Azia Juglindore: Dallime mes rishikimesh

[Redaktim i kontrolluar][Redaktim i kontrolluar]
Content deleted Content added
No edit summary
v r2.7.2) (roboti shtoj: tk:Günorta-Gündogar Aziýa; Ndryshime kozmetike
Rreshti 2:
[[Skeda:Southeast asia.jpg|thumb|right|300px| HJarta e Azisë juglindore]]
 
'''Azia Juglindore''' është regjion në [[Azi]].
Shtrihet në vendprerjen e pllakave gjeologjike të cilat cilësohen me aktivitet të lartë seizmik dhe vullkanik.
Azia Juglindore është e ndarë në dy regjione, Indokinën dhe Arkipelagu I Malajës.
 
Rreshti 24:
Azia Juglindore kryesisht ka [[relievi|reliev]] malor.
 
Është rajon i vullkaneve dhe i tërmeteve. Relievin malorë të [[Indokinës]] e përbëjnë malet e [[Himalajet|Himalajeve]] dhe Kuelan.
Karakteristikë e këtyre maleve është shtrirja meridionale e këtyre maleve. Këto male përbëhen prej luginave të thella lumore, ndërsa në jug luginat zgjerohen dhe formojnë ultësirë të mëdha pjellore.
 
Në Arkipelagun e Malajës relievi kryesisht është malorë dhe është zona më labile sizmike në botë. Në këtë regjion ka aktivitete të shpeshta sizmike me lëkundje të shpeshta të tokës – [[tërmeti|tërmete]] dhe [[Vullkani|vullkane]].
 
Më [[26 dhjetor]] [[2004]] këtë rajon është përfshi nga një tërmet i fuqishëm, ku humbën jetën rreth 300 mijë njerëz dhe u shkaktuan dëme të mëdha materiale në ekonomi dhe në vendbanime. Ky tërmet shkaktoj valë të mëdha të Cunamit.
 
[[Klima]] e Azisë Juglindore ka ngjashmëri të madhe me klimën e Azisë jugore. Edhe në këtë regjion erërat monsunike janë janë faktorë kryesorë në formimin e klimës.
 
Klima e këtij rajoni është e nxehtë dhe e lagësht. Në Indokinë klima është tropikale momsunike, ndërsa në Arkipelagun e Malajës është ekuatoriale-mosunike. Klima tropikale-monsunike dallohet me verë të lagësht e me reshje prej 2000-3000 mm, ndërsa dimri është i thatë e me redhje prej 200-30 0mm. Klima ekuatoriale-monsunke dallohet me temperature të larta gjatë tërë vitit dhe me resdhje të mëdha, të cilat sillen ga 200-500 mm .
Varësisht nga pozita dhe shtrirja, ky rajon është edhe nën ndikimin e e erërave–tajfune. Ato janë erëra të fuqishme dhe shkatërrimtare dhe shpeshherë i shkaktojnë dëme të mëdha popullsisë dhe ekonomisë së këtij rajoni.
 
[[Hidrografia|Ujërat]] e këtij rajoni janë shumë të varura nga [[klima]] dhe [[relievi]]. Lumenjtë kryesisht burojnë në malet e larta të Himalajeve. Këta lumenjë ushqehen me ujë nga shkrirja e borës dhe nga shirat monsunike. Këta lumenj rrjedhin prej veriut kah jugu, pra kanë shtrirje kryesisht meridionale.
 
Në pjesët e epërme lumenjtë janë të rrëmbyeshëm, ndërsa në pjesët e poshtme janë të ngadalshëm. Këta lumenj kanë lugina të thella dhe të ngushta. Uji i tyre shërben për ujitjen e kulturave bujqësore në pesët e poshtme të tyre.
 
Lumenjtë kryesor të Azisë juglindore janë : [[Iravadi]], [[Sauleni]],[[Menami]] dhe [[Mekangu]].
Rreshti 50:
Popullsia e Azisë Juglindore për nga numri është rajoni i tretë në botë pas Azisë Lindore dhe Azisë Jugore.
 
Shpërndarja e popullsisë është e pabarabartë. Popullsia kryesisht jeton rreth viseve bregdetare, pran luginavelumore dhe deltave të lumenjve.
 
Dendësi më të madhe ka Arkipelagu i Malajës, ndërsa më të vogël Gadishulli i Indokinës. Azia Juglindore cilësohet me shtim të lartë të popullsisë.
 
Popullsia e Azisë juglindore është shumë e përzier. Përbëhet nga më shum se 300 fise dhe popuj të ndryshëm. Popullsia e gadishullit të Indokinës është mjaft e ndryshme. Këtij grupi i takojnë birmanezët në perëndim, tajët në mes dhe në lindje vietnamezët. Në Arkipelagun e Malajës popullsia më e vjetër është ajo negroide, e cila merret me gjueti dhe me mbledhjen e frytave.
 
Popullsia ka prejardhje prej veriut dhe lindjes. Ndikim të madh në kulturë e popullsisë së këtij rajoni ka bërë kultura perëndimore. Këtu kanë ardhur një numër i madh kinezësh. Besimet më të përhapura në Azinë juglindore janë budizmi dhe islami. Indonezia është shteti më i madh i besimit islam në botë.
 
== Lidhjet të jashtme ==
Rreshti 204:
[[te:ఆగ్నేయ ఆసియా]]
[[th:เอเชียตะวันออกเฉียงใต้]]
[[tk:Günorta-Gündogar Aziýa]]
[[tl:Timog-silangang Asya]]
[[tr:Güneydoğu Asya]]