Xhuzepe Verdi: Dallime mes rishikimesh

[Redaktim i kontrolluar][Redaktim i kontrolluar]
Content deleted Content added
v roboti shtoj: vep:Verdi Džuzeppe
No edit summary
Rreshti 1:
{{pp}}
[[Skeda:Verdi.jpg|thumb|right|200px|Portret i Gjuzepe Verdit, nga [[Giovanni Boldini]], 1886 - [[Galleria Nazionale d'Arte Moderna]], [[Roma]]]]
'''Giuseppe Verdi''' ([[1813]]-[[1901]]) eshte kompozitori me njohur i operes italiane , jo vetem i shekullit te XIX. Ai mbetet si njeri nder kompozitoret me te njohur te botes ne historine e operes. Verdi u lind me 10 tetor 1813 ne fshatin La Ronkole te Italise Veriore , ne nje familje te varfer. Prirja dhe dashuria e tij per muziken u shfaqen qysh heret por shkollimi qe i veshtire ngase kishte origjine nga fshati dhe munges te mjeteve materiale .
 
Ne moshen 18 vjeqare deshiron te rexhistrohet ne konservatorion e Milanos , por u refuzua per shkak se kishte kaluar moshen e parapar dhe se nuk zotronte mire pianon , per ket arsye verdit u detyrua qe Muziken ta mesoj privatisht dhe njekohesisht te punoj qe ta siguronte ekzistencen . Ne saje te talentit te rralle dhe zellit te madh Verdi arriti te kompensonte mesimet qe do ti bente ne konservatorio , ai meqe punonte si instrumenist ne qytetzen Buseto, arriti te krijonte operat e para qe do te shfaqeshin ne Milano . Ai perveq punes per ngritjen e tij profesionale , lexonte veprat e Hygos ,Sherlit Sherlit,Dymas Dymas, Shekspirit etj , e qe keto do te beheshin mbeshtetje per krijimin e libretove te operave te tij te njohura. Xhyzepe Verdi jetoj ne kohen kur populli i tij po luftonte per Clirimin dhe bashkimin e atdheut prandaj ky ishte deshmitar dhe pjesmarres ne keto luftera . Faza e pare e krijtarise se verdit frymezohet nga keto ngjarje prandaj kjo etape mund te quhet si etapa Revulucionare e Verdit , gjate kesaj kohe ai arrin sukesin e vet te pare me operen nabukodonozor e cila me permbajtjen e saj alegorike aludonte levizjen revulucionare te Rizorgjimentos (Rilindjes) qe nga kjo oper emri i verdit u be siomboj i kesaj levizje qe shprehej me (VIVA vitori emannuel ) rrofte vitorio emanueli mbreti i talise pra i brohorisnin mbretit te italis ne vend te atij te austrise nen sundimin e te cilit ishte italia. Korali nga opera Nabukodonozor kendohej si kenge patriotike nga masat italiane .
Pas suksesit te par e te madh radhiten operat e tjera te Verdit ,i cili u be i njohur dhe i popullarizuar jo vetem ne itali por edhe ne Evropen e kulturuar.
 
Verdi dallon nga bashkatdhetaret e vet,kompozitoret te cilet vite te tera jetonin larg atdheut.ai tere jeten e tij e kaloi ne atdhe-Italii lidhur me popullin si nje patriot i vertet,duke studiuar historine jeten dhe mbi te gjitha muziken popullore dhe artistike te tradites nga e cila hoqi disa mungesa eventuale qe vereheshin veqanarisht ne operat seria.Ai beri sintezen e vetive pozitive te operes italiane , veqmas duker ruajtur traditen e bel kantos jo per qellim ne vete por per sherbim te permbajtjes.
Pas suksesit te par e te madh radhiten operat e tjera te Verdit , i cili u be i njohur dhe i popullarizuar jo vetem ne itali por edhe ne Evropen e kulturuar.
Melodite e operave te tij ishin te cliruara nga Virtuoziteti dhe koloraturat e tepruara dhe te dominimit te muzikes mbi permbajtjen .permbajtja dhe muzika ishin te misheruara me njera tjetren ,prandaj ai me vemendje zgjodhi tekstet qe do ti kompozonte ,dhe bashkpunoi ngushte me libretistin Piave dhe me shkrimtarin dhe kompozitorin Arigo Boito.Thelloi anen dramatike dhe psikologjike te karaktereve te protagonisteve te operave te tij.Muzika e tij mbeshtetej ne gurrat e muzikes popullore prandaj u mbeshtet nga shtresat e gjera te popullsis.
Verdi dallon nga bashkatdhetaret e vet, kompozitoret te cilet vite te tera jetonin larg atdheut.ai Ai tere jeten e tij e kaloi ne atdhe-Italii lidhur me popullin si nje patriot i vertet, duke studiuar historine jeten dhe mbi te gjitha muziken popullore dhe artistike te tradites nga e cila hoqi disa mungesa eventuale qe vereheshin veqanarisht ne operat seria. Ai beri sintezen e vetive pozitive te operes italiane , veqmas duker ruajtur traditen e bel kantos jo per qellim ne vete por per sherbim te permbajtjes.
Edhe vete Verdi eshte kompozitor nacional me vlera polinacionale
 
Qysh gjate jetes se tij ai u be i njohur dhe i popullarizuar si nje nder fytyrat me te njohura te vendit dhe te Evropes.
Melodite e operave te tij ishin te cliruara nga Virtuoziteti dhe koloraturat e tepruara dhe te dominimit te muzikes mbi permbajtjen .permbajtja Permbajtja dhe muzika ishin te misheruara me njera tjetren , prandaj ai me vemendje zgjodhi tekstet qe do ti kompozonte , dhe bashkpunoi ngushte me libretistin Piave dhe me shkrimtarin dhe kompozitorin Arigo Boito. Thelloi anen dramatike dhe psikologjike te karaktereve te protagonisteve te operave te tij. Muzika e tij mbeshtetej ne gurrat e muzikes popullore prandaj u mbeshtet nga shtresat e gjera te popullsis.
Pleqerine e thelle e priti te qete dhe pa trazira .Vdiq ne moshe te shtyre me 1901 .
 
Verdi kompozoi 26 opera dhe nje rekuiem te njohur .Te gjitha operat nuk kane permbajtje te perhershme .ne fillim dhe ne mbarim te jetes se tij kompozoi opera komike ndersa pjesa tjeter(shumica absolute) kane nje permbajtje serioze dhe disa sosh jan edhe tragjedi.operat me te njohura te cilat radhite nder kryeveprat e muzikes operistike te botes jane :Nabukodonozor , Rigoleto ,Trubaduret,Traviata,ballo me maska ,aida ,othello falstaf opere komike.}
Edhe vete Verdi eshte kompozitor nacional me vlera polinacionale. Qysh gjate jetes se tij ai u be i njohur dhe i popullarizuar si nje nder fytyrat me te njohura te vendit dhe te Evropes. Pleqerine e thelle e priti te qete dhe pa trazira. Vdiq ne moshe te shtyre me 1901.
Ne historine e gjate te operes verdi ze vend te nderit sepse arriti te bashkoj traditat me te bukura te operes italiane,te mbetet thellesisht kombetar,tu shmanget elementeve negative te operes italiane ,te absorboj elementet pozitiveq qe ishin shfaqur ne artin e operes ne shekullin e XIX,madje edhe disa elemente te reformes se Vagnerit dhe te realizimit te letersise se kohes . Nga Medi
Verdi kompozoi 26 opera dhe nje rekuiem te njohur . Te gjitha operat nuk kane permbajtje te perhershme .ne Ne fillim dhe ne mbarim te jetes se tij kompozoi opera komike ndersa pjesa tjeter (shumica absolute) kane nje permbajtje serioze dhe disa sosh jan edhe tragjedi.operat Operat me te njohura te cilat radhite nder kryeveprat e muzikes operistike te botes jane : Nabukodonozor , Rigoleto , Trubaduret, Traviata, ballo me maska ,aida aida, othello falstaf opere komike.}
 
Ne historine e gjate te operes verdi ze vend te nderit sepse arriti te bashkoj traditat me te bukura te operes italiane, te mbetet thellesisht kombetar, tu shmanget elementeve negative te operes italiane , te absorboj elementet pozitiveq qe ishin shfaqur ne artin e operes ne shekullin e XIX, madje edhe disa elemente te reformes se Vagnerit dhe te realizimit te letersise se kohes . Nga Medi
 
== Roli i Verdit në Risorgimento ==