Versioni i datës 24 mars 2012 13:00 redakto 77.29.6.125 (diskuto) Faqja u zëvendësua me 'Tigri eshte nje kafshe shume e bukur. Ai eshte i kafet si portokall, dhe me vija te zeza. Eshte nje kafshe e eger por eshte shume i bukur. \' ← Redaktim më i vjetër		Versioni i datës 24 mars 2012 13:01 redakto zhbëje Codeks (diskuto \| kontribute) 142 edits v U kthyen ndryshimet e 77.29.6.125 (diskutimet) në versionin e fundit nga Xqbot. Ndryshimi më pas →
Rreshti 1: {{Taxobox ~~Tigri eshte nje kafshe shume e bukur. Ai eshte i kafet si portokall, dhe me vija te zeza. Eshte nje kafshe e eger por eshte shume i bukur.~~ \| Tigri \| status = \| status_system = \| trend = \| status_ref = \| image = Tigerramki.jpg \| image_caption = [[Tigri Bengal]] ([[Panthera tigris tigris]]) në parkun [[Bandhavgarh National Park]] në Indi. \| image_width = 250px \| regnum = [[Animal]]ia \| phylum = [[Chordate\|Chordata]] \| classis = [[Mammal]]ia \| ordo = [[Carnivora]] \| familia = [[Felidae]] \| genus = ''[[Panthera]]'' \| species = '''''P. tigris''''' \| binomial = ''Panthera tigris'' \| binomial_authority = ([[Carl Linnaeus\|Linnaeus]], 1758) \| synonyms = <center>'''''Felis tigris''''' <small>[[Carl Linnaeus\|Linnaeus]], 1758</small> <!--<ref name="Linn1758" /> --><br /> '''''Tigris striatus''''' <small>[[Nikolai Severtzov\|Severtzov]], 1858</small><br /> '''''Tigris regalis''''' <small>[[John Edward Gray\|Gray]], 1867</center> \| range_map = Tiger_map.jpg \| range_map_width = 250px \| range_map_caption = Shtrirja historike e tigrave (në të verdhë) në vitin 2006 (në të gjelbër).<ref>[http://www.savethetigerfund.org Save The Tiger Fund \| Wild Tiger Conservation]</ref> }} '''Tigri''' (''Panthera tigris'') është shtazë grabitqare dhe pjesëtari më i madh i familjes së felinëve (maceve). Territori ku jeton tigri është kryesisht Azia. Në xhungël, ambienti i tij, lëviz pa bërë zhurmë kur e kap prenë e tij. Për këtë qëllim, ai është i pajisur me kthetra të mprehta. Qimet e lëkurës janë përshtatura ambientit të xhunglës. Kjo bën që tigri të fshihet nëpër barin e lartë. Preardhja e tij mund të lidhet me një kafshë dy metra të gjatë, e parë në tokë 40 milion vjet më parë, që konsiderohej paraardhësi i felinve të sotëm, përfshirë dhe macen e shtëpisë. == Dukja == Tigrat e jugut e kanë ngjyrën e trupit më të shndritshme dhe vijat më të gjera, kurs tigrat e veriut ([[tigri siberian]]) ngjyrën e trupit e kanë më të zbehtë vijat më të holla. Gëzofi i tigrit në shumicën e llojeve është shumë i shkurtër por te tigri siberian është i gjatë dhe i dendur për shkak të klimës së ftohtë që mbizotëron atje (bëhet deri në -72 °C). Gjatësia e qimeve të tigrit është 1 cm, por te tigrat siberian qimet janë shumë më të gjatë : qimet e shpinës janë 5 cm të gjatë dhe qimet e barkut deri në 10 cm. Thonjtë e tigrit mund të arrijnë gjatësi deri më 10 cm, kurs dhëmbët e syrit i kanë të gjatë rreth 6 cm. Të gjitha 9 llojet e tigrave i'u duken njëri tjetrit shumë të ngjashëm, por dallimi kryesor qëndron tek madhësia. Tigri më i vogël është tigri indonezian. Ky lloj tigri e ka perimetrin e kokës deri 140 cm, gjatësinë e bishtit deri në 60 cm dhe peshën trupore 90 kg (femrat) dhe 120 kg (meshkujt). Tigri siberian perimetrin e kokës e ka 200 cm gjatësinë e bishtit rreth 90 cm peshon 150 kg (femrat) deri në 250 kg (meshkujt). Kjo e bënë tigrin siberian grabitqarin më të madh në botë pas ariut. Tigri është macja më e rënde dhe më e fortë edhe pse vihet në dyshim forca e luanit por një tigër e mposht luanin me plot bindje. == Përhapja == \ {\| class="prettytable" !bgcolor=ececec\| Lloji \|\| bgcolor=ececec\| Numri minimal \|\| bgcolor=ececec\| Numri Maximal \|- \| Tigri Siberian \|\| 450 \|\| 530 \|- \| Tigri Bengalez \|\| 1300 \|\| 2000 \|- \| Tigri Indonezian\|\| 600 \|\| 1200 \|- \| Tigri i Malajzisë\|\| 600 \|\| 650 \|- \| Tigri i Kines \|\| 20 \|\| 30 \|- \| Sumatra-Tiger \|\| 400 \|\| 500 \|- \| Tigri i Balit \|\| --- \|\| --- (I zhdukur) \|- \| Tigri i Javës\|\| --- \|\| --- (I zhdukur) \|- \| Tigri Kaspik\|\| --- \|\| --- (I zhdukur) \|} [[Skeda:Tiger distribution3.PNG\|thumb\|Zonat natyrale ku jeton tigri.]] Supozohet se një përkeqësim i kushteve klimatike siberiane bëri që shumë kafshë të emigronin drejt jugut. Nga aty specia filloi të lëvizë drejt lindjes dhe perëndimit, duke ndaluar vetëm në vendet e përshtatshme për ezigjencat e tyre, si [[Himalajet\|Himalaja]] apo shkretëtira e [[Gobi]]t. Disa kafshë u spostuan drejt [[Korea\|Koresë]], ndërsa të tjerët arritën Turkestanin dhe në fund [[Indi]]në. Pra tigrat janë të përhapur nga India deri në [[Kinë]] e [[Azi]]në juglindore, kurse në veri mbi lumin Amur larg në Siberinë Lindore. Ishulli i vetëm në të cilin jetojnë tigrat është ishulli i Sumatrës. Vetëm në vitet [[1995]]-[[2005]] territoret në të cilat jetojnë tigrat janë zvogëluar për 40 %, kështu që tigrat i kanë vetëm edhe 7 % të territorit të cilin e kanë pasur më herët<ref>http://www.vistaverde.de/news/Natur/0411/09_tiger.php</ref>. == Tigri i Bardhë == [[Skeda:WhiteTiger, Miami2.jpg\|thumb\|right\|Tigri i bardhë]] [[Skeda:Tiger in the water.jpg\|thumb\|right\|Tigri i kuq]] Tigrat e bardhë njihen prej shumë kohësh. Tigri i parë u zbulua rreth vitit [[1820]]. Një tigër i bardhë u vra në Asam në [[1899]]. Raca e famshme e tanishme, e ka prejardhjen nga një mashkull i bardhë, i kapur në Rewa në [[27 maj]] [[1951]]. Ky i fundit u kryqëzua me një tigreshë normale. Këlyshët e parë patën ngjyrë normale. Njëra nga femrat u kryqëzua me të atin dhe dha 4 këlyshë të bardhë në [[30 Tetor]] [[1958]]. kështu pati fillimin dhe brezi i tigrave të bardhë. Aktualisht ka disa tigra të bardhë që jetojnë në Indi. Bëhet fjalë për tigra të kryqëzuar me tigrat e bardhë të kopshteve zoologjike, për të mos humbur llojin dhe të ruajnë tigrin e bardhë. == Tigri i kuq == Njihet vetëm një tigër i kuq. Bëhet fjalë për një femër të vrarë në Elbaaz [[1928]]. Lëkura e saj e ruajtur në Museumin Britanik te [[Londra\|Londrës]], është ngjyrosur normalisht por ka vija brune. == Tigri i zi == Ekzistenca e tyre është vene re në xhunglën e Travancores, ato janë të ngjashëm me panterën e zezë. Njeri prej tyre u vra në 1895. Karakteristikat fizike, taksonominë dhe Evolucion. Mbetet më i vjetër i një mace tigër-si, të quajtur Panthera palaeosinensis, janë gjetur në Kinë dhe Java. Kjo specie ka jetuar rreth 2 milion vjet më parë, në fillim të epoka e akullnajave, dhe ishte më i vogël se një tigër moderne. Fosilet më të hershme e Tigers vërtetë janë të njohura nga Java, dhe janë mes 1,6 dhe 1,8 milion vjet të vjetra. fosilet dallueshme nga epoka e akullnajave e hershme dhe të mesme u zbuluan edhe në depozitat nga Kina, dhe Sumatra. Një specia e quajti Trinil tigër (Panthera tigris trinilensis) jetoi rreth 1.2 milion vjet më parë dhe është i njohur nga fosilet e gjetura në Trinil në Java. Tigrat e parë arritën në Indi dhe Azinë veriore në fund epoka e akullnajave, duke arritur lindore Beringia (por jo kontinentin amerikan), Japoni, dhe Sakhalin. Fosilet gjetur në Japoni tregojnë se tigrat lokale, si specia mbijetuar ishull, më të vogla se forma kontinent. Kjo mund të jetë për shkak të fenomenit, në të cilën madhesise trupore është e lidhur me hapësirë të mjedisit (shih dwarfism kufizuar), ose ndoshta në dispozicion të pre. Deri në holocenit, Tigrat jetuar edhe në Borneo, si edhe në ishullin e Palawan në Filipine. == Shfrytëzimi == Pjesa me e madhe e tigrave jetojne te burgosur ne kafaze se sa te lire ne natyre. Nje skuader nderkombetare studiuesish theksojne se shifra e tigrave qe jetojne ne kafaze eshte pese deri ne shtate here me e larte se shifra qe u takon pjeses qe jeton ne natyre- Ne shekullin e kaluar ne vitet 1900 numeroheshin rreth 100.000 lloje tigrash nderkohe qe ne vitet e fundit numri i tyre eshte vetem 3.000 Exemplare. Nje pjese e madhe llojesh te ndryshme jane zhdukur dhe nje pjese tjeter jetojne vetem ne kafazet e kopshteve zoologjike.Nje lloj i tille eshte dhe tigri kinez i cili nuk i perket me natyres por kopshtit zoologjik. Kete lajm e ben te ditur "Current Biology". Sot ne te gjithe boten ndodhen ne kopshtet zoologjike, ne zirk apo ne kopshte private rreth 20 000 tigra. == Shih edhe == * [[Siberia]] * [[Tigri siberian]] == Burime të thëna == <references/> {{cung}} [[Kategoria:Gjitarë]] {{Link FA\|ar}} {{Link FA\|uk}} {{Link FA\|vi}} [[ace:Rimuëng]] [[als:Tiger]] [[ang:Tiger]] [[ar:ببر]] [[arz:نمر]] [[ast:Panthera tigris]] [[az:Pələng]] [[ba:Юлбарыҫ]] [[be:Тыгр]] [[be-x-old:Тыгр]] [[bg:Тигър]] [[bn:বাঘ]] [[bo:སྟག]] [[br:Tigr]] [[bs:Tigar]] [[bxr:Эреэн гүрөөhэн]] [[ca:Tigre]] [[ce:ЦӀоькъалом]] [[chr:ᏢᏓᏥ ᏧᎶᎸᏗ]] [[cs:Tygr džunglový]] [[cu:Тїгръ]] [[cv:Тигр]] [[cy:Teigr]] [[da:Tiger]] [[de:Tiger]] [[el:Τίγρης]] [[en:Tiger]] [[eo:Tigro]] [[es:Panthera tigris]] [[et:Tiiger]] [[eu:Tigre]] [[fa:ببر]] [[fi:Tiikeri]] [[fo:Tikari]] [[fr:Tigre]] [[ga:Tíogar]] [[gan:老虎]] [[gd:Tìgear]] [[gl:Tigre]] [[got:𐍄𐌹𐌲𐍂𐍃]] [[gu:વાઘ]] [[hak:Lo-fú]] [[he:טיגריס]] [[hi:बाघ]] [[hr:Tigar]] [[hsb:Tiger]] [[ht:Tig]] [[hu:Tigris]] [[hy:Վագր]] [[ia:Tigre]] [[id:Harimau]] [[ilo:Tigre]] [[io:Tigro]] [[is:Tígrisdýr]] [[it:Panthera tigris]] [[ja:トラ]] [[jbo:tirxu]] [[jv:Macan]] [[ka:ვეფხვი]] [[kk:Жолбарыс]] [[kn:ಹುಲಿ]] [[ko:호랑이]] [[ku:Piling]] [[la:Tigris]] [[lb:Tiger]] [[lbe:Къаплан]] [[li:Tieger]] [[lt:Tigras]] [[ltg:Tygrys]] [[lv:Tīģeris]] [[mdf:Бабри]] [[mi:Taika]] [[mk:Тигар]] [[ml:കടുവ]] [[mn:Бар]] [[mr:वाघ]] [[ms:Harimau]] [[my:ကျား]] [[ne:बाघ]] [[nl:Tijger]] [[nn:Tiger]] [[no:Tiger]] [[nv:Náshdóítsoh noodǫ́zígíí]] [[oc:Panthera tigris]] [[os:Тигр]] [[pa:ਟਾਈਗਰ]] [[pl:Tygrys]] [[pt:Tigre]] [[qu:Tigri]] [[ro:Tigru]] [[ru:Тигр]] [[sa:व्‍याघ्र:]] [[sah:Баабыр]] [[scn:Panthera tigris]] [[sco:Teeger]] [[si:ව්‍යාග්‍රයා]] [[simple:Tiger]] [[sk:Tiger džungľový]] [[sl:Tiger]] [[so:Shabeel]] [[sr:Тигар]] [[su:Lodaya]] [[sv:Tiger]] [[sw:Chui milia]] [[ta:புலி]] [[te:పులి]] [[tg:Бабр]] [[th:เสือโคร่ง]] [[tl:Tigre]] [[tr:Kaplan]] [[tt:Юлбарыс]] [[ug:بارس]] [[uk:Тигр]] [[ur:شیر]] [[vep:Tigr]] [[vi:Hổ]] [[wo:Ségg]] [[xmf:ჸილო]] [[yi:טיגער]] [[yo:Àmọ̀tẹ́kùn]] [[zh:虎]] [[zh-min-nan:Hó͘]] [[zh-yue:老虎]]

Tigri: Dallime mes rishikimesh