Garda Zvicerane
Garda Papnore Zvicerane, Garda Zvicerane Papale ose thjesht Garda Zvicerane ështe një forcë e armatosur dhe garda e nderit, e mbajtur nga Selia e Shenjtë që mbron Papën dhe Pallatin Apostolik brenda territorit të Qytetit të Vatikanit. E themeluar në vitin 1506 nën Papa Juli II, Garda Papnore Zvicerane është ndër njësitë ushtarake më të vjetra që vazhdojnë të operojnë.[2]
Uniforma e veshjes është blu, e kuqe, portokalli dhe e verdhë me një pamje të dallueshme të Rilindjes. Garda zvicerane është e pajisur me armë tradicionale, si halberd, si dhe me armë zjarri moderne. Që nga përpjekja për vrajsen e Papa Papës Gjon Pali II në vitin 1981, një theks shumë më i fortë i është vënë roleve jo ceremoniale të Gardës dhe ka pasur trajnime të zgjeruara në luftime dorë-më-dorë dhe armë të vogla.
Rekrutët e rojeve duhet të jenë meshkuj katolikë zviceranë të pamartuar midis 18 dhe 30 vjeç, të cilët kanë përfunduar trajnimin bazë me Forcat e Armatosura Zvicerane.[3]
Misioni i sigurisë i njësisë plotësohet nga Korpusi i Xhandarmërisë së qytetit të Vatikanit.
Rekrutimi dhe shërbimi Redakto
Rekrutët për rojet duhet të jenë katolikë, meshkuj beqarë me nënshtetësi zvicerane, të cilët kanë përfunduar trajnimin bazë me Forcat e Armatosura Zvicerane dhe mund të marrin certifikata të sjelljes së mirë. Rekrutët duhet të kenë një diplomë profesionale ose diplomë të shkollës së mesme dhe duhet të jenë midis 19 dhe 30 vjeç dhe të paktën 174 cm të gjatë.[3] Në vitin 2009, komandanti i Gardës Papnore Zvicerane, Daniel Anrig, sugjeroi që Garda një ditë mund të ishte e hapur për rekrutimin e grave, por ai shtoi se pranimi i rekruteve femra mbeti larg në të ardhmen.[4] Rojet lejohen të martohen pas pesë vjetësh shërbimi.[5]
Kandidatët e kualifikuar duhet të aplikojnë për të shërbyer. Nëse pranohen, rojet e reja betohen në 6 maj çdo vit në oborrin e San Damaso (italisht: Cortile di San Damaso) në Vatikan (6 maj është përvjetori i shkatërrimit të Romës). Kapelani i gardës lexon me zë të lartë betimin në gjuhët e gardës (gjermanisht, italisht dhe frëngjisht):[6][7]
(Përkthim shqip) Betohem se do t'i shërbej me besnikëri dhe nderim Papatit Suprem (emri i Papës) dhe pasardhësve të tij legjitimë, dhe do t'u përkushtohem atyre me të gjitha forcat e mia, duke sakrifikuar, nëse është e nevojshme, edhe jetën time për t'i mbrojtur ata. Unë marr të njëjtin angazhim në lidhje me Kolegjin e Shenjtë të Kardinalëve sa herë që Selia Apostolike është bosh. Për më tepër, i premtoj kapitenit komandues dhe eprorëve të tjerë të mi respekt, besnikëri dhe bindje. Betohem të respektoj gjithçka që më kërkon nderi i pozicionit tim.
Kur thirret emri i tij, çdo roje e re i afrohet flamurit të Gardës Papnore Zvicerane, duke kapur flamurin në dorën e majtë. Ai ngre dorën e djathtë me gishtin e madh, treguesin dhe gishtin e mesit të shtrirë përgjatë tre sëpatave, një gjest që simbolizon Trininë e Shenjtë dhe Rütlischwur, dhe betohet në gjuhën e tij amtare (e cila mund të jetë një nga tre gjuhët zyrtare të Zvicrës):
(versioni gjerman) Ich, ..., schwöre, alles das, was mir soeben vorgelesen wurde, gewissenhaft und treu zu halten, so wahr mir Gott und seine Heiligen helfen.[8]
(versioni italian) Io, ...., giuro d’osservare fedelmente, lealmente e onorevolmente tutto ciò che in questo momento mi è stato letto, che Iddio e i Suoi Santi mi assistano.[8]
(versioni francez) Moi, ..., jure d’observer, loyalement et de bonne foi, tout ce qui vient de m’être lu aussi vrai, que Dieu et Ses saints m’assistent.[8]
(përkthimi shqip) Unë, (emri), betohem se do t'i përmbahem me zell dhe besnikëri gjithçkaje që sapo më është lexuar, prandaj më ndihmo Zotin dhe shenjtorët e tij.
Ata që pranohen shërbejnë për të paktën dy vjet.[9] Gardianët e rregullt marrin një pagë pa taksa prej 1300 euro në muaj (që nga viti 2015) plus pagesë shtesë për orët e punës jashtë orarit. Përveç kësaj, ofrohen akomodimi.[10] Anëtarët e gardës kanë të drejtë për dekorata pontifikale. Medalja Benemerenti jepet zakonisht pas tre vjet shërbimi besnik.
Uniforma Redakto
Uniforma zyrtare e veshjes së plotë është blu, e kuqe, portokalli dhe e verdhë me një pamje të dukshme të Rilindjes. Ai u prezantua nga komandanti Jules Repond (1910–1921) në vitin 1914.[11] Dizajni i Repond u frymëzua nga përshkrimet e Gardës Zvicerane të shekullit të 16-të.
Një shprehje e qartë e uniformës moderne të Gardës Papnore Zvicerane mund të shihet në një afresk të vitit 1577 nga Jacopo Coppi të Perandoreshës Eudoksia duke biseduar me Papa Siksti III. Ai tregon pararendësin e uniformës së njohur me tre ngjyra të sotme me mbulesa çizmesh, doreza të bardha, një jakë të lartë ose të zhveshur dhe ose një beretë të zezë ose një morion të zi Comb (argjendi për raste të larta). Rreshterët veshin një bluzë të zezë me dollakë të kuq, ndërsa oficerët e tjerë veshin një uniformë krejtësisht të kuqe.
Ngjyrat blu dhe të verdhë ishin në përdorim që nga shekulli i 16-të, që thuhet se u zgjodhën për të përfaqësuar stemën e Della Rovere të Julius II, me ngjyrën e kuqe të shtuar për të përfaqësuar stemën Mediqi të Leo X.
Gardianët e zakonshëm dhe nëndetësit veshin uniformën "tringjyrësh" (të verdhë, blu dhe të kuqe) pa dallime në gradë, përveç një modeli të ndryshëm të fustanit gala. Tetaret kanë shenja me gërsheta të kuqe në pranga dhe përdorin një halbër të ndryshëm, më të ngjashëm me shtizën.
Veshja e kokës është zakonisht një beretë e madhe e zezë për detyrat e përditshme, ndërsa një helmetë e zezë ose morion e argjendtë me pendë struci të kuqe, të bardhë, të verdhë, të zezë dhe vjollcë vishet për detyra ceremoniale, e para për detyrën e rojes ose stërvitjen; kjo e fundit për raste të larta ceremoniale si ceremonia vjetore e betimit apo pritja e krerëve të shteteve të huaja. U përdorën pendë fazani ose çafkë me ngjyra të ndezura historikisht.[12] Nënoficerët e lartë dhe të urdhëruarit kanë një lloj uniforme të ndryshme. Të gjithë rreshterët kanë në thelb të njëjtin model veshjeje si gardianët e zakonshëm, por me tunika të zeza dhe pantallona të kuqe. Çdo rreshter ka një shtëllungë të kuqe në përkrenare, me përjashtim të rreshterit major, i cili shfaq pupla të bardha të dallueshme. Kur vishet uniforma gala, rreshterët kanë një model tjetër të armaturës me një kordon ari në gjoks.
Oficerët (kapitenët, majorët, zv/komandantët dhe komandanti) dallohen nga uniforma krejtësisht e kuqe me pantallona të stilit të ndryshëm dhe qëndisja e artë në mëngët. Ata kanë një shpatë më të gjatë, e cila përdoret kur komandon një grup ose një skuadron rojesh. Në fustanin gala, të gjitha gradat përdorin një shtëllungë më të madhe vjollce në helmeta, përveç komandantit, i cili ka një të bardhë. Zakonisht komandanti dhe shefi i shtabit (zakonisht zëvendëskomandanti) përdorin forca të blinduara kur janë të pranishëm në ceremonitë gala. Në raste të tilla mbahen "armatura e plotë" - duke përfshirë armaturën e mëngës. Përveç rasteve dhe ushtrimeve ceremoniale, oficerët e gardës veshin veshje civile kur janë në detyrë.[13]
Rrobaqepësit e Gardës Zvicerane punojnë brenda kazermës së Vatikanit. Atje uniforma për çdo rojtar është e qepur individualisht.[14] Kompleti i përgjithshëm i veshjeve të stilit të Rilindjes peshon 8 paund (3,6 kg) dhe mund të jetë uniforma më e rëndë dhe më e ndërlikuar në përdorim nga çdo ushtri e përhershme sot. Një uniformë e vetme kërkon 154 copë dhe kërkon gati 32 orë dhe 3 pajisje për t'u përfunduar.
Uniforma moderne e veshjes së shërbimit të rregullt është më funksionale, e përbërë nga një version më i thjeshtë blu i ngurtë i uniformës gala madhështore më shumëngjyrëshe, e veshur me një rrip të thjeshtë kafe, një jakë të bardhë të sheshtë dhe një beretë të zezë.[30] Për rekrutët e rinj dhe praktikën e pushkëve, mund të vishen një kominoshe të thjeshtë blu të çelur me një rrip kafe. Gjatë motit të ftohtë ose të keq, mbi uniformën e zakonshme vihet një pelerinë blu e errët.
Në vitin 2019, pas më shumë se 500 vjetësh, Garda Zvicerane zëvendësoi përkrenaren e saj tradicionale metalike me një version të ri të bërë nga PVC, me ndenja ajri të fshehur. Përkrenarja e re PVC kërkon vetëm një ditë për t'u prodhuar, krahasuar me disa ditë për modelin metalik.[15]
Pajisje Redakto
Arma kryesore me të njëjtin emër të halbardierëve është halberd; nëntetaret dhe nëntetaret janë të pajisur me një polearmë partisan. Gradat mbi trupat nuk kanë polare, por në raste të caktuara ceremoniale mbajnë baton komandues.
Flamuri shoqërohet nga dy shpata të mëdha flamberge që mbahen nga tetar ose nëntetar. Një shpatë e vogël bartet nga të gjitha gradat, shpata me një mbrojtëse të thjeshtë në formë S nga gradat më të ulëta dhe rapier të përpunuara me shporta në stilin e hershëm barok nga oficerët.
Armët dhe forca të blinduara të përdorura nga Garda Zvicerane mbahen në Armeria (armatorë). Armeria përmban gjithashtu një koleksion armësh historike që nuk përdoren më.[16][17]
Armatura mban një koleksion të armaturës historike të pllakave (cuirasses ose gjysmë armaturës). Mostrat më të vjetra datojnë në rr. 1580, ndërsa shumica e ka origjinën në shekullin e 18-të. Armatura historike është mbajtur me rastin e kanonizimeve deri në vitin 1970, që atëherë përdorimi i tyre është kufizuar në ceremoninë e betimit më 6 maj. Një grup i plotë i kopjeve të cuirasses historike u porosit në 2012, nga Waffen und Harnischschmiede Schmidberger në Molln, Austri e Epërme më 2012. Kuirat janë të punuar me dorë dhe prodhimi i një pjese të vetme zgjat rreth 120 orë.[18][19] Kopjet nuk financohen nga vetë Vatikani, por nga donacione private nëpërmjet Fondacionit për Gardën Zvicerane në Vatikan, një organizatë me bazë në Friburg e themeluar në vitin 2000.[20]
Garda zvicerane në funksionin e saj si truproje janë të pajisura me pistoletë SIG Sauer P220 dhe pushkë SIG SG 550 (ose varianti i saj SG 552) gjithashtu në përdorim nga Ushtria Zvicerane. Meqenëse rekrutët në Gardën Zvicerane duhet të kenë kaluar trajnimin bazë ushtarak në Zvicër, ata tashmë janë njohur me këto armë kur fillojnë shërbimin e tyre. Është në përdorim edhe spraji i piperit i përdorur nga Ushtria Zvicerane (RSG-2000). Pistoleta Glock 19 dhe automatiku Heckler & Koch MP7 thuhet se mbahen gjithashtu nga anëtarë të Gardës Zvicerane në funksionin e tyre si truproje me rroba civile.[16]
Në shekullin e 19-të (para vitit 1870), Garda Zvicerane së bashku me Ushtrinë Papale përdorën armë zjarri me kalibra të veçantë si 12.7 mm Remington Papal.[21] Garda Zvicerane gjithashtu përdori historikisht M1842 T.59–67, 1871 Vetterli, Schmidt-Rubin, Gewehr 98, K31, dhe pushkat SIG SG 510, pistoleta Dreyse M1907, dhe SIG MKMO, Hispano-Suiza MP43/44 dhe mitralozë Heckler & Koch MP5.[16]
Shiko edhe Redakto
Referime Redakto
- ^ Werner Affentranger, Fahne Gardekommandant Graf (Gardefahne) (Maa 2015). The banner colonel Graf was completed in April 2015. Its central vignette displays the family coat of arms of Graf of Pfaffnau, "gules a plowshare argent and antlers or". WH 1/396.1 Familienwappen \ Familie: Graf \ Heimatgemeinden: Altbüron, Dagmersellen, Pfaffnau, Schötz, Triengen (State Archives of Lucerne).
- ^ Garda Zvicerane është shpërbërë disa herë, veçanërisht për një periudhë njëzetvjeçare gjatë viteve 1527-1548, dhe shkurtimisht në 1564/5, në 1798/9 dhe gjatë 1809-1814. "Spotlight on the Swiss Guard" (në anglisht). news.va. Arkivuar nga origjinali më 5 mars 2016. Marrë më 8 shkurt 2015. Njësitë ekzistuese të moshës së krahasueshme përfshijnë Yeomen of the Guard angleze, themeluar më 1485, dhe Regjimentin e Parë të Këmbësorisë të Mbretit AHQ të Ushtrisë Spanjolle (Regimiento de Infantería "Inmemorial del Rey" no. 1). "Regimiento de Infantería 'Inmemorial del Rey' nº 1" [Regjimenti i Këmbësorisë 'Immemorial del Rey' nº 1] (në spanjisht). Ejército de Tierra – Ministerio de Defensa – España. Marrë më 6 dhjetor 2014.
- ^ a b "Admission requirements". Official Vatican web page, Roman Curia, Swiss Guards (në anglisht). Marrë më 7 gusht 2006.
- ^ "Pope thanks Pontifical Swiss Guard for dedicated, loyal service". Catholic News Service (në anglisht). 7 maj 2009.
- ^ "Wives of Swiss Guards: work schedules, kids, and school buses create adventure in the Vatican" (në anglisht). Rome Reports. 2019-08-03. Marrë më 2023-03-13.
- ^ "May 6th: The Recruits Take their Oath of Loyalty" (në anglisht). Vatican – The Holy See. Marrë më 26 prill 2012.
- ^ "Giuramento 2019 – Eventi" (PDF) (në italisht). Päpstliche Schweizergarde. 30 prill 2019. Marrë më 2 janar 2022.
- ^ a b c "Formula del Giuramento" [Betimi për Besnikëri] (në gjermanisht, frëngjisht, dhe italisht). Vatican – The Holy See. Marrë më 4 janar 2013.
- ^ "The Swiss Guard is more than an army – it's a school of faith". ewtnnews.com (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 2017-08-25.
- ^ "Interview with a Papal Swiss Guard". themosttraveled.com (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 8 shkurt 2015. Marrë më 8 shkurt 2015.
- ^ "The Pontifical Swiss Guard – Uniforms" (në anglisht). Vatikani. Marrë më 2011-04-17.
- ^ "The Swiss Guard – The Uniform of the Swiss Guards". vatican.va (në anglisht). Marrë më 8 shkurt 2015.
- ^ Alvarez, David (2011). The Pope's Soldiers: A Military History of the Modern Vatican (në anglisht). University Press of Kansas. ISBN 978-0-7006-1770-8.
- ^ "Päpstliche Schweizergarde: Leben in der Garde" [Garda Papnore Zvicerane: Jeta në Gardë] (në gjermanisht). Arkivuar nga origjinali më 2013-07-18. Marrë më 2017-08-15.
- ^ Gallagher, Della (24 janar 2019). "Vatican's Swiss Guards wear new 3D-printed helmets" (në anglisht). CNN. Marrë më 22 qershor 2020.
- ^ a b c Eger, Chris (16 prill 2017). "Guns of the Vatican's Swiss Guard" (në anglisht). Guns.com. Marrë më 31 gusht 2017.
- ^ Rogoway, Tyler (28 shtator 2015). "The Pope Has A Small But Deadly Army Of Elite Warriors Protecting Him" (në anglisht). Foxtrot Alpha. Marrë më 31 gusht 2017.
- ^ Pöcher, Harald (1 gusht 2012). "Österreichische Waffen für die Schweizergarde" [Austrian weapons for the Swiss Guard]. Der Soldat (në gjermanisht). Nr. 15. Arkivuar nga origjinali më 10 maj 2017.
- ^ Wedl, Johanna (16 shkurt 2013). "Rüstungen für Schweizer Garde" [Armor for Swiss Guards]. Neue Zürcher Zeitung (në gjermanisht).
- ^ "Harnischreplikate" [Armor Replicas] (PDF). Fondazione GSP (guardiasvizzera.va) (në gjermanisht). 2013. Arkivuar nga origjinali (PDF) më 2016-11-24. Marrë më 2016-11-23.
- ^ "12,7 mm Remington Papal". patronensammlervereinigung.at (në gjermanisht).; shiko gjithashtu earmi.it database.