Lufta Greko-Turke (1897)
Lufta Greko-Turke e vitit 1897 ose Lufta Osmano-Greke e 1897-tës (turqisht: 1897 Osmanlı-Yunan Savaşı ose 1897 Türk-Yunan Savaşı), e quajtur gjithashtu Lufta Tridhjetë Ditore dhe e njohur në Greqi si '97-ta e zezë (greqisht: Μαύρο '97) ose Lufta e Pafat (greqisht: Atychis polemos), ishte një luftë e zhvilluar midis Mbretërisë së Greqisë dhe Perandorisë Osmane.
| Lufta Greko-Turke (1897) | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Litografia greke e Betejës së Velestinos. | |||||||||
| |||||||||
| Palët pjesëmarrëse | |||||||||
| Vullnetarë shqiptarë | |||||||||
| Komandantët dhe udhëheqësit | |||||||||
|
Abdul Hamid II Edhem Pasha Ahmed Hifzi Pasha Hasan Tahsin Pasha |
Princi i Kurorës Konstantini Konstantinos Sapountzakis Thrasyvoulos Manos | ||||||||
| Fuqia ushtarake | |||||||||
|
120,000 këmbësorë (kryesisht të përbërë nga rregulltarë dhe vullnetarë shqiptarë)[5] 1,300 kalorës 210 armë |
75,000 këmbësorë[5] 500 kalorës 2,000 vullnetarë italian 600 vullnetarë armen[1] 136 armë | ||||||||
| Viktimat dhe humbjet | |||||||||
|
1,300 të vdekur[6][7] 2,697 të plagosur[6][7] |
672 të vdekur 2,481 të plagosur 253 të burgosur[6] | ||||||||
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
_crowned.svg){kind=small}
Shkaku i menjëhershëm i saj përfshinte statusin e provincës osmane të Kretës, popullsia me shumicë greke e së cilës kishte dëshiruar prej kohësh bashkimin me Greqinë. Megjithë fitoren osmane në fushë, vitin e ardhshëm u krijua një shtet autonom i Kretës nën suzerenitetin osman (si rezultat i ndërhyrjes së Fuqive të Mëdha pas luftës), me Princin Xhorxh të Greqisë dhe Danimarkën si Komisionerin e parë të Lartë.
Lufta e vuri personelin ushtarak dhe politik të Greqisë në provë në një luftë të hapur zyrtare për herë të parë që nga Lufta për Pavarësi Greke më 1821. Për Perandorinë Osmane, kjo ishte gjithashtu përpjekja e parë luftarake për të testuar një ushtri të riorganizuar sistemi. Ushtria osmane operoi nën drejtimin e një misioni ushtarak gjerman të udhëhequr (1883-1895) nga Colmar Freiherr von der Goltz, i cili kishte riorganizuar ushtrinë osmane pas disfatës së saj në Luftën Ruso-Turke të 1877-1878.
Konflikti dëshmoi se Greqia ishte krejtësisht e papërgatitur për luftë. Planet, fortifikimet dhe armët nuk ekzistonin, masa e trupave të oficerëve ishte e papërshtatshme për detyrat e saj dhe trajnimi ishte i pamjaftueshëm. Si rezultat, forcat osmane numerikisht superiore, të organizuara më mirë, të pajisura dhe të udhëhequra, të përbëra shumë nga luftëtarë shqiptarë me përvojë luftarake, i shtynë forcat greke në jug nga Thesalia dhe kërcënuan Athinën, vetëm për të pushuar zjarrin kur Fuqitë e Mëdha bindën, sulltani të binte dakord për një armëpushim. Lufta është e dukshme në atë që ishte e para që u filmua në kamera, megjithëse pamjet janë humbur që atëherë.[8]
Bibliografia Redakto
- Clodfelter, M. (2017). Warfare and Armed Conflicts: A Statistical Encyclopedia of Casualty and Other Figures, 1492–2015 (në anglisht) (bot. 4th). Jefferson, North Carolina: McFarland. ISBN 978-0786474707.
Referime Redakto
- ^ a b Kokkinos, P. (1965). Կոկինոս Պ., Հունահայ գաղութի պատմությունից (1918–1927) (në armenisht). Yerevan: Akademia Kombëtare e Shkencave e Republikës së Armenisë. fq. 14, 208–209. ISBN 9789609952002. Cited in Vardanyan, Gevorg (12 nëntor 2012). Հայ-հունական համագործակցության փորձերը Հայոց ցեղասպանության տարիներին (1915–1923 թթ.) [The attempts of the Greek-Armenian Co-operation during the Armenian Genocide (1915–1923)]]. akunq.net (në armenisht). Research Center on Western Armenian Studies. Arkivuar nga origjinali më 25 gusht 2020. Marrë më 25 gusht 2020.
- ^ Gyula Andrássy, Bismarck, Andrássy, and Their Successors, Houghton Mifflin, 1927, p. 273.
- ^ Mehmed'in kanı ile kazandığını, değişmez kaderimiz !-barış masasında yine kaybetmiştik..., Cemal Kutay, Etniki Eterya'dan Günümüze Ege'nin Türk Kalma Savaşı, Boğaziçi Yayınları, 1980, p. 141. (në turqisht)
- ^ Yunanistan'ın savaş meydanındaki yenilgisi ise Büyük Devletler sayesinde barış masasında zafere dönüşmüş, ilk defa Lozan müzakerelerinde aksi yaşanacak olan, Yunanistan'ın mağlubiyetlerle gelişme ve büyümesi bu savaş sonunda bir kez daha görülmüştür., M. Metin Hülagü, "1897 Osmanlı-Yunan Savaşı'nın Sosyal Siyasal ve Kültürel Sonuçları", in Güler Eren, Kemal Çiçek, Halil İnalcık, Cem Oğuz (ed.), Osmanlı, Cilt 2, Yeni Türkiye Yayınları, 1999, ISBN 975-6782-05-6, pp. 315–316. (në turqisht)
- ^ a b Mehmet Uğur Ekinci: The Origins of the 1897 Ottoman-Greek War: A Diplomatic History Arkivuar 27 mars 2014 tek Wayback Machine. University Bilkent, Ankara 2006, p. 80.
- ^ a b c Clodfelter 2017, f. 197.
- ^ a b Dumas, Samuel; Vedel-Petersen, K. O. Losses of life caused by war (në anglisht). Clarendon Press. fq. 57.
- ^ "First filming of war" (në anglisht).