Nafta e papërpunuar: Dallime mes rishikimesh

[Redaktim i kontrolluar][Redaktim i kontrolluar]
Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Rreshti 1:
Për naftën në vendin tonë është folur që nga historianët e lashtë, ata i kanë trajtuar produktet e naftës si zjarre shekullore që janë shfaqur në [[Apollonia|Apolloninë]] e [[Fieri]]t. Por në fakt ato nuk kanë qenë në Apolloni, por është folur për të, sepse në kohën e lashtë Apollonia njihej, në të vërtetë bëhet fjalë për zjarre shekullore të shfaqur diku në [[Mallakastra|Mallakastër]], aty ku edhe më vonë është zbuluar edhe vendburimi i [[Cakrani]]t dhe ai i bitumit të [[Selenica|Selenicës]], pra diku midis Mallakastrës dhe Selenicës. Kur thuhet zjarre shekullore, duhet nënkuptuar shpërthime të fuqishme zjarri në hapësirë, që në atë kohë interpretoheshin si dukuri nga perëndia. Që atëherë njihen shfaqjet e naftës në vendin tonë, por puna shkencore filloi nga disa shkencëtarë të njohur të cilët evidentuan disa shfaqje të naftës dhe të rërave bituminoze në vendin tonë.
 
Punë e mirëfilltë shkencore është bërë nga viti [[1913]] për të evidentuar këto shenja nafte dhe mundësitë që ka pasur vendi jonë për të pasur naftë dhe [[gazi natural|gaz]]. Nga [[Italia|italianët]] janë rregjistruar daljet e naftës në perëndim të [[Kuçova|Kuçovës]], në [[Selenica|Selenicë]], në [[Patosi|Patos]] dhe rreth vitit [[1914]], [[gjeologjia|gjeologët]] e ushtrisë italiane që ishte në [[Sazani|Sazan]] vunë re në det shenja nafte dhe duke i gjurmuar këto shenja, se nga kishin ardhur vunë re se ato vinin nga lumi i [[Shushica|Shushicës]], i cili kalon në [[Drashovica|Drashovicë]]. Natyrisht italianët janë treguar mjaft të interesuar dhe në vitin [[1914]] vendosën të shpojnë pusin e parë, i cili u quajt [[Rexhina Maria]] në nderim të mbretëreshës së Italisë me të njëjtin emër. Pusi i parë është çpuarshpuar deri në rreth 200 metra dhe dha naftë shumë të mirë. Pas këtij rezultati italianët filluan të kenë një interes të jashtëzakonshëm dhe nga viti [[1924]], në një kongres ndërkombëtar u bënë të njohura shenjat e naftës në vendin tonë që ishin në Patos, Kuçovë dhe Drashovicë. [[Shqipëria]], që ishte një vend i patrajtuar dhe i panjohur, u bë një vend me interesa shumë të mëdha për shkak të bindjeve për perspektivën e naftës. Në vitin [[1925]] kur ishte qeveria e [[Ahmet Zogu|Zogut]] në fuqi, qeveritë e shumë vendeve ato [[Britania e Madhe|angleze]], [[Italia|italiane]], [[Franca|franceze]], kanë ardhur dhe kanë kërkuar konçensione dhe iu është dhënë një sipërfaqe e konsiderueshme që nga [[Tepelena]], [[Memaliaj]] e deri në [[Shkumbini|Shkumbin]], sipërfaqe në të cilën përfshiheshin edhe daljet sipërfaqësore të [[bitumi|bitumeve]]. Në vitet [[1930]]-[[1932]] italianët morën në dorë të gjitha kërkimet e naftës në Shqipëri dhe deri në [[çlirimi]]n e vendit ata organizuan dhe drejtuan të gjitha kërkimet e naftës dhe hodhën bazat e zbulimeve. Mund të thuhet se punimet e tyre kanë qenë mjaft të suksesshme dhe serioze. Në [[1927]] filluan shpimet e para në Kuçovë, ku ka qenë një gjeolog botërisht i njohur, [[Stanislav Zuber]], [[Polonia|polak]] me origjinë, por ishte i angazhuar nga shoqëria italiane e naftës. Ai ka zbuluar Kuçovën, e cila filloi të prodhojë që nga viti [[1927]] dhe në prag të çlirimit në vitin [[1943]], ky vend realizoi një prodhim maksimal të naftës 200 000 ton, më vonë pas kapitullimit të Italisë prodhimi ra, sepse u shkatërrua kantieri. [[Kuçova]] ishte i pari vendburim dhe nafta që nxirrej çohej në Itali. Në vitin [[1943]] italianët kishin shumë nevojë për naftë dhe u detyruan të ngrinin një uzinë përpunimi në Kuçovë dhe thuhet që plotësonin ato pak nevoja që kishin. Ndërsa para çlirimit kur ikën, italianët hodhën në erë gjithçka.
 
Pas çlirimit duhej ringritur i gjithë kantieri. Punimet janë drejtuar nga Zuberi, i cili qëndroi në Shqipëri, ka pasur edhe inxhinierë shumë të zotë shqiptarë siç ishte [[Sherif Toptani]], i cili ka drejtuar punimet derisa u rimëkëmb gjithçka. Nga vitet [[1950]] prodhimi i naftës u rrit së tepërmi, u ndërtua edhe kantieri i [[Patosi]]t dhe deri në vitet [[1970]]-[[1975]] u zbuluan mjaft vendburime nafte, tashmë nga shqiptarët. Në krahasim me paraçlirimin, sot janë shumë vendburime të zbuluara në ranor, në gëlqeror etj. Mbase janë njohur edhe njerëzit nëpërmjet flakës që kanë parë në qiell gjatë aksidentit në [[Drenova (Korçë)|Drenovë]] të Mallakastrës.
Rreshti 36:
 
=== Gazi natyror ===
Është formuar me shpëbërjen e mbetjeve organike të bimëve dhe të shtzëve të cialt u depozituan në fund të deteve dhe u mbulkuan me shtresa të limituara. Gazi natyror gjindet në afërsi të burimeve të naftës, përbërist kryesorë të gazit janë metani, etani, propanepropani dhe butani.
 
== Burim i të dhënave ==