Françesko Krispi: Dallime mes rishikimesh

[[FiguraSkeda:Crispi.jpg|thumb|Francesco Krispi ish-kryeministër i Italisë]]

Crispi lindi nga një familje me origjin (i ati) [[Arbëreshë]] e [[Sicilia|Sicilisë]]<!--Siçili është arbëreshit ! --> dhe u pagëzua në Kishën Katolike sipas dëshirës së prindërve të tij. Fëmijërinë e kaloi në të parat kohë tek qytetin e t'atin, i cili ësh një vendbanim i vogël i krijuar nga shqiptarë të ikur prej pushtimit otoman në [[Shekulli XV|shekullin XV]].

Ai pati një rol shumë aktiv në kryengritjen për pavarësi të sicilianëve kundër mbretit Ferdinand II në [[Palermo]] gjatë vitit [[1848]]. Kjo kryengritje dështoi në maj të vitit [[1849]] dhe ndryshe nga pjesëtarët e tjerë, Crispi nuk u përfshi në faljen e përgjithshme që ju bë kryengritësve, gjë që e detyroi të largohej për në [[Piemonti|Piemonte]]. Në [[Milano]], ai u përfshi në "konspiracionin e Mazzinit" gjatë vitit [[1853]], dhe për këtë arsye u përzu nga Piemonte. Pas largimit nga Piemonte ai u vendos në Maltë e më pas në Paris. I përzënë edhe nga Franca vendoset në Londër duke u bashkuar për herë të parë me Giuseppe Mazzinin.

Krispi në vitin [[1860]], bashkë me Bertanin, Bixion, Medicin dhe Giuseppe Garibaldin udhëhoqi "ekspeditën e të njëmijëve" që arriti ne Sicili në datën [[11 Maj]] [[1860]]. Më [[13 Maj]] [[1860]] Crispi mori pjesë në shpalljen e Mbretërisë së Italisë. Pas rënies së Palermos, Crispi u emërua Ministër i punëve te brendshme dhe të financave i qeverisë provizore siciliane por iu desh të jepte dorëheqjen pas kundërshtimeve të ideve të Cavourit rreth aneksimit të Sicilisë nga Italia .

Në [[1861]] kandidoi për ekstremin e majtë në Palermo, por humbet. Megjithatë ai arrin të fitojë një vend në kuvend si përfaqësues i komunës Castelvetrano. Në këto votime u mbështet nga një mik i ngushtë sicilian, republikani Vincenzo Favara.

Crispi fitoi emërimin si anëtari më agresiv dhe më i apasionuar i partisë republikane. Por, në [[1864]] ai deklaroi se ishte monarkist me citatin e njohur "Monarkia na bashkoi, Republika na ndau", të cilin e gjejmë edhe në korrespondencën që kishte me Mazzinin.

Në [[1866]] refuzon të bëhet pjesë e qeverisë Ricasoli. Pas shpalljes së luftës franko-prusiane në [[1870]] u vu kundër aleancës së mundshme në mes të [[Itali]]së dhe [[Francë]]s.

Pas ardhjes të së majtës në pushtet në nëntor [[1876]], emërohet President i Dhomës. Në [[1887]], rikthehet si ministër i brendshëm në qeverinë e Agostino Depretisit dhe mbrenda vitit e zëvendëson si kryeministër, pas vdekjes se Depretisit. Në [[1889]], miraton kodin penal të ri të Giussepe Zanardellit që solli shumë ndryshime të rëndësishme, si lirinë e shoqatave dhe të grevës për herë të parë në Evropë si dhe heqjen e dënimit me vdekje. Në lëmin ekonomik adoptoi një politikë proteksioniste duke vendosur taksa mbi prodhimet komerciale në doganë. Përparime u bënë edhe në industri, sidomos në atë të rëndën si metalurgjia e cila nuk ekzistonte aspak në Itali.

U largua nga skena politike pas dështimit në Adua në [[1896]]. Dalja e fundit publike është në Romë katër vjet më vonë, gjatë funeralit të mbretit Umberto I. Vdes në [[Napoli]] më [[12 gusht]] [[1901]] gati tetëdhjetë vjeçar.

[[KategoriKategoria:Arbëresh]]

[[KategoriKategoria:Politikanë italianë]]

[[KategoriKategoria:Ministra në Itali]]

[[KategoriKategoria:Revolucionarë]]

[[KategoriKategoria:Kolonialistë]]

[[KategoriKategoria:Lindje 1819]]

[[KategoriKategoria:Vdekje 1901]]