Virusi: Dallime mes rishikimesh
| [redaktim i pashqyrtuar] | [redaktim i pashqyrtuar] |
Content deleted Content added
No edit summary |
|||
Rreshti 1:
'''Viruset''' janë parazitë brendaqelizorë të detyruar të cilët nuk kanë informacion gjenetik që të mund të kontrollojë (kodifikojë për) aparatin e nevojshëm për gjenerimin e energjisë metabolike (ATPaza) ose për sintezën e proteinave dhe janë absolutisht të varur nga qeliza pritëse për kryerjen e këtyre funksioneve.▼
▲'''Viruset''' nuk kanë informacion gjenetik që të mund të kontrollojë (kodifikojë për) aparatin e nevojshëm për gjenerimin e energjisë metabolike (ATPaza) ose për sintezën e proteinave dhe janë absolutisht të varur nga qeliza pritëse për kryerjen e këtyre funksioneve.
Bëhet fjalë për thërrmija të prodhuara nga asemblazhi (montimi) i komponentëve të paraformuar: nuk rriten dhe nuk ndahen (organizma të tjerë rrisin trupin e vet apo komponentët e vet dhe pastaj replikohen me anë të ndarjes).
Viruset mund të infektojnë kafshë, bimë dhe baktere. Viruset që infektojnë baktere quhen bakteriofagë (baktere ngrënës), edhe pse në realitet nuk bëjnë gjë tjetër veçse shkatërrojnë qelizat bakterore që infektojnë.
=== Përmasat relative të viruseve ===
* Përmasat luhaten nga 20-30 nm deri në 300nm. 1 nm është baraz me 10-6 mm; pra një e milionta e mm.
* Me mikroskopin elektronik vëzhgohen thërrmijat virale, ndërsa me mikroskopin optik vëzhfohen qelizat e infektuara.
=== Struktura dhe klasifikimi i viruseve ===▼
▲Struktura dhe klasifikimi i viruseve
Viruset janë organizma sub-qelizorë (nënqelizorë) që janë të përbërë nga: [[acidi nukleik]] dhe një veshje proteinike (kapsidi).
Disa viruse kanë një veshje të jashtme, që qëndron mbi kapsid, që quhet envelope, peplos, mantel apo perikapsid.
Thërrmijat virale apo virionet paraqesin në sipërfaqen e tyre antireceptorë që njohin dhe lidhen me receptorët e pranishëm në qelizat shënjë.
*Fortësisht i paketuar në kapsid
*ARN ose ADN
Line 37 ⟶ 30:
*Ka nevojë për një primer për të filluar replikimin (dyfishimin): t-ARN si primer
▲==== Proteinat virale ====
*Proteina funksionale që mundlësojnë replikimin e acidit nukleik viral (ADN apo ARN-polimeraza)
*Proteina strukturale të brendatrupëzuara në thërrmijat e reja virale si përbërës të kapsidit apo si struktura të veçanta të pranishme në perikapsid (për shembull hemoaglutinina)
Line 47 ⟶ 39:
*Funksioni: mbrojtje, njohja e receptorëve, guidë për gjenomin drejt bërthamës.
*Struktura: formim strukturash të rregullta duke filluar nga nënnjësi të çrregullta (pa simetri)
| |||