|
[[Skeda:Uranus2.jpg|right|260px]]
{{infobox-urani}}
'''Urani''' eshteështë planeti i 7-tetë nga dielli dhe i 3-ti memë i madh (memë diameterdiametër). Urani eshteështë memë i madh nenë diameterdiametër, por memë i vogelvogël nenë peshepeshë sesë Neptuni.
<b><p>Distanca : 2,.870,.990,.000 km nga Dielli </p>
<p>Distanca : 2,.574,.950,.400 nga Toka </p>
<p>Diametri : 51,.118 km </p>
<p>Masa : 8.,683e25 kg </p>
<p>Rrotullimi Rrethrreth Diellit : 84 Vjet </p>
<p>Rrotullimi Rrethrreth Vetës Vetes: 17.,2 oreorë </p>
<p>NeseNëse nenë TokeTokë peshon 68 kg nenë Uran peshon 60 kg </p>
<p>TempraturaTemperatura : -224° °C PoshtPoshtë Zeros </p></b>
Urani eshteështë perendiperëndi e lashtelashtë grekegrekë e qiejve. Urani ishte i biri dhe shoku i Gaia babai i Cronus (Saturni) dhe e Cyclopes dhe Titans ( paraardhesitparaardhësit e perendiveperëndive madheshtoremadhështorë). ▼
Urani , eshteështë planeti pareparë i zbuluar nenë kohetkohët modernemodernë, u zbulua nga William Herschel, ndersandërsa kerkontekërkonte nenë qiell memë teleskopin e tij memë [[13 mars ,]] [[1781 ]]. Urani kishte qeneqënë pareparë shumeshumë hereherë memë pareparë, por injoruar thjesht si njenjë yll tjetertjetër. Zbulimi i pareparë ishte nenë vitin 1690 kur John Flamsteed i vuri emrin 34 Tauri . Herschel e quajti ateatë "Sidus Georgium" (Planeti gjeorgjian) nenë nderndër tetë mbrojtesmbrojtës sesë tij. Emri Urani ishte propozuar nga Bode, nenë perputhjepërputhje memë emra tetë tjeretjerë planetareplanetarë nga mitologjia klasikeklasikë, por nuk vinin nenë perdorimpërdorim tetë perbashketpërbashkët deri nenë 1850. ▼▲Urani eshte perendi e lashte greke e qiejve. Urani ishte i biri dhe shoku i Gaia babai i Cronus (Saturni) dhe e Cyclopes dhe Titans (paraardhesit e perendive madheshtore).
Urani eshteështë vizituar nga vetemvetëm njenjë anije kozmikekozmikë, Voyager 2 memë [[24 Janar ]] [[1986 ]]. ▼▲Urani, eshte planeti pare i zbuluar ne kohet moderne, u zbulua nga William Herschel, ndersa kerkonte ne qiell me teleskopin e tij me 13 mars, 1781. Urani kishte qene pare shume here me pare, por injoruar thjesht si nje yll tjeter. Zbulimi i pare ishte ne vitin 1690 kur John Flamsteed i vuri emrin 34 Tauri . Herschel e quajti ate "Sidus Georgium" (Planeti gjeorgjian) ne nder te mbrojtes se tij. Emri Urani ishte propozuar nga Bode, ne perputhje me emra te tjere planetare nga mitologjia klasike, por nuk vinin ne perdorim te perbashket deri ne 1850.
NeNë kohenkohën e kalimit nga Voyager 2, poli jugut i Uranit ishte nenë drejtim direkt nga Dielli. Kjo rezulton nenë faktin e çuditshemçuditshëm sesë rajonet polarepolarë tek Urani marinmarrin memë tepertepër energji nga Dielli sesë sa nga rajonet e tij ekuatorialeekuatorialë. Megjithate Megjithatë Urani eshteështë memë i nxehtenxehtë nenë ekuator sesë sa nenë polet e tij. ▼▲Urani eshte vizituar nga vetem nje anije kozmike, Voyager 2 me 24 Janar 1986.
NeNë fakt, ka njenjë betejebetejë tetë vazhdueshme nenë lidhje memë polet tek Urani, Prirja e tij boshtore eshteështë pak mbi 90 gradegradë dhe rrotullimi i tij eshteështë i drejtperdrejtedrejtpërdrejtë, ose eshteështë pak memë pak sesë 90 gradegradë. Problemi eshteështë sesë ju duhet tetë benibëni njenjë vijevijë ndaresendarëse diku, sepse nenë njenjë rast si Venus ka mosmarreveshjemosmarrëveshje tetë vogla, qeqë rrotullimi eshteështë memë tetë vertetevërtetë reaksionar (jo njenjë rrotullim i drejtperdrejtedrejtpërdrejtë memë njenjë prirje gati 180). ▼▲Ne kohen e kalimit nga Voyager 2, poli jugut i Uranit ishte ne drejtim direkt nga Dielli. Kjo rezulton ne faktin e çuditshem se rajonet polare tek Urani marin me teper energji nga Dielli se sa nga rajonet e tij ekuatoriale. Megjithate Urani eshte me i nxehte ne ekuator se sa ne polet e tij.
Urani eshteështë i perberepërbërë kryesisht nga shkembshkëmb dhe sherbimeshërbime tetë ndryshme, memë vetemvetëm rreth 15 % hidrogjen dhe pak helium. Urani dhe Neptuni janejanë shumeshumë tetë ngjashemngjashëm memë berthamenbërthamën e Jupiterit dhe Saturnit memë hidrogjen tetë lengshemlëngshëm dhe metalik. Duket seDukët së Urani nuk ka njenjë bazebazë shkemboreshkëmborë si Jupiteri dhe Saturni, por memë tepertepër materiali i tij eshteështë pak i shperndareshpërndarë uniformisht. ▼▲Ne fakt, ka nje beteje te vazhdueshme ne lidhje me polet tek Urani, Prirja e tij boshtore eshte pak mbi 90 grade dhe rrotullimi i tij eshte i drejtperdrejte, ose eshte pak me pak se 90 grade. Problemi eshte se ju duhet te beni nje vije ndarese diku, sepse ne nje rast si Venus ka mosmarreveshje te vogla, qe rrotullimi eshte me te vertete reaksionar (jo nje rrotullim i drejtperdrejte me nje prirje gati 180).
Atmosfera tek Urani eshteështë e perberepërbërë memë rreth 83 % hidrogjen, 15 % helium dhe lenglëng natyror 2 %. ▼▲Urani eshte i perbere kryesisht nga shkemb dhe sherbime te ndryshme, me vetem rreth 15% hidrogjen dhe pak helium. Urani dhe Neptuni jane shume te ngjashem me berthamen e Jupiterit dhe Saturnit me hidrogjen te lengshem dhe metalik. Duket se Urani nuk ka nje baze shkembore si Jupiteri dhe Saturni, por me teper materiali i tij eshte pak i shperndare uniformisht.
Si planetetplanetët e tjera memë perberjepërbërje gazi, Urani ka grupe tetë reve tetë cilat ecin memë njenjë shpejtesishpejtësi extremeekstreme. Por ata janejanë shumeshumë tetë zbehta. Vezhgimet Vëzhgimet e metejshmemëtejshme nga HST tregojnetregojnë, qeqë ka aktivitet edhe memë shumeshumë. Urani nuk eshteështë memë planet i butebutë, i merzitshemmërzitshëm, nga ato qeqë Voyager pa. Tani duketdukët qarteqartë sesë dallimet janejanë perpër shkak tetë efekteve sezonalesezonalë sepse Dielli tani eshteështë nenë njenjë gjeresigjerësi memë tetë uletulët memë Uranin cila mund tetë shkaktojeshkaktojë effektetefektet e motit nenë diteditë dhe natenatë. Qe Që nga 2007 e memë tej Dielli do tetë jetejetë direkt mbi ekuatorin e Uranit. ▼▲Atmosfera tek Urani eshte e perbere me rreth 83% hidrogjen, 15% helium dhe leng natyror 2%.
Theksojmë : ky variacion është tani në proces sepse jemi në 2010 (Shikoni imazhin rreth këtij informacioni).
▲Si planetet e tjera me perberje gazi, Urani ka grupe te reve te cilat ecin me nje shpejtesi extreme. Por ata jane shume te zbehta. Vezhgimet e metejshme nga HST tregojne, qe ka aktivitet edhe me shume. Urani nuk eshte me planet i bute, i merzitshem, nga ato qe Voyager pa. Tani duket qarte se dallimet jane per shkak te efekteve sezonale sepse Dielli tani eshte ne nje gjeresi me te ulet me Uranin cila mund te shkaktoje effektet e motit ne dite dhe nate. Qe nga 2007 e me tej Dielli do te jete direkt mbi ekuatorin e Uranit.
Theksojme: ky variacion eshte tani ne proces sepse jemi ne 2010
Shikoni imazhin rreth ketij informacioni
Ngjyra blu tek Urani eshteështë rezultat i absorbimit tetë dritesdritës kuqekuqë nga metani nenë atmosferenatmosferën e lartelartë. Mund tetë ketekëtë dhe ngjyra tetë ndryshme si Jupiteri, por ato mund tetë jenejenë tetë fshehura nga shtresat e veshura tetë metanit. ▼
Si planetetplanetët e tjera, Urani ka unaza. Unazat e Uranit janejanë tetë perberapërbëra nga grimca mjaft tetë medhamëdha, qeqë shkojneshkojnë deri nenë 10 metra nenë diameterdiametër perveçpërveç pluhurit tetë imetimët. Urani ka 11 unaza tetë njohura, tetë gjithegjithë shumeshumë tetë zbehta, njenjë nga unazat quhet Epsilonepsilon. Unazat e Uranit ishin tetë parat, qeqë u zbuluan dhe pastaj vijuan ato tetë Saturnit. Kjo ishte memë rendesirëndësi tetë konsiderueshme dhe nenë tani e dimedimë sesë unazat janejanë njenjë tipar i perbashketpërbashkët i planeteveplanetëve dhe nuk eshteështë njenjë karakteristikekarakteristikë vetemvetëm e Saturnit. ▼▲Ngjyra blu tek Urani eshte rezultat i absorbimit te drites kuqe nga metani ne atmosferen e larte. Mund te kete dhe ngjyra te ndryshme si Jupiteri, por ato mund te jene te fshehura nga shtresat e veshura te metanit.
Voyager 2 zbuloi 10 henahëna tetë vogla, perveçpërveç atyre 5 tetë medhavemëdhave, tetë cilat janejanë tetë njohura tashmetashmë. eshte Është e mundur tetë ketekëtë edhe disa satelitesatelitë memë tetë vegjelvegjël nenë unaza. Fusha magnetikemagnetikë tek Urani eshteështë e rastesishmerastësishme dhe nuk eshteështë e perqendruarpërqendruar nenë qenderqendër tetë planetit ku anohet gati 60 gradegradë nenë lidhje memë boshtin e rrotullimit. Ajo eshteështë krijuar ndoshta nga levizjelëvizje nenë thellesithellësi relativisht tetë ceketcekët brenda Uranit. ▼▲Si planetet e tjera, Urani ka unaza. Unazat e Uranit jane te perbera nga grimca mjaft te medha, qe shkojne deri ne 10 metra ne diameter perveç pluhurit te imet. Urani ka 11 unaza te njohura, te gjithe shume te zbehta, nje nga unazat quhet Epsilon. Unazat e Uranit ishin te parat, qe u zbuluan dhe pastaj vijuan ato te Saturnit. Kjo ishte me rendesi te konsiderueshme dhe ne tani e dime se unazat jane nje tipar i perbashket i planeteve dhe nuk eshte nje karakteristike vetem e Saturnit.
Urani eshteështë tepertepër i veshtirevështirë perpër tu pareparë memë sy, por eshteështë mjaft e lehtelehtë perpër t'u pareparë memë teleskop ( nenë qofteqoftë sesë ju e dini saktesishtsaktësisht sesë ku mund tetë shikoni). ▼▲Voyager 2 zbuloi 10 hena te vogla, perveç atyre 5 te medhave, te cilat jane te njohura tashme. eshte e mundur te kete edhe disa satelite me te vegjel ne unaza. Fusha magnetike tek Urani eshte e rastesishme dhe nuk eshte e perqendruar ne qender te planetit ku anohet gati 60 grade ne lidhje me boshtin e rrotullimit. Ajo eshte krijuar ndoshta nga levizje ne thellesi relativisht te ceket brenda Uranit.
'''Urani ka 27 henahëna tetë emeruaraemëruara''' ▼▲Urani eshte teper i veshtire per tu pare me sy, por eshte mjaft e lehte per t'u pare me teleskop (ne qofte se ju e dini saktesisht se ku mund te shikoni).
▲'''Urani ka 27 hena te emeruara'''
Ndryshe nga organet e tjera ne Sistemin Diellor, qe kane emra nga mitologjite klasike, henat e Uranit i marrin emrat e tyre nga shkrimet e Shekspirit dhe te Papes. Ata formojne tri klasa te dallueshme: 11 hena te vogla shume te erreta , zbuluar nga Voyager 2, 5 hena te medha, dhe ato te zbuluara ne kohet e lashta. ▼
▲Ndryshe nga organet e tjera nenë Sistemin Diellor, qeqë kanekanë emra nga mitologjitemitologjitë klasikeklasikë, henathënat e Uranit i marrin emrat e tyre nga shkrimet e Shekspirit dhe tetë PapesPapës. Ata formojneformojnë tri klasa tetë dallueshme : 11 henahëna tetë vogla shume teshumë erretatë errëta, zbuluar nga Voyager 2, 5 henahëna tetë medhamëdha, dhe ato tetë zbuluara nenë kohetkohët e lashta.
{{Planet}}
| 