Bioteknologjia: Dallime mes rishikimesh

[Redaktim i kontrolluar][Redaktim i kontrolluar]
Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Rreshti 1:
[[Skeda:Insulincrystals.jpg|thumb|Kristali i insulines|right|250px]]
'''Bioteknologjia''' ështështë fushë e [[Biologjia e aplikuar|biologjisë së aplikuar]] që përfshin përdorimin e organizmave të gjallë dhe bioproceseve në [[InxhinjeriaInxhinieria|inxhinjeriinxhinieri]], [[Teknologjia|teknologji]], [[Mjekësia|mjekësi]] dhe fusha të tjera që kërkojnë bioprodukte.
 
Termi përfshin inxhinjerineinxhinierinë gjenetike sikurse edhe teknologjiteteknologjitë e kulturave te indeve e qelizave. Koncepti përmbledh një rang te gjere procedurash (dhe histori) për modifikimin e organizmave te gjalle sipas qëllimeve njerëzore- duke filliar që nga zbutja e kafshëve, kultivimi i bimëve, dhe "përmirësimet" e tyre nëpërmjet programeve te shartimit që përdorin zgjedhjen artificiale dhe hihibridiziminhibridizimin. Konventa Nacionale e Diversitetit Biologjik e përkufizon bioteknologjinebioteknologjinë si :
'''Çdo aplikim teknologjik që përdor sisteme biologjike, organizma te gjalla, ose derivate te tyre, për te bere ose modifikuar produkte ose procese për përdorim specifik.'''
 
Bioteknologjia përzgjedh në shkencat e pastra biologjike (gjenetike, mikrobiologji, kultura e qelizave te kafshëve, biologjia molekulare, biokimia, embriologjiaembrionologjia, biologjia qelizore) dhe në shume instanca vaet gjithashtu nga njohjet dhe metodat e sferave jashtë biologjisebiologjisë (inxhinjeriinxhinieri kimkekimik, inxhinjeriinxhinieri bioprocesesh, technologjiateknologjia informacionit, biorobotika). Ndërsa, shkencat moderne te biologjisebiologjisë (duke përfshire edhe koncepte te tilla si ekologjia molekulare) varen ploterishtplotërisht nga metodat e zhvilluara nëpërmjet BioteknologjiseBioteknologjisë dhe asaj çka zakonisht mendohet si industria e shkencës se jetës.
 
Variete të aplikimeve të trajtimit të mbeturinave të ujit dhe mbeturinave, si një diagnoze, apo arritjet e terapisë gjenit premtues.
Rreshti 16:
 
== Historia ==
Bioteknologjia nuk limitohet në aplikime mjekësore/shendetishëndeti (ndryshe nga inxhinjeriainxhinieria Biomjekësorebiomjekësore, te cilat përfshijnë shume bioteknbioteknologji). Megjithëse nuk mendohet shpesh si bioteknologji, agrikultura qartesishtqartësisht nxenxë në përkufizimin e "përdorimi i sistemit bioteknologjik për te bere produkte" te tilla që kultivimi i bimëve mund te shihet si ndërmarrja me e herët e bioteknologjisebioteknologjisë. Agrikultura është teorizuar te jete bere mënyra me dominante e prodhimit te ushqimit që nga revolucioni Neolitik. Proceset dhe metodat e agrikulturës janë përmirësuar nga shkenca te tjera biologjike dhe mekanike që nga fillimi i tyre. Gjate bioteknologjisebioteknologjisë se herët, fermeretfermerët ishin te afte te zgjidhnin produktet me te përshtatshme dhe me rendiment me te mire për te prodhuar ushqim te mjaftueshëm për te mbështetur rritjen e popullsisë. Përdorime te tjera te saj u kërkuan ndërsa te mbjellat dhe fushat u rriten dhe u be e vështire te mbahen. Organizma specifike dhe organizma nga produkte u përdorën për te fertilizuar, ridepozituar azotin, dhe kontrolluar pesticidet. Nëpërmjet përdorimit te agrikulturës, fermeretfermerët në mënyre te pa paralajmerueshmeparalajmërueshme kane alternuar gjenet e te mbjellave te tyre duke i prezantuar ato me ambiente te reja dhe duke i rritur bime tjera te formës se pare te bioteknologjisebioteknologjisë. Kultura te tilla si ato në MesopotamaMesopotami, EgjyptEgjipt, dhe Indi zhvilluan proceset e prodhimit te birresbirrës. Ende prodhohet nga e njëjta metode bazike e përdorimit te kokrrave te maltit (që përmbajnë enzima) për ta konvertuar nga fara në sheqer dhe duke i shtuar produkte shtese për te dhëne birrenbirrën. Në ketë proces karbohidratet në fara u shpërbeneshpërbenëalkolealkoole te tilla si etanoli. Indianet e lashte gjithashtu përdorën lëngjet e bimës Ancient Indians Ephedra vulgaris dhe e quanin Soma. KUltura Kultura te tjera te mëvonshme prodhuan procesin e fermentimit te acidit laktik i cili lejonte fermentimin dhe ruajtjen e formave te tjera te ushqimit. Fermentimi gjithashtu u përdor në ketë përiodeperiode për te prodhuar bukën e mbrujtur. Megjithatë procesi i fermentimit laktik nuk u kuptua plotësisht deri në punën e Pasterit në 1857, është ende përdorimi i pare i bioteknologjisebioteknologjisë për te konvertuar një burim ushqimor në një tjetër.
 
{{Teknologjia}}