Akademik Enver Gjerqeku (Gjakovë, 25 gusht 1928 - 24 tetor 2008)[1][2] ka qenë poet dhe studiues i letërsisë.

Enver Gjerqeku
U lind në1928
Vdiq2008
Kombësiashqiptar
Profesionishkrimtar

Për letërsi interesohet që kur ishte nxënës. Në vendlindje kreu shkollën fillore (1942) dhe shkollën normale (1948). Pasi kreu normalen, shërbeu një kohë mësues, dhe pastaj ndoqi studimet në grupin e gjuhës e të letërsisë shqipe në fakultetin filozofik të Universitetit të Beogradit (1955), ku edhe u magjistrua (1961). Gjatë studimeve ishte anëtar i redaksisë së revistës Zani i rinisë (1954-1956).


Aktiviteti profesional Redakto

Pas studimeve filloi punë si profesor i gjuhës dhe i letërsisë shqiptare në Shkollën Normale të Prishtinës (1956-1959) dhe më pas në Shkollën e Lartë Pedagogjike (1959-1962). Prej vitit 1962 e deri në vitin 1995 ligjërues i lartë e profesor i letërsisë shqiptare në fakultetin filologjik të Universitetit të Prishtinës, dhe në dy mandate u zgjodh prodekan i fakultetit.

Ishte kryetar seksioni e mandej i Shoqatës së Shkrimtarëve të Kosovës. Në periudhën 1956-1967 ishte anëtar i redaksisë së revistës letrare Jeta e re, kurse më 1965-1968 edhe i redaksisë së revistës shkencore Gjurmime albanologjike.

Gjatë viteve 1986-1991 ishte kryeredaktor i Redaksisë së Enciklopedisë së Jugosllavisë për Kosovën në gjuhën shqipe. Më 21 tetor 1986 u zgjodh anëtar korrespondent dhe më 3 prill 1991 anëtar i rregullt i Akademisë së Shkencave dhe Arteve të Kosovës (ASHAK). Në një mandat u zgjodh sekretar i Seksionit të Gjuhësisë, të Letërsisë dhe të Arteve të ASHAK-ut.

Aktiviteti letrar Redakto

Më 1946 botoi në Zanin e rinisë poezinë e parë Shoqes së mbyllun në çarshaf. Prej asaj kohe paraqitet pothuajse vazhdimisht me poezi dhe me punime të zhanreve të tjera në revistat e gazetat në gjuhën shqipe në ish-Jugosllavi: Zani i rinisë, Rilindja, Jeta e re, Fjala dhe të tjera.

Përveç poezisë, merret edhe me studimin e letërsisë shqiptare, përkthen nga serbokroatishtja në gjuhën shqipe kryesisht poezi, prozë dhe anasjelltas. Poezia e tij është përkthyer shpesh në gjuhën serbokroate e në gjuhë të tjera të ish-Jugosllavisë. Ka marrë pjesë në takime, manifestime dhe simpoziume letrare si në vend ashtu edhe në vendet e tjera: në Shqipëri, Rumani, Çekosllovaki, Hungari, Turqi, Rusi, Uzbekistan, Sh.B.A., Kanada, etj.

Kosovë është organizator i Mitingut të Poezisë dhe i Takimeve të Shkrimtarëve në Deçan dhe Brezovicë. Ka marrë pjesë në Takimet e Shkrimtarëve të tetorit në Beograd, në Mbrëmjet Poetike në Strugë, në Bisedat letrare të Zagrebit, në Ditët e majit – Sarajevë, në Lojnat e Zmajit në Novi Sad, në Takimet e Shkrimtarëve të Evropës Qendrore në Kanjizhë, etj. Në të gjitha këto takime, tribuna e simpoziume, është prezentuar me krijimtarinë e vet, me kumtesa dhe me referate rreth letërsisë shqiptare të krijuar në ish-Jugosllavi, Shqipëri dhe vende të tjera.

Vepra Redakto

Është autor i disa botimeve antologjike: Sytë që shprepin dashni (1959, bashkë me Esad Mekulin), Shtigjeve të qëndresës – Stazama otpora (1961, në shqip dhe serbokroatisht, bashkë me Mekulin e Vehap Shitën), Panorama e letërsisë bashkëkohore shqipe në Jugosllavi (1964, bashkë me Ramiz Kelmendin e Hasan Mekulin), Ndre Mjeda: Vjersha (1962, 1970, me parathënie e aparaturë shoqëruese).

Përpiloi, zgjodhi dhe redaktoi përmbledhjen përkujtimore të poezive të Esad Mekulit Qëndresë urtësie, botim i ASHAK (1996).

Poezia e Enver Gjerqekut është botuar pothuajse në të gjitha antologjitë, përmbledhjet e panoramat e letërsisë shqipe në ish-Jugosllavi e jashtë: Shkëndijat e para (1956), Rexhep Qosja: Antologjia e lirikës shqipe (1970, 1978), Ali Podrimja e Giacomo Scotti: Fjalë të rilindura – Le parole rinate (shqip e italisht, 1970), Për ty dhe E di një fjalë prej guri (Tiranë, 1970, 1972), E nën Çabrat Gjakova (1978), Pesme gorske i ponosne (Këngë të idhta e krenare), Sedam pesnika Kosova i Metohije (Shtatë poetë të Kosovës e të Rrafshit të Dukagjinit, Nolit, Beograd, 1962, 1968), Novija šiptarska poezija (Poezi e re shqipe, 1966), Vertikale (Split, 1970), Najnovija albanska lirika (Lirika më e re shqipe, Beograd, 1972), Bez glagola (Pa folje, August Cesarec, Zagreb, 1978), pastaj në italisht Ramo sofferente, në gjermanisht Der bekümerts Zweig dhe në frëngjisht La solitude d’une branche (Dega e pikëlluar, poezia shqipe në Jugosllavi (përzgjedhur nga Ali Podrimja dhe Sabri Hamiti, Rilindja, 1979).

Vlerësimet Redakto

Për veprimtari të pasur në fushën e letërsisë është fitues i shpërblimeve (çmimeve) të Këshillit Popullor të Kosovës 1950, 1957, 1959, i Shpërblimit Krahinor të dhjetorit 1960, i Shpërblimit të nëntorit të Prishtinës 1969, i Shpërblimit të Rilindjes 1976, i Shpërblimit të 7 korrikut 1989, të çmimit letrar “Aleksa Shantiq” të qytetit të Mostarit në vitin 1979, e të tjera.


Lidhje të jashtme Redakto



  1. ^ "Radio Evropa e Lirë - Ndërroi jetë Enver Gjerqeku". {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  2. ^ "Prishtina përcjell me nderime mjeshtrin e madh të sonetit Enver Gjergjeku, Gazeta Tema, 26 tetor 2008". Arkivuar nga origjinali më 24 janar 2020. Marrë më 9 janar 2020. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)