Kristofor Kolombi: Dallime mes rishikimesh

'''Kristofor Kolombi''' (it. Cristoforo Colombo, sp. Cristóbal Colón, angl. Christopher Columbus) ; (1451. - 20. мај 1506.) ishte hulumtues dhe tregtar i cili i pari kaloi [[Oqeani Atlantik|Oqeanin Atlantik]] dhe zbuloi [[Amerika|Amerikën]] në vitin [[1492]] nën flamurin e [[Kastilës]], [[Spanjë]]. Ai mendonte se [[Toka]] është relativisht e vogël dhe se mundet me anije të arrihet deri në [[Lindja e Largët|Lindje të Largët]] duke lundruar në drejtim të perëndimit. Vlersimi i tij i gabuar rreth madhësisë së [[Tokës]], shkaktoi edhe në llogaritjen e rezervave ushqimore dhe të pijeve për një rrugë kaq të gjatë, vlerësim i cili ka mundur të shkaktojë edhe dështimin e ekspeditës së tij, por për fat të mirë, në rrugë e “pengoi” e papritura për atë kohë, kontinenti i panjohur, [[Amerika]]. Prapë se prapë Kolombi vdiq duke menduar se ka zbuluar rrugën për në [[Indi]] dhe jo kontinentin e ri, Amerikën, kur më vonë e vërtetoi [[Ameriko Vespuçi]], sipas të cilit edhe e mori emrin ky kontinent.

 

 

=== Udhëtimi i parë ===

Në udhëtimin e tij të parë Kolombi është nisur më [[3 gusht]] të vitit [[1492]] nga porti [[Pallos]] me tri anije, [[Pinta]], [[Ninja]] dhe [[Santa Maria]] dhe me një ekuipazh të përbërë nga 20 njerëz. Në ujdhesat [[Ishujt Kanare|Kanare]] ka arritur më [[9 gusht]] të po të njejtit vit ku ka qëndruar deri më [[6 shtator]]. Tokën e re për herë të parë e ka vërejtur më [[12 tetor]] dhe tokën e zbuluar e quajti [[San Salvador]]. Më [[23 tetor]] zhduket anija [[Pintu]] dhe ai mendon se kapiteni i saj [[Pinizoni]] ka dezertuar. [[Kubën]] e zbuloi me [[28 tetor]] dhe e emëroi [[Huana]] për nder së të bijës së mbretit spanjoll. Më vonë zbuloi [[Haitin]] të cilin e emëroi [[Hispaniola]] (“[[nëna Spanjë]]”). Anija [[Santa Maria]] u fundos më [[25 shtator]] të vitit [[1492]] dhe nuk mundi ta vazhdojë lundrimin. Kolombi, 39 anëtarë të ekuipazhit i braktisi duke iu premtuar se do të kthehej me anijen Ninja për t'i marrë. Ata nuk i pa më kurrë. Në fillim të janarit e gjen anijen Pintu dhe së bashku kthehen për Evropë. Në portin Pallos, nga edhe ishte nisur, arriti më [[15 mars]] të vitit [[1493]].

 

=== Udhëtimi i dytë ===

Me të arritur në [[Spanjë]] përgatiti një ekspeditë shumë ambicioze e cila përbëhej nga 17 anije, 1500 detarë, 700 kolonizatorë, 12 misionarë, dhe disa kafshë shtëpiake. Qëllimi i tij ishte ta kolonizojë [[Hispanjollën]] dhe ti gjejë 39 anëtarët e ekuipazhit të Sanata Marisë të cilët kishte qenë i detyruar t’i braktiste gjatë udhëtimit të parë. Në këtë udhëtim u nis nga [[Kadizi]] më [[25 shtator]] të vitit [[1493]]. Ujdhesën e parë që e zbuloi pas 21 ditëve që i brakrisi ujdhesat [[Ishujt Kanare|Kanare]], e emëroi [[Dezira]]. Më [[3 nëntor]] të vitit [[1493]] e zbuloi ujdhesën të cilën e emëroi [[Maria Galanta]], sipas emrit të admiralit të anijes së tij. Ujdhesën e tretë që e zbuloi e quajti [[Dominika]], ndërsa pas sajë e zbuloi [[Guadelupen]]. Mandej u nis në drejtim të veriut [[Hispaniola]]. Gjatë rrugës i zbuloi ujdhesat [[Monserat]], [[Sh. Martini]] dhe [[Sh. Bartolomeji]]. Kur arriti në Hispaniolë themeloi koloninë [[Izabela]]. Mandej vazhdoi në perëndim dhe në [[prill]] të vitit [[1494]] zbuloi [[Portorikon]], pastaj edhe [[Xhamajkën]]. Pas këtyre ngjarjeve arrin sezoni i uraganëve nga të cilët humb gjashtë anije. Nga të mbeturat e anijeve ndërtoi anijen e parë në [[Botën e Re]] dhe e emëroi me emrin [[India]]. Në Kadiz arriti me [[11 qershor]] të vitit [[1496]] me anijen Santa Karla.

 

 

 

qirja e trete

Gjat udhtimit kolumbo iu shkruan letër mbretërve spanjol të cilën letër ua dorzon me rastin e arritjes në Spanjë . në tetor të vitit 1501. Kolumbos i lejohet të organizoj nji udhtim të ri, por I ndalohet kthimi në Hispaniol, i merret titulli i vicmbretit, por e mbajti titullin e admiralit.

 

 

== Udhëtimi i katërt ==