Abdi bej Toptani: Dallime mes rishikimesh

[Redaktim i kontrolluar][Redaktim i kontrolluar]
Content deleted Content added
Hatake (diskuto | kontribute)
Faqe e re: {{Biografia-Box |Emri Mbiemri = Abdi Toptani<br />Nënshkrues i Deklaratës së Pavarësisë së Shqipërisë<br /><br />Ministër i Financave 1912-1914<br /><br />Ministër i ...
 
v Roboti: Duke korrigjuar ridrejtimet
Rreshti 12:
|Nacion = [[Shqiptar]]
|}}
'''Abdi bej Toptani''' ([[1864]]-[[1942]]), veprimtar i çështjes kombëtare, prijës çetash, [[Nënshkruesit e Deklaratës së Pavarësisë së Shqipërisë|firmëtar]] i [[Deklarata e Pavarësisë së Shqipërisë|Deklaratës së Pavarësisë së Shqipërisë]] dhe ministër Financash në qeverinë e parë, pjesëtar i Këshillit të Naltë dalur nga [[Kongresi i Lushnjes|Kongresi i Lushnjës]].
 
== Jeta ==
Rreshti 18:
Lindi në Tiranë në një [[Familja Toptani|familje]] çifligarësh e feudalësh me ndikim në krejt Shqipërinë e mesme. Kreu shkollën fillore në vendlindje, ndërsa të mesmen në Stamboll. Kthehet në atdhe më 1895.
 
Kushëri i parë me [[Esat Toptani|Esad pashë ToptaninToptani]]n, por i ndarë me të, për divergjenca politike. Kështuqë, dera e madhe e Toptanasve u nda pothuaj në dy pjesë: një me Esad Pashën e tjetra me Abdinë, [[Refik bej Toptani|Refikun]] e [[Murat Toptani|Muratin]].
 
Organizoi forcat kryengritëse kundër osmanëve në Shingjergj dhe Shupal në korrik 1912, me 6 bastisën depon e Shijakut ku pajisen me armë e municion e me 8 marrin në dorë Krujen. Me të marrun Shkupi nga krenët e revoltës së Kosovës me në krye [[Hasan Prishtina|Hasan Prishtinën]] e [[Bajram Curri]]n, shkon me një nga dera e Gjonmarkajve të Mirdites dhe [[Mustafa Kruja|Mustafa Krujën]] të koordinonin levizjet por pakti me kërkesat e H. Prishtinës tashmë ishte nënshkruar. Bashkëpunon me Imzot [[Nikollë Kaçorri]]n dhe Mustafa Krujën në qarqet patriotike në qarkun e Durrësit (''kjo prefekturë përfshinte pesë ndënprefektura: Durrsi vetë me pak katunde, Kavajen, Tiranen e Krún'')<ref>«Shqiptari» i 1912-s e shqiptarizma në qarkun e Durrsit, Mustafa Kruja; marrë nga «Shêjzat» 1973</ref>. Në nëntor 1912 priti në Durrës [[Ismail Qemali]] dhe e shoqëroi atë deri në Vlorë, ku mori pjesë në ngritjen e flamurit firmoi aktin e pavarësisë me siglën “''Abdi''”. U zgjodh ministër i Financave në qeverinë e parë shqiptare.
Rreshti 24:
Me ardhjen e Princ Vidit më 1914, caktohet ministër i Bujqësisë dhe Industrisë. Viti 1915 Abdi Toptanin e gjen jashtë atdheut, në organizimet patriotike të shqiptarëve në Zvicër.
 
Në [[Kongresi i LushnjësLushnjes|Kongresin e Lushnjes]], ishte nga aktivistët kryesorë dhe për këtë u zgjodh antar i Këshillit të Lartë së bashku me [[Aqif Pashë Elbasani]]n, Imzot [[Luigj Bumçi]]n dhe dr. [[Mihal Turtulli]]n. Përkrahu kryengritjen e marsit 1922 udhëhequr nga [[Bajram Curri]] e [[Elez Isuf Ndreu]], për të cilën u dënua me vdekje, por falë protestuesve, u lirua. Vitin e festimit të 30 vjetorit të shpalljes së pavarësisë, evenimetit historik ku ai mori pjesë, më 1942, Toptani vdiq në Tiranë.
[[Skeda:Busti i Abdi Toptanit.jpg|parapamje|150px|left|Busti i Abdi Toptanit]]
 
Fëmija i parë ka qenë [[Ihsan Toptani|Ihsani]], i cili u largua në tetor të ’44-s me grupin e ushtarakëve të misionit anglez, [[Abaz Kupi]]n etj. U dënua më pas me vdekje në mungesë. Punoi për “Newsweek” dhe BBC. Fëmijët e tjerë kanë qenë 2 vajzat Hiqmeti e Zejnepi, si dhe më i vogli, Xhahiti. Përveç Xhahitit që kreu studimet në shkollën e Fultz-it për Agronomi, ndërsa të lartën në Milano për Shkenca Agrare - gjithë tjerët u shkolluan në [[VienaVjena|Vienë]].<ref>Jaupaj A., Gajda Toptani, mbesa e Abdi Toptanit: Ju rrëfej tim gjysh, nga firmosja e Pavarësisë te harresa, Panorama, 24 shtator 2012.</ref>