[Redaktim i kontrolluar][Redaktim i kontrolluar]
Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Rreshti 1:
{{për përmirësim}}
 
Ekosistemi eshteështë bashkesibashkësi aktive e biosferes, qe perbehetpërbehet nga organizmat e gjalla, vendosur ne njenjë hapesirehapësire te percaktuarpërcaktuar mire. Ne ketkëtë hapesirehapësire organizmat e gjalla janejanë te lidhura ngushte midis tyre dhe me mjedisin fizik, ne bashkeveprimbashkëveprim te shumellojshemshumëllojshëm perpër shkembiminshkëmbimin e energjiseenergjisë e te lendes.
 
Ne perberjenpërbërjen e ekosistemit gjallesat si bashkesibashkësi quhen biocenoze, ndersandërsa lendalënda organike quhet biotop. Midis dy ekosistemeve shtrihet njenjë zone e cila karakterizohet nga tipare te perbashketapërbashkëta te te dy ekosistemeve.
 
Biosfera perbehetpërbehet nga miliona ekosisteme, prej te cilevecilëve formohen rajone te ndryshme te gjeografisegjeografisë se gjallesave (biogjeografi). Rajoni me vete perbenpërben ateatë e quhe biome ne ekologji dhe zone gjeografike ne gjeografi.
 
Gjallesat ne njenjë Ekosistem janejanë disa llojesh. Secili lloj perbenpërben njenjë grup me vete, i cili ka edhe hapesirenhapësirën e tij te jetesjetës. Ndodh shpesh qe hapesirathapësirat e jetesjetës se grupeve e te llojeve, janejanë te nderthururandërthurura me njeranjëra-tjetrentjetrën.
 
== Klasifikimi i ekosistemeve ==
[[Ekosistemi|Ekosistemet]] formohen nga mjedisi i gjalle dhe jo i gjallë.
Pra Ekosistemet janjanë bashkesibashkësi te formuara nga ABIOTIKET (Qeniet dhe mjedisi i gjalle)...<ref>Shkenca e TokesTokës 10</ref>
 
== Ekosistemet bujqesorebujqësore te kultivuara ==
Gjate njenjë udhetimiudhëtimi te zakonshemzakonshëm mund te vesh re se pranepranë pyllit dhe kullotes gjenden edhe toka te punuara e te mbjella. KetoKëto janejanë disa ekosisteme te vecanteveçante, relativisht te rinj, realizuaar nepermjetnëpërmjet veprimtariseveprimtarisë njerezorenjerëzore (Shpyllezimeve, bonifikimeve, tharjes se kenetavekënetave etj.). KetoKëto janejanë quajtur ekosisteme te bujqesisebujqësisë se kultivuar, duke formuar njenjë peisazh tjetertjetër nga ai natyror.
 
Ne mjedisin bujqesorbujqësor, cdoçdo fermer punon dhe organizon njenjë ekosistem te tijin, te bujqesisebujqësisë se kultivuar. Thelbi i tij eshteështë ndryshimi i natyresnatyrës, duke ndryshuar kohen e vegjetacionit dhe duke orientuar prodhimin sipas interesave. Ne gjysmengjysmën e dyte te shek. XX ne vendin tone, si pasoje e ndryshimeve ne mjedis, u prene pyjet dhe ne vend te tyre u mbollen dritheradrithëra, drufrutore, perime, ullinj. BashkeBashkë me bimetbimët e kultivuara janejanë zhvilluar edhe bime te tjera natyrore, pa vlere ekonomike.
 
Ekosistem bujqesorbujqësor i kultivuar pergjithesishtpërgjithësisht ka njellojshmerinjëllojshmëri pemeshpemësh, druresh dhe lloje te tjera barishtore. Gjate koheskohës se lulezimitlulëzimit te llojeve te dobishme, ne bashkesibashkësi me to, lindin edhe lloje bimeshbimësh e gjallesash perpër te cilat njeriu nuk ka nevoje. Toka gjallerohet. BimetBimët dhe kafshetkafshët ne pergjithesipërgjithësi realizojnerealizojnë edhe riprodhimin e tyre. Ekosistemi bujqesorbujqësor i kultivuar ka varesi te dyfishte, si nga natyra dhe elementet e saj, edhe nga njeriu me nderhyrjetndërhyrjet e tij (plehrimi, kullimi, drenazhimi, ujitja, zhdukja e bimevebimëve te panevojshme etj.). Peisazhet e ekosistemeve bujqesorebujqësore janejanë te ndryshemndryshëm. KeshtuKështu peisazhi i mbjelle me grure ndryshon nga ai i mbjelle me foragjere, perime, ose peme frutore. Ne krijimin e ekosistemeve bujqesorebujqësore e blegtorale rendesirendësi te madhe merr perparimipërparimi teknologjik.
 
Ekosistemet ne biologji ndahen në ekosisteme tokësore dhe ujore.
Ekosistemet ujore perfshijnepërfshijnë 71,7 %, kurse ekosistemet toksore perfshijnepërfshijnë 28,3 %.
 
Ne ekosistemet tokësore bëjne pjesepjesë : e.e pyjeve, e.e livadheve e.e kullotave, e.e tundrave, e.e stepeve, e.e shkretëtirave, e.e antropologjike (nga dora e njeriut).
 
Ekosistemet ujore ndahen :
* 1. ekosistemet e ujërave te ëmbla (lumenjtë, liqenet, prrojet, kënetat, mocaletmoçalet).
* 2. ekosistemet e ujërave te njelmëtanjëlmëta (detet dhe oqeanet)
Ekosistemet ujore : 71,7 %
stepet dhe tundrat : 11,5 %
Rreshti 33:
shkretetirat : 6,5 %
kulturat : 2,8 %
* Ekosistemet bregdetare ku bejnebëjnë pjesë ligatinat, estature (deltat)
Këto janë zona ku behet perzierjapërzierja e ujit të detit me ujërat e lumenjve si rezultat i baticave dhe zbaticave. Në hidrosferë tërësia e ujraveujërave kontinental zë 2 %.
 
== Referenca ==