Prerja e artë: Dallime mes rishikimesh

[Redaktim i kontrolluar][Redaktim i kontrolluar]
Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Rreshti 7:
E shprehur algjebrikisht : <math> \frac{a+b}{a} = \frac{a}{b} = \varphi\,.</math>
 
Te paktën qysh prej Rilindjes shume artiste dhe arkitekte kane perpjestuarpapjesëtuar punetpunët e tyre për t'iu afruar raportit te arte, veçanerishtveçanërisht në formën e drejtkendeshitdrejtkëndëshit te arte, në te cilin raporti i brinjesbrinjës me te gjate me atë me te shkurtrenshkurtrën është raporti i arte.
 
== Historik ==
[[Skeda:Parthenon from west.jpg|left|thumb|Raporti i arte i vërejtur te Parthenon-i grek]]
Raporti i arte ka magjepsur intelektualet perëndimore te interesave te ndryshëm për te paktën 2400 vjet. Disa nga matematikanetmatematikanët me te mëdhenj te te gjitha koheravekohërave, nga Pitagora dhe EuclidiEuklidi në Greqinë e lashte, Leonardoja i Pizes, astronomi i Rilindjes Johan Kepler, e deri shkencëtaret e diteveditëve tona si fizikani i Oksfordit Roxher Penrose kane kaluar ore te panumertapanumërta duke studiuar raportin e arte dhe cilësitecilësitë e tij.
 
Në Greqinë antike matematikanetmatematikanët filluan te studionin raportin e arte për shkak te shfaqjes se tij te shpeshte në gjeometri. Ndarja e një segmenti në raportin e arte, perbenpërben një element mjaft te rëndësishëm në gjeometrinegjeometrinë e figurave te rregullta.
 
Në Greqinë antike matematikanet filluan te studionin raportin e arte për shkak te shfaqjes se tij te shpeshte në gjeometri. Ndarja e një segmenti në raportin e arte, perben një element mjaft te rëndësishëm në gjeometrine e figurave te rregullta.
== Estetika ==
Duke filluar nga rilindja literatura mbi estetiken dhe raportin e arte u zhvillua se tepërmi. Si rezultat arkitekte, artiste dhe te tjerë filluan te përdornin raportin e arte në mardhenietmarrëdhëniet dimensionale në punetpunët e tyre.
[[Skeda:Divina proportione.png|right|thumb|''De Divina Proportione''<ref name=pacioli/> e ilustruar nga Leonardo Da Vinci]]
Vepra e pare shume e rëndësishme ishte De Divina Proportione Nga Luce Paciali e publikuar në 1509.
Pacioli një murg franceskanfrançeskan ishte tepër i interesuar në matematike dhe në arte.
 
“De Divina Proportione” eksploroi matematiken e raportit te arte. Paciali gjithashtu shihte dometheniedomethënie te fesefesë katolike në raportin e arte. Duke permbajturpërmbajtur ilustrime te trupave te ngurte te rregullt nga Leonardo Da Vinci, bashkepunuesibashkëpunuesi i Paciolit për një kohe te gjate, De Divina Proportiore influecioi mjaft artiste dhe arkitekte.
 
“De Divina Proportione” eksploroi matematiken e raportit te arte. Paciali gjithashtu shihte domethenie te fese katolike në raportin e arte. Duke permbajtur ilustrime te trupave te ngurte te rregullt nga Leonardo Da Vinci, bashkepunuesi i Paciolit për një kohe te gjate, De Divina Proportiore influecioi mjaft artiste dhe arkitekte.
== Piktura ==
Ilustrimet e Leonardos për shumefaqeshat në De Divina Proportione dhe mendimet e tij që disa proporcione te trupit shfaqin raportin e arte kane bere që shume studiues te mendojnë se ai e ka përfshire raportin e arte në vizatimet e tij. Disa sugjerojne se Mona Lisa shfaq raportin e arte në pjesë te ndryshme te trupit te saj.
<!-- -->
 
Salvador Doli qartesisht ka përdorur raportin e arte në kryevepren e tij “Kungata e Darkes Se Fundit”.
Dimesionet e copes janë në drejtkendeshidrejtkëndëshi i arte. Një 12-kendesh me brinje në raportin e arte me njëra -tjetrën është varur sipër dhe prapa krishtit dhe dominon krijimin.
 
Mondiani perdori raportin e arte intesivisht në vizatimet e tij gjeometrike.
Rreshti 33:
== Natyra ==
[[Skeda:Seqgigcones.jpg|left|thumb|Raporti i arte është vërejtur edhe te bocet e pishes]]
Adolf Zeising, interesat kryesore te te cilit ishin matematika dhe filozofia zbuloi Raportin e arte te shprehur në rregullimin e degëve përgjatë kërcejve te bimes dhe te damareve në gjethe. Ai e zgjeroi kërkimin e tij tek skeletet e kafsheve dhe degezimin e venave dhe te nervave te tyre, në proporcionin e perberjevepërbërjeve kimike dhe në gjeometrinegjeometrinë e kristaleve, madje edhe në përdorimin e proporcionit në përpjekjet artistike. Në këto fenomene ai pa raportin e arte që fuksionon si një ligj universal. Në lidhje me ketë skeme te tij për propocionet e trupit njerëzor te raportit te arte, Zeising shkroi në 1854 për një ligj universal në te cilin ndodhet parimi baze i te gjitha përpjekjeve formuese për bukurine dhe plotësimin në interesat e natyres dhe te artit dhe që përhap si një ideal kryesor shpirteror, te gjitha strukturat, format dhe proporcionet, pavarësisht nëse janë botërore dhe individuale, organike dhe joorganike,akustike dhe optike, që gjen plotësimin e saj te plote në formën njerëzore.
== Muzika ==