Jan Kukuzeli: Dallime mes rishikimesh
| [redaktim i pashqyrtuar] | [Redaktim i kontrolluar] |
Content deleted Content added
No edit summary |
IH (diskuto | kontribute) vNo edit summary |
||
Rreshti 1:
[[Skeda:Joan Kukuzeli - nga doreshkrim.jpg|thumb|right|
'''Shën Jan Kukuzeli''' ose Joan ishte një murg ortodoksë shqiptarë nga [[Durrësi]]. Shenjtor, himnograf, mjeshtër dhe teoricien i muzikës kishtare bizantine.▼
▲Shenjtor, himnograf, mjeshtër dhe teoricien i muzikës kishtare bizantine.
Shumë janë ata që kanë shkruar për të – historianë, filologë, muzikologë – nga Lindja e nga Perëndimi, të huaj e vendas. Për të janë shkruar shumë më tepër nga çdo kompozitor kishtar. Veprat e tij, në dorëshkrime, janë thesare të shek. XIV. Ky është një përshkrim i shkurtër biografik, duke përmendur pak edhe veprën e madhe muzikor.
Kisha Orthodhokse në mbarë botën e nderon këtë figurë si shenjtor të saj dhe kujtimin e tij e feston çdo [[1 tetor]].
Joan Kukuzeli është pikturuar si kompozitor dhe si shenjtor në mjaft miniatura dorëshkrimesh, në afreske dhe piktura murale kishash si edhe në ikona druri. Ikona më e hershme gjendet në kodikun 457 të Manastirit Kutlumusi (Mali i Shenjtë) (shek. XIV). Ikona të tij janë pikturuar në manastirin e tij në Malin e Shenjtë, në Shqipëri në [[Manastiri i Ardenices|Manastirin e Ardenicës
Gjithashtu janë ngritur mjaft kore kishtare, që mbajnë emrin e tij.
Edhe qytetarët durrsakë janë krenarë për këtë figurë duke e kujtuar kontributin e madh e të çmuar dhe duke i dhënë edhe emrin e tij, “Jan Kukuzeli”, Shkollës së Mesme Artistike së qytetit të [[Durrësi]]t.
= Jeta =
[[Skeda:Joan Kukuzeli - Manastiri i Ardenices.JPG|thumb|right|150px|Jan Kukuzelinë [[Manastiri i Ardenices|Manastirin e Ardenicës]]]]
Joani, lindi në [[Durrës]], një qytet-port kozmopolitan, në atë kohë nën zotërimin bizantin, në shek. XII (sipas disa studiuesve) ose në fund shek. XIII (rreth [[1270]], sipas disa studiuesve të tjerë). I ati i vdiq kur ishte shumë i vogël, kështu që nëna e tij u mor me edukimin e tij, duke ia besuar mësuesve më të mirë të asaj kohe. Ai u dallua për një zgjuarsi të rrallë, për zërin engjëllor dhe për aftësitë e mëdha muzikore.
Line 32 ⟶ 28:
= Vepra muzikore =
Joani sistemoi dhe riformoi melodi më të vjetra, kompozoi tërësi veprash origjinale të famshme, kryesisht “mësime të ngadalta për zëra të bukur” (kalifonik), në mënyrën tradicionale. Pothuajse të gjitha u përkthyen nga shkrimi i vjetër muzikor në shkrimin muzikor të kohës së tij. Shkrim muzikor, i cili do të qëndrojë në përdorim për disa shekuj deri në shkrimin e ri muzikor të Krisanthit (mitropolit i Durrësit) dhe Hurmuzit, në fillim të shek. XIX.
Line 60 ⟶ 55:
= Burime =
* Γρηγορίου Θ. Στάθη, Ο Μαϊστωρ Ιωάννης Παπαδόπουλος ο Κουκουζέλης – Η ζωή και το έργο του, Αθήνα 1986.
* Giuseppe Ferrari, L’Albania e la musica bizantina, revista “Oriente Cristiano”, anno XVIII, nr. 4 (Ottobre-Dicembre), 1978, Palermo, p.122-132.
* Σίμωνος Ι. Καρά, Ιωάννης Μαϊστωρ ο Κουκουζέλης και η εποχή του, Αθήναι, 1992.
* [ http://www.orthodoxalbania.org ]
Himn nga Shën Joan Kukuzeli
| |||