[redaktim i pashqyrtuar][redaktim i pashqyrtuar]
Content deleted Content added
v r2.7.2+) (roboti shtoj: uz:Kompas
v r2.7.3) (roboti ndryshoj: zh-yue:羅經; Ndryshime kozmetike
Rreshti 1:
'''Kompasi''' ose '''Busulla''' është paisje që shërben për orientim në hapësirë. E ndërtuar nga magneti dhe gjilpëra e cila përdoret si tregues për orientim në hapësirën e rruzullit tokësor.
 
Ekzistojnë shumë llojesh kompasash (busulla) të prodhuara në vendet e ndryshme. Disa nga to janë të thjeshta të dedikuara për qëllime shkollore, kurse disa tipe janë duke u përsosur dhe zgjeruar me elemente të reja. Kur marrim parasysh lehtësitë që na krijon kompasi s’ka dyshim se është mjet i pa zëvendësueshme për orientimin e hartës dhe në teren.
 
Kompasi, zakonisht është një kuti (7 për 7 cm), kapaku i të cilit kur hapet rin në pozitë 90 shkallë dhe nga ana e mbrendshme është pasqyrë. Në qendër të fytyrës është boshti mbi të cilën është mbështetë gjilpëra e lirë magnetike. Për rreth saj janë shënuar me germa anët e horizontit : E (East - Lindja) W (West – Perëndimi), N (North - Veriu) dhe S (south - Jugu). Jo larg pikës N lokalizohet një pikë që tregon mesataren e këndit të deklinacionit. Përreth këtyre shënimeve ekziston shkallëzimi seksagezimal (360 shkallë) dhe ndarja në promil (në një mijë pjesë). Materiali i përdorur për punimin e kompasit duhet të ketë cilësi jomagnetike, kurse shenjat kryesoe fluoreshente.
 
[[Skeda:Liquid filled compass.jpg|thumb|right|300px|Kompasi (Busulla)]]
 
== Përdorimi i kompasit ==
Kompasi është instrument në radhë të parë që shfrytëzohet për caktimin e anëve të horizontit. Supozohet që është zbuluar dhe përdorur njëkohësisht nga marinarët kinez dhe evropian dikur në shekullin XII.
 
{{gjeo-cung}}
Rreshti 102:
[[yi:קאמפאס]]
[[zh:指南针]]
[[zh-yue:指南針羅經]]