Lazër Shantoja: Dallime mes rishikimesh
| [Redaktim i kontrolluar] | [Redaktim i kontrolluar] |
Content deleted Content added
Hatake (diskuto | kontribute) No edit summary |
Hatake (diskuto | kontribute) No edit summary |
||
Rreshti 14:
}}
'''Lazër Shantoja''' lindi në [[Shkodra|Shkodër]] më [[2 shtator]] [[1892]] (ose me [[7 korrik]] [[1891]]<ref name=PP> Pjetër Pepa: Lazër Shantoja (1891-1945) Publikue ne albanovaonline.com me 5.3.2008
</ref>), në një familje tradicionalisht të shquar për patriotizëm, intelektualizëm dhe kontribut në fushën e [[Albanologjia|albanologjisë]]<ref name=DNU> Dr. Dom Nikë Ukgjini: Dom Lazër Shantoja (1892-1945) - Shkrimtar origjinal në poezi dhe në prozë </ref>. Nacionalist e demokrat, orator, poet lirik, eseist, përkthyes, i mbiquajtur “''famullitari i pianofortit''”, Shantoja do kujtohet sidomos si përkthyesi i veprave të mëdha të [[Johann Wolfgang Goethe|Gëtes]], [[Friedrich Schiller|Shilerit]] dhe [[Heinrich Heine|Hajnes]]. Shkrimet e Shantojës mbetën të shpërndara ndër gazeta e revista, por u përmblodhen e u botuan në [[2005]] nën kujdesin e botimeve françeskane në "Vepra, Lazër Shantoja". == Jeta ==
Line 30 ⟶ 31:
==Arrestimi dhe vdekja==
Në fundin e vitit 1944 dom Lazri iku ndër malet e [[Sheldi|Sheldisë]], ku bujti në qelën e Dom [[Nikollë Gazulli]] një natë. Në Dedaj ka ndenjur 22 ditë tek i quajturi Mark Tom Prela, e më tej në shtëpinë e Kolë Nuri Sheldisë për 26-27 ditë. I fundit kishte qenë shërbyes në shtëpinë e Shantojës. Do dënohej për "krimin e mikpritjes" 6 ditë para mikut që i kishte mësye konakun.
Në momentin kur erdhen komunistët në pushtet,
:"''As ma pak e as ma shumë, se ajo që kam dijtë me kohë, se, komunistët janë veç trathtarë!''"
Line 47 ⟶ 48:
Me datën 9 shkurt 1945, u mblodh komisioni për zbulimin e kriminelëve të Luftës për Tiranën... Shoku Jusuf Alibali, vjeç 24, nga Shkodra, deklaron si mbas akt-akuzës së sipërme. Poshtë shënohet: Deklaruesi (Jusuf Alibali) d.v. Komisioni hetimor: J.Alibali d.v.
:"''Vendimi u ekzekutue në Tiranë, me datën 5 mars 1945''."<ref name=PP/><ref>Radovani-De Angelis F. "Një monument nën dhé", e botuar nga Misioni Katolik në Kroaci, Janar 2004.</ref>
Urrejtja e pushtetit komunist ndaj këtij intelektuali që kishte përkthyer Goethe-n dhe Schiller-in e kishte shkruar në revistat më të rëndësishme kulturore të Shqipërisë (Përparimi, Agimi, [[Hylli i Dritës]], Illyria etj), ishte aq e madhe, sa torturuesit i kishin këputur katër ekstremitetet e trupit. Kështu Dom Lazri ishte i dëtyruar të tërhiqej zvarrë nëpër qeli me gjunjë e bërryla. Fati i Shantojës i kishte rrënjët e veta në qëndrimin antipërëndimor dhe antikristian të komunistëve dhe në qëndrimin propërendimor të Shantojes, si dhe në besimin e tij te ringjallja e kulturës autoktone të krishterë shqiptare të periudhes para turqve, bindje të cilen ai e shfaqi në veprat dhe poezitë e tij. Kur nëna e Shantojës shkoi të vizitojë djalin e saj në qeli dhe e pa të vuajë me këmbë e krahë të prerë, iu lut me ngulm rojeve të burgut që t'i tregonin mëshirën e fundit djalit të saj dhe ta vrisnin. Ekzekutimi ndodhi me 19 shkurt [[1945]] në [[Tiranë]] nga një ushtar. Ish drejtori i Shoqërisë Letrare "Dante Alighieri" në Tiranë, si dhe ish anëtari i Institutit Mbretëror për Studime Shqiptare, Dom Lazër Shantoja, u gropos në një varr pa emër afër Tiranës.<ref>[http://kosova.albemigrant.com/?p=11201 Elsa Demo]</ref> Partizanët, pasi e ekzekutuan, thirrën për kryerjen e sharteve të vdekjes Atë [[Viktor Volaj]]n, i cili ishte edhe njeriu i fundit që pa kufomën e martirit. Më 28 qershor 1949 vdiq e ëma e Dom Lazrit, Luçije Shantoja.<ref name="ss" />
| |||