[redaktim i pashqyrtuar][redaktim i pashqyrtuar]
Content deleted Content added
v r2.7.1) (roboti shtoj: sn:Huremu
v r2.7.2) (roboti shtoj: pa:ਦਰਵਿਅਮਾਨ; Ndryshime kozmetike
Rreshti 26:
Masa është veti e çdo trupi, i cili përcakton sjelljen e tij gjatë veprimit të [[forcë]]s: sa më e madhe të jetë masa e trupit, alo është më inerte, aq më vështirë është të nixtohet apo të ngadalësohet, përkatësisht të ndryshohet gjendja e lëvizjes. Trupat e kundërshtojnë ndryshimin e gjendes së lëvizjes së vet. Vetia e trupave që të ruajnë gjendjen e lëvizjes quhet inerci. Masa është njësi sasioe e inercisë së trupave. Njësia për matjen e forcës është [[kilogram]]i (kg).
 
Në rast se shpejtësia e trupave është e vogël në krahasim me shpejtësinë e [[Drita|dritëdritës]]s <math>\,(v<<c)</math>, atëhrë mund të merret se masa është madhësi konstante. Mirëpo në rast se trupat lëvizin me shpejtësi të mëdha, atëherë, sipas teorisë speciale relativiste, masa ndryshon me shpejtësi.
 
Në dinamikë, perveç forcës dhe masës përdoren edhe madhësi të tjera fizike: sasia e lëvizjes, momenti i forcëss, momenti i sasisë së lëvizjes, puna, energjia, fuqia etj. Sasia e lëvizjes së pikës materiale me masën <math>\,m</math> dhe me shpejtësi <math>\vec v</math> është:
Rreshti 39:
Lëvizja e trupave nga aspekti i shqyrtimit në fizikë është më mirë të bëhet përmes sasisë së lëvizjes sesa, për shembull përmes madhësisë [[kinematika|kinematike]] të shpejtësisë.
 
== Përmbledhje e koncepteve të masës ==
 
Në [[Mekanika klasike|mekanikën klasike]] koncepti i masës luan një rol themelor në përshkrimin e lëvizjes së trupave. [[Ligji i dytë i Njutonit]] jep lidhjen midis [[Forca|forcës]] '''F''' të ushtruar mbi një trup me masë ''m'' me [[nxitimi|nxitim]] '''a''':
Rreshti 46:
Për më tepër, masa lidh [[Vrulli|sasinë e lëvizjes]] (vrullin) '''p''' e një trupi me [[Shpejtësia|shpejtësinë]] e tij '''v''':
:<math>\mathbf{p}=m\mathbf{v} \, ,</math>
si dhe [[Energjia kinetike|energjinë kinetike]] të trupit ''E<sub>k</sub>'' me shpejtësinë e tij:
:<math>E_k = \tfrac{1}{2}mv^2 \, .</math>
 
Rreshti 58:
ku ''c'' është [[shpejtësia e dritës]].
 
== Masa inerciale dhe gravitacionale ==
=== Masa inerciale ===
'''Masa inerciale''' është masa e trupit që matet me rezistencën e tij ndaj nxitimit.
=== Masa gravitacionale Njutoniane ===
===Ekuivalenca e masës inerciale dhe gravitacionale===
 
Rreshti 139:
[[nov:Mase]]
[[oc:Massa]]
[[pa:ਦਰਵਿਅਮਾਨ]]
[[pl:Masa (fizyka)]]
[[pnb:وزن]]