perumal, kushtuar Vishnut dhe që shtrihet në 93.000 m², është tempulli më i madh i Vishnut në Kançipuram. Ai u ndërtua nga Dinastia Çola në vitin 1053 dhe u zgjerua gjatë mbretërimeve të Kulotunga Çolas I (1079–1120) dhe Vikrama Çolas (1118–1135). Është një nga Divja Desamët, 108 banesat e shenjta të Vishnut. Tempulli përmban skalitje hardhucash, një e veshur me ar dhe dhe një tjetër e veshur me argjend, mbi shenjtërore. Robert Clive thuhet se ka paraqitur një varëse smeraldi në tempull. Është quajtur Clive Makarakandi dhe është akoma e përdorur për të dekoruar hyjninë me raste ceremoniale.

Tiru Paramesvara Vinagarami është vendlindja e shenjtit azhvar, Poigai Alvar. Faltorja qendrore ka godinë tre-katëshe me Vishnun të paraqitur në secilin prej tyre. Korridori përreth shenjtërores ka një seri skulpturash që paraqesin sundimin dhe pushtimin Pallava. Është tempulli më i vjetër i Vishnut në qytet dhe u ndërtua nga mbreti pallava, Paramesvaravarmani II (728–731). Ashtabuxhakarami, Tiruveka, Tiruthanka, Tiruvelukai, Tempulli Ulagalantha Perumal, Tiru Pavla Vanami, Tempulli Pandava Thuthar Perumal janë midis Divja Desamëve të Kançipuramit. Në qytet ndodhen edhe pesë Divja Desamë të tjerë, tre brenda Tempullit Ulagalantha Perumal, një në Tempullin Kamakshi Aman dhe një në Tempullin Ekambaresvarar.

Kançi Matha është një institucion manastiror, historia zyrtare e të cilit pohon se u themelua nga Adi Shankara i Kaladit, duke e gjurmuar historinë e tij që nga shekulli i V p.e.s.. Një pohim thotë se Adi Shankara erdhi në Kançipuram dhe vendosi Kançi Mathën të emërtuar "Dakshina Mulamnaja Sarvagnja Sri Kançi Kamakoti Pitham" në një pozicion sipëran, përkatësisht Sarvagnja Pitha, mbi mathat (institucion fetar hindu) e tjera të nënkontinentit, përpara vdekjes së tij aty. Të dhënat e tjera historike tregojnë se matha u vendos me gjasa në shekullin e XVIII në Kumbakonam, si një degë e Sringeri Mathas dhe se e shpalli veten të pavarur. Një tjetër 'matha' që ishte e famshme në kohët e lashta ishte 'Upanishad Brahmam Matha', e vendosur pranë Tempullit Kailasanathar në Kançipuram. Ajo ka Mahasamadhin e 'Upanishad Brahmajoginit', një shenjt që shkroi komentarë mbi të tërë Upanishadët madhorë në Hinduizëm. Thuhet se i dituri i madh, Sadasiva Brahmendra në këtë 'matha' u bë sanjasa.

Tempulli Kançi Kailasanathar

Kulla e tempullit Kailasanathar në Kançipuram

Tempulli Kançi Kailasanathar është struktura më e vjetër në Kançipuram, kushtuar Shivës dhe i njohur për rëndësinë e tij historike. Ai u ndërtua midis viteve 685-705 nga mbreti Narasimhavarmani II (i quajtur edhe Raxhasimha) i Dinastisë Pallava. Kompleksi i vendosur ulët prej guri ranor përmban një numër të madh skalitjesh, duke përfshirë shumë hyjni gjysmë-kafshërore që ishin popullore gjatë Periudhës së hershme të Arkitekturës Dravidiane. Struktura përmban 58 faltore të vogla që i janë kushtuar formave të ndryshme (Avatarëve) të Shivës.

Tempulli Kançi Kailasanathar

Tempulli Kailasanathar (që do të thotë: "Zoti i Malit Kozmik"), është ndërtuar sipas Traditës Smarta të adhurimit të Shivës, Vishnut, Devit, Surjas (dielli), Ganeshës dhe Kartikejës, në Hinduizëm, një praktikë që zëvendësoi Budizmin. Ai është tempulli i parë strukturor i ndërtuar në Indinë e Jugut nga Narasimhavarmani II, i njohur gjithashtu si Raxhasimha Pallavesvarami. Djali i tij, Mahendravarman III, përfundoi façatën ballore dhe gopuramin. Tempujt e mëparshëm ndërtoheshin si me dru ashtu dhe të skalitur në faqe shkëmbore në shpella apo masa të stërmëdha shkëmbore, siç shihen në Mahabalipuram. Tempulli Kailasanathar krijoi prirjen për tempujt e tjerë të ngjashëm në Indinë Jugore. Sipas besimit vendor, tempulli ishte një strehim i sigurt për sunduesit e mbretërisë gjatë luftërave. Një tunel sekret, i ndërtuar nga ata, përdorej si një rrugë shpëtimi dhe që është akoma i dukshëm.

Oborri i brendshëm për ecjen rituale përreth shenjtërores me 58 faltoreza të vogla.

Dizajni tipik i kolonës me luanë mitikë shumë-drejtimësh.

Pamje e tempullit

Tempulli, në formën e tij të stilizuar fillestare, u ndërtua në Arkitekturën Pallava me ndikime të stileve të mëvonshme të zhvilluar nga Dinastia Çola dhe Perandoria Vixhajanagara. Është një arkitekturë e ndërtuar prej guri ndryshe nga Arkitektura e skalitur në shkëmb e shpellave të hapura ose në faqet shkëmbore si në Mahabalipuram. Gopurami i lartë ëshë në të majtë dhe kompleksi tempullor është në të djathtë. Themelet e tempullit, që mbajë peshën e tij, janë bërë prej graniti, ndërsa struktura sipërore, duke përfshirë edhe relievet janë bërë prej guri ranor. Fillimisht ekzistonte vetëm faltorja kryesore me vimanan e saj piramidale dhe një mandapa të shkëputur.

Kompleksi tempullor është i plotë në të gjitha aspektet pasi ka garbhagriha (Latin: sanctum sanctorum), antarala (rrethimi i brendshëm), mandapa, një mur të lartë të përbërë dhe një kullë të lartë porte, gopuramin. Mandapa, që fillimisht ishte e veçuar, u bë pjesë e faltores kryesore nga pranëvendosja e një ardhamandapaje (sallë më e vogël me kolona). Kolonat e mandapas kanë vecorinë përsëritëse të luanëve mitologjikë të ngritur mbi dy këmbë.

Një skulpturë në një nga niket e 58 faltorezave të vogla.

Skulpturë

Skulpturë

Struktura ka një projekt të thjeshtë me kullë shikhara në qendër të kompleksit. Shikhara e tempullit, mbi shenjtëroren (garbagrihën), është katrore në planimetri dhe ngrihet në një stil kurvilinear dhe formë piramidale. Kulla ka shumë nivele që ngrihen në mënyrë proporcionale. Në krye të kësaj kulle, ndodhet një çatizë e vogël në formën e një kubeje. Elementet e kolonave me forma kafshësh mitologjike (luanët në bazë) janë veçori shtesë të Stilit Pallava. Në hyrje, muret e gopuramit janë të suvatuar. Muri i hyrjes së tempullit ka tetë faltoreza të vogla dhe një gopuram, pararendës të gopuramit kryesor. Në një fazë të mëvonshme, mandapa dhe shenjtërorja u bashkuan nga një sallë e ndërmjetme e quajtur ardhamandapa, që në një farë mase thuhet se ka ndjekur bukurinë e tempullit. Ai është i rrethuar brenda mureve në një planimetri drejtkëndore.

Faltorja kryesore ka një shivalinga me 16 faqe prej shkëmbi graniti të zi të vendosur në shenjtëroren e tempullit. Brenda mureve të faltores kryesore ndodhet padabhanda adhisthana (piedestali kryesor) me imazhe të skalitura në mënyrë shumë elegante të zotave me një skulpturë të Nandit, në një largësi që i bën roje hyjnisë. Në secilën faqe të mureve të jashtme të faltores kryesore ka shumë relieve të hyjnive. Në relievet e murit jugor paraqitet statuja e Shivës si Umamaheshavara (Shiva me bashkëshorten e tij Parvati) me Lingodbhavan (shfaqjen e Shivës si kolonë e flaktë) e rrethuar nga Brahma dhe Vishnu dhe amarat duke fluturuar në nivele të ulëta. Salla perëndimore ka skulptura të Shivës në formën e Sandhja Tandavamurtit dhe Urdhava Tandvamurtit dhe ansambli plotësohet me imazhet e ganave në poza kërcimi dhe gjithashtu me imazhe të Brahmas, Vishnut, Nandit dhe Parvatit. Relievet e Shivës në muret veriore janë një kompozim i Tripurantakas të shoqëruar nga tre gana, hyjnesha Durga me tre gana dhe hyjneshat Bhairavi, Kaushiki dhe Xhjestha.

Faqet e jashtme të vimanas (kullës) kanë imazhe të mishërimeve të Shivës - Bhikshatana, Somaskanda dhe në pozën Samhara-Tandava (kërcimi shkatërrues). Muri jugor i vinamës ka imazhe shumë elegante të Shivës në një posturë të ulur në paqe dhe qetësi të njohur si Dakshinamurti dhe muri i saj perëndimor ka Shivën në formën e Lingodbhavës. Kulla ka faltorëza të shumta të bashkangjitura në faqet e saj të jashtme që kanë pamjen e faltoreve në miniaturë. Këto faltore kanë tre stile të vecanta, sala (drejtkëndore), kuta (katrore) dhe panjara (absidale). Tetë falëtorëze të vogla dokorojnë gjithashtu murin e hyrjes. 58 faltorezat e vogla janë ndërtuar në nike të kompleksit të mureve që përfshijnë faltoren kryesore; dhe paraqesin relievet e Somaskanada të Shivës dhe bashkëshortes së tij Parvati në shumë forma kërcimi.

Veçoria e shquar e skulpturave është moria e paraqitjeve të luanëve të ngritur mbi dy këmbë të dalë në shumë drejtime. Këtu gjenden dy skulptura të Shivës që shihen duke mbajtur Vinan (instrument muzikor me tela) në dorë. Ka mjaft dallime midis Vinas së gjetur në këto skulptura dhe Vinas që përdoret në kohët e sotme.

Tiru Paramesvara Vinagarami

Skulptura në muret e tempullit Tiru Paramesvara Vinagarami

Tiru Paramesvara Vinagarami ose Tempulli Vaikunta Perumal është një tempull kushtuar Vishnut në Kançipuram, i ndërtuar në Stilin Arkitekturor Dravidian. Ai nderohet në kanonin e hershëm mesjetar tamil të shenjtëve alvarë midis shekujve të VI dhe të IX, Divja Prabandha. Tempulli besohet se është ndërtuar nga mbreti pallava, Nandivarmani II (720-796), me kontribute të mëvonshme nga Dinastia Çola dhe mbretërit vixhajanagara. Tempulli është i rrethuar nga një mur graniti që përfshin të gjitha faltoret dhe pellgjet ujore të tempullit.

Parameshvara Vinagarami gjatë hënës së plotë

Sipas Dr. Hultzh, Paramesvara Vinagarami u ndërtua nga mbreti pallava, Nandivarmani II në vitin 690, ndërsa studiues të tjerë e vendosin datën e ndërtimit më vonë, në fundin e shekullit të VIII. Pallavamallani, që ishte një adhurues i Vishnut rikonstruktoi shumë tempuj të vjetër dhe ndërtoi mjaft të rinj. Midis këtyre të fundit ishte dhe Paramesvara Vinagarami ose Tempulli Vaikunta Perumal, që përmban panele skulpturore me mbishkrime, që përshkruajnë ngjarjet që çuan në hipjen e Pallavamallas në fron.

Tre faltoret bujtin imazhe të Vishnut në qëndrime të ndryshme – i ulur (kati përdhes), i shtrirë (kati i parë; i lejueshëm për besimtarët vetëm në ditët ekadashi) dhe në këmbë (kati i dytë; i palejueshëm për të hyrë besimtarët, por vetëm priftërinjtë e zgjedhur). Planimetria logjike dhe e ndërlikuar e tempullit u bë prototip për faltoret e mëvonshme që do të ndërtoheshin në të gjithë Tamil Nadunë. Për shembull verandat e jashtme me kolonat e tyre luanore janë pararendëse të sallave madhështore me njëmijë kolona të tempujve të mëvonshëm. Ai është një nga katërmbëdhjetë Divja Desamët e Kançipuramit dhe është pjesë e Vishnu Kançit, vendi ku gjenden shumica e tempujve të Vishnut në Kançipuram.

Tempulli Ekambaresvarar

Gopurami i Tempullit Ekambaresvarar

Tempulli Ekambaresvarar ose Tempulli Ekambaranathar (tamil: ஏகாம்பரநாதர் கோயில் = Arulmigu Kançi Ekambaranathar Thirukoil) i është kushtuar Shivës, vendosur në pjesën veriore të Kançipuramit. Ai është tempulli më i madh i tij. Gopurami i tempullit është 59 m i lartë, që përbën një nga gopuramët më të mëdhenj në Indi. Ai përfaqëson elementin Tokë pasi është një nga pesë tempujt kryesorë të Shivës, secili prej të cilëve përfaqëson një element natyror, Pança Butha Sthalamët.

Skulptura në muret e tempullit

Ky tempull i stërmadh është një nga më të vjetrit në Tamil Nadu që ekziston të paktën që nga viti 600 i e.s.. Fillimisht tempulli u ndërtua nga Dinastia Pallava, por struktura ekzistuese u rindërtua nga mbretërit e mëvonshëm çola. Adi Shankara, shenjti i shekullit të X e rimodeloi Kançipuramin bashkë me zgjerimin e këtij tempulli si dhe tempujve Kamakshi Aman dhe Varadaraxha Perumal me ndihmën e sunduesve vendorë.

Faltore brenda tempullit

Mbretërit Vixhajanagara, gjatë shekullit të XV, kontribuan gjithashtu mjaft te tempulli. Ai shtrihet në një sipërfaqe mbi 93.000 m². Duke arritur një lartësi prej 59 metrash, Raxhagopurami i tempullit është një nga më të lartit në Indinë e Jugut. Një veçori e shquar e tempullit është Aajiram Kaal Mandapami, ose "paradhoma me njëmijë kolona", që u ndërtua nga mbretërit vixhajanagara. Muret e brendshëm të tempullit janë të dekoruar me një gamë prej 1,008 Shiva-lingamësh.

Veranda e brendshme e tempullit

Kompleksi është gati 100.000 km me 5 prakaramë (oborre) dhe ka një sallë me njëmijë kolona dhe Kampai Tirthan, depozita e tempullit që besohet se furnizohet nga një lum i shenjtë i nëndheshëm. Oborri i katërt përmban një tempull të vogël të Ganeshës dhe një pellg. Oborri i tretë përmban mjaft faltore më të vogla. Shenjtërorja përmban lingamin bashkë me imazhin e Shivës.

Brenda kompleksit nuk ka ndonjë faltore të veçantë për Parvatin si dhe në tempujt e tjerë të Shivës në Kançipuram. Brenda kompleksit tempullor ndodhet një faltore e vogël për Vishnun e quajtur Tempulli Nilaathingal Thundam Perumal. Sthala-Virutçami ose pema e tempullit është një mango 3,500-vjeçare, degët e të cilës thuhet se prodhojnë katër tipe të ndryshme mangosh nga katër degët e saj kryesore.

Tempulli Kumarakotam

Mandapa në Kompleksin Tempullor Kumarakotam ku u krijua eposi i Kandapuranamit

Tempulli Kumarakotam në Kançipuram i është kushtuar Muruganit, zotit hindu të luftës dhe djalit të Shivës dhe Parvatit. Tempulli është gjithashtu i njohur si 'Tempulli Subramanjam Svami' dhe është ndërtuar nga Dinastia Pallava me shtesa të mëvonshme Çola në Arkitekturën Dravidiane, megjithatë në formën e tij të tanishme tempulli i vjetër u rindërtua në vitin 1915.

Tempulli Kumarakotam është i vendosur në rrugën kryesore Raja, ku konsiderohet se formon një grup me Tempullin Ekambaresvarar dhe Tempullin Kamakshi Aman, por secili tempull ka identitetin e tij liturgjik. që janë tempujt e prindërve të tij. Të gjithë tempujt në Kanchipuram thuhet se i përkasin një familjeje të zgjeruar. Tempulli më i afërt hindu i Tempullit Kumarakotam është Tempulli Arulmigu Thirumagaralisvar në Magaral.

Kullat e Tempullit Kumarakotam

Tempulli, në formën e tanishme të rindërtuar, ka kullë tempullore (shikhara) mbi shenjtëroren kryesore (garbhagriha), që është ndërtuar në granite dhe është në formën e një kubeje të quajtur çakravimanam (kubeja rrethore) që është një strukturë e periudhës Çola. Konsujt dhe kolonat me mbishkrime dekorojnë muret e tempullit. Tempulli ka dy prakaramë (korridore rrethore për ecjen rituale rreth shenjtërores) dhe shumë nga parivara devatat (hyjni familjare) janë vendosur në faltorezat dytësore përreth tij.

Lingami i adhuruar nga Murugani është hyjnizuar në një faltore të veçantë brenda kompleksit të tempullit dhe është quajtur Devasenapatisar ose Senapatisvara. Tempulli është një nga 21 tempujt madhorë në Kançipuram dhe është një qendër e rëndësishme pelegrinazhi. Shenjti Arunagirinathar ka kënduar hymne adhuruese për ikonën tempullore të Muruganit. Salla Kandapurana Arangetra Mandapa (një pavijon i jashtëm) ku Kaçijaperi hartoi tekstin e eposit të Kandapuranamit, ekziston akoma në kompleksin tempullor, ku akoma edhe sot paraprijnë tufa pallojsh.

Ashtabuxhakarami

Ashtabuxhakarami është një tempull hindu kushtuar Vishnut, i vendosur në Kançipuram. Tempullit, të ndërtuar në Stilin Arkitekturor Dravidian, i janë thurur lavde te Divja Prabandha, mesjetare e shenjtëve alvarë midis shekujve të VI dhe të IX. Është një nga 108 Divja Desamët kushtuar Vishnut, që adhurohet si Ashta Bhuxha Perumali dhe bashkëshortja e tij Lakshmi si Alamelumangai. Tempulli besohet se është ndërtuar nga Dinastia Pallava në fundin e [[[shekulli VIII|shekullit të VIII]] me kontribute të mëvonshme nga Dinastia Çola dhe mbretërit vixhajanagara. Tempulli ka tre mbishkrime në muret e tij, dy që datojnë nga periudha e Kulothunga Çolas I (1070–1120) dhe një nga ajo e Raxhendra Çolas (1018-1054). Një mur graniti e rrethon tempullin duke e përfshirë të gjitha faltoret dhe dy pellgjet e ujit. Në tempull ndodhet një raxhagopuram, kulla e portikut të tempullit, me katër kate.

Tempulli i Ashtabhuxhakaramit gjendet në zonën Vishnu Kançi të Kançipuramit. Ai është i vogël, me një depozitë përballë dhe ka një gopuram tre-katësh që rrethohet nga mure drejtkëndorë koncentrikë. Hyjnia kryesore e tempullit është Ashtabhuxha Perumali i drejtura nga perëndimi, imazhi i të cilit në faltoren qendrore është paraqitur me tetë krahë. Tetë krahët vërehet se mbajnë një shpatë, një mburojë, një topuz, një hark, një shigjetë, një zambak, një guackë kërmill deti dhe një çakra. Ai shihet duke mbajtur Mahalakshmin në kraharorin e tij dhe një kurorë të bërë prej Saligrama. Në kompleksin e tempullit ndodhet edhe një faltore për Alamelumangain. Tempulli ka gjithasthu edhe faltore kushtuar Hanumanit, shenjtëve alvarë, Andalit, Çakras dhe Sarabesvaras. Depozita e tempullit, Gaxhendra Pushkarani, gjendet jashtë kullës hyrëse. Tempulli është i përmendur gjithashtu edhe në vargjet e Manavala Maamunigalit, Vedanata Desikarit dhe Pillai Perumal Ijengarit.

Tempulli Jathothkari Perumal

Tempulli Jathothkari Perumal

Tempulli Jathothkari Perumal ose Tiruvekaa në Kançipuram i është kushtuar Vishnut, ndërtuar në Stilin Dravidian. Edhe ai lëvdohet nga Divja Prabandha e hershme tamile e shenjtëve azhvarë midis shekujve të VI dhe të IX dhe është një nga 108 Divja Desamët kushtuar Vishnut, që adhurohet në formën e Jathothkari Perumalit dhe bashkëshortes së tij Lakshmi në formën e Komalavallit.

Tempulli konsiderohet si një nga tre tempujt më të vjetër në Kançipuram, ndërsa dy të tjerët janë Tempulli Ulagalantha Perumal dhe Tempulli Pandava Thuthar Perumal. Ai mendohet se është ndërtuar nga Dinastia Pallava në fundin e shekullit të VIII, me kontribute të mëvonshme nga Dinastia Çola dhe mbretërit vixhajanagara. Në muret e tij ka tre mbishkrime, dy që datojnë nga periudha e Kulothunga Çolas I (1070–1120) dhe një nga ajo e Raxhadhiraxha Çolas (1018-54). Një mur graniti rrethon tempullin duke përfshirë të gjitha faltoret. Në tempull gjendet një raxhagopuram me tre kate. Faltorja qendrore e tempullit ka imazhin e hyjnisë mbizotëruese, "Sonavanam Seitha Perumali" i vërejtur në posturën Bhuganxha Sajanam. Tempulli ka faltore të veçuara për shenjtët azhvarë, Ramën bashkë me Sitan, Hanumanin dhe Garudën. Vimana e faltores qendrore është emërtuar Vedasara Vimana.

Tempulli Kançi Iravatanesvara

Tempulli Iravatanesvara

Tempulli Iravatanesvara i quajtur edhe Tempulli Kançi Iravatanesvara i është kushtuar Shivës, ndërtuar në Stilin Dravidian nga Dinastia Pallava në fillim të shekullit të VIII. Ky tempull u ndërtua nga mbreti pallava, Narasimhavarmani II (i njohur edhe Raxhasimhani) në vitet 700-728 dhe është klasifikuar si një nga faltoret minore të Kançipuramit, por që është i famshëm për vimanën e tij të mahnitshme.

Tiruvelukai

Portiku i tempullit Tiruvelukai

Tiruvelukai i vendosur në Kançipuram është një tempull hindu i ndërtuar në Stilin Arkitekturor Dravidian dhe që lavdërohet te Divja Prabandha e shenjtëve alvarë midis shekujve të VI dhe të IX. Ai është gjithashtu një nga 108 Divja Desamët kushtuar Vishnut, që adhurohet në formën e Azhagija Singarit dhe bashkëshortes së tij Lakshmi që adhurohet në formën e Amruthavallit.

Tempulli mendohet se është ndërtuar nga Dinastia Pallava në fund të shekullit të VIII, me kontribute të mëvonshme nga Dinastia Çola dhe ajo Vixhajanagara. Në muret e tij ka tre mbishkrime, dy që datojnë nga periudha e Kulothunga Çolas I (1070–1120) dhe nga ajo e Raxhadhiraxha Çolas (1018-54). Tempulli rrethohet nga një mur graniti që përfshin të gjitha faltoret dhe dy pellgjet me ujë të kompleksit tempullor, si dhe ka një raxhagopuram katër-katësh.

Tempulli gjendet pranë Tempullit Tiruthanka në zonën Vishnu Kançi të Kançipuramit. Ai përbëhet nga tre faltore, një për hyjninë mbizotëruese, Azhagija Singarin, një për bashkëshorten e tij, Amruthavallin dhe tjetra për ndihmësin e tyre, Garuda.

Raxhagopurami tre katësh i Tempullit Ulagalantha Perumal

Tempulli Ulagalantha Perumal

Tempulli Ulagalantha Perumal i është kushtuar Vishnut, ndërtuar në Stilin Arkitekturor Dravidian. I lëvduar nga Divja Prabandha mesjetare e shenjtëve alvarë nga shekujt VI-IX, tempulli është një nga 108 Divja Desamët e Vishnut, që adhurohet si Ulagalantha Perumali dhe bashkëshortja e tij Lakshmi si Amudavalli. Mendohet se është ndërtuar nga Dinastia Pallava, me kontribute të mëvonshme nga Dinastia Çola, mbretërit vixhajanagara dhe najakët e Madurait. Tempulli është vendosur pranë Tempullit Kamakshi Aman dhe është drejtuar nga perëndimi.

Pamje e çatisë së Tempullit Ulagalantha Perumal

Tempulli ka një sipërfaqe prej rreth 5600 m² dhe një raxhagopuram tre katësh me shtatë kalasa (majëza çatishë). Tempulli përmban katër Divja Desamë në kompleksin e tij, që janë Thirukarvaanami, Thirukaaragami, Thiruoragami dhe Thiruniragami. Besohet se të gjitha faltoret me gjasa ishin tempuj të veçantë, por rrethanat që bënë që këta tempuj të përfshihen në Tempullin Ulagalantha Perumal janë të panjohura. Thirumangai Azhvari, në një varg të tij ka kënduar lavde për të katërt këta tempuj. Depozita e tempullit, Naga Tirtha, është e vendosur jashtë kompleksit të tempullit kryesor.

Statuja e Ulagalantha Perumalit, të shfaqur me këmbën e majtë në një kënd të drejtë me trupin dhe paralel me tokën, është mbi 11 metra e lartë. Çatia e shenjtërores, vimana ka një çati të ngritur për të bujtur statujën e stërmadhe të hyjnisë mbizotëruese. Tempulli ka 15 mbishkrime nga dinasti të ndryshme si Pallava, Çola dhe Sambuvarajar. Mbishkrimi më i hershëm është nga viti 846 gjatë mbretërimit të Nandivarmanit III (846 – 869). Mbishkrimet në tempull tregojnë gjithashtu tregëtinë e zgjeruar gjatë Periudhës Pallava, me leje të dhëna për dyqane vaji, gije (një lloj gjalpi i përdorur në gatimet e Azisë jugore), perimesh, lulesh, sheqeri, arra kokosi, rroba dhe sandale.

Tempulli Pandava Thuthar Perumal

Tempulli Pandava Thuthar Perumal

Tempulli Pandava Thuthar Perumal ose Thirupadagam i ndërtuar në Arkitektën Dravidiane, i është kushtuar Vishnut. Tempulli lëvdohet te Divja Prabandha mesjetare e shenjtëve alvarë nga shekujt e VI-IX dhe është një nga 108 Divja Desamët kushtuar Vishnut, që adhurohet si Pandava Thuthar Perumali dhe bashkëshortja e tij Lakshmi si Rukmini.

Tempulli konsiderohet si një nga tre tempujt më të vjetër në Kançipuram, ku dy të tjerët janë Tempulli Ulagalantha Perumal dhe Tempulli Jathothkari Perumal. Mendohet se është ndërtuar nga Dinastia Pallava në fund të shekullit të VIII, me kontribute të mëvonshme nga Dinastia Çola dhe mbretërit vixhajanagara. Tempulli rrethohet nga mure graniti, duke përfshirë të gjitha faltoret dhe dy pellgje me ujë, si dhe ka një raxhagopuram katër katësh.

Në muret e tij ka tre mbishkrime, dy që i përkasin periudhës së Kulothunga Çolas I (1070–1120) dhe një nga ajo e Raxhadhiraxha Çolas (1018-54). Një regjistrim i Raxhakesari Varamanit, të quajtur Kulothunga Çola I, daton nga viti i pestë i mbretërimit të tij ndërsa në murin jugor të tempullit ka mbishkrime të datuara nga viti i 39-të i mbretërimit të tij. Në bazën e murit perëndimor të faltores qendrore ka regjistrime nga periudha e Raxhadhiraxha Çolas II (1166-78) që tregojnë dhurimin e 32 lopëve për ndriçimin e fenerëve të tempullit.

Tempulli Matangesvara, në Kançipuram

Tempulli është i vendosur pranë Tempullit Ekambaresvarar. Hyrja kryesore e tempullit është e drejtuar në lindja dhe tempulli ka një plan drejtkëndor. Ai ka një raxhagopuram katër katësh dhe rrethim me vetëm një mur. Mahamandapa mendohet se është ndërtuar nga Dinastia Çola, ndërsa salla e afërt është ndërtuar gjatë periudhës së Perandorisë Vixhajanagara. Faltorja qendrore e tempullit ka një statujë të madhe të hyjnisë kryesuese, Pandava Thuthar, që ka një lartësi prej 7.6 metrash. Salla pararendëse e shenjtërores kryesore, Mukha Mandapa, ka imazhe prej bronzi të hyjnive festive të tempullit dhe shenjtëve alvarë. Faltorja e Rukminit gjendet në jug të faltores kryesore dhe ka imazhin e Rukminit. Mbrapa faltores kryesore ndodhen shtesa moderne si Çakrathazhvari me një imazh të Narasimhas përballë tij. Matsja Tirthami, Pushkarni i tempullit, është i vendosur në krahun veri-lindor të tempullit.

Tempulli Matangesvara

Tempulli Matangesvara i është kushtuar hyjnisë Shiva dhe mendohet se është ndërtuar nga Dinastia Pallava në fund të shekullit të VIII. Veçantia e faltores është se shtatoret e dvarapalëve (hyjni gardiane të tempullit) kanë katër krahë. Tempulli më i afërt është Tempulli Arulmigu Thirumagaralisvar në Magaral.

Vende të tjera

Gopurami i Tempullit Srikalahastisvara

Tempulli Srikalahastisvara 13°44′58″N 79°41′54″E

Tempulli Srikalahastisvara (në gjuhën telugu: శ్రీకాళహస్తీశ్వర స్వామి వారి ఆలయం) gjendet në qytetin e Srikalahastit në shtetin indian të Andra Pradeshit. Është një nga tempujt më të famshëm të Shivës në Indinë Jugore dhe thuhet se ndodhet në vendin ku Kanapa qe gati të ofronte sytë e tij për të mbuluar rrjedhjen e gjakut nga Shiva linga përpara se Shiva ta ndalonte atë dhe ti dhuronte muktin. Tempulli Srikalahastisvara, i vendosur 36 km larg Tirupatit është i famshëm për Vaju lingan e tij, një nga Pançabhuta Sthalamët, që përfaqëson erën. Tempulli konsiderohet gjithashtu si Rahu-Ketu kshetra dhe Dakshina Kasi. Në këtë tempull Shiva adhurohet në aspektin e tij Vaju si Kalahastisvara.

Ai është një nga tempujt më mbresëlënës të Shivës në Indi. Ai përmban një gopuram të lashtë të stërmadh mbi portën kryesore. Kulla është 36.5 m (120 këmbë) e lartë. I gjithë tempulli është i skalitur në faqen e një kodre të madhe shkëmbore. Struktura fillestare e këtij tempulli u ndërtua nga Dinastia Pallava në [[[shekulli V|shekullin e V]]. Mbretërit çola si Raxhaditja (që mbretëroi në vitet 947-949), Raxha Raxha Çola (që mb. në vitet 985-1014), djali i tij Raxhendra Çola (1012-1044), djali i tij Raxhadhiraxha (1018-1054), Kulotunga I (1070-1120) dhe Kulotunga III (1178-1218) si dhe mbretërit vixhajanagara kryen gjithashtu ndërhyrje të shumta në zhvillimin e tempullit. Si shumë tempuj të tjerë, periudha e ndërtimit të tij zgjati disa shekuj. Rreth shekullit të X mbretërit çola e rikonstruktuan tempullin dhe ndërtuan strukturën kryesore.

Gopurami kryesor 37 metra i lartë dhe mandapa me 100 kolona u ndërtuan nga mbreti vixhajanagara, Krishnadevaraja, në vitin 1516. Brenda kompleksit tempullor ndodhen dy faltore kryesore kushtuar Shivës dhe Parvatit. Shiva paraqitet në formën e Lingas së drejtuar nga perëndimi. Linga mban emrin Srikalahastisvara. Parvati është paraqitur në këmbë e drejtuar nga lindja dhe me emrin Gnana Prasunamba. Në hyrje të tempullit ndodhet një faltore e vogël kushtuar Dakshinamurthit që konsiderohet si një nga format e Shivës. Përveç këtyre ndodhen shumë hyjni dhe idhuj kushtuar Venkatesvaras, Vinajakas, Nataraxhas, Subramanjas, Surja Narajanas si dhe kopje të lingave të tempujve të tjerë të famshëm të Shivës përgjatë Indisë.

Pamje e vimanës së tempullit të Panamalait

Panamalai 12.1010300°N 79.3823500°E / 12.1010300; 79.3823500

Panamalai (tamil: பனமலை) është një fshat i vendosur në distriktin Villupuram në Tamil Nadu. Ai qëndron 23 kilometra nga Gingi i distriktit Vilupuram. Siti është i njohur si vendndodhja e tempujve të ndryshëm strukturor të ndërtuar gjatë sundimit të Dinastisë Pallava. Një prej tyre është Tempulli Talagirisvara.

Narasimhavarmani II, i njohur edhe si Raxhasimani konsiderohet si ndërtuesi i tempujve strukturorë të Dinastisë Pallava, përkatësisht Tempulli bregdetar në Mahabalipuram, Tempullin Kailasanatha dhe Tempullin Talagirisvara në Panamalai. Tempulli është ndërtuar mbi një kodër të vogël mbi liqenin e Panamalait. Kjo strukturë e shekullit të VII ka një Vimana që ngjan me atë të Tempullit Kailasanatha të Kançipuramit. Garbhagriha e tij bujt një Dharalingam dhe si në tempujt pallava të asaj kohe, në murin e mbrapëm të shenjtërores ndodhet një panel i Somaskandas. Tempulli ka një Ardhamandapa (gjysmë mandapa). Faltorja është e drejtuar nga lindja dhe garbhagriha është e rrethuar nga të tre anët nga faltoreza të vogla (Anga Kovili ose faltoret gjymtyrë – që janë të bashkangjitura me faltoren kryesore).

Pak më shumë faltorëze të vogla gjymtyrë dhe një mahamandapa (një mandapa e madhe) i janë shtuar strukturës në një periudhë shumë më të vonë. Vimana është tre-katëshe dhe kati i sipërm është rikonstruktuar më vonë. Në tempull mund të gjenden gjithashtu kolona me luanë të ulur, një karakteristikë tipike e Arkitekturës Pallava.

Faltoreza e vogël gjymtyrë në veri, ka një seksion të vogël pikturash murore që kanë mbijetuar përgjatë viteve, duke mbajtur dëshmi të mjeshtrisë së Artit Pallava. Pikturat e Shivës si "Nataraxha" në muret e shpellës janë paraqitja më e hershme e tij si Nataraxha.

Tempulli Kapalishvarar 13°02′N 80°16′E

Pamje e kompleksit Kapalishvarar

Tempulli Kapalishvarar (tamil: கபாலீஷ்வரர் திருக்கோவில்,மயிலாப்பூர்,சென்னை, i vendosur në Majilapore të Çenait, i është kushtuar Shivës. Ai u ndërtua rreth shekullit të VII në Arkitekturën Dravidiane.

Tempulli Kapalishvarar dhe depozita e shenjtë në Majilapore

Tempulli ka faltore të shumta, ku kryesoret janë ato të Kapalisvararit dhe Karpagambalit. Kompleksi tempullor bujt gjithashtu shumë sallone. Sipas mendimit të përgjithshëm tempulli u ndërua në shekullin e VII nga sunduesit pallava. Por megjithatë sipas mendimit të tyre fillimisht ai u ndërtua në bregun e detit por u shkatërrua nga portugezët (që ndërtuan kishën e tanishme Santhome), ndërsa struktura e tanishme e mureve (që është 1-1.5 km nga bregu i detit) u ndërtua nga gjatë Periudhës së Dinastisë Tuluva (1491–1570) nga mbretërit vixhajanagara gjatë shekullit të XVI, duke përdorur disa mbetje të tempullit të vjetër.

Kompleksi Tempullor Kapalishvarar

Brenda tempullit ka mbishkrime që datojnë nga shekulli i XII. Gopurami i tempullit 36.6 metra i lartë u ndërtua në vitin 1906 me figura stukoje që e zbukurojnë atë.

Tempulli Kapalishvarar është në stilin tipik të Arkitekturës Dravidiane, me gopuramin që lartësohet mbi rrugën që qëndron tempulli. Ai është gjithashtu një dëshmi për 'vishvakarma sthapathit'. Tempulli ka dy hyrje të shënuara nga gopuramë në të dy krahët. Gopurami lindor është rreth 40 m i lartë, ndërsa gopurami më i vogël perëndimor është i drejtuar nga depozita e shenjtë.

Gopurami i Tempullit Bhaktavatsala Perumal

Tempulli Bhaktavatsala Perumal në Thirunindravur 13°6′45″N 80°1′34″E

Tempulli Bhaktavatsala Perumal në Thirunindravur (i quajtur edhe Kovili Bakthavatsala Perumal), i vendosur në zonën Thirunindravur të Çenait, i është kushtuar adhurimit të Vishnut. I ndërtuar në Arkitekturën Dravidiane, tempulli është lartësuar te Divja Prabandha mesjetare e shenjtëve azhvarë midis shekujve të VI dhe të IX. Gjithashtu ai është një nga 108 Divja Desamët kushtuar Vishnut, që adhurohet si Bhaktavatsala Perumali dhe bashkëshortes së tij Lakshmi si Enai Petra Thajari.

Tempulli mendohet se është ndërtuar nga Dinastia Pallava në fundin e shekullit të VIII ose në shekullin e IX, me kontribute të mëvonshme nga Dinastia Çola dhe mbretërit vixhajanagarë. Tempullin e rrethon një mur graniti, që përfshin të gjitha faltoret dhe dy pellgjet me ujë, ashtu dhe një raxhagopuram me katër kate. Mbishkrimet më të hershme të tempullit datojnë midis viteve 820 dhe 890 gjatë periudhës së Nripatungavarmanit. Në tempull ka edhe mbishkrime nga mbretërit e mëvonshëm çola si Raxhendra Çola II (1051–1063), Viraraxhendra Çola (1063–1070) dhe Raxharaxha Çola II (1146–1173). Mbishkrimet Pallava e përmendin këtë vend si Ninravur dhe disa prej tyre e përmendin atë si Virudhuraxhabhajankar-çaturvertimangalam, një nën-ndarje e Punarkotamit.

Tempulli ka një gopuram 5 katësh në hyrje dhe dy mjedise. Statuja e Mulavarit (hyjnia kryesuese) qëndron në këmbë i drejtuar nga lindja. Lartësia e saj është rreth 3.05 metra. Utsavari (hyjnia e procesionit) i quajtur Patharaavi është bërë prej pançaloka dhe është i shoqëruar nga dy bashkëshorte si në shumicën e tempujve vaishnavitë. Në kompleks ndodhet një faltore e veçantë për Enai Petra Thajarin të quajtur edhe Sudhavalli, bashkëshortja e Bakthavasalas. Tempulli ka gjithashtu faltore të veçanta për Andalin, Çakarathazhvarin, alvarët dhe Sri Ramanuxhan. Në brigjet e një liqeni pak metra mbrapa këtij tempulli është një tjetër tempull kushtuar Ramës. Në këtë tempull ndodhet një statujë e Hanumanit duke ngritur Ramën dhe Lakshmanan në shpinën e tij.

Tempulli Hridajalisvarar

Hyrja e Tempullit Hridajalisvarar

Tempulli Hridajalisvarar ose Tempulli Sri Hridajalisvarar Sivan (i quajtur edhe Kovili Hridajalisvarar) është i vendosur në zonën Thirunindravur të qytetit të Çenait. Ai mendohet se është ndërtuar në shekullin VI nga Raxhasimha Pallava, mbreti pallava i Kançipuramit në Stilin Arkitekturor Dravidian. Thirunindravuri, vendi ku është vendosur Tempulli Hridajalisvarar gjendet në distriktin Thiruvallur pranë Çenait. Në faltoren e Irudhajalisvararit gjendet statuja e Pusalaarit, shenjt shaivit najanar, me duarë të mbledhura. Çatia e brendshme e tempullit është e modeluar si ajo e një zemre të ndarë në katër ndarje me gjasa duke paraqitur konceptimin e Pusalaarit. Parvati këtu adhurohet si Maragathambigai.

Tiruevuli

Tiruevuli 13°8′35″N 79°54′25″E

Tiruevuli (i quajtur edhe Thiruevul, Tirvallur ose Tempulli Virarghavasvami) është një tempull hindu kushtuar Vishnut, i vendosur në Thiruvallur, një qytet dhe qendër e distriktit të Tiruvallurit në Tamil Nadu. I ndërtuar në Arkitekturën Dravidiane, tempulli është lartësuar te Divja Prabandha mesjetare e shenjtëve alvarë nga shekujt e VI-IX. Për rrjedhojë tempulli konsiderohet si një nga 108 Divja Desamët kushtuar Vishnut. Vishnu këtu adhurohet si Viraraghava Perumali (i quajtur edhe Sri Viraraghava Svami ose Vaidhja Vira Raghava Svami) dhe bashkëshortja e tij Lakshmi si Kamalavalli Thajari (e quajtur edhe Kanakavalli Thajaar ose Vasumathi).

Tempulli i Tiruvallurit

Tempulli është mjaft i vjetër dhe mendohet se u ndërtua fillimisht nga Dinastia Pallava në fundin e shekullit të VIII, me kontribute të mëvonshme nga Mbretëria Thanxhavur Najake. Historia e tij shpjegohet edhe te Markandeja Purana. Ai ka mbishkrime që datojnë nga gjysma e dytë e shekullit të IX nga Dinastia Pallava. Ai ka edhe tre mbishkrime që datojnë nga Periudha Çola. Gjithashtu ai ka një raxhagopuram me shtatë kate të vendosur brenda një muri graniti. Kompleksi që përmban të gjitha faltoret ka edhe depozitën tempullore të vendosur në perëndim të tempullit.

Sipas historianit K.V. Soundararaxhan, tempujt Rangantha në Indinë e Jugut u ndërtuan gjatë shekujve të IX dhe të X, kanë një vendosje sistematike të hyjnive dytësore siç shihen në këtë tempull bashkë me Tempullin Apakudathaan Perumal në Koviladi, Tempullin Sovmja Narajana Perumal në Thirukoshtijur, Tempullin Raxhagopalasvami në Manargudi dhe Tempullin Rangantha në Srirangapatna.

Faltore brenda kompleksit tempullor

Shumica e studiuesve besojnë se strukturat kryesore të tempullit u ndërtuan gjatë vitit 1409. Në murin lindor të tempullit ndodhet një mbishkrim nga viti 1542 që tregon dhurime për tempullin nga një person privat. Në kompleks ndodhen faltore të veçanta për Kanakavallin, Ganeshën, alvarët dhe Gaxhalakshmi Thajaarin. Në kompleks gjenden gjithashtu edhe faltoret e Ganeshës, Gopalanit, Namazhvarit, Çakratazhvarit, Andalit, Vedanta Desikas, Ramanuxha çarjarit dhe Lakshmi Narasimharit.

Vimana (kullë mbi shenjtërore) quhet Vixhajakoti Vimana pasi është një simbol i fitores kundër asurave Madhukaidapa, që u vranë nga Vishnu. Thajari quhet Kanakavalli (i njohur edhe me emrin Vasumati) dhe faltorja e saj gjendet paralel me shenjtëroren. Në rrethimin e parë të kompleksit të vendosura përreth shenjtërores gjenden faltore për azhvarët, Ranganathan dhe Hanumanit. Depozita e shenjtë quhet Hrutatapanasini Pushkarani. Në rrethimin e këtij tempulli gjendet një faltore e vogël për Shivën.

Tempulli Nithjakaljana Perumal 13.05°N 80.27°E / 13.05; 80.27

Tempulli Nithja Kaljana Perumal

Tempulli Nithjakaljana Perumal ose Nithja Kaljana Perumal i është kushtuar Vishnut në Thiruvidandai, një fshat në distriktin e Kançipuramit. I ndërtuar në Arkitekturën Dravidiane, tempulli është lartësuar nga Divja Prabandhan mesjetare e shenjtëve alvarë nga shekujt e VI-IX. Për rrjedhojë është një nga 108 Divja Desamët kushtuar Vishnut, që adhurohet si Nithjakalajana Perumali dhe bashkëshortes së tij Lakshmi si Komalavalli Thajar. Struktura zanafillore e tempullit u ndërtua nga Dinastia Pallava gjatë shekullit të VII, me shtesa të mëvonshme nga Dinastia Çola gjatë shekullit të XI. Tempulli rrethohet nga një mur graniti që përfshin të gjitha faltoret e tij. Depozita e tempullit gjendet përkundrejt tij, jashtë hyrjes kryesore.

Imazhe të faltoreve në kompleksin tempullor

Kançipurami ishte kryeqyteti i mbretërisë Pallava që sundonte rajonin gjatë shekujve të VI dhe të IX. Mahabalipurami dhe Thiruvidanthai u shfaqën si qytete dhe porte të fuqishme të mbretërisë së tyre. Tempulli mendohet se u ndërtua bashkë me tempujt e tjerë monumentalë në rajon. Tempulli ka mbishkrime që datojnë nga Periudha Pallava.

Mbretërit çola bënë shtesa të mëvonshme në tempull siç tregohet nga një mbishkrim i vitit të 35-të të mbretërimit të Raxhadhiraxha Çolas gjatë vitit 1052. Gjithashtu gjenden edhe mbishkrime që tregojnë ndërhyrjet e Kulothunga Çolas I gjatë vitit 1115. Duke u bazuar te këto mbishkrime ai është shpallur monument i 'Archaeological Survey of India' dhe mirëmbahet nga ASI i nënqarkut të Mamallapuramit, qarkut i Çenait,. Tempulli ka një palakin të bërë prej fildishi, i vetmi në llojin e tij për një tempull hindu.

Salla me kolona të pajisura me relieve përpara tempullit

Depozita tempullore (Tirthami ose pushkarani) gjendet përballë tempullit në skajin e rrugës dhe quhet Kaljana Tirtham, ndërsa vimana mbi shenjtërore quhet Kaljana Vimana. Shenjtërorja arrihet nëpërmjet një salle me gjashtëmbëdhjetë kolona të skalitura me relieve përballë tempullit. Tempulli ka dy rrethime që hyhen nëpërmjet dy gopurameve me çati të sheshta. Të tëra faltoret në tempull janë të përfshira brenda rrethimit të mureve prej graniti. Rrethimi i dytë ka dy shtylla, secila prej të cilave e vendosur në aksin e shenjtërores dhe hyrjes. Ai ka gjithashtu një sallë për të bujtur karron tempullore. Para shenjtërores gjendet një sallë mbledhjeje dhe lutjesh. Statuja prej graniti e Nithjakaljana Perumalit në formën e Varahas që mban Bhudevin në prehrin e tij, e vendosur në shenjtërore, është rreth 2.14 m e lartë dhe është një nga imazhet më të rralla të hyjnisë. Garuda, shqiponja vahana e Vishnut ka një faltore të vogël të drejtuar nga shenjtërorja. Faltorja e Ranganatharit gjendet në rrethimin e parë, paralele me shenjtëroren. Këndi veri-perëndimor i tempullit bujt faltoren e Komalavallit. Në muret përreth sallës së mbledhjes dhe lutjeve ka disa mbishkrime.

Tempulli i Uthiramerurit

Uthirameruri 12.616°N 79.753°E / 12.616; 79.753

Uthirameruri (tamil: உத்திரமேரூர்; emërtohet edhe Utaramerur dhe Utiramerur) është një qytezë pançajat në distritktin e Kançipuramit. Qyteza 62 metra mbi nivelin e detit është e shquar për mbishkrimet e saj që përshkruajnë një sistem vetëqeverisjeje që ekzistonte midis shekujve të VII dhe të IX-it. Uthirameruri fillimisht ekzistonte si një ngulim Brahmin. Mbreti pallava Nandivarmani II (720–796) formalisht e vendosi si një fshat brahamdeja rreth vitit 750. Mendohet se ai ia dhuroi fshatin brahminëve vedikë nga Bashkësia Vaishanvite. Një mbishkrim i shekullit të dhjetë e tregon emrin e fshatit si "Utaramerur Çaturvedi Mangalam".

Në Uthiramerur janë zbuluar rreth 25 mbishkrime që përfshijnë rreth katër mbretër Pallava. Në pjesën e fundit të shekullit të IX rajonin e pushtoi Dinastia Çola. Si pasojë në Uthiramerur ka mbishkrime nga periudha e Parantaka Çolas I (907–50), Raxharaxha Çolas I (985–1014), Raxhendra Çolas I (1012–44) dhe Kulothunga Çolas I (1070–120), që tregojnë dhurime të ndryshme tempullore.

Pamje e depozitës tempullore

Rajoni dhe fshati bashkë me të ra nën sundimin e Dinastisë Pandja gjatë shekullit të XIII. Më vonë, sunduesi telugu çola, Vixhaja Gandagopala mori nën kontroll territorin dhe e riemërtoi fshatin Gandagopala Çaturvedhi Managalam. Gjatë periudhës së vonë, fshati qe pjesë e territoreve të Dinastisë Sambuvaraja dhe Kumara Kampana. Perandori vixhajanagara, Krishnadevaraja (1502–29) bëri ndërhyrje në Tempullin Sundaravarada Perumal, Tempullin Subhramanja dhe Tempullin Kailasanatha.

Mbishkrimet tempullore të Uthiramerurit tregojnë se Uthirameruri kishte dy asamble fshatare: Sabha dhe Uri. Sabha ishte një asamble ekskluzivisht brahmine (e klasës priftërore), ndërsa Uri përbëhej nga banorë që i përkisnin të gjitha klasave. Mbishkrimet më të hershme të mbijetuara nga Uthirameruri datojnë nga mbreti pallava, Dantivarmani (795-846). Qyteza ka mjaft tempuj të rëndësishëm hindu: Tempulli Sundaravarada Perumal, Tempulli Vaikunda Perumal, Tempulli Subramanja dhe Tempulli Kailasanatha.

Tempulli Sundaravarada Perumal

Tempulli Sundaravarada Perumal, i cili është rreth 1200 vjeçar, në Uthiramerur 12°36′53″N 79°45′18″E është ndërtuar nën sundimin e Nandivarmanit II kushtuar Vishnut. Thuhet se u ndërtua nga muratori Paramesa Vathan, që ishte jashtëzakonisht i aftë në Vastu shastra. Hyjnia kryesore në tempull është Sundara Varada Perumal. Ky tempull ka mbishkrime të shumta — ato të Raxha Raxha Çolas (985-1015), djalit të tij, Raxhendra Çolas dhe perandorit vixhajanagara, Krishnadevaraja. Si Raxhendra Çola ashtu dhe Krishnadeva Raja e vizituan Uthiramerurin. Tempulli i përket Stilit Dravidian. Vishnu adhurohet si Sundaravarada Perumali ndërsa bashkëshortja e tij Lakshmi si Anandavalli. Tempulli u ndërtua fillimisht nga Dinastia Pallava, me ndërhyrje të mëvonshme nga dinastitë Çola, Pandja, Sambuvaraja, Vixhajanagara dhe Najak.

Gopurami i këtij tempulli, që paraqet skulptura të shumta të hyjnive hindu (kryesisht rimishërime të Vishnut), u rindërtua në vitin 1998. Ai paraqet edhe Kshira Saagara Madhanamin (Oqeanin e qumështit), Sri Vikhanasa Açarjan me katër dishepujt e tij (Brigu, Mariçi, Atri, Kasjapa), Goda devi, Sudarshana, Sri Rama Parivari dhe shumë skulptura të tjera nga Vikhanasa Sutra. Një gjë e veçantë rreth këtij tempulli është se janë 9 Mula Virat (hyjni kryesuese) në të njëjtën vimana. Katër Perumal vigraha të drejtuara në katër drejtime të ndryshme përreth mula virat bashkë me katër statuja të tjera të Perumalit janë të vendosura në shkallë. Shumë pak tempuj në Indinë e jugut kanë një arkitekturë të tillë.

Pamje të kompleksit Sundaravarada Perumal

Tempulli rrethohet nga një mur graniti, që përfshin të gjitha faltoret. Ai ka një raxhagopuram, me pesë kate. Depozita tempullore gjendet pranë tij, jashtë hyrjes kryesore. Ndryshe nga tempujt e tjerë të Indisë së Jugut, ku ka vetëm një shenjtërore që bujt hyjninë kryesuese, Tempulli Sundaravarada ka shenjtërore dykatëshe dhe tre faltore në drejtimet kardinale në katin e poshtëm përreth shenjtërores.

Tempulli u ndërtua nga Nandivarmani II i modeluar sipas Tempullit Vaikuntantha Perumal të Kançipuramit. Nga mbishkrimet, mësohet se tempulli u ndërtua sipas parimeve agamike nga arkitekti Takshaka i Patakas dhe me këshillimin ekspertëve agamikë të fshatit. Bazuar te mbishkrimet, tempulli është quajtur me shumë emra, si Vellai Vishnugraham, Vellai Murthi Emperan, Vellaimurthi Azhvar, Raxhendra Çola Vinagar Azhvar dhe Soka Perumal.

Pamje të kompleksit Sundaravarada Perumal

Tempulli Sundaravarada Perumal shtrihet në një sipërfaqe prej rreth 0.81 hektarësh (ose 2 akrash) dhe ka një gopuram me pesë kate. Ai ka një rrethim drejtkëndor me mure të stërmëdhenj prej graniti. Shenjtërorja në katin e poshtëm bujt imazhin e Çaturbhuxhanga Vishnut të paraqitur me katër krahë. Kati i parë arrihet nga një palë shkallë në të dy krahët, ku zakonisht njëra përdoret për tu ngjitur dhe tjetra për të zbritur. Shenjtërorja e katit të parë bujt imazhet e Vaikuntavaradas në posturë të ulur me Sridevin dhe Bhudevin në të dy krahët e tij. Shenjtërorja është bërë prej druri dhe ka një rrethim të ngushtë përreth saj. Përreth saj ndodhen faltore për Arxhunën, Krishnën dhe Joga Narasimhan. Një palë të tjetra shkallësh të çojnë në katin e kreut që përmban shenjtëroren e Ananda Padmanabhas në posturë të shtrirë mbi gjarpërin e tij Adisesha. Në shenjtëore shihen po ashtu imazhet e Bhudevit dhe të urtit Markendeja. Vimana, kulla mbi çatinë e shenjtërores, e quajtur Padma Kosthta Ashtanga Vimana, paraqet relieve skulpturore të nëntë formave të Vishnut.

Tempulli Vaikunta Perumal në Uthiramerur

Faltorja e bashkëshortes së Sundaravarada Perumalit, Anandavalli, gjendet në jug të faltores kryesore në katin poshtëm. Përreth rrethimit të parë gjenden faltore të veçanta për Lakshmi Narasimhan, Ramën, Andalin, Narasimhan dhe Manavala Mamunigalin. Depozita tempullore, e quajtur Vairamegha tataka, e vendosur në perëndim të tempullit, është përmendur në mjaft mbishkrime.

Tempulli Vaikunda Perumal në Uthiramerur (12°52′49″N 79°42′45″E) i ndërtuar në Stilin Dravidian i është kushtuar Vishnut. Vishnu në këtë tempull adhurohet si Vaikunta Perumali, ndërsa bashkëshortja e tij Lakshmi si Anandavalli. Tempulli u ndërtua fillimisht nga Dinastia Pallava, me ndërhyrje të mëvonshme nga Dinastia Çola. Ndërtesa është shpallur një monument i trashëgimisë dhe administrohet nga 'Archeological Survey of India'.

Faltorja kryesore e tempullit Vaikunda Perumal

Tempulli Vaikunda Perumal shtrihet në një sipërfaqe prej rreth 0.2 hektarësh (0.5 akrash). Shenjtërorja bujt imazhet e Vaikuntanathas në posturë të ulur me Sridevin dhe Bhudevin përkrahë tij. Tempulli ka një sallë mbledhjeje prej 230 m². Çatia e tempullit qëndron mbi mure dhe nuk ka kolona. Në muret e sallës së mbledhjes gjenden mbishkrimet nga periudha Çola. Çatia e sallës së mbledhjes mendohet se është ndërtuar nga Kulothunga Çola. Sipas një pikëpamjeje tjetër, e gjithë struktura fillimisht ishte një sallë mbledhjeje dhe u rrënua gjatë sundimit të Kulothunga Çolas. Ai e rindërtoi sallën e mbledhjes bashkë me tempullin që bart imazhin e Vaikunta Perumalit. Disa nga mbishkrimet tregojnë gjithashtu se fshati ishte planifikuar sipas teksteve agamike me sallën e mbledhjeve në qendrën e tij dhe tempujt të ndërtuar përreth saj.

Tempulli Atulja Nadhesvarar 11°58′28″N 79°13′13″E

Gopurami i Tempullit Atulja Nadhesvarar

Tempulli Atulja Nadhesvarar, i vendosur në Arakandanalluri, një qytezë pançajat në distriktin Vilupuram në Tamil Nadu, i është kushtuar Shivës. Shiva në këtë tempull adhurohet si Atulja Nadhesvarari dhe është i përfaqësuar nga lingami. Bashkëshortja e tij Parvati është paraqitur si Azhagija Ponazhagi. Hyjnia kryesuese është lartësuar në veprën kanonike tamile të shekullit të VII, Tevaram, e shkruar nga poetët-shenjtë tamilë të njohur si najanarë dhe për rrjedhojë klasifikohet si Paadal Petra Sthalam.

Kompleksi tempullor është ndërtuar mbi një kodër graniti dhe bujt një gopuram me shtatë kate. Tempulli ka një numër faltoresh, ku ato të Atulja Nadhesvararit dhe bashkëshortes së tij Azhagija Ponazhagi janë më të shquarat. Mendohet se u ndërtua fillimisht nga Dinastia Pallava, me zgjerime të mëvonshme nga Dinastia Çola, ndërsa struktura e tanishme e mureve u ndërtua gjatë Perandorisë Vixhajanagara gjatë shekullit të XVI. Në sit ndodhen tre shpella të skalitura në shkëmb nga periudha e mbretërisë Pallava.

Pamje të faltores së Anamalajarit dhe Amanit të kompleksit tempullor

Tempulli besohet se më parë ishte një tempull xhainist i mbyllur nga murgjit xhainistë dhe i përshtatur për praktikat adhuruese të Sambandarit. Faltorja e tanishme e Draupadi Amanit mendohet se ka qenë një tempull i Muruganit. Në kompleks ka mjaft mbishkrime nga mbretërit e hershëm dhe të vonë çola, nga mbretërit pandjanë si dhe mbishkrime që tregojnë kontributet e mbretërve vixhajanagara ashtu si dhe nga Periudha Sambuvaraja.

Faltorja e vimanas në tempull

Tempulli i Shivës në Arkandanallur shtrihet në një sipërfaqe prej 8100 m² (2 akra). Raxhagopurami kryesor është në krahun perëndimor me shtatë kate dhe i vendosur në mure të mëdhenj drejtkëndorë prej graniti. Depozita tempullore (Pushkarani), Indra Tirtha, gjendet 1 km nga tempulli. Tempulli është ndërtuar mbi një kodër graniti dhe brenda tij ndodhen dy korridore. Në të djathtë të faltores së Atulja Nadhesvararit në rrethimin e dytë ndodhet një faltore e veçantë për Azhagija Ponazhagin. Muret e rrethimit të parë në katër krahët e shenjtërores janë të dekoruar me imazhe të najanarëve, navagrahave, Bhairavas, Murugan Sanadhit në veri-perëndim dhe Durga Sanadhit në veri-lindje. Dy Nandit në tempull quhen Pradosha Nandi dhe Adigara Nandi – ndodhen të vendosur pak jashtë aksit të shenjtërores. Faltorja e Anamalajarit është e vendosur në jug-lindje të faltores qendrore në rrethimin e dytë. Tempujt e skalitur në shkëmb nga Periudha Pallava janë të përqendruar përreth lumit Penar, duke formuar skajin jugor të serive.

Tempulli Thiruthalishvarar

Tempulli Thiruthalishvarar është i vendosur 1.5 kilometra në jug-lindje të Aranvojalit në distriktin e Thiruvallurit në Tamil Nadu. Me këtë fshat të vogël lidhen shumë legjenda por asnjëra nuk shpjegon praninë e imazhit të Vishnut në fushat e hapura. Një imazh i bashkëshortes së Vishnut ishte gjithashtu i pranishëm në afërsi. Ky tempull u ndërtua nga sunduesi pallava, Nandhivarmani II rreth vitit 810. Tani ai është vetëm një grumbull rrënojash. Hyjnitë e pranishme përfshijnë Thiruthalishvararin (mishërim i Shivës), hyjneshën Marakathaambika, Shri Dakshinamurthin (Guru Bhagvani), Prahara Ganeshin, Muruganin, Surja Bhagvanin, Shri Kailashanatharin, Shri Çandrasekarin, Shri Kasi Visvanatharin, Shri Bhairavarin, Somasakandharin, Maanikavaasagarin dhe të urtin Patanxhali.

Tempulli është i drejtuar nga jugu, ndërtuar pa gopuram kryesor. Në vitin 2012 u përfundua procesi i ndërtimit të një raxhagopurami (gopurami kryesor i hyrjes) 9,1 metra. Pas kalimit të oborrit është shenjtërorja e idhullit të Thiruthalishvararit e drejtuar nga lindja. Hyjnesha Marakathaambika është e drejtuar nga jugu. Në shenjtëroren e Thiruthalishvararit, vimana (kullë mbi shenjtërore që simbolizon një makinë fluturuese të perëndive hindu) është paraqitur 'Gaja Bristha'. Ky tempull ka shenja në muret e tij, shenjtëroren e brendshme, statujën e Nandit dhe vimanan që mund të hedhin më tepër dritë mbi kulturën e lashtë tamile dhe sjelljen e banorëve. Ato gjithashtu mund të tregojnë detaje të hollësishme rreth historisë së këtij tempulli. Në muret e tempullit shihen edhe mjaft mbishkrime. Kompleksi është shpërndarë në një sipërfaqe prej 14 akrash, nga të cilat, afërsisht 7 akra janë të zëna nga depozita e shenjtë tempullore. Tempulli ka një sipërfaqe ndërtimi prej rreth 1524 m².

Gopurami i Tempullit Thiagarasvarami

Tempulli Thjagaraxha në Tiruvotijur 13°9′N 80°18′E

Tempulli Thjagaraxha në Tiruvotijur (i quajtur edhe Tempulli Thiruvotrijur Thijagaraxha Svami, Tempulli Thijagaraxha Svami si dhe Tempulli Vadivudai Aman) i është kushtuar hyjnisë Shiva. Është i vendosur në Tiruvotijur në pjesën veriore të Çenait. Tempulli lartësohet nga hymnet e Tevaramit të najanarëve shaivitë dhe për rredhojë i klasifikuar si Paadal Petra Sthalam. Tempulli ka qenë ndërtuar nga Dinastia Pallava në shekullin e VII dhe është zgjeruar nga mbretërit çola gjatë shekullit të XI. Ai ka një gopuram me shtatë kate, një depozitë tempullore, me sipërfaqe të përgjithshme që e kalon në 1 akër. Tempulli ngjason me Tempullin Thjgaraxha në Tiruvarur pasi të dy tempujt u zgjeruan nga Raxhendra Çola I dhe të dy paraqesin të njëtat poza kërcimi të Shivës.

Tempulli Thjagarasvami

Tempulli ishte qendër mësimi, me sallat brenda tij që funksiononin si vende për diskutime fetare në lëndë si vjakarna (përkthimi), somasidantha (filozofia) dhe gramatika e Paninit. Bashkangjitur me tempullin ndodhej një strehim vetmitar oshënari gjatë shekullit të IX, e kryesuar nga Çaturananas Pandithari. Tempulli zhvillonte gjithashtu diskutime filozofike dhe mbi gramatikën.

Brenda tij gjendet një numër mbishkrimesh që datojnë nga Periudha Pallava. Mbishkrimi që daton nga viti 1046 tregon se 64 statuja bronzi najamnar u vendosën në tempull. Tempulli kishte 64 vajza kërcimtare të quajtura Devadasi, që ndaheshin në dy grupe - valankai dasis kërcente për Thjagaraxhan dhe idangai dasis kërcente për Vadivudai Amanin. Gjatë mbretërimit të Malik Kafurit, një pjesë e tempullit u shkatërrua dhe idhujt prej bronzi të pranishëm në tempull u vendosën gjatë Periudhës Vixhajanagara në shekullin e XV.

Faltorja e Vadivudai Amanit

Hyjnia kryesuese është Aadhipurisvarari, që paraqitet në formën e një pirgu balte i mbuluar nga një armaturë. Gjatë ditës së hënës së plotë të muajit tamil të karthigait, armatura hiqet dhe paraqitja e perëndisë bëhet e dukshme për besimtarët. Në krahun verior të tempullit ndodhet një faltore kushtuar Durgës. Brenda kompleksit të tempullit kryesor – pikërisht përkundrejt faltores kryesore gjendet faltorja e Nataraxhës dhe në koshta është faltorja e Ganapatit. Ganapati është i njohur si Gunalaja Ganapati (banesa e lumturisë) dhe pasi ecën në mënyrë rituale përreth faltores gjendet statuja e Adi Shankarës – pak mbrapa faltores kryesore brenda kompleksit. Të vendosura aty gjenden edhe hyjni si Subrahmanja. Statuja e Dakshinamurthit është në koshtan veriore e drejtuar nga jugu dhe duke shkuar te nënkompleksi i faltores së Kalit. Emri i hyjneshës në këtë tempull është Vadivudai Aman e mbiquajtur Tripurasundari. Hyjnesha bujtet në një faltore të veçantë brenda kompleksit tempullor. Hyjni të tjera të pranishme në tempull janë Thirupthisvarari, Kuzhandhai Isari, Xhaganadhari, Anamalajari, Xhambukesvarari, Nagalingari, Minakshi, Sundaresvarari, Sagasralingami, Amirthakandisari, Govriisvarari dhe Ekapaadhari. Në këtë tempull besohet se janë adhuruar njëzet e shtatë yjet e kalendarit tamil.

Tempulli Dandisvarar 12°50′46″N 80°03′53″E

Tempulli Dandisvarar i është kushtuar Shivës i vendosur në Velaçeri, një lagje e Çenait. Ai u ndërtua gjatë sundimit Pallava dhe u riparua dhe rikonstruktua gjatë sundimit Çola. Kompleksi tempullor përbëhet nga një kompleks tempullor kryesor dhe një depozitë tempullore dhe gjendet 2 kilometra në lindje nga Guru Nanak College gjatë rrugës kryesore të Velaçerit. Ai administrohet nga Departamendi i Besimit Hindu dhe Përkrahjes së Bamirësisë së Qeverisë së Tamil Nadusë.

Mitet e tempullit janë të lidhur me mitologjinë e Jamës (perëndia e vdekjes). Tempulli është ndërtuar në Arkitekturën Dravidiane dhe ka një Vimana me pesë kate si dhe faltore të veçanta për Ganapatin, Subrahmanjan dhe Shastan. Në këtë kompleks gjenden idhujt e Surjas dhe hyjnive të tjera duke përfshirë edhe 63 shenjtët najanmarë. Thuhet se rrezet e diellit bien mbi lingam saktësisht në ditën e vitit të ri tamil, por kjo tani nuk mund të ndodh për shkak të ndërtesave të larta që janë ndërtuar përreth tempullit.

Tempulli Parthasarathi në Triplikane 13.05395°N 80.27675°E / 13.05395; 80.27675

Gopuram i Tempullit Parthasarathi

Tempulli Parthasarathi në Triplikane (I quajtur edhe Tempulli Venkatakrishna Parthasarathi Perumal, Tempulli Sri Parthasarathi Perumal, ose Thiruvallikēñi Venkatakrishna Parathasarathi Perumal Thirukoil; tamil: திருவல்லிக்கேணி அருள்மிகு வெங்கதக்ரிஷ்ணா பார்தசாரதி பெருமாள் திருக்கோவில் ose thjesht பார்த்தசாரதி திருக்கோயில்) është një tempull vaishnavit i shekullit të VIII, kushtuar Krishnës, vendosur në Triplikane të Çenait. Tempulli është lartësuar nga Divja Prabandha mesjetare e shenjtëve alvarë nga shekujt e VI-IX dhe për rrjedhojë është konsideruar një nga 108 Divja Desamët kushtuar Vishnut. Emri 'Parthasarathi', në sanskritisht do të thotë 'karrocieri i Arxhunas', duke iu referuar rolit të Krishnës si një karrocier i Arxhunas në eposin Mahabarata.

Tempulli u ndërtua fillimisht nga mbreti Narasimhavarmani I i Dinastisë Pallava në shekullin e VIII. Ai është një nga strukturat më të vjetra në Çenai. Në kompleks ndodhen edhe faltore për Vedavalli Thajarin, Ranganathan, Ramën, Gaxhendra Varadaraxhan, Narasimhan, Andalin, Hanumanin, shenjtët alvarë, Ramanuxhan, Svami Manavala Mamunigalin dhe Vedanthaçariarin. Tempulli është pjesë e Vaikhanasa Agamas dhe ndjek traditën e sektit Thenkalai. Faltoret e Krishnës dhe Narasimhës kanë hyrje të veçanta në kompleks. Gopuramët dhe mandapat janë dekoruar me skalitje të rafinuara, një veçori standard e Arkitekturës Tempullore Indiano-Jugore.

Tempulli Parthasarathi në Triplikane

Zgjerimi i parë arkitekturor i tempullit mori udhë gjatë mbretërimit të Dinastisë Pallava (Tondaijar Kon) siç përshkruahet gjallërisht nga Tirumangai Azhvari. Përkujtues i këtij zgjerimi ëshë mbishkrimi i mbretit pallava, Dantivarman (796-847), të ruajtur në tempull. Tempulli ka mjaft mbishkrime që datojnë nga shekulli i VIII në gjuhën tamile dhe telugu me gjasa nga periudha e mbretit Dantivarman, që ishte një ndjekës i përkushtuar i Vishnut. Thirumangai Alvari, shenjti i shekullit të IX ia atribuon gjithashtu tempullin këtij mbreti pallava. Gopurami i tij u ndërtua gjithashtu nga një mbret pallava - Tondaiman Çakravarthi. Për njëfarë kohe ai u administrua nga East India Company.

Tempulli u zgjerua mjaft gjatë periudhës Çola dhe mjaft mbishkrime datojnë nga kjo periudhë. Ai u zgjerua më pas edhe nga mbretërit vixhajanagara në shekullin e XV. Në tempull shihen mbishkrime nga Dantivarman Pallava i shekullit të VIII, nga mbretërit çola dhe vixhajanagara. Ato regjistrojnë kontributet e mbretërve çola, Raxha Raxha dhe Kulotunga III, mbreti pandja, Maravarman dhe shumë sundues të tjerë të Dinastisë Vixhajanagara, duke përfshirë Ramaraxha Venkatapathiraxhan dhe Vira Venkatapathin. Nga referencat e brendshme të tempullit, duket se ai u restaurua gjatë vitit 1564 kur u ndërtuan faltore të reja.

Statuja hyjnish në Tempullin Parthasarathi në Triplikane

Tempulli pa një zgjerim të rëndësishëm gjatë sundimit të mbretërve vixhajanagara si Sadasiva Raja, Sriranga Raja dhe Venkatapati Raja II (shekulli i XVI). Gjatë kësaj kohe u shtuan shumë faltore të vogla dhe pavjone (mandapa) si Tiruvaimozhi Mandapa. Mandapa e jashtme është e mbushur me skulptura të formave të ndryshme të Vishnut, veçanërisht avatarët e tij.

Pushkarani (depozita tempullore) quhet Kairavani dhe rrethohet nga pesë teerthamë të shenjtë (depozita të shenjta) - Indra, Soma, Agni, Mina dhe Vishnu. Shtatë rishi - Bhrigu, Atri, Mariçi, Markandeja, Sumati, Saptaroma dhe Xhabali – këtu kryen pendesa. Të pesë hyjnitë në tempull janë lartësuar nga Tirumangai Azhvari.

Hyrja perëndimore e tempullit të Tiruvallikenit

Tempulli ka dy gopuramë, njëri në hyrjen lindore dhe tjetri në atë perëndimore. Ai ka pesë vimana, përkatësisht Anatha Nilaja Vimana mbi faltoren e Parthasarathit, Ranganathar Sanidhi Vimana, Ramar Sanathi Vimana, Narasimha Sanidhi Vimana dhe Andal Sanidhi Vimana. Depozita tempullore e quajtur "Thiruallikeni", ka rrjedhur nga vendi ku bashkëshortja e Vishnut, Lakshmi i lindi vetë si Vedavalli të urtit Bhrigu. Depozita përmban pesë puse dhe qëndron përballë hyrjes lindore të tempullit.

Tempulli ka dy faltore kryesore të ndërtuara në shpinën e njëra-tjetrës. Ky është një nga tempujt e Krishnës ku ai është i pranishëm bashkë me tre brezat e tij. Faltorja e Narasimhas (Thellia Singhari) është drejtuar nga perëndimi dhe si shenjtërorja kryesore, ka një hyrje të veçantë dhe shtyllë flamuri (Dvaxhasthambam) për Narasimhan.

Gopuram i veshur me statuja hyjnish në Tempullin Parthasarathi

Dy shenjtëroret gjenden shpinë më shpinë me një kalim shumë të ngushtë në mes. Në kalimin për te shentërorja kryesore ndodhet një faltore për Ranganathan (Sri Mannanathari) dhe Ramën (një avatar i Vishnut). Faltorja e bashkëshortes së tij, Vedavalli Thajaar, gjendet paralel me shenjtëroren kryesore, e drejtuar nga lindja. Në kompleks ndodhen edhe faltore për Gaxhendra Varadaraxhan, për Ramën, këtu të njohur si Çakravarthi Thirumagani. Në tempull ndodhet gjithashtu edhe një faltore e veçantë për Andalin, që konsiderohet gjithashtu si një bashkëshorte e hyjnisë kryesore.

Është një nga shumë pak faltoret në vend kushtuar Krishnës si Parthasarathi, karrocieri i Arxhunas dhe që përmban idhujt e tre avatarëve të Vishnut: Narasimhas, Ramës dhe Krishnës. Për shkak të lidhjes së tempullit me Krishnën, Tiruvallikeni u konsiderua si Vrindavana Jugore.

Vendi ku Ramanuxha u iniciua në Pança Samskaram (rrokjen hyjnore) në Tempullin Eri-Katha Ramar

Tempulli Eri-Katha Ramar 12°29′11″N 79°53′28″E

Tempulli Eri-Katha Ramar apo Tempulli Jeri Katha Raamar tamil: ஏரி காத்த ராமர் i është kushtuar Ramës i vendosur në qytetin e Maduranthakamit në Tamil Nadu. Tempulli është gjithashtu i njohur me emra të tjerë si Mathuranthaka Çaturvedi Mangalam, Vaikunda Varthanam, Thirumathurai, Thirumanthira Tirupathi dhe Karunagara Vilagam.

Hyjnia kryesore e tempullit është Rama me bashkëshorten e tij Sita dhe vëllain e tij Lakshmana. Statujat e hyjnive janë bërë me stuko si në rastin e disa tempujve të tjerë si Tempulli Ulagalantha Perumal në Kançipuram. Përreth shenjtërores ndodhen faltore të ndryshme dhe njëra prej tyre është ajo e Sitas që adhurohet si Janakavalli.

Gopurami i Tempullit Eri-Katha Ramar

Ky tempull është i vendosur pranë bregut të liqenit të Madhuranthakamit. Maduranthakami është në autostradën Triçi-Çenai (Autostrada Kombëtare 45) në një largësi prej 89 km nga Çenai dhe 25 km nga Çengalpatu. Ky është sthalami (vendi) ku Udajavari (hyjnia kryesore e tempullit) u emërtua Ramanuxha. Thirumalisai Alvari në këtë sthalam arriti sidhin (ndriçimin). Gjithashtu, Sri Ramanuxha në këtë vend arriti Pança Samskara Mantramin.

Ai u ndërtua gjatë sundimit Pallava dhe vlerësohet se është rreth 1600 vjeçar. Vendi ishte dikur i famshëm gjatë sundimit të Dinastisë Çola që sundonin këtë vend si Maduranthaga Çaturvedi Mangalam pas sunduesit çola, Madurantaga Utama Çola (973-85). Besohet se Gandaraditja ia dhuroi fshatin vedikëve të vendit dhe kështu u bë i njohur si Çaturvedi Mangalam (Çaturvedi do të thotë ai që njeh të katërta vedat). Tempulli ka mbishkrime që tregojnë dhurime bujare nga mbreti çola, Parantaka I.

Tempulli Patalisvarar

Tempulli Patalisvarar në Kudalore

Tempulli Patalisvarar është një tempull kushtuar Shivës në qytetin e Kudalores. Ai është ndërtuar gjatë Periudhës Pallava dhe zgjeruar gjatë sundimit të Dinastisë Çola. Shenjti shaivit Apar besohet se në këtë tempull ka adoptuar Shaivizmin. Tempulli është 0.5 km nga stacioni hekurudhor i Thirupathiripulijurit. Tempulli Patalisvarar është një nga tempujt e lashtë në Tamil Nadu. Ai është një nga tempujt më të rëndësishëm të Shivës që ka luajtur rol në historinë e Besimit, Artit dhe Arkitekturës Hindu.

Tempulli Patalisvarar është një faltore hindu ndërtuar në Stilin Dravidian. Sipas një miti hindu duke adhuruar një herë të vetme këtë hyjni është e barabartë me adhurimin 16 herë të Shivës në Kasi, 8 herë në Thiruvanamalai dhe 3 herë në Çidambaram. Thirupathiripulijuri në Kudalore është një tempujt më të lashtë në Tamil Nadu. Ai është emërtuar sipas pemëve Pathiri dhe Pulijur, një shenjt me këmbë tigri që në këtë zonë arriti shpëtimin hyjnor.

Arkitektura Pallava në Sri Lanka

Tempulli i Tenavaramit

Skicim i Tempullit të Tenavaramit

Tempulli i Tenavaramit (tamil: தென்னாவரம் கோயில் historikisht i njohur si Kovili Tenavaram, Kovili Tevanthurai ose Kovili Naga-Risa Nila) ishte një kompleks historik tempullor i vendosur në qytetin port të Tenavaramit, Tevanthurai pranë Galles, në provincën jugore të Sri Lankës. Hyjnia i tij kryesor ishte Tenavarai Najanari dhe në zenitin e tij tempulli ishte një nga komplekset më të shquara hindu në ishull, që përmbante tetë kovile të rëndësishme faltoresh deri në një mijë statuja hyjnish dhe dy faltore të rëndësishme për Vishnun dhe Shivën.

Kompleksi, i kufizuar nga një grup i madh katërkëndësh, ishte një grumbull i mjaft faltoreve historike hindu, me faltoren kryesore të projektuar në Stilin Kerala dhe Pallava të Arkitekturës Dravidiane. Tempulli qendror kushtuar Vishnut (Tenavarai Najanari) ishte më i shquari e më i madhi. Ai ishte popullor midis popullsisë së tij të madhe tamile, pelegrinëve dhe mirëbërësve të besimeve të tjera si Budizmit ashtu si dhe për mbretërit dhe artizanët. Faltoret e tjera që përbënin Kovil Vatan, kushtuar Ganeshës, Muruganit, Kanagit dhe Shivës, ishin shembuj gjerësisht të lartësuar të ndërtimeve prej guri të stilit dravidian. Faltorja e Shivës është lavduar si Pança Ishvarami i lashtë më jugor i Shivës (i quajtur Tondesvaram), i ndërtuar në zonën bregdetare përreth ishullit në periudhën klasike. Për shkak të patronazhit nga mbretërit e dinastive të ndryshme dhe pelegrinët nga Azia, ai u bë një nga ndërtesat më të rëndësishme të mbijetuara të Periudhës së Arkitekturës Klasike Dravidiane nga fundi i shekullit të XVI. Kompleksi i tempullit u shkatërrua nga portugezi Souza d'Arronches, që shkatërroi gjithë bregun jugor, prona pastaj ju dha katolikëve. Shkëlqimi dhe fama e Tenavaramit e rendisnin atë përkrahë komplekseve të tjera të famshme hindu të zhvilluara nga Dinastia Pallava në rajon si Konesvarami në Trinkomali. Duke pasqyruar kulminimin e ndikimit të Artit Pallava dhe kontributet në jug të ishullit janë statujat tempullore të shekullit V-VII të Ganeshës, Lingami, skulptura e Nandit dhe Makara Thoranamit (portiku prej guri) i faltores së Vishnut nga shekulli i X, korniza dhe trari i të cilës përfshin gardianë të vegjël, një Lakshmi të lustruar, kërcimtarë, muzikantë, ganat dhe kalorësit jali.

Tempulli i Tenavaramit u ndërtua me harqe kupole mbi bregun që shikon Oqeanin Indian. Kulla qëndrore e gopuramit të vimanës dhe kullat e tjera gopuramë që mbizotëronin qytetin i kishin çatitë e tyre të veshura me tunxh, ar dhe bakër. Pjesa e jashtme e tyre përmbante kube të skalitura në mënyrë të stërholluara, me harqe të rafinuar dhe porta që hapeshin në veranda të të ndryshme dhe faltore të kompleksit, duke i dhënë Tenavaramit pamjen e një qyteti të artë lundruesish që vizitonin portin për të tregtuar dhe që i besonin dritës së tij që pasqyrohej nga çatitë e gopuramëve për synime lundrimi.

Tenavara Naga Risa Nila Kovil – faltorja e Shivës – është ndërtuar para erës sonë, megjithëse data e saktë është e panjohur. Kovili Tenavara Ganeshvara – faltorja e Ganeshës – u ndërtua në vitin 790 nga Rama Çandra, ndërsa Kovili Tenavara Vishnu – faltorja e Vishnut – u ndërtua në vitin 790 nga Dapula Seni dhe Rama Çandra. Ptolemeu në vitin 98 të e.s. e shënon qytetin si "Dagana" ose "Dana" (Hëna e shenjtë), një vend "i shenjtë për hënën", që gjeografët thonë se përputhet me Tenavaramin. Në këtë tempull hyjnia kryesuese ishte e njohur si "Çandra Maul Eshvaran".

Gildat tregtare nga Tamilakami shpesh ndërtoheshin pranë faltoreve të Shivës dhe Vishnut përgjatë Azisë Jugore dhe Azisë Juglindore gjatë sundimit të mbretërve pallava, çola dhe pandjanë. Gjatë pushtimit të Cejlonit nga mbreti pallava, Narasimhavarmani I (630-668) dhe sundimi i këtij ishulli nga gjyshi i tij, besimtar i Vishnut, mbreti Simhavishnu (537-590), u ndërtuan shumë tempuj shkëmborë Pallava në rajon për hyjni të ndryshme dhe ky stil arkitekturor mbeti popullor dhe shumë ndikues për disa shekuj. Kompleksi tempullor u zhvillua me një Stil Arkitekturor Pallava midis shekujve të VI dhe të VIII. Sipas traditës një faltore e tempullin të Tenavaramit u ndërtua nga mbreti Agabodhi IV në mes të shekullit të VII, duke shkrirë ndërtimin dravidian prej guri me një interpretim vendor. Kovili Naga Risa Nila i Shivës ishte në afërsi të kësaj zone të Tenavaramit.

Vendndodhja e faltores kryesore të Kovilit Tenavaram në Thevan Thurai, Matura pranë bregut, përpara shkatërrimit të kompleksit. Skicim portugez, i publikuar rreth vitit 1650

Çatitë e realizuara me ar dhe bakër të Tenavaramit fituan famë mes pelegrinëve dhe lundruesve, për shkak të qëllimeve lundruese dhe kontributit të tij në pamjen e qytetit si një "qytet i artë". I përfshirë nga një kompleks katërkëndor që hapej nën verandat dhe tarracat në faltoret e hyjnive të ndryshme, kompleksi përmbante kopshte shkurresh dhe pemësh që priftërinjtë i përdorinin për të nxitur ofertat për hyjnitë.

Rrënojat e mjaft kolonave prej granit nga një nga faltoret e Tenavaramit dhe një portë e skalitur në mënyrë të stërholluar përmbajnë ndikime të Arkitekturës Pallava, njëlloj si kolonat e rizbuluara të Tempullit të lashtë të Konesvaramit që u shkatërrua pothuajse dyzet vjet më vonë. James Emerson Tennent e përshkruan Tenavaramin si kompleksi më madhështor hindu i ishullit përpara shkatërrimit të tij. Pllakatat prej graniti, punimet në gurë dhe kolonat e rrënojave përfshinin mjaft koka elefantësh dhe skalitje të njerëzve të zhveshur dhe që tregonin adhurimin e lingamit për vizitorët. Një ndërtesë e vogël prej guri aktualisht e quajtur Galge or Galgane në Tenavaram që dikur konsiderohet se ka mbajtur një kube tulle ose kate të sipërme (Kullë Vimana) në majë të çatisë së saj paraqet një stil ndërtimi dhe arkitekturë provinciale dravidiane të atribuar fundit të Periudhës Pallava me ngjashmëri të madhe me Tempullin Kailasanathar në Kançipuram. Sikur të kishte qenë Vimana-Garbhagriha ose Srikovili i një prej faltoreve, kjo ndërtesë u rikonstruktua/riparua në vitin 1947. Është një strukturë e thjeshtë kuboide guri me një çati të sheshtë mbi shenjtëroren e saj.

Tempulli i Konesvaramit

Porta ballore me kullën e kambanës në Tempullin e Shivës

Tempulli i Konesvaramit në Trincomalee tamil: திருக் கோணேச்சரம் கோயில் ose Tempulli Thirukonamalai Konesar – Tempulli i Njëmijë Kolonave dhe Dakshina-Then Kailasam (i njohur edhe si Kovili Thirukonamamalai Konesvaram apo Kovili Konesvaram) është një kompleks tempullor klasik mesjetar në Trinkomali, një qendër pelegrinazhi hindu në Provincën Lindore të Sri Lankës. Është një nga Pança Ishvaramët kushtuar Shivës. Ndërtuar në mënyrë domethënëse gjatë sundimit të Dinastisë së hershme Çola dhe Periudha e Pesë Dravidianëve të Mbretërisë së hershme Pandjane në majë të Konesar Malait, një breg i lartë në distriktin e Trinkomalit në Gjirin e Gokarnës së Oqeanit Indian, dizajni i tij Pallava, Çola, Pandjan dhe Xhafna pasqyron ndikimin shaivit tamil në rajonin Vanimai që nga periudha klasike. Monumentet përmbajnë faltoren kryesore të Shivës në formën e Kona-Eisvaras, të shkurtuar në Konesar dhe që është një vend i rëndësishëm i pelegrinazhit hindu, i etiketuar si "Roma e të pafeve të Lindjes". I lidhur me grykëderdhjen e lumit Mahavilli Ganga me gjurmën e Shivës në Sivan Oli Padam Malai në burimin e lumit, tempulli kurorëzon simbolikisht rrjedhjen e lumit Gang nga koka e Shivës në Malin Kailash deri te këmbët e tij.

Kronologjia e Tempullit të Konesvaramit (para 400 p.e.s. - ...)
Themelohet si një kompleks tempullor hindu kushtuar Shivës	(para vitit 400 p.e.s.)
Përshkruhet te Mahabharata dhe Ramajana	(400-100 p.e.s.)
Zhvillohet nga Elara Manu Nidhi Çola	(235 p.e.s.)
Vendlindja e Patanxhalit, hartuesit të Joga Sutrave	(200-150 p.e.s.)
Tempulli restaurohet nga mbreti Çola, Kankani ("Kullakotani")	(103-88 p.e.s.)
Përmendet nga Dionysios Periegetes te Orbis Descriptio	(117-138 i e.s.)
Përmendet te Vaju Purana	(300 i e.s.)
Përshkruhet nga Rufius Festus Avienus te Geographia Avienus	(350 i e.s.)
Përmendet nga Sambandhari dhe Sundarari te Tevaramët	(600 – 630 të e.s.)
Përmendet te Skanda Purana - Dakshina Kailasa Manmiami	(rreth v. 650 të e.s.)
Përmendet nga Kaçijaperi te Kanda Purana	(viti 780)
Përmendet në mjaft mbishkrime në gurë	(vitet 1000-1200)
Përshkruhet nga Eustathiusi i Selanikut	(1115-1196)
Përmendet te Dakshina Kailasa Purana e hartuar nga Xhejavira Çinkaiarijani	(v. 1380-1410)
Vizitohet nga Arunagirinathari, i cilësuar te Thirupugazhi	(v. 1468)
Shkatërrohet nga portugezët	(v. 1622)
Ndërtohet tempulli pasues në Tampalakamam	(1650-1690)
Përmendet te Konesar Kalvetu	(1750)
Restaurohet nga Shoqëria për Restaurimin e Konesvaramit, Trinkomali	(1952)
Rekonstruktohet nga tamilët e lidhur me të	(1982)

Përmendja më e hershme e tempullit i përket shekullit të VI p.e.s., ndërsa rikonstruksioni më i fundit i përket vitit 1952.

I zhvilluar nga viti 205 p.e.s., kovili zanafillor kombinonte veçori kyçe për të formuar planin e tij bazë tempullor, siç është salla e tij me njëmijë kolona – "Aajiram Kaal Mandapa" – dhe Xhagati i zgjeruar nga mbreti Elara, Manu Nidhi Çolani. I konsideruar si ndërtesa më e madhe e kohës së tij për arkitekturën, zbukurimet e rafinuara skulpturore në granit të zi, ndërsa kullat e tij të shumëfishta gopuramë të veshura me ar u zgjeruan në periudhën mesjetare. Një nga tre faltoret kryesore hindu në breg me një kullë kolosale gopurami, ajo qëndronte në mënyrë të dallueshme në pikën më të shquar të kepit. Udhëtimi për pelegrinët në qytet fillonte në nisjen e rrugës Konesar dhe vazhdonte një rrugicë përmes oborrit të kompleksit të faltoreve të Bhadrakalit, Ganeshit, Vishnu Thirumalit, Surjas, Raavanas, Ambal-Shaktit, Murukanit dhe Shivës që kryesonte në lartësinë e bregut. Festa e përvitshme e Tempullit të Konesvaramit, Ther Thiruvilah përfshinte Tempullin e Bhadrakalit në Trinkomali, Pavanasam Thirthamin në pusin e shenjtë Papanasuçunai dhe në gjirin e afërt të mbrapëm të detit (Thirtham Karatkarai) që rrethonte Konesar Malain.

Kompleksi u shkatërrua nga sulmet koloniale portugeze midis viteve 1622 dhe 1624 si dhe në vendin e tij u ndërtua një fortese duke përdorur mbetjet e tij. Tempulli Ati Konanajakar i ndërtuar në vitin 1632 i vendosur larg qytetit bujt disa nga idhujt e tij fillestarë. Koha e ndërtimit të Konesvaramit është vlerësuar nga krahasimi midis relieveve të skalitura të rrënojave të tempullit, literaturës mbi faltoren dhe mbishkrimeve të përdorura zakonisht në pllakatat mbretërore nga shekulli i V deri në të XV-in. Konesvarami me gjasa u themelua përpara vitit 400 p.e.s., megjithëse data e saktë e ndërtimit të tij mbetet e paqartë. Dëshmitë ekzistuese tregojnë për lashtësinë klasike të faltores. Ndërtimi i tempujve hindu u bë i mundur për shkak të besimit mbizotërues mes banorëve vendas dhe bashkësive tregtare në rajon gjatë Periudhës Sangam. Sipas arkeologëve faza e tij fillestare e ndërtimit konsistonte në një shpellë shkëmbore, faltorja shumë-shtresëshe prej tullash e ndërtuar në mënyrë popullore për hyjnitë tamile të një game besimesh gjatë Periudhës Sangam.

E Çara e të dashuruave ose E Çara e Ravanas në Shkëmbin Svami (Konamalai).

Portik i dekoruar në Konesvaram

Në shekullin e VI, një rrugë e veçantë lundruese bregdetare shkonte nga gadishulli i Xhafnas drejt jugut te Tempulli i Konesvaramit dhe më tej në jug të Batikaloas te tempulli i Thirukovilit. Tempulli i Konesvaramit të Kona-ma-malait është përmendur në veprën Shaivite Tevaram në fundin e shekullit të VI nga Thirugnana Sambandari. Bashkë me Tempullin Kethisvaram në Manar, Tempulli i Konesvaramit lëvdohet në të njëjtin vepër kanonike nga shenjti najanar i shekullit të VIII, Sundaramurthi Najanari në Tamilakam. Konesvarami për rrjedhojë është lavdizuar si një nga 275 Shiva Sthalamët (banesat e shenjta të Shivës të lavdëruar në hymnet Tevaramë) e kontinentit, pjesë të grupit "Paadal Petra Sthalam". Tempulli tjetër i vetëm i shenjtë nga Ila Naduxha (vendi i tempullit siç emërtohet në literaturën tamile) është Kethisvarami.

Hyrja anësore për në tempull

Gjatë kësaj periudhe, tempulli pësoi zhvillime strukturoe në Arkitekturën shkëmbore Dravidiane të stilit të Dinastisë Pallava. Kjo ndodhi kur ushtritë e mbretit pallava, Narasimhavarmani I (630–668) pushtuan ishullin dhe kur ishulli ishte nën sovranitetin e gjyshit të tij mbretit Simhavishnu (537–590), kur u ndërtuan shumë tempuj shkëmborë pallava në rajon, ku ky stil arkitekturor mbeti popullor edhe për disa shekuj.

Kanda Purana e shekujve të VIII-X (një literaturë epike puranike në gjuhën tamile që ishte përkthim i Skanda Puranas) të shkruar nga Kaçijapa Sivaçariari i Kançipuramit përshkruan faltoren e Konesvaramit si një nga tre banesat më të shquara të Shivës në botë, bashkë me Tempullin e Çidambaramit në Tamil Nadu dhe Malin Kailash të Tibetit. Mjaft mbishkrime të shkruara në shkrimet tamile dhe Vatelutu të përziera me gërma të shkrimit 'grantha' informojnë për tempullin gjatë kësaj periudhe. Tempulli i Konesvaramit është përmendur në mbishkrimet tamile të shekullit të X Nilaveli si marrës i një dhurimi toke në vendin tamil prej një mijë e shtatëqind e dhjetë akra (dy qind e pesëdhjetë e katër vèli) toke të thatë dhe nën ujë për të plotësuar shpenzimet e tij të përditshme – duke treguar rolin e tempullit në ofrimin e shërbimeve të ndryshme për bashkësinë vendore midis viteve 900-1000.

Zona pjellore e Kodijapuramit të distriktit Trinkomali paguante një qind avanamë oriz për faltoren dhe ishte e ngarkuar me rritjen e farave të vajit për Konesvaramin në mënyrë të përvitshme.

Ikonografia e Ravanës, mbretit mitik të Lankas i paraqitur mbi muret e tempullit

Në vitin 1950, statujat zanafillore prej ari dhe aliazhi bakri dhe bronxi të faltores nga shekulli i X i një figure të ulur të Shivës (në formën e Somaskandas), Shiva si Çandrasekhari, bashkëshortja e tij Parvati, një statujë e hyjneshës Mathumai Ambal dhe statuja e mëvonshme e Ganeshës u gjetën nga Këshilli Urban i Trinkomalit të varrosura rreth 460 metra larg nga siti i Konesvaramit ndërsa po gërmohej për një pus uji. Ato u çuan në procesion përreth rajonit përpara se të rivendoseshin në Konesvaram. Statujat e tjera të Konesvaramit që mbijetuan mbetën te Tempulli Ati Konanajakar.

Një kolonë nga tempulli zanafillor qëndron nën një pemë të dekoruar Vilvami (Aegle marmelos) mbi Shkëmbin Svami. Në vitin 1956, ndërsa ishin duke u zhytur, fotografi Mike Wilson dhe studiuesi Arthur C. Clarke zbuluan muret e rrënuara, arkitekturën dhe statujat e idhujve të fundosura të tempullit zanafillor — duke përfshirë kolona të skalitura me emblema lulesh dhe gurë në formën e kokave të elefantëve — të përhapura në shtratin e cekët të detit. Kolona dhe rrënojat paraqesin ndikime të Arkitekturës Tamile, Pallava dhe Çola të periudhës midis shekujve të II-IX, të konfirmuara nga zbulimi i mbishkrimeve në shkrimin Grantha Pallava dhe Çola si dhe imazhet hindu të gjetura në vendin e kompleksit që sugjerojnë se dinastitë kishin një interes të fortë për tempullin. 350 vjet pas shkatërrimit të tij, popullsia hindu tamile e Trinkomalit në Sri Lanka organizoi komitetin për restaurimin e tempullit; statujat e vjetra u rivendosën mes ceremonive hapëse në faltoren e sapo restauruar më 3 mars 1963.

Faltoja ishte e njohur për evropianët si Pagoda e Trinkomalit – Tempulli i Njëmijë Kolonave. Faltorja kryesore u ndërtua mbi jagati, ndërsa salla e saj me njëmijë kolona ishte Aajiram Kaal Mandapa – një platformë e veçantë me njëmijë kolona pranë vimanas së koilit që formon një pjesë të veçantë të planit të sitit të Arkitekturës tempullore Dravidiane. Rrënojat e kësaj veçorie në Konesvaram tregojnë se salloni ishte një shtesë strukturore e ndërtuar nga artizanët Pallava, midis viteve 537–668. Ajo formonte një nga nëntë prakarat ose oborret e rëndësishme të kompleksit të Konesvaramit. Dy tempuj të tjerë ishin monumente të shquara të kompleksit në breg, që përmbanin struktura të shumta gopuramësh mbi faltoret e ndërtuara për Vishnu-Thirumalin dhe hyjneshën Ambal-Shakti. Së bashku, ato u bënë të njohura si Tre Pagodat e Thirukonamalait. Kompleksi shtrihej përgjatë rrugës së Konesarit në breg dhe përfshin faltoret e Ganeshit, Muruganit dhe Bhadrakalit.

Pamja e krahut të majtë të Nalanda Gediges

Nalanda Gedige

Nalanda Gedige (në gjuhën sinhaleze: නාලන්දා ගෙඩිගේ; tamil: நாலந்த கெடிகேNālanda Gedige) është një kompleks i lashtë ndërtimor prej guri pranë Matales në Sri Lanka. Kjo ndërtesë ishte një tempull i lashtë hindu i ndërtuar midis shekujve të VIII dhe të X në Arkitekturën Dravidiane (Stili Pallava) dhe më pas mendohet se është përdorur nga budistët. Disa studiues e përshkruajnë këtë ndërtesë gjithashtu si një ndërtim dravidian kushtuar një kulti Mahajana me mësime të theksuara tantrike dhe të njohur për një monument të mundshëm të afërt me Budizmin Vaxhrajana (Tantrik).

Nalanda Gedige u projektua si një tempull hindu me një sallon hyrjeje mandapa, (fillimisht me çati), një kalim të shkurtër në një qeli të zhveshur dhe një ambulator përreth qendrës së shenjtë. Tashmë nuk ka mbetur ndonjë shenjë e zotave hindu, pasi siç thuhet, tempulli ka qenë përdorur nga budistët. Seksionet e dekoruara pasurisht të façatës, të rikonstruktuara me vështirësi në vitin 1975, janë në mënyrë mbizotëruese në Stilin Jugor Indian dhe mund të jenë ndërtuar në shekujt VIII-XI, por data e saktë nuk mund të përcaktohet. Megjithatë, zoti Kubera shfaqet në krahun jugor të timpanit mbi shenjtërore dhe kjo është një veçori që gjendet vetëm në Sri Lanka.

Pamje ballore e Nalanda Gediges

Periudha e ndërtimit ishte kohë trazirash të mëdha në ishull, kur mbretërit e Indisë Jugore kërkonin të vendoseshin në vend me fillimin e rënies së monarkisë sinahaleze. Ka të ngjarë që Nalanda Gedige të ketë qenë një përpjekje e fortë për një shkrirje të kulturave tamile dhe sinhaleze. Këtij tempulli unik i vishet një rëndësi e vaçantë duke qenë shembulli i vetëm i zbuluar deri tani në Cejlon i stileve të përzjera arkitekturore të përzierë në mënyrë të mirëmenduar për të formuar një ndërtesë të mrekullueshme homogjene.

Nalanda Gedige është një përzierje kurioz i Arkitekturës Budiste dhe Arkitekturës Hindu. Disa elemente dizajni janë qartësisht hindu, siç është mandapa ose salla e pritjes. Nuk ka shenja të zotave hindu. Në të ndodhen skalitje erotike por të gërryera të Budizmit Tantrik, shumë të ngjashme me ato të famshme në Khaxhuraho në Indi. Seksionet e façatës të dekoruara në mënyrë të pasur janë në stilin e shekullit të VII që lulëzoi në Madras të Indisë së Jugut. Megjithatë, seksioni jugor ka një nike gjysmë-rrethore që përmban një reliev të figurës së Kuverës, zotit të pasurisë, të ulur galiç mbi një blindë zambaku – një imazh që gjendet vetëm në Sri Lanka.

Shiko edhe

• Arkitektura shkëmbore e Indisë
• Arkitektura Hindu
• Arkitektura e tempujve hindu
• Arkitektura Indiane
• Arkitektura Tamile
• Arkitektura Budiste
• Arkitektura e Tamil Nadusë
• Arkitektura dravidiane

Bibliografia

• V. K. Agnihotri, red. (2010). Indian History (në anglisht) (bot. 26th). Allied. ISBN 978-81-8424-568-4.
• Aiyangar, Sakkottai Krishnaswami (2004). Ancient India: Collected Essays on the Literary and Political History of (në anglisht). Nju Delhi: Asian Educational Services. ISBN 81-206-1850-5.
• Alexander, Jane (2009). The Body, Mind, Spirit Miscellany: The Ultimate Collection of Fascinations (në anglisht). New York: Duncain Baird Publishers. ISBN 978-1-84483-837-0.
• Anantharaman, Ambujam (2006). Temples of South India (në anglisht). East West Books (Madras). ISBN 978-81-88661-42-8.
• Arumugam, S. (1980). The Lord of Thiruketheeswaram, an ancient Hindu sthalam of hoary antiquity in Sri Lanka (në anglisht). Colombo. OCLC 10020492.
• P. V. Jagadisa Ayyar (1993) [1982]. South Indian Shrines: Illustrated (në anglisht). Nju Delhi: Asian Educational Services. ISBN-10 81-206-0151-3, isbn-13 9788120601512. Marrë më 7 shkurt 2013.
• John Whitchurch Bennett (1843). Ceylon and Its Capabilites: An Account of Its Natural Resources, Indigenous Productions, and Commercial Facilities (në anglisht). W. H. Allen and Co.
• Bhargava, Gopal K.; Bhatt, Shankarlal C. (2007). "25". Land and People of Indian States and Union Territories (në anglisht). Delhi: Kalpaz Publications. ISBN 81-7835-381-4.
• Asoke Kumar Bhattacharyya; Pradip Kumar Sengupta (1 janar 1991). Foundations of Indian Musicology: Perspectives in the Philosophy of Art and Culture (në anglisht). Abhinav Publications. ISBN 978-81-7017-273-4.
• Bradnock, Robert; Bradnock, Roma (2000). India Handbook (në anglisht). Trade & Travel Publications. ISBN 978-1-900949-81-1.
• Henry William Cave (2012) [1900]. Golden Tips: A Description of Ceylon and Its Great Tea Industry (në anglisht). Ulan Press. ISBN-10 1290855145, isbn-13 9781290855143.
• C. Chandramouli (2003). Temples of Tamil Nadu: Kancheepuram District (në anglisht). Çenai: Directorate of Census Operations Tamilnadu.
• Thirumalai Vijayaraghava R. Chari (1982). The Glorious Temples of Kanchi (në anglisht). Big Kancheepuram: Sri Kanchi Kamakshi Ambal Devasthanam & Sarada Navarathri Kalai Nigazhchi Trust.
• Chatterjee, Suhas (1998). Indian Civilization and Culture (në anglisht). M. D. Publications Pvt. Ltd. ISBN 9788175330832.
• Hamphrey William Codrington (1994) [1929]. Short History of Ceylon (në anglisht). Asian Educational Services. ISBN-10 81-206-0946-8, isbn-13 9788120609464.
• UNESCO (1996). "Sri Lanka and South-East Asia". përmbledhur nga E. Condurachi; J. Herrmann; E. Zürcher; J. Harmatta; J. Litvak King; R. Lonis; T. Obenga; R. Thapar; Zhou Yiliang (red.). History of Humanity: From the Seventh Century B.C. to the Seventh Century A.D. (në anglisht). Vëll. III. New York: UNESCO publishing. ISBN-10 92-3-102812-X, isbn-13 9789231028120.
• Ca. Vē Cuppiramaṇiyan̲; G. Rajendran (1985). Heritage of the Tamils: Temple Arts (në anglisht). International Institute of Tamil Studies, University of Michigan.
• Roshen Dalal (2010). The Religions of India: A Concise Guide to Nine Major Faiths (në anglisht). Penguin Books India. ISBN-10 0143415174, isbn-13 978-0-14-341517-6.
• Daniel, Val (1984). Fluid Signs: Being a Person the Tamil Way (në anglisht). University of California Press. ISBN 9780520061675.
• Pippa de Bruyn; Keith Bain; David Allardice; Shonar Joshi (2010). Frommer's India (në anglisht). John Wiley & Sons. ISBN1 0-470-55610-2, ISBN2 978-0-470-55610-8. Marrë më 7 shkurt 2013.
• Jean Baptiste Bourguignon d' Anville (1759). A Geographical Illustration of the Map of India: with Some Explanatory Notes and Remarks (në anglisht). Përkthyer nga William Herbert.
• Vidya Dehejia (1990). Art of the Imperial Cholas (në anglisht). Columbia University Press. ISBN 0231071884.
• Aline Dobbie (2006). India: The Elephant's Blessing (në anglisht). Melrose Press. ISBN-10 1905226853, isbn-13 978-1-905226-85-6.
• Dubey, S.P. (1996). Rays and Ways of Indian Culture (në anglisht). M. D. Publications Pvt. Ltd. ISBN 81-85880-98-0.
• Robert Fellowes; Robert Knox (1817). The History of Ceylon: From the Earliest Period to the Year MDCCCXV (1815): With Characteristic Details of the Religion, Laws, & Manners of the People and a Collection of Their Moral Maxims & Ancient Proverbs (në anglisht).
• Ghose, Rajeshwari (1996). The Tyāgarāja Cult in Tamilnāḍu: A Study in Conflict and Accommodation (në anglisht). Delhi: Motilal Banarsidass Publishers Private Limited. ISBN 81-208-1391-X.
• Gopal, Madan (1990). K.S. Gautam (red.). India Through the Ages (në anglisht). Publication Division, Ministry of Information and Broadcasting, Government of India.
• E. Greig, Doreen (1987). The Reluctant Colonists: Netherlanders Abroad in the 17th and 18th Centuries (në anglisht). Assen, The Netherlands; Wolfeboro, U.S.A. OCLC 14069213.{{cite book}}: Mirëmbajtja CS1: Mungon shtëpia botuese te vendodhja (lidhja)
• Hardy, Adam (1995). Indian Temple Architecture: Form and Transformation: The Karṇāṭa Drāviḍa Tradition 7th to 13th Centuries (në anglisht) (bot. 1). Nju Delhi: Abhinav Publishing. ISBN 8170173124.
• Hastings, James (2003). John A. Selbie (red.). Encyclopedia of Religion and Ethics, Part 21 (në anglisht). Kessinger Publishing, LLC. ISBN 0-7661-3700-7.
• Harvey, G.E. (2000). History of Burma (në anglisht). Asian Educational Services.
• Jean Holm; John Bowker (2001). Sacred Place (në anglisht). Bloomsbury Publishing. ISBN 978-1-62356-623-4.
• Hoiberg, Indu Ramchandani (2000). Student's Britannica: India (Set of 7 Vols.) 39 (në anglisht). Nju Delhi: Encyclopædia Britannica (India) Private Limited. ISBN 0-85229-760-2.
• Hultzsch, Eugen (1890). South-Indian inscriptions, Volumes 9–10 (në anglisht). Superintendent, Gov't press.
• Ismail, Marina (1995). Early settlements in northern Sri lanka (në anglisht). Nju Delhi: Navrang. ISBN 978-81-7013-137-3. OCLC 243878815.
• Iyengar, P.T. Srinivasa (1929). History of the Tamils from the Earliest Times to the Present Day (në anglisht). Madras (Çenai: University of Madras.
• N. Jayapalan (2008). Economic History of India (në anglisht). Atlantic Publishers & Dist. ISBN-10 8126906979, isbn-13 9788126906970.
• Jouveau-Dubreuil, Gabriel; Dikshitar, V. S. Swaminadha (1995). The Pallavas (në anglisht). Asian Educational Services. isbn1 81-206-0574-8, isbn2 978-81-206-0574-9.
• Rina Kamath (2000). Chennai, Kanchipuram and Mamallapuram (në anglisht). Orient Longman Limited. ISBN-10 81-250-1378-4, isbn-13 9788125013785.
• Indrapala, Karthigesu (2007). The evolution of an ethnic identity: The Tamils in Sri Lanka C. 300 BCE to C. 1200 CE (në anglisht). Colombo: Vijitha Yapa. ISBN 978-955-1266-72-1.
• Knapp, Stephen (1 janar 2009). Spiritual India Handbook (në anglisht). Jaico Publishing House. ISBN-10 8184950241, isbn-13 978-81-8495-024-3.
• Kuttan, Mahadevan; P.V. Arunachalam (2009). The Great Philosophers of India (në anglisht). Author House. ISBN 978-1-4343-7780-7.
• Leela, S.V. (1976). Veena Self-Taught: An Introduction to Carnatic Music (në anglisht). S.l.: s.n.
• Let's Go Inc. (1 dhjetor 2003). Let's Go India & Nepal 8th Ed (në anglisht) (bot. botimi i 8-të). New York: St. Martin's Press. ISBN-10 0-312-32006-X, ISBN-13 9780312320065.
• Sachindra Kumar Maity (1982). Masterpieces of Pallava Art (në anglisht). Taraporevala.
• Chithra Madhavan (21 prill 2007). Vishnu Temples of South India: Tamil Nadu (në anglisht). Vëll. 1. Alpha Publications. ISBN 978-81-908445-0-5.
• Madhavan, Chitra (2008). Vishnu temples of South India (në anglisht). Vëll. 2. ISBN 978-81-908445-1-2.
• Madras Tercentenary Celebration Committee (1994). The Madras Tercentenary Commemoration Volume (në anglisht). Nju Delhi: Asian Educational Services. ISBN 81-206-0537-3.
• McRae, John R. (2000). "The Antecedents of Encounter Dialogue in Chinese Ch'an Buddhism". përmbledhur nga Heine, Steven; Wright, Dale S. (red.). The Kōan: Texts and Contexts in Zen Buddhism (në anglisht). Oxford University Press.
• George Michell (1977). The Hindu Temple: An Introduction to Its Meaning and Forms (në anglisht). University of Chicago Press. ISBN 978-0-226-53230-1. Marrë më 7 shkurt 2013.
• Michell, George (1 mars 1993). Temple Towns Of Tamil Nadu (në anglisht). Marg Publications. ISBN 978-81-85026-21-3.
• Mudiyanse, Nandasena (1967). Mahayana monuments in Ceylon (në anglisht). Colombo, Sri Lanka: M.D. Gunasena. LCCN sa68008358.
• Sreenivasa Murthy, H. V. (1990). Essays on Indian History and Culture (në anglisht). Mittal Publications. ISBN 9788170992110.
• R. Nagaswamy (2010). Mahabalipuram (Mamallapuram) (në anglisht). Oxford University Press India. ISBN 978-0-19-807127-3. Marrë më 7 shkurt 2013.
• Nagaswamy, R. (2003). Uttaramerur (në anglisht). Çenai: Tamil Arts Academy.
• Navaratnam, C.S. (1964). A Short History of Hinduism in Ceylon (në anglisht). Xhafna. OCLC 6832704.{{cite book}}: Mirëmbajtja CS1: Mungon shtëpia botuese te vendodhja (lidhja)
• Madathil Mammen Ninan (23 qershor 2008). The Development of Hinduism (në anglisht). ISBN-10 1438228201, isbn-13 978-1-4382-2820-4.
• Padmaja, T. (2002). Temples of Kr̥ṣṇa in South India: history, art, and traditions in Tamilnāḍu (në anglisht). Nju Delhi: Shakti Malik. ISBN 81-7017-398-1.
• Pathmanathan, Sivasubramaniam (2006). Hindu Temples of Sri Lanka (në anglisht). Kumaran Book House. ISBN 955-9429-91-4.
• Pathmanathan, S. (1978). The Kingdom of Jaffna (në anglisht). Vëll. 1. University of London/Colombo: Arul M. Rajendran. OCLC 6530926.
• Robert Percival (1805). An Account of the Island of Ceylon: Containing Its History, Geography, Natural History, with the Manners and Customs of Its Various Inhabitants (në anglisht) (bot. 2). C. and R. Baldwin.
• Pieris, Paulus Edward (1983). Ceylon, the Portuguese era: being a history of the island for the period, 1505–1658 (në anglisht). Vëll. 1. Sri Lanka: Tisara Prakasakayo. OCLC 12552979.
• Paul Edward Pieris; C. Rasanayagam. "Nagadipa and Buddhist Remains in Jaffna". Journal of the Royal Asiatic Society Ceylon Branch (në anglisht). Royal Asiatic Society of Great Britain & Ireland. XXVI (70): 11–30.
• Pochhammer, Wilhelm von (2005). India's Road to Nationhood: A Political History of the Subcontinent (në anglisht). Mumbai: Allied Publishers (P) Ltd. ISBN 81-7764-715-6.
• Pollet, Gilbert (1995). Indian epic values: Rāmāyaṇa and its impact: proceedings of the 8th International Rāmāyaạ Conference, Leuven, 6-8 July 1991 (në anglisht). Peeters Press & Department of Oriental Studies. ISBN 90-6831-701-6.
• Prematilleka, Leelananda; Seneviratne, Sudharshan (1990). Perspectives in archaeology: Leelananda Prematilleke festschrift (në anglisht).
• D.K. Publishing (2009). Great Monuments of India (në anglisht). Dorling Kindersley. ISBN-10 0756659078, isbn-13 9780756659073.
• Raghavan, M. D. (1971). Tamil culture in Ceylon: a general introduction (në anglisht). Colombo: Colombo: Kalai Nilayam. OCLC 453189836.
• Ratna Rajaiah (2010). How the Banana Goes to Heaven and Other Secrets of Health from the Indian Kitchen (në anglisht). Westland. ISBN-10 9380658605, isbn-13 9789380658605.
• Soundara Rajan, Kodayanallur Vanamamalai (1998). Rock-cut temple styles: early Pandyan art and the Ellora shrines (në anglisht). ISBN 9788170392187.
• Soundara Rajan, Kodayanallur Vanamamalai (2001). Concise classified dictionary of Hinduism (në anglisht). Nju Delhi: Concept Publishing Company. ISBN 81-7022-857-3.
• Ramachandran, Nirmala (2004). The Hindu legacy to Sri Lanka (në anglisht). Pannapitiya: Stamford Lake (Pvt.) Ltd. 2004. ISBN 978-955-8733-97-4. OCLC 230674424.
• Raman, K. V. (1975). Sri Varadarajaswami Temple, Kanchi: A Study of Its History, Art and Architecture (në anglisht). Nju Delhi: Abhinav Publications. ISBN 8170170265.
• B.V. Ramanujam (1973). History of Vaishnavism in South India Up to Ramanuja (në anglisht). Annamalai University, Annamalinagar.
• Ramaswamy, Vijaya (2007). Historical dictionary of the Tamils (në anglisht). Sh.B.A.: Scarecrow Press, INC. ISBN 978-0-470-82958-5.
• N. S. Ramaswami (1989). 2000 Years of Mamallapuram (në anglisht). Navrang.
• Ramesh, M.S. (1993). 108 Vaishnavite Divya Desams (në anglisht). Vëll. 1. Tirupati: Tirumala Tirupati Devasthanams.
• Dr. M.S. Ramesh (1994). 108 Vaishnavite Divya Desams (në anglisht). Vëll. 2. Tirumala Tirupati Devasthanams Press.
• P.V.L. Narasimha Rao (2008). Kanchipuram: Land of Legends, Saints and Temples (në anglisht). Readworthy. ISBN-10 9350181045, isbn-13 9789350181041.
• A.V. Shankaranarayana Rao (2001). Temples of Tamilnadu. Heritage series (në anglisht). Vëll. 3. Vasan Publications. ISBN-10 8184681127, isbn-13 9788184681123.
• Trudy Ring; Robert M. Salkin; Sharon La Boda, red. (1996). International Dictionary of Historic Places: Asia and Oceania (në anglisht). Taylor & Francis. ISBN-10 1884964044, isbn-13 978188496404.
• Sajnani, Dr. Manohar (2001). Encyclopedia of tourism resources in India (në anglisht). Vëll. 2. Delhi: Kalpaz Publications. ISBN 81-7835-014-9..
• Saraswati, Prakashanand (2001). The True History and the Religion of India: A Concise Encyclopedia of (në anglisht) (bot. 1st). Nju Delhi: Motilal Banarsidass. ISBN 81-208-1789-3.
• K.A. Nilakanta Sastri (1958) [1955]. A History of South India: From Prehistoric Times to the Fall of Vijayanagara (në anglisht). Oxford University Press.
• Sastri, K. A. Nilakanta (1935) [1935]. The Chōlas (në anglisht). Madras: University of Madras.
• Schreitmüller, Karen (2009). India (në anglisht). Gjermani: Karl Baedeker Verlag.
• Sewell, Robert (1882). Lists of the Antiquarian Remains in the Presidency of Madras (në anglisht). Vëll. 1.
• Sharma, Varanasi Raj Gopal (1987). Kanchi Kamakoti Math, a myth (në anglisht). Ganga-Tunga Prakashan.
• Silas, Sandeep (2007). Discover India by Rail (në anglisht). Nju Delhi: Sterling Publishers Pvt. Ltd. ISBN 81-207-2939-0.
• Singh, Sarina (2007). South India (në anglisht) (bot. 4th). Lonely Planet. ISBN 9781740594219.
• Sarina Singh; Joe Bindloss; Paul Clammer; Janine Eberle; Paul Harding; Abigail Hole; Patrick Horton; Amy Karafin; Matt Phillips; Simon Richmond; Martin Robinson (23 shtator 2005). Lonely Planet Guide of India (në anglisht) (bot. 11). Lonely Planet Publications Lmt. ISBN-10 1740596943, ISBN-13 9781740596947.
• Sivaratnam, C. (1968). Tamils in early Ceylon (në anglisht). OCLC 248358279.
• Ślączka, Anna Aleksandra (2007). Temple Consecration Rituals in Ancient India: Text and Archaeology (në anglisht). BRILL. ISBN1 900415843X, isbn2 9789004158436.
• Smith, Vincent Aruthur (1914). The Early History of India from 600 B.C. to the Muhammadan Conquest including the Invastion of Alexander the Great (në anglisht) (bot. 3rd). Clarendon Press.
• K.R. Srinivasan (1964). Cave-temples of the Pallavas (në anglisht). Archaeological Survey of India.
• Srinivasan, P.R. (1982). The Indian temple, art and architecture (në anglisht). Prasaranga, University of Mysore.
• Subburaj, V.V.K., red. (2006) [2003]. Tourist Guide to South India (në anglisht). Sura Books. ISBN-10 8174781757, isbn-13 978-81-7478-175-8. Marrë më 30 korrik 2013.
• V. V. K. Subburaj, red. (2006). Tourist Guide to Chennai (në anglisht). Çenai: Sura Books. ISBN-10 81-7478-040-8, isbn-13 9788174780409.
• Sullivan, S. (1997). Historical Dictionary of Hinduism (në anglisht). Angli: Scarecro Press INC. ISBN 81-250-2800-5.
• Tennent, James Emerson (1859). "The Northern Forests". Ceylon: An Account of the Island Physical, Historical and Topographical, With Notices of Its Natural History, Antiquities, and Productions (në anglisht). Londër: Longman, Green; Longman, Roberts. OCLC 2975965.
• Thapar, Romila (2001). Early India: From the Origins to AD 1300 (në anglisht). Kaliforni: University of California Press. ISBN 0-520-24225-4. Marrë më 15 qershor 2012.
• Tirumalai, R. (1994). Collected Papers: Studies in South Indian Epigraphy and History of Land Organisation, Development and Accounts and Select Chola, and Pandyan Townships (në anglisht). Department of Archaeology, Government of Tamilnadu.
• Trainor, Kevin (2001). Buddhism The Illustrated Guide (në anglisht). New York: Oxford University Press. ISBN 0-19-517398-8.
• Oppi Untracht (1997). Traditional Jewelry of India (në anglisht). Harry N. Abrams, Inc. fq. 389. ISBN-10 0810938863, ISBN-13 978-0-8109-3886-1.
• Verma, Archana (2012). Temple imagery from early mediaeval peninsular India (në anglisht). Ashgate Publishing. ISBN 9781409430292.
• Vijayalakshmy, Dr. R. (2001). An introduction to religion and Philosophy - Tévarám and Tivviyappirapantam (në anglisht) (bot. 1st). Çenai: International Institute of Tamil Studies.
• Virupa, Kumaresan, red. (2014). Proceedings of The International Conference on Murugabhakthi (në anglisht dhe tamilisht). fq. 1048–9.
• Epigraphy (në anglisht). Archaeological Survey of India. Southern Circle. 1903.
• PILC Journal of Dravidic Studies: PJDS (në anglisht). Vëll. 13. Pondicherry Institute of Linguistics and Culture. 2003. fq. 111.
• Tourist Guide to Tamil Nadu (në anglisht). Sura Books. 2010. ISBN-10 81-7478-177-3, isbn-13 9788174781772.