Qymyri i kockave

Qymyri i kockave apo qymyr druri i kafshëve (lat. carbo animalis) është një material i grimcuar që prodhohet duke ngrohur kockat në mungesë të oksigjenit. Ai përbëhet kryesisht nga fosfat kalciumi dhe pak karbon. Kryesisht përdoret për filtrim dhe çngjyrosje.

Një grumbull qymyr kockash

Përdorime

Trajtimi i ujit

Qymyri i kockave, i cili përmban fosfat trikalciumi, është i efektiv në heqjen e fluoridit dhe joneve metalike nga uji, duke e bërë një burim të vlefshëm për trajtimin e ujit të pijshëm. Në Shtetet e Bashkuara, u përdor gjerësisht nga vitet 1940 deri në vitet 1960 dhe vazhdon të përdoret në vende në zhvillim si Tanzania, për shkak të kostos së ulët dhe mundësisë së prodhimit lokal. Megjithëse ka një sipërfaqe më të vogël krahasuar me karbonin aktiv, ai është shumë efektiv në thithjen e metaleve toksike si arseniku, plumbi, bakri, zinku dhe kadmiumi.

Rafinimi i sheqerit

Historikisht, qymyri nga kockat përdorej për rafinimin e sheqerit të bardhë si një agjent për zbardhjen dhe heqjen e papastërtive, veçanërisht në kallamin e sheqerit e kallamit, i cili përmban më shumë papastërti me ngjyrë. Pavarësisht nevojës për t'u përdorur në sasi të mëdha, ai është i aftë të largojë papastërtitë inorganike, kryesisht sulfatet dhe jonet e magnezit dhe kalciumit, gjë që ndihmon në zvogëlimin e shkallës së kripëzimit gjatë përqendrimit të tretësirës së sheqerit. Karboni aktiv dhe rrëshirat për shkëmbimin e joneve janë alternativa moderne, megjithatë disa kompani ende mbështeten pjesërisht ose plotësisht te qymyri nga kockat.

Pigment i zi

Qymyri nga kockat, i njohur si "e zeza e kockave" ose "e zeza e fildishtë", përdoret si pigment i zi për bojërat artistike, printime, bojërat për kaligrafi dhe vizatime, falë ngjyrës së tij të thellë dhe forcës së lartë të ngjyrosjes. Që nga kohët historike, artistë si Rembrandt-i e kanë përdorur atë në veprat e tyre. Në të kaluarën, "e zeza e fildishtë" përftohej duke grimcuar fildishin e djegur në vaj. Sot, fildishi nuk përdoret më për shkak të kostos së lartë dhe mbrojtjes së kafshëve të rrezikuara që e prodhojnë atë.

Shiko edhe

• Qymyri
• Sheqeri i bardhë