[Redaktim i kontrolluar][Redaktim i kontrolluar]
Content deleted Content added
v Roboti: Duke korrigjuar ridrejtimet
Hatake (diskuto | kontribute)
No edit summary
Rreshti 1:
[[Skeda:U2 alikelcyra.jpg|parapamje|Ali Këlcyra]]
 
'''Ali Këlcyra''' u lind në ([[Këlcyra|Këlcyrë1891]]-[[1963]]), firmëtar i [[28Deklarata Maje Pavarësisë së Shqipërisë|28deklaratës majsë pavarsisë]], udhëheqës çetash kundër andarteve greke, prijës gjatë [[1891Lufta e Vlorës|Luftës së Vlorës]], deputet<ref>[http://www.parlamenti.altirana.com/graphics/foto/Ligjv%EBn%EBsit%20Shqiptar%EB.pdf Ligjvënësit shqiptarë 1920-2005] - <tt>Republika e Shqipërisë KUVENDI</tt> . Tiranë 2005</ref>. Firmëtardhe igazetar [[Deklarata e Pavarësisë së Shqipërisë|deklaratës së pavarsisë]]shqiptar.
 
== Jeta ==
Lindi në [[Këlcyra|Këlcyrë]] më [[28 Maj|28 maj]] [[1891]], i biri i Mahmut bej Këlcyrës nga oxhaku i rreptë i bejlerëve të Këlcyrës. Mësimet e para i merr në vendlindje. Ndjek liceun “Gallata Saraj” në Stamboll. Studion në Mulqije"Mülkiye-i-Sehahané", shkollë e lartë e shkencave politiko-administrative e ekonomike.
 
Me shpërthimin e [[Luftës I Ballkanike]] kthehet në Këlcyrë, dhe shpallja e pavarësisë e gjen në atdhe. Gjatë ripushtimit të Jugut nga ushtritë greke largohet me muhaxhirët e tjerë në [[Vlora|Vlorë]]. Në emër të tyre përshëndet [[Princ Vidi]]n e [[Princesha Sofi|princeshën Sofi]] që erdhën të vizitonin të ikurit nga zonat e pushtuara. Lë atdheun dhe vendoset në [[San Demetrio Korone]], tek [[arbëreshët]] e [[Italia|Italisë]].
 
Në 1915 vazhdon studimet në Fakultetin e Drejtësisë në [[Roma|Romë]] kohë kur përqafon idetë e [[socialdemokracia|socialdemokracisë]], miqësohet me [[Avni Rustemi|Avni Rrustemin]] dhe shokun e betejave [[Stavro Vinjau]]. Kthehet në atdhe një vit më pas dhe bashkë me [[Themistokli Germenji|Themistokli Gërmenjin]] e të tjerë, ndërmerr nismën e krijimit të çetave kombëtare shqiptare.
 
Në 1918 kthehet sërish, shkon në Vlorë ku në një mbledhje të fshehtë themelohet organizata që u quajt [[“Mbrojtja Kombëtare”]]. Komanda italiane e dëbon nga territoret nën administrimin e saj. Komitetet e MK-së kishin tashmë për qëllim organizimin e luftës së armatosur kundër italianëve që ndodheshin këtu për “mbrojtjen” nga ushtritë greke që ishin vendosur rreth kufirit. Merr pjesë në [[Kongresi i Lushnjes|Kongresin e Lushnjes]], zgjidhet në [[Kuvendin Kombëtar]] si deputet i prefekturës së [[Gjirokastra|Gjirokastrës]] dhe qysh në seancën e parë propozon që në apelin e deputetëve të hiqet titulli [[“bej”]]. [[Lëvizja e Qershorit]] shënon mërgimin e tij të parë larg atdheut për 15 vjet. Më 1920 mori pjesë në luftën e Vlorës, e cila u zhvillua kundër pushtimit italian të Shqipërisë<ref name="ak">[http://www.zeriyt.com/publikohet-deklarata-e-plote-e-pavaresise-t40274.0.html Deklarata e pavarësisë]</ref>. Gjatë viteve 1921-1924 zhvilloi një veprimtari aktive në jetën politike të vendit. Nga pikëpamja politike u rreshtua në krahun demokrat. Ndërsa udhëheqësi kryesor i krahut demokrat, [[Fan Noli]], kishte pozicionin e qendrës së majtë, Ali Këlcyra shpalosi programin e qendrës së djathtë. Marrëdhëniet mes tij dhe Nolit fi lluan të ftoheshin, për arsye se Noli miratoi për qeverinë që formoi një program krejtësisht të qendrës së majtë. Ky program u bë shkak që Aliu të mos merrte pjesë në qeverinë e Qershorit. Shkëputja e tij me Nolin u legalizua me formimin e dy partive paralele -njëra me emrin “Çlirimi Nacional” me kryetar Fan Nolin, me program të qendrës se majtë - tjetra “Bashkimi Kombëtar”, me kryetar [[Sotir PeçinPeçi]]n, në të cilën u angazhua Ali Këlcyra, me program të qendrës së djathtë.<ref name="ak" />
 
Në 1925 themelohet në [[Bari (Itali)|Bari]] organizata Bashkimi kombëtar, ku zgjidhet në komitetin drejtues dhe sekretar i saj. Një vit më vonë, gjyqi i hetimeve politike në [[Tirana|Tiranë]] lëshon një “Letër përdhuni” kundër tij për t’u hetuar nën akuzën e “propagandës kundër shtetit, regjimit e kryetarit të Republikës”. Në Fletoren zyrtare botohet vendimi i dënimit me vdekje dhe i konfiskimit të pasurisë. Ali Këlcyra qëndroi në radhët e “Bashkimit Kombëtar” deri më 1938, madje u bë motori i tij kryesor. Po atë vit “Bashkimi Kombëtar” u shpërbë.
Gjatë qëndrimit në [[Parisi|Paris]], Ali Këlcyra bën raporte për gjendjen në Shqipëri dhe për politikën profashiste të [[Mbreti Zogu I|Mbretit Zog]], duke shkruar në të përditshmet [[“Le Quotidien”]], [[“Le Matin”]] etj.
Kur Partia Komuniste Shqiptare, e themeluar në nëntor 1941, filloi të përhapte, shqetësimet e nacionalistëve të djathtë demokratë, ku bënte pjesë edhe Ali Këlcyra, u rritën.
Në 1939 bashkë me [[Mehdi Bej Frashëri|Mehdi Frashërin]] është në krye të Frontit të Rezistencës që kthehet në Nacionalizma shqiptare. [[Balli Kombëtar]]”. Ata, fill pas Konferencës së Pezës, themeluan organizatën “Balli Kombëtar”, shtyllën kurrizore të së cilës e përbënin krerët e dikurshëm të “Bashkimit Kombëtar”.
Line 21 ⟶ 22:
''“Nga formimi akademik Ali Këlcyra ishte jurist, një jurist me prirje politike, pikëpamjet e të cilit kanë për bazament veprën e Didëroit ''“E drejta natyrore”'', traktatin historiko-politik të Monteskjesë ''“Fryma e ligjeve”'' dhe posaçërisht traktatin politik ''“Mbi kontratën shoqërore”'' të Rusosë”''. Një figurë që kishte një vizion dialektik për vendosjen e demokracisë e shtetit të së drejtës, në përputhje me alternativat që shtronte praktika politike e statuore e vendit të tij”'', shkruan Tanush Frashëri. Autori pohon se e njohu Ali Këlcyrën e vërtetë dhe u magnetizua prej kësaj figure sidomos kur pa tek ai ''“gatishmërinë, vullnetin dhe durimin për të debatuar me kundërshtarët e vet politikë, në momentet e luftës vëllavrasëse, lidhur me nevojat e vendit e popullit në çastet tragjike që kalonte ai (1943); paanësia në gjykimin e qëndrimin që mban për ngjarjet që shkruan në pjesën më të madhe të të cilave ai ka qenë pjesëmarrës aktiv”''.
 
== Burimi i të dhënaveBurime ==
<references/>
 
[[Kategoria:Biografi shqiptarësh]]
[[Kategoria:Lindje 1891]]
[[Kategoria:Vdekje 1963]]
[[Kategoria:Politikanë shqiptarë]]
[[Kategoria:Publicistë shqiptarë]]
[[Kategoria:Balli Kombëtar]]
 
[[en:Ali Këlcyra]]