Ismail Nikoçi

Ismail Nikoçi (1876-1919) ishte një veprimtar politik shqiptar nga Gucia (tani Gusinje) në Mali i Zi të sotëm dhe kryetar i atij qyteti. Ai luajti një rol të rëndësishëm në mbrojtjen e të drejtave kombëtare të bashkësisë etnike shqiptare në Plavë-Gucia në periudhën nga aneksimi i tij Malit të Zi në Luftërat Ballkanike deri në aneksimin përfundimtar të tij në Jugosllavi më 1919.

Biografia

Ismail Nikoçi lindi në vitin 1876 në qytetin e Gucisë. Babai i tij Ferhat Nikoçi kishte luftuar përkrah Ali Pashë Gucisë në mbrojtjen e rajonit kundër ushtrisë malazeze. Ismail Nikoçi ka studiuar për drejtësi në Selanik. Në revoltën shqiptare të vitit 1910 luftoi nën udhëheqjen e Hasan Ferrit kundër Turgut Pashës. Ai u burgos për pjesëmarrjen e tij në revoltë.

Në Luftën e Parë Ballkanike, Mali i Zi përsëri sulmoi rajonin dhe më 19 tetor ushtria malazeze hyri në Plavë. Një ditë më vonë, më 20 tetor hynë në Guci. Një nga veprimet e para të administratës ushtarake ishte burgosja në Nikshiq e 323 figurave të rëndësishme vendase, përfshirë Ismail Nikoçin. Trazirat ndërkombëtare kundër fushatës së vrasjeve dhe konvertimit të detyruar fetar të ushtrisë malazeze çuan në lirimin e tyre. Në Luftën e Parë Botërore, administrata austro-hungareze e rajonit, pas kapitullimit malazez, e largoi atë nga posti i kryetarit të komunës së Gucisë për të kënaqur kërkesat e administratës politike malazeze dhe për shkak të kundërshtimit të tij ndaj rekrutimit të detyruar të të rinjve vendas. Më pas, ushtria austro-hungareze e internoi në Hungari deri në kapitullimin e saj në vitin 1918. Pas lirimit të tij, ai mori sërish postin e kryetarit të komunës në Gucia dhe iu bashkua Komitetit për Mbrojtjen Kombëtare të Kosovës. Organizata luftoi kundër aneksimit të rajoneve shqiptare të ish Perandorisë Osmane nga Jugosllavia. Ushtria serbe sulmoi rajonin në shkurt të vitit 1919 për ta aneksuar atë. Ismail Nikoçi në cilësinë e tij si kryebashkiak i Gusinjës i dërgoi një raport zyrtar Misionit Ushtarak Britanik në Shqipëri, i cili ishte vendosur në Shkodër (rreth 100 km në jugperëndim të rajonit të tij) dhe protestoi për vrasjen e mbi 200 civilëve nga trupat serbe. Luigj Gurakuqi dhe Hasan Prishtina u përpoqën të sensibilizojnë ngjarjet në Plavë-Gucia në Lidhjen e Kombeve. Nikoçi personalisht udhëtoi për në Shkodër për t'u angazhuar me misionet ushtarake të Antantës që ishin vendosur në qytetin e përmbytur nga refugjatët nga Plava-Gucia. Hyrja e tij në Shkodër u refuzua nga misionet ndërkombëtare që mbanin administratën e qytetit. Në shtator 1919, në një takim me konsullin francez iu bë presion për të bindur refugjatët në Shkodër të ktheheshin në Plavë-Gucia dhe të pranonin sundimin jugosllav. Nikoçi nuk pranoi dhe vazhdoi të protestonte në misionet ndërkombëtare në Shkodër. Pikërisht në një nga takimet me konsullin francez ai bëri komentin Shqipnija nuk ka miq. Ai u vra në fund të tetorit 1919 në Shkodër nga një agjent serb jugosllav.

Shih edhe

• Lidhja e Prizrenit
• Rilindja Kombëtare
• Agan Kaja, veprimtar politik lokal nga Plava

Literatura

• Dedushaj, Rexhep (1993). Krahina e Plavë-Gucisë nëpër shekuj [The region of Plav-Gusinje throughout the centuries]. New York. OCLC 43026372.
• Elsie, Robert; Destani, Bejtullah (2018). Elsie, Robert; Destani, Bejtullah (red.). Kosovo, A Documentary History: From the Balkan Wars to World War II (në anglisht). Bloomsbury Publishing. ISBN 978-1786733542.
• Verli, Marenglen (2006). Nga Kosova për Kosovën: profile biografike personalitetesh dhe luftëtarësh të shquar : studime, skica, publicistikë, dokumente, ilustrime. Botimpex. ISBN 9994380117.
• Verli, Marenglen (2007). Shqipëria dhe Kosova: historia e një aspirate (studiume historike, kumtesa, dokumente dhe ilustrime). Botimpex. ISBN 978-9994380145.