Ujëtokësorët: Dallime mes rishikimesh

[redaktim i pashqyrtuar][redaktim i pashqyrtuar]
Content deleted Content added
No edit summary
Rreshti 6:
 
== Etimologji ==
Ne etimologji amfibet e kane prejardhjen nga Antikiteti Grek. Termi "amphíbios" ka kuptimin te dyja llojet e jeteses, amphi do te thote "te dyja bashke" dhe bio do te thote jete. Termi ishte fillimisht i përdorur për të gjitha llojet e natyrave te kombinuara. Perfundimisht, perdorej per tiu referuar kafsheve qe jetonin edhe në ujë edhe ne toke.
Amfibet (klasa Amphibia), ku bëjnë pjese bretkosat, thithëlopat dhe salamandrat, janë kafshe me gjak të ftohtë dhe zhvillimi i tyre realizohet me anë të metamorfozës nga një formë larve që merr frymë në ujë, në një formë të rritur që merr fryme në tokë. Amfibet kanë katër gjymtyre. Në ndryshim nga vertebrore të tjerë të tokës, amfibet shtrojnë veze në dimër. Sipërfaqësisht ata janë të ngjashëm me zvarraniket.
Amfibet janë tregues ekologjike, dhe ne dekadat e fundit ka pasur një rënie dramatike në popullatën e amfibeve rreth globit. Shume specie ne kohet e sotme janë te kercenuara për zhdukje ose te zhdukura.
Amfibet evoluon në Periudhën Devoniane dhe ishin grabitqare, por shumë raca ishin zhdukur që më parë. Meposaret, një grup amfibesh, mbeten grabitqare te rëndësishëm te periudhës Traskiane, por pasi bota filloi te jete me e thate gjate Ndricave te Hershme, ata ngordhen.
[redakto]Etimologji
 
Ne etimologji amfibet e kane prejardhjen nga Antikiteti Grek. Termi "amphíbios" ka kuptimin te dyja llojet e jeteses, amphi do te thote "te dyja bashke" dhe bio do te thote jete. Termi ishte fillimisht i përdorur për të gjitha llojet e natyrave te kombinuara. Perfundimisht, perdorej per tiu referuar kafsheve qe jetonin edhe në ujë edhe ne toke.
[redakto]Historia e Zhvillimit
 
Grupi i pare madhor i amfibeve u zhvillua ne Periudhen Devoniane nga peshq te thjeshte ne peshq te perzier dhe me mushkeri, të cilët i ndihmonin kembet per tu zvarritur pergjate fundit te detit. Keta amfibe kishin nje gjatesi nga 1 deri ne 5 metra. Megjitheate amfibet kurre nuk e zhvilluan aftesine per te jetuar gjithe jeten e tyre ne toke. Ata duhet te ktheheshin ne uje per te shtruar vezet e tyre me guaske. Ne Periudhen Karbonifere, amfibet levizen ne zinxhirin ushqimor dhe filluan te zaptonin posicionin ekologjik aktualisht te zene nga krokodilet. Keta amfibe dalloheshin për të ngrëne insekte te medha ne toke dhe shume lloje peshqish ne uje. Gjate Periudhes Traskiane toka me e mire e pershtatshme per krokodilet filloi te plotesohej me amfibet.
 
== Historia e Zhvillimit ==