Richard Wagner: Dallime mes rishikimesh

[redaktim i pashqyrtuar][redaktim i pashqyrtuar]
Content deleted Content added
v r2.7.1) (roboti ndryshoj: kk:Рихард Вагнер
Rreshti 4:
 
== Jeta ==
Vagner lindi në [[Laipcigu|Laipcig]] me [[22 maj]] [[1813]] si fëmija i nëntë i juristit dhe aktorit diletant [[Karl Frederik Vagner]] ([[1770]]-[[1813]]) dhe i Johana Rozine Vagner, e lindur me mbiemrin Pec ([[1774]]-[[1848]]). Gjashtë muaj pas lindjes së tij, me [[23 nëntor]] [[1813]] vdiq babai i tij nga [[tifoja]]. Në gusht [[1814]] e ëma e Vagnerit (Maria)u martua me aktorin dhe poetin [[Ludvig Gajer]], i cili kujdesej për familjen pas vdekjes së të atit. Në vitin 1814 familja u shpërngul në [[Dresdeni|Dresden]]. Me [[16 shkurt]] [[1815]] lindi motra (nga ana e nënës) e Vagnerit, Sesilia.
 
Ne vitin [[1817]] Vagneri fillon shkollen. <!-- oh man nur 4 jahr alt?--> Ne vitin [[1819]] [[njerku]] i tij Ludvig Gajer u semur dhe vdiq me [[30 shtator]] [[1821]]ne Dresden. Vagneri u mor nen kujdestari nga [[ungji]] i tij Karl Geyer ne [[Eisleben]]. Me 22 dhjetor 1822 nen emrin Wilhelm Richard Geyer ai hyn ne shkollen Kreuzschule ne Dresden. Ne vitin 1826 familja e tij shperngulet ne [[Praga|Prage]] ndersa Rikardi mbetet ne Dresden por vizitonte edhe nganjeher familjen ne Prage, heren e pare ne vitin 1826, dhe heren e dyte ne vitin 1827. Për Krishtlindja|Krishtlindje]] ishte perseri prane familjes ne Lajpcig. Ketu ai mesonte nen emrin Vagner nga viti 1828 deri 1827 ne Nikolaischule dhe ne Thomasschule. Ai u ndikua ne kete kohe nga ungji i tij Adolf Wagner. Rikardi lexoi [[Shekspiri]]n dhe romancieret p.sh. [[E.T.A. Hoffmann]]. Ne moshen 16 vjeçare Vagneri perjetoi kengetaren e operas [[Wilhelmine Schröder-Devrient]] ne [[Fidelio]]n e [[Bethoveni]]t. Qe nga kjo kohe ai vendosi te behet muzikant, dhe pak kohe me vone perpiloi [[sonata]]t e tij te para, nje [[Kuarteti|kuartet]] si edhe operan e pambaruar „Die Hochzeit“. Nga viti 1831 ai studioi muzike ne [[Universiteti i Laipcigut|Universitetin e Laipcigut]], si edhe mori mesime kompozimi nga drejtuesi korit Tomasor [[Christian Theodor Weinlig]], te cilit ai ia kushtoi edhe vepren e tij te pare "Klaviersonate in B-Dur" (Sonate për piano ne [[Si bemol magjor]]). Ne vitin 1832 Vagneri kompozoi Simfonine [[Do magjor]] (C-Dur) dhe ndermori udhetimin e tij te trete ne [[Böhmen]] ([[Bëmen]]).
 
== Veprat ==