Gajtani: Dallime mes rishikimesh

“Qyteza”, siç e quajnë vendasit këtë qendër të lashtë, është e vendosur në shpatet e dy kodrave të larta dhe të izoluara. Me gjithë pozicionin mbrojtës natyral, rreth shek. VII para e.s., vendi u rrethua me mure të mëdha, të cilat edhe sot, mbas afro 2600 vjetësh janë ruajtur, në disa pjesë. Janë të trashë deri 3,5 m, të ndërtuar me gurë të mëdhenj, me punim të pakët, që duken si shkëmbinj të mëdhenj, të vendosur një mbi një pa ndonjë lidhje llaçi apo balte. Është ruajtur edhe një portë e “qytezës” (foto 1), kurse një tjetër u zbulua nga gërmimet e vitit 1963. Mure me karakter të tillë gjenden edhe në disa qendra të tjera si Marshejmarshej (Shkodër), Dorëz (Tiranë) etj. dhe i quajnë zakonisht “ciklopike” meqë këto gurë (me gjatësi nganjëherë deri 5-6 m) krijojnë përshtypjen se duhet t'i kenë ngritur njerëz më të fortë se të sotmit — ciklopët, njerëzit mitologjikë me një sy. Kurse në të vërtetë nuk ishte forca e një personi “ciklop”, por fuqia e muskujve të gjithë fisit të bashkuar, që ngriti mure që edhe sot habisin syrin tonë.