|
== Historia ==
Gjeografia Area
Vietnam në anën lindore të Gadishullit Indochina, 1300 km në perëndim të Filipineve, dhe ka një sipërfaqe prej 329,600 km katrore kufizohet në veri të Kinës, në lindje dhe në jug në kufi me Detit të Kinës Jugore dhe kufijtë perëndimorë me Kamboxhia dhe Shqipëri . Pjesa perendimore e Vietnamit është malore. Fushës rrjedh nga shumë lumenj, kryesisht Hong Song (Red River) në veri dhe jug Megkogk. Lumenjtë janë rezultatet e delta gjerë formuar, i cili së bashku me anëtarët, bimësi të pasur natyrore dhe tokës të bëjë ryzokalliergeies pothuajse të pakalueshme. Vend merr një shumë prej shi sidomos gjatë periudhës së muson, kështu që toka është e mbuluar nga bimësia e dendur. Popullsia e Vietnamit në 1960 ishte rreth 45.000.000 dhe u ndanë në mënyrë të barabartë në veri dhe jug.
[Edit] Historia
Banorëve të lashtë të Vietnam themeluar mbretërinë e Nam Viet në 208 pes Në 43 pes Kineze e përmbysi autonominë e mbretërisë për një mijëvjeçar apo më shumë. Në 939 AD Vietnamese rebeluan dhe fituar pavarësinë e tyre. Pastaj për rreth 800 vjet, nuk ka qenë e vazhdimësisë së perandorëve Vietnamese deri në 1800, kur ai u bë një koloni franceze. Në vitet e para, vështirësitë frëngjisht ballafaquar, fillimisht me kineze dhe pastaj Vietnamese. Pas përfundimit të organizimit administrativ të ndjekur francez një periudhë relativisht të qetë. Nacionalizmi Vietnamese por ishte pirja dhe përhapur me kalimin e kohës.
Nga 1925 filluan të lindin mes Vietnamese arsimuar, komuniste dhe lëvizjet e tjera çlirimtare. Më e rëndësishmja nga këto ishte Partia Komuniste e Indochina, e themeluar në 1930 nga Nguyen Ai Kouogk ose Ho Chi Minh City. Këto lëvizje, trazirat e organizuar dhe kryengritjet kundër fuqive koloniale pa arritur dëbimin e tyre. reformave të ndryshme ekonomike dhe sociale, masat për të zhvilluar dhe administrimin e gjysmë-autonome në lidhje me shtypjen e dhunshme të trazirave (burgim, ekzekutimet, kampet e përqendrimit, etj), kolonializmi francez ka arritur deri në 1940.
Gjatë Luftës së Dytë Botërore dhe Vietnam, si gjithë gadishulli i Indochina, u kap nga japonez, i cili e bëri atë bazën e tyre të operacioneve në Azinë juglindore. Edhe pse pushtimi japonez, autoritetet lokale të vazhdueshme për të ndjekur francez, i cili kishte 60.000 burra atje ushtrinë. Në 1941, Ho Chi Minh themeluar Bashkimi për Pavarësinë e Vietnamit ", e cila është mbështetur nga aleatët e pastaj kineze dhe amerikane luftuan kundër pushtimit franko-japoneze.
Në mars 1945 Japanese çarmatosur trupat franceze dhe e dëboi në frëngjisht e pushtetit. Me humbjen e dorëzimin e Japonisë në gusht 1945, në pjesën veriore të Vietnamit, ishte e pushtuar nga Kina dhe të Jugut nga trupat britanike. Ho Chi Minh City në Viet Minh rebelët, kapur në Hanoi (kryeqyteti i Veriut Vietnamit) dhe 2 shtator shpalli pavarësinë e Vietnamit, që ai e quajti Republika Demokratike. Qytetarë britanikë çliruar francez të cilët ishin arrestuar në kampe dhe epanexoplisan. Frëngjisht këto seksione, së bashku me të tjerët që u ul në Vietnam jugore dhe për të ndihmuar kontrollin britanik rimori të zonës.
Në mars 1946 Ho Chi Minh deklaruar vetë Presidentit të Republikës Demokratike të Vietnamit. Franca njohur Republikën Demokratike të Vietnamit, si një anëtare e "Bashkimit francez". Ho Chi Minh City, por kërkoi pavarësi të plotë nuk është pranuar propozimin francez në negociatat në Paris dhe Francë për ta imponuar atë më 23 nëntor 1946 Chaifogk bombarduan, duke rezultuar në 6,000 njerëz të vrarë. Në përgjigje të komunistëve, sulmuan në befasi më 19 dhjetor kundër garnizonin franceze në Hanoi, dhe qytete të tjera. Frëngjisht zbrapsi sulmin dhe të ndërprerë të gjitha lidhjet me Ho Chi Minh, të cilët u strehuan në malet e Veriut Vietnam për të organizuar luftën kundër francezëve.
[Edit] Lufta për pavarësi nga kolonializmi francez
Të lëvizjes çlirimtare, duke shfrytëzuar pakënaqësinë e popullit kundër kolonializmit, arriti të nxjerrë simpatinë dhe mbështetjen e shumicës dërrmuese të Vietnamese. Minh Viet me sulme të vazhdueshme duke shkaktuar atë humbje të konsiderueshme, mbjellë frikë dhe e mbajti forcat franceze profesion në një gjendje të vigjilencës dhe vigjilencë.
Në 1947 forcat franceze bërë operacione të gjera rregullim-up dhe arriti të kontrollit të qyteteve të mëdha, hekurudhat, rrugët dhe fushat me rëndësi strategjike në vend, por ata mund të shkatërrojë ndarjet rebel. Minh Viet sukses në recasting forcat e tyre dhe filluan të formojnë njësi të mëdha. Frëngjisht, sepse unë mund të kontrollojë të gjithë vendin, u tërhoqën forcat e tyre nga zonat malore të Veriut dhe Vietnam fokusuar përpjekjet e tyre në kontrollin e zonave të ulëta, kryesisht në deltën e lumit të Kuq, i cili nuk arriti të kontrolluar plotësisht.
Në 1949, Mao Zedong, i cili kishte triumfuar në Kinë, e njohu qeverinë e Ho Chi Minh City dhe në Bashkimin Sovjetik furnizuar me armë moderne për komunistët Vietnamese. Atëherë luftimet intensifikuar, dhe ka arritur ndonjëherë deri në Shqipëri fqinje. Trupat franceze të mbështetur nga 160.000 Vietnamese, kanë betejat e ashpra në përpjekjet e tyre për të shfarosur vlerësuar 100.000 Viet Minh, por arriti të fitojë një ose në anën tjetër.
Komandanti francez Navarra në mënyrë që të përzënë nga rebelët nga delta e lumit të Kuq, vendosi në nëntor 1953 për të krijuar një bazë të madhe të fortifikuar në qytetin Dien Bien Phu. Minh Viet vendosur të hedhin gjithë peshën e biznesit në Dien Bien Phu. Pra, pas 100.000 njerëz u mblodhën forcën në fillim të marsit të 1954 sulmuan bazën e fortifikuar. Pas garës më të vështira më 7 maj 1954 të bërë nga mbrojtësit kundërshtar dhe i detyroi të dorëzohej. Rreth 10.000 franceze u dorëzua, dhe vdiq 4000. Në anën rebele ishin 8.000 të vdekur dhe 10.000 të plagosur. Pas rënies së kalasë rebelët vazhduan sulmet e tyre në pjesë të tjera të Francës dhe përfundimisht u detyrua të kërkojë një armëpushim.
Konferenca në Gjenevë menjëherë pas, çoi në ndarjen e Vietnamit në dy pjesë në 17 paralele. Vietnamese Veriut, nën sferën e ndikimit komunist, i cili formoi Republikën Demokratike të Vietnamit, Presidenti Ho Chi Minh City dhe deklaruar për të zhbllokuar të gjithë vendin dhe të Jugut, në të cilin i dha autonomi frëngjisht duke ruajtur një prani simbolike, transferuar për amerikanët në vitet '60 e hershme. Kështu përfundoi kolonializmit francez në Vietnam.
[Edit] U. Përfshirja në Luftën e S.
Vietnam Jugut u vu nën mbrojtjen e SHBA dhe të marrë ndihmë bujare ekonomike dhe ushtarake. Perandori Bao Dai emërohet si Kryeministër Ntiem Ngo Ntinch, i cili pastaj bëhet referendum në tetor 1955 rrëzuar perandorit dhe me bekimin e aftoanakirythike SHBA Presidenti i Republikës. Në 1956 ai mori pushtetin autoritar dhe ndihmën e SHBA konsoliduar regjimin anti-komunist autoritar të nepotizmit. Ntiem pastaj nuk pranoi të zhvillojë zgjedhje për një vend të bashkuar, sepse siç është argumentuar se nuk kishte liri vend të gjerë të kushteve shprehje e popullit. Vietnamese Veriut dhe Jugut komunistët të cilët mendonin se do të fitojë zgjedhjet, mori avantazhin e njerëzve popullore notiovietnamikou pakënaqësinë për shkak se, situata ekonomike autoritarizmi dhe korrupsioni i sistemit dhe filloi të organizojë për të përmbysur regjimin.
ndarjet Shikuar rebel dhe mori veprime për të sulmuar objektiva të qeverisë. Në vitin 1960 komunistët formuar Çlirimtare Kombëtare Frontit e Jugut Vietnam dhe në vitin 1961 formuan Ushtrinë Çlirimtare të jug të Vietnamit, i cili arriti në 1965 në 150.000 numrin e luftëtarëve Vietkongët. Këto ishin përforcuar dhe plotësohet nga North Vietnam nëpër shtigjeve malore për të kaluar në territorin e vendeve fqinje (Laosi, Kamboxhia), e quan "Ho Chi Minh Trail" dhe fitoi fuqi të konsiderueshme.
Në 1960, U. S. Presidenti Ajzenhauer në, filloi t'i dërgonte në Saigon e parë "këshilltarëve" të organizojë ushtrinë. Kur ai mori U. S. presidentit Kennedy në 1962, ka pasur tashmë 2.400 ushtarë të SHBA, shumë prej të cilëve kishin marrë pjesë në betejat me Vietkongët. Në fund të 1962 notiovietnamikes forcave të kryer operacion të madh ushtarak kundër Vietkongët, e cila dështoi dhe tregoi dobësinë e regjimit të shpëtoj vendin nga kërcënimi i komunistëve. U. S. Presidenti John F. Kennedy premtoi mbështetjen e plotë të vendit të tij në jug të Vietnamit dhe filloi dërgimin e trupave atje. Në fund të 1963, pas ngjarjeve masive në nivelin bazë që gjatë regjimit të tij Ntiem, rrëzoi ushtarake atë dhe veten Ntiem ekzekutuar. Tre javë më vonë vra në Dallas, presidenti Kennedy. Në kohën e vrasjes së Ntiem dhe Kennedy ishin 16.000 ushtarakë amerikanë "këshilltarë" në Vietnam.
Në 1964, Presidenti Johnson, që pasoi Kennedy vra i dha ndihmë urgjente për të Jugut Vietnam 60 milionë dollarë amerikanë dhe të mbështetur forcat amerikane nën komandën e gjeneralit William Ouestmorlant. Se 16.000 këshilltarët ushtarakë në 1964, trupat amerikane arriti në 75.000 njerëz në vitin 1965.
Në verën e vitit 1964 forcat detare të veriut sulmuan spiun amerikan anije off-gji Tonkin jashtë ujërave territoriale të Veriut Vietnam. Në atë kohë ka pasur dyndjet sekrete detare e Jugut Vietnam kundër objektivave përgjatë bregut verior të Vietnamit, dhe administrata e SHBA besonin fillimisht se Vietnamese Veriut kishte gabimisht besojnë anije amerikane disa nga këto sulme. Dy ditë më vonë, megjithatë, S. U. Administratës Detare, tha se sulmi i ri natë mbi dy anije amerikane elektronike Gjirit spiunazhit Tonkin. Më vonë ngritur dyshime në se kjo është bërë pas sulmit të dytë nuk e ka të regjistruar anijet e armikut dhe radar mund të "tregojë" jo-ekzistente njësi sipërfaqe armik për shkak të motit të keq. Qeveria, megjithatë, Johnson vendosi të botojë dy sulme dhe të kërkojë zgjidhjen e Kongresit për të kryer raprezalje. Të gjithë anëtarët dhe të gjitha senatorë në Kongres, por dy votuan për të ashtuquajturin Tonkin Gulf Resolution, e cila i autorizuar të Presidentit për të shmangur sulmet e ardhshme kundër forcat e armatosura amerikane. Hakmarrëse sulmeve ajrore të SHBA ishin të mbyllur në instalimet detare në Veri Vietnam. Pavarësisht fatkeqësive të mëdha Vietkongët nuk ishte i frikësuar dhe kanë ritheksoi sulmet e tyre.
Me këto kompani formalizuar pjesëmarrjen e amerikanëve në luftë, i cili i dha adresën. Të dy palët e vazhdueshme për të rritur dhe për të forcuar forcat e tyre. Vietkongët kanë arritur 250.000 burra dhe pajisur nga Bashkimi Sovjetik me armë moderne (pushkë automatike, mitralozë, anti-tank dhe raketa anti-ajrore). Amerikanët dhe ata kanë vazhduar të forcojnë forcat e tyre, të cilat kanë arritur tashmë 200.000 njerëzve. Forca Notiovietnamezoi 600.000 burra. Deri në fund të 1966 ishin 385.000 ushtarë amerikanë në Vietnam. Në fillim të 1967 forcat e SHBA e organizuar dhe ekzekutuar dy kompani të mëdha. Në këto firma sulmuesit arriti të shpërbëjë bazat rebele e Vietkongët, por jo për të kapur apo të neutralizoj udhëheqësit e tyre, që ishin qëllimi kryesor i operacionit dhe arritën të ikin në Kamboxhia. Këto dy biznese të suksesshme dhe bombardimeve të vazhdueshme të Veriut Vietnam përkohësisht ulur veprimin e Vietkongët.
Udhëheqjen e Veriut Vietnam kuptuar se situata kishte filluar të marrë një kthesë të pafavorshme dhe të vendosur për planin e veprimeve fyese në mënyrë për të rritur moralin e kryengritësve dhe popullsisë. Sulmin e parë ka filluar më 21 janar, 1968 në baza më e madhe ushtarake amerikane në San Ke, në të cilin pushtet ishte 6000 dhe amerikanët Notiovietnamezon. Agresioni i dytë i njohur si ofenduese Cong Viet Tet, filloi më 31 janar 1968 (Vietnamese Vitit të Ri) dhe ka përfshirë sulmet mbi 36 e 44 kryeqytetet e krahinës në jug të Vietnamit në 23 aeroportet dhe disa baza të tjera ushtarake. Në Saigon vetë rreth 5.000 rebelët sulmuan Thieou presidenciale pallatin e shtabit të përgjithshëm të forcave të armatosura të jug të Vietnamit, instalime ushtarake, por edhe kundër ambasadës së SHBA. Njëjta taktikë u ndoq nga qytetet Vietkongët dhe të tjera, ndërsa betejat e ashpra kanë qenë në kryeqytetin e vjetër të Vietnamit, ngjyrim. Përkohësisht i paaftë për të kontrolluar 10 qytete, por deri në fund të shkurt u detyruan të largohen pasi forcat counterattacks të rënda amerikanovietnamikon.
Nga ana ushtarake, sulmi ka qenë i pasuksesshëm martohet. Sulm në shkallë të gjerë solli forcat komuniste në konflikt të hapur me kundërshtarët e tyre, ku e madhe superioritetin amerikan në fund mund të përdoren në mënyrë efektive. Anën komuniste kishte humbje të mëdha në të dy javëve të para arriti 30.000 të vdekur dhe pastaj u dyfishua. Nga ana tjetër, Shtetet e Bashkuara humbi para dy javë rreth 1.500 ushtarë në dy muajt e parë, një total prej 4,000. Fyese Tet nuk arritën të shkaktojnë një kryengritje të përgjithshme të popullit të jug të Vietnamit dhe përmbysjes së regjimit Thieou. Sulmi në ambasadën e SHBA e cila filloi në orën 02:45 të 31 janar 1968 u neveriten lehtë. Fituar këtë betejë, por lufta kostoja e Shteteve të Bashkuara. Gazetarët amerikan janë duke qëndruar në banesa në afërsi të ambasadës, nxituan për të mbuluar sulmin ndaj ambasadës. Vetëm 15 minuta më vonë, telegram i parë shkoi në Shtetet e Bashkuara dhe tha se ambasada u pushtua nga Vietkongët. Në 09:20 Ouestmorlant Përgjithshëm në një konferencë për shtyp tha se ambasada nuk ka qenë e okupuar. Një gazetar nuk e besojnë atë. Publiku amerikan i habiti të shiquarat live në TV rrugë betejat në ndërtimin e kompleksit ambasadës amerikane dhe kanë zbuluar se pas tre vjet e sulmeve ajrore dhe dërgimin e 500.000 trupave, armiku ishte në prag të rënies, por në vend të ishte në gjendje për të nisur ofensivën e madhe atë. Për President Johnson ishte në gjendje të paraqesin sulm si një fitore ushtarake Wed, USA.
Më 31 mars 1968 fjalim televiziv drejtuar popullit amerikan, Johnson njoftoi ndërprerjen e bombardimeve të Veriut Vietnam, bëri thirrje për negociatat për paqe. Në fund të adresën e politikës së bërë një nga masat më dramatike në historinë e kohëve të fundit amerikan duke thënë: "Ne do të kërkojmë dhe nuk do të pranojë emërimin e partisë time për një mandat tjetër si president tuaj." heqjen Xhonson nga zgjedhjet e 1968 u kthye në sulm për fitoren e shkëlqyer Wed Ho Chi Minh City. Me shembjen politike të Presidentit Xhonson i cili u zgjodh disa vite më parë me përqindjen më të lartë të votave në historinë amerikane, North Vietnam ka arritur fitore në qendër historike të gravitetit të kundërshtarit, i cili ishte shoqërinë amerikane. Që nga ofensiva Tet tregoi se lufta nuk është kryer vetëm në fushën e betejës, por edhe në fushën e informacionit dhe të propagandës.
Udhëheqja politike amerikane kishte të ndryshojë strategjinë e saj. Qëllimi i tyre tani ishte një largim gradual nga Vietnami dhe në forcimin e njëkohshëm të forcave notiovietnamikon për të marrë përsipër këto përgjegjësi të luftës. Deri në fund të 1970 ishin 122,000 trupa amerikane të tërhequr dhe të gjitha pjesët e tjera të huaja. Deri në gusht 1972 të gjitha pjesët amerikan luftëtar e kishin lënë të Indochina ndërsa notiovietnamikes forcat erdhi në numër më shumë se 900.000 njerëzve. Më 27 janar, 1973 U. S. Sekretari i Shtetit nënshkruar me një përfaqësues të qeverisë së Veriut Vietnam pushimin e armiqësive dhe tërheqjen e të gjitha forcave amerikane brenda 60 ditësh.
== Gjeografia ==
|
