|
== Të dhënat mbi filmin ==
=== Përmbajtja ===
NjeNjë njerinjëri i moshuar (Xha Sulo, Protagonisti nenë film) udhetonudhëton (nenë kohe dhe nenë hapesirehapësire) perpër nenë Kryeqytetin e ShqiperiseShqipërisë (Tirana) te takoj birin e tij, i cili punon dhe jeton aty. Pra kemi te bejmebëjmë me dy dimensione te ketijkëtij udhetimiudhëtimi nenë te cilencilën shpalosen konfliktet midis dy gjeneratave. Tema pra eshteështë - Konflikti midis dy gjeneratave dhe PROGRESIONI. Mjeti i percimitpërcimit te kesajkësaj eshteështë UDHETIMI qeqë simbolizon PROGRESION (LevizjaLëvizja, pasi vetemvetëm nga levizjalëvizja nga A nenë B na benbën te ditur se kemi te bejmebëjmë me dy pika veshtrimi, ku njeranjëra duhet te jete patjeter Progresion). NeNë konfliktin e gjenerate kemi te perfshirepërfshire dhe ateatë gjinor, pra te emancipimit te gruas socialiste. Albert Verria, aktori qeqë luan rolin e xha Sulos se moshuar, eshteështë nen 40 vjecvjeç nenë ateatë kohe.
NeNë dimensionin e koheskohës kemi udhetiminudhëtimin e Protagonistit i cili udhetonudhëton nga njenjë sistem i vjetervjetër klanor i periudhesperiudhës agrare (fshatare) nenë periudhen "moderne" te realizmit socialist. Ky dimension konkretizohet nenë film nga venia e Protagonistit (Xha Sulos) nenë kontekstin shoqerorshoqëror te fshatit, nenë te cilencilën perfshihetpërfshihet edhe njenjë mik i tij fshatar, ky i fundit i shfaqur me te tera komplekset, pritshmerite dhe paragjykimet qeqë publiku ka ndaj tyre.
Nga dimensioni hapesinor kemi udhetiminudhëtimin nga fshati nenë qytetin modern, njenjë qytet qeqë eshteështë i ndertuarndërtuar me punenpunën dhe vullnetin e forte te NJERIUT TE RI KOMUNIST, puna e te cilit ka si qellimqëllim idealin e shoqeriseshoqërisë socialiste nen udheheqjenudhëheqjen e PARTISE KOMUNISTE dhe E. HOXHES.
Filmi i kushton njenjë vemendjevëmendje te vecanteveçante edhe karaktereve, pra mund te cilesohetcilësohet edhe si "character-centered film", nenë te cilencilën vihet nenë pah karakteri i XHA SULOS si perfaqesuespërfaqësues i kesajkësaj gjenerate me te tera komplekset qeqë i karakterizojnekarakterizojnë. Simboli i gjenerates perfaqesohetpërfaqesohet me Babain, i ardhur nga njenjë kohe dhe vend tjetertjetër, i cili takon Djalin e tij qeqë banon nenë njenjë kohe dhe vend tjetertjetër. NdersaNdërsa ai i veteraneve, ose i baballareve te kombit, mundimi i te cilevecilëve nuk eshteështë perpër tu hedhur poshteposhtë, simbolizohet me Nofken e Protagonistit: KAPEDANI. Meriten e luftesluftës ja njohin, por rroli i tij ka perfunduarpërfunduar dhe tani MITET, TREGIMI I MADH kalon nga LUFTA --- tek --- NDERTIMI i vendit. Pra kemi njenjë ndryshim nenë KONTEXTIN e NARRATIONIT TE MITEVE, nga ajo luftarake nenë ateatë te ndertimitndërtimit te vendit. Pamvaresisht pse simbolet gjuhesore me te cilat ketokëto MITE (MYTHS) shprehen nuk ndryshohen (ju kujtojmekujtojmë parrullat: LUFTE KUNDER KARKALECAVE, LUFTE KUNDER DEMBELIZMIT dhe AUTOKRITIKAT).
Nderkoh qeqë pervecpërveç se mesazhit pro-progresist qeqë filmi perconpërcon, filmi ka si qellimqëllim ti dergojdërgoj edhe gjenerates se vjetervjetër te veteraneve njenjë mesazh qetesues perpër problemet qeqë ata hasin me ardhjen e modernizmit. (E futur nenë kontekstin e rrjedhjes se ngjarjeve te asaj kohe, nuk eshteështë cudiçudi qeqë regjizori ka paraprire stuhine e madhe qeqë ndodhi mbas viteve '70 dhe kthimin e ShqiperiseShqipërisë nga MODERNISMI SOCIALIST nenë TRADITIONALISM, si perpër ti rehatuar dhe qetesuar njerzitnjërzit, se vlerat kombetarekombëtare ishin vetemvetëm ato pastoriale dhe Nacionalizmi platonik i N. Frasherit ose pseudo-Dantesk i I. Kadarese ishin shpetimi i Kombit. NeNë Traditionalism kemi njenjë sistem administrativ te mbeshteturmbështetur nenë favore personale dhe klane, nderkoh qeqë ideologjia mbizoteruese eshteështë dashuria perpër kombin dhe romantizimi i historisehistorisë. Kjo solli qeqë edhe projekti socialist perpër emancipimin e gruas shqiptare te nderpritet dhe rroli i saj nenë shoqerishoqëri ti pershtatejpërshtatej konstrukteve kulturore fshatare. Gruaja perfundoipërfundoi jo te emancipohej, por te shfrytezohejshfrytëzohej dy-fish nga sistemi (8-ore nenë dite nenë 7 dite punepunë nenë fabrike) dhe nga familja patriarchale.)
Regjizori ka bere njenjë perdorimpërdorim shume te spikatur te njenjë mjeti psiko-analitik: ËNDËRËN. Ku fjala Ëndër ka te beje edhe me LIBIDON dhe deshiratdëshirat nenë psiko-analitik (ma ka ënda!). Me ane te endres regjizori tregon psiqiken e Protagonistit, qeqë eshteështë edhe reprezentatuese perpër gjeneraten e tij.
Filmi ka njenjë fillimi shume origjinal: fillon me njenjë Makth. CfareÇfarë simbolizon konfliktet e brendshme shpirteroreshpirtërore. Konteksti i enderes eshteështë edhe elementi i Kapedanit (xha Sulos) pra jeta dhe deshiradëshira e tij, midis MITIVE dhe ASPIRATAVE, te kaluareskaluarës dhe te ardhmes. Kapedani e humb davane dhe komandenkomandën ndaj njenjë gruaje, qeqë duket sikur i ka te gjitha nen kontroll. Kjo perpër Kapedanin do te thotethotë cburreri, cfareçfarë nenë film shprehet me shkuljen e mustaqeve, te cilencilën ai e kryen vete. Kjo simbolizon friken e kastrimit (KASTRATIONSANGST) dhe vepren vete-kastrimit sipas Freud. NeNë kontekstin e konfliktit midis gjeneratave simbolizon friken ndaj feminizimit (cburrerimit) te shoqeriseshoqërisë shqiptare. Pra te ndryshimit te MITIT nga ai i LUFTES (MASHKULLORE) dhe te EPOKES SE GJUETARIT nenë ateatë te QYTETARIT, Njeriut URBAN. Pra filmi benbën fjale perpër pershtatjenpërshtatjen (ADAPTION) e ketijkëtij karakteri ndaj ndryshimeve nenë TREGIMIN E MADH por edhe nenë realitetin politik te ShqiperiseShqipërisë.
Filmi eshteështë njenjë kryeveper i kinematografise shqiptare, si nga ana politike, pasi ka arritur ta percojpërcoj mesazhin politike shume qarte, si edhe nga ajo artistike, pasi karakteret i ka shpalosur shume mire.
=== Aktorët dhe rolet ===
{{film-cung}}
[[CategoryKategoria:Filma]]
[[CategoryKategoria:Filma 1972]]
[[CategoryKategoria:Filma shqip]]
[[pl:Kapedani]]
| 