"Free and open-source software", është një akronim teknik nga anglishtja që shqip dt.th. "softuer i lirë me burim të hapur", më saktësisht iu referohet anglishtes edhe si F/OSS, ose Floss (free/libre/open-source software) . Softueri i tillë ka licencë mjaft liberale me qëllim për ti dhënë përdoruesve të drejtën për ta studiuar, ndryshuar dhe për ta përmirësuar dizajnin e saj nëpërmjet gjendjes së hapur të kodit të saj burimore. Ky model ka fituar impuls dhe konsiderohet prej shumë individëve dhe korporatave si fitimprurëse.[1][2]


"F/OSS' është një term dhe sinonim gjithëpërfshirës për softuer të lirë dhe por edhe te software me kod te hapur dhe te lirë. Këta terma përshkruajnë modele të ngjashme të zhvillimit duke qenë të vetëdijshëm për dallimet e tyre zhvillimor dhe filozofike. 'Softueri i lirë" fokusohet tek liritë filozofike e abstrakte për përdoruesin, ndërsa termi 'burim i hapur' tek forca e zhvillimit të punës me strukturë peer-to-peer (njëri-tek-tjetri) në mes bashkëpunuesve. Shumë njerëz të dyja mënyrave ju referohen si "F/OSS ' kështu që ai është një term që mund të përdoret pa paragjykim veçantues ndaj ndonjë tabori filozofik.


Patentët e softuerit të hapur dhe ato me licencës burim të hapur përdoren nga shumë paketa softuerike. Prapa këtyre dy licencave ka dallime të rëndësishme që reflektojnë ato filozofike, tek të cilat pasqyrohen dallimet në mënyrat se si mund të përdoren dy llojet e programeve dhe se si mund të shpërndahen ato.[3]


Temat "softuer i lirë", "Softuer burim hapur" (FOSS) dhe "Softuer burim hapur dhe i lirë" (FLOSS) sot përgjithësisht janë e njëjta gjë. Pavarësisht mosmarrëveshjeve lidhur me ndryshimet të pavarura por relativisht të vogla, termi i thjeshtë "Burim-hapur" fillimisht për disa vite kishte të njëjtin kuptim si FOSS/FLOSS, të mirë-mbrojtur, por jo edhe me të drejta të rezervuara nëpërmjet Iniciativës për Burim të hapur. Sidoqoftë, nga mesi i vitit 2007 [4] kompani të shumta filluan hapjen e disa burimeve të kodit për tu katapultuar në rrjedhat burim-hapura, duke i mbajtur disa burime të tjera pothuajse të mbyllura. Kështu kuptimi burim-hapur inkuadroi në vetvete të ashtuquajturën Softuer Burim-Hapur Komercial (COSS). Sot termet Softuer i lirë/FOSS/FLOSS dhe COSS përdoren ndamas në raste me specifika të veçanta për tu shkëputur nga termi më gjithëpërfshirës "burim-hapur" në mënyrë që të bëhet dallimi në mes dy modeleve filozofike të ndryshme dhe që të ruhet kuptimi burimor i taborit të softuerit të lirë/FOSS/FLOSS.


Konceptuale Harta Floss [7] [8]

[nevojitet citimi]


Miratimi Redakto

  • Në vitin 2005 Qeveria e Peru votoi për të miratuar burim të hapur në të gjitha organet e tij.[5] 2002 si përgjigje ndaj kritikë e Microsoft-it është në dispozicion online. Në hyrje të projekt-ligjit, qeveria peruan theksoi se zgjedhja është bërë për të siguruar se shtylla kryesore e demokracisë janë të mbrojtura: "Parimet themelore të cilat e frymëzojnë Bill janë të lidhur me garancitë themelore të një shteti të së drejtës." [6]
  • Në dhjetor 2004, ligji në Venezuelë (Dekreti 3390) hyri në fuqi, që obligojnë një tranzicion dy vit për të hapur burim në të gjitha agjencitë publike. Deri në qershor 2009 ky tranzicion ambicioz është ende në proces.[7][8]
  • Hollanda ka një nismë të quajtur Open Source në standaarden en het onderwijs, "Open source dhe standardeve në arsim".[9]
  • Vietnam - Ministria e Informacionit dhe Komunikacionit ka lëshuar një udhëzim për përdorimin e softuerit me burim të hapur në agjencitë shtetërore.[10]
  • Malajzia n Sektorit Publik Open Source Software Programi i nisur në 2004 shpëtuar miliona për licencat softuerin e regjistruar deri në 2008.[11][12]
  • Qeveria e Indisë ka ngritur një qendër të burimeve për Free and Open Source Software menaxhohet bashkërisht nga C-DAC Chennai dhe Anna University, Chennai. Ajo ka një prej nyjeve saj në Mumbai në VJTI College [13]
  • Gjermani 's Thüringen shtetit federal Ministria e kulturës dhe arsimit ka filluar një projekt të quajtur "Linux für Schulen" (Linux për shkolla), e cila ka për qëllim të mëtejshëm ndikimet e software Open Source në arsimin publik.[nevojitet citimi]
  • Shërbimit Mynih qytet civil në Gjermani, 2003 filluan të emigrojnë në software të lirë.[14]
  • Në shkurt 2008, Republika Domenikane miratoi një ligj për të lehtësuar migrimin e të gjitha subjekteve publike (qeveria, arsim, etj) për Software Libre, si dhe të miratojë standardet e hapur në sektorin publik.[15]
  • Në prill 2008, Ekuadori kaloi një ligj të ngjashëm, Dekretit 1014, i projektuar për të migruar sektorit publik për Software pagesë.[16]

Shih edhe Redakto

Shenimet Redakto

  1. ^ Hatlestad, Luc (2005-08-09). "LinuxWorld Showcases Open-Source Growth, Expansion". InformationWeek. CMP Media, LLC. Arkivuar nga origjinali më 25 nëntor 2007. Marrë më 2007-11-25. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  2. ^ Claburn, Thomas (17 janar 2007). "Study Finds Open Source Benefits Business". InformationWeek. CMP Media LLC. Arkivuar nga origjinali më 25 nëntor 2007. Marrë më 11 shkurt 2007. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  3. ^ Barr, Joe (1998). "Why "Free Software" is better than "Open Source"". Free Software Foundation. Arkivuar nga origjinali më 25 nëntor 2007. Marrë më 26 shtator 2009. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  4. ^ "do Burimi Real Hapur CRM Ju lutem Stand Up?". Arkivuar nga origjinali më 27 shtator 2009. Marrë më 26 shtator 2009. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  5. ^ http://www.theregister.co.uk/2005/09/29/peru_goes_open_source/
  6. ^ National Advisory Council on Innovation Open Software Working Group (2004). "Free/Libre & Open Source Software and Open Standards in South Africa" (PDF). Arkivuar nga origjinali (PDF) më 2 qershor 2008. Marrë më 2008-05-31. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  7. ^ "Venezuela Open Source". Arkivuar nga origjinali më 16 shkurt 2008. Marrë më 26 shtator 2009. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  8. ^ Chavez, Hugo F. (2004). "Publicado en la Gaceta oficial No 38.095 de fecha 28/ 12/ 2004 (Spanish Language)". Marrë më 2009-03-01. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  9. ^ OSS në Onderwijs het:: bekeken Goed!
  10. ^ "Kopje e arkivuar". Arkivuar nga origjinali më 26 qershor 2009. Marrë më 26 shtator 2009. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)Mirëmbajtja CS1: Archived copy si titull (lidhja)
  11. ^ "Malaysian Public Sector OSS Portal - Home". Arkivuar nga origjinali më 27 tetor 2011. Marrë më 26 shtator 2009. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  12. ^ "Kopje e arkivuar". Arkivuar nga origjinali më 5 tetor 2011. Marrë më 26 shtator 2009. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)Mirëmbajtja CS1: Archived copy si titull (lidhja)
  13. ^ QKR-FOSS artikull Helpline - http://nrcfosshelpline.in/web/full/26/NW/ Arkivuar 16 shtator 2007 tek Wayback Machine
  14. ^ Deklarata e Pavarësisë: Projekti LiMux në Mynih
  15. ^ "ley de Software Pa pagesë República Dominicana". Arkivuar nga origjinali më 14 dhjetor 2012. Marrë më 15 shtator 2019. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  16. ^ Dekreti 1014

Referime Redakto

Lidhje të jashtme Redakto

 
Wikibooks:Category
Wikibooks ka më shumë informacione për ketë temë: