Xhuzepe Verdi: Dallime mes rishikimesh

[Redaktim i kontrolluar][Redaktim i kontrolluar]
Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Rreshti 3:
'''Giuseppe Verdi''' ([[1813]]-[[1901]]) është kompozitori me njohur i operës italiane, jo vetëm i shekullit te XIX. Ai mbetet si njeri nder kompozitoret me te njohur te botes ne historinë e operës. Verdi u lind me 10 tetor 1813 ne fshatin La Ronkole te Italisë Veriore, ne një familje te varfër. Prirja dhe dashuria e tij për muzikën u shfaqen qysh herët por shkollimi që i vështire ngase kishte origjine nga fshati dhe mungesë te mjeteve materiale.
 
Ne moshën 18 vjeçare dëshiron te regjistrohet ne konservatorionkonservatorin e Milanos, por u refuzua për shkak se kishte kaluar moshën e paraparë dhe se nuk zotëronte mire pianon, për ketkëtë arsye verditVerdit u detyrua që MuzikenMuzikën ta mesojmësoj privatisht dhe njekohesishtnjëkohësisht te punoj që ta siguronte ekzistencenekzistencën. Ne saje te talentit te rralle dhe zellit te madh Verdi arriti te kompensonte mesimetmësimet që do ti bentebënte ne konservatorio, ai meqemeqë punonte si instrumenistinstrumentist ne qytetzen Buseto, arriti te krijonte operat e para që do te shfaqeshin ne Milano. Ai përveç punespunës për ngritjen e tij profesionale, lexonte veprat e Hygos, Sherlit, Dymas, Shekspirit etj, e që këto do te beheshinbëheshin mbeshtetjembështetje për krijimin e libretove te operave te tij te njohura. Xhyzepe Verdi jetoj ne kohen kur populli i tij po luftonte për CliriminÇlirimin dhe bashkimin e atdheut prandaj ky ishte deshmitardëshmitar dhe pjesmarrespjesëmarrës ne këto lufteraluftëra. Faza e pare e krijtarisekrijtarisë se verditVerdit frymezohetfrymëzohet nga këto ngjarje prandaj kjo etape mund te quhet si etapa RevulucionareRevolucionare e Verdit, gjate kësaj kohe ai arrin sukesinsuksesin e vet te pare me operenoperën nabukodonozorNabukodonozor e cila me permbajtjenpërmbajtjen e saj alegorike aludonte levizjenlëvizjen revulucionarerevolucionare te Rizorgjimentos (Rilindjes) që nga kjo operoperë emri i verditVerdit u be siomboj i kësaj levizje që shprehej me (VIVA vitoriVitori emannuelEmannuel) rrofterroftë vitorioVitorio emanueliEmanueli mbreti i taliseItalisë pra i brohorisnin mbretit te italisItalisë ne vend te atij te austriseAustrisë nen sundimin e te cilit ishte italiaItalia. Korali nga opera Nabukodonozor kendohejkëndohej si kënge patriotike nga masat italiane.
 
Pas suksesit te par e te madh radhiten operat e tjera te Verdit, i cili u be i njohur dhe i popullarizuar jo vetemvetëm ne italiItali por edhe ne EvropenEvropën e kulturuar.
Verdi dallon nga bashkatdhetaret e vet, kompozitoret te cilët vite te tera jetonin larg atdheut. Ai tere jetenjetën e tij e kaloi ne atdhe-ItaliiItali lidhur me popullin si një patriot i vertetvërtet, duke studiuar historinehistorinë jetenjetën dhe mbi te gjitha muzikenmuzikën popullore dhe artistike te traditestraditës nga e cila hoqi disa mungesa eventuale që vereheshinvëreheshin veqanarishtveçanërisht ne operat seria. Ai beri sintezensintezën e vetive pozitive te operesoperës italiane, veqmasveçmas duker ruajtur traditentraditën e bel kantos jo për qellim ne vete por për sherbimshërbim te permbajtjespërmbajtjes.
 
MeloditeMeloditë e operave te tij ishin te cliruaraçliruara nga Virtuoziteti dhe koloraturat e tepruara dhe te dominimit te muzikesmuzikës mbi permbajtjenpërmbajtjen. PermbajtjaPërmbajtja dhe muzika ishin te misheruaramishëruara me njeranjëra tjetrentjetrën, prandaj ai me vemendjevëmendje zgjodhi tekstet që do ti kompozonte, dhe bashkpunoibashkëpunoi ngushte me libretistin Piave dhe me shkrimtarin dhe kompozitorin Arigo Boito. Thelloi anenanën dramatike dhe psikologjike te karaktereve te protagonisteve te operave te tij. Muzika e tij mbeshtetejmbështetej ne gurrat e muzikesmuzikës popullore prandaj u mbeshtetmbështet nga shtresat e gjera te popullsispopullsisë.
 
Edhe vete Verdi është kompozitor nacional me vlera polinacionale. Qysh gjate jetës se tij ai u be i njohur dhe i popullarizuar si një nder fytyrat me te njohura te vendit dhe te EvropesEvropës. PleqerinePleqërinë e thelle e priti te qete dhe pa trazira. Vdiq ne moshe te shtyre me 1901.
Verdi kompozoi 26 opera dhe një rekuiem te njohur. Te gjitha operat nuk kane permbajtjepërmbajtje te perhershmepërhershme. Ne fillim dhe ne mbarim te jetës se tij kompozoi opera komike ndërsa pjesa tjetër (shumica absolute) kane një permbajtjepërmbajtje serioze dhe disa sosh janjanë edhe tragjedi. Operat me te njohura te cilat radhite nder kryeveprat e muzikesmuzikës operistike te botes janë : Nabukodonozor, Rigoleto, Trubaduret, Traviata, ballo me maska, aidaAida, othelloOthello falstafFalstaf opere komike.
 
Ne historinehistorinë e gjate te operesoperës verdiVerdi ze vend te nderit sepse arriti te bashkoj traditat me te bukura te operesoperës italianeItaliane, te mbetet thellesishtthellësisht kombetarkombëtar, tu shmanget elementeve negative te operesoperës italianeItaliane, te absorboj elementet pozitiveq që ishin shfaqur ne artin e operesoperës ne shekullin e XIX, madje edhe disa elemente te reformesreformës se Vagnerit dhe te realizimit te letersiseletërsisë se koheskohës.
 
== Roli i Verdit në Risorgimento ==