Ekosistemi: Dallime mes rishikimesh

Ekosistemi është bashkësi aktive e biosferesbiosferës, që përbehet nga organizmat e gjalla, vendosur në një hapësire te përcaktuar mire. Në këtë hapësire organizmat e gjalla janë te lidhura ngushte midis tyre dhe me mjedisin fizik, në bashkëveprim te shumëllojshëm për shkëmbimin e energjisë e te lendes.

Gjate një udhëtimi te zakonshëm mund te vesh re se pranë pyllit dhe kulloteskullotës gjenden edhe toka te punuara e te mbjella. Këto janë disa ekosisteme te veçante, relativisht te rinj, realizuaarrealizuar nëpërmjet veprimtarisë njerëzore (ShpyllezimeveShpyllëzimeve, bonifikimeve, tharjes se kënetave etj.). Këto janë quajtur ekosisteme te bujqësisë se kultivuar, duke formuar një peisazhpeizazh tjetër nga ai natyror.

Në mjedisin bujqësor, çdo fermer punon dhe organizon një ekosistem te tijin, te bujqësisë se kultivuar. Thelbi i tij është ndryshimi i natyrës, duke ndryshuar kohen e vegjetacionit dhe duke orientuar prodhimin sipas interesave. Në gjysmën e dyte te shek. XX në vendin tone, si pasoje e ndryshimeve në mjedis, u preneprenë pyjet dhe në vend te tyre u mbollenmbollën drithëra, drufrutore, perime, ullinj. Bashkë me bimët e kultivuara janë zhvilluar edhe bime te tjera natyrore, pa vlere ekonomike.

Ekosistem bujqësor i kultivuar përgjithësisht ka njëllojshmëri pemësh, drureshdrurësh dhe lloje te tjera barishtore. Gjate kohës se lulëzimit te llojeve te dobishme, në bashkësi me to, lindin edhe lloje bimësh e gjallesash për te cilat njeriu nuk ka nevoje. Toka gjallerohetgjallërohet. Bimët dhe kafshët në përgjithësi realizojnë edhe riprodhimin e tyre. Ekosistemi bujqësor i kultivuar ka varesivarësi te dyfishte, si nga natyra dhe elementet e saj, edhe nga njeriu me ndërhyrjet e tij (plehrimiplehërimi, kullimi, drenazhimi, ujitja, zhdukja e bimëve te panevojshme etj.). PeisazhetPeizazhet e ekosistemeve bujqësore janë te ndryshëm. Kështu peisazhipeizazhi i mbjelle me gruregrurë ndryshon nga ai i mbjelle me foragjere, perime, ose peme frutore. Në krijimin e ekosistemeve bujqësore e blegtorale rendësi te madhe merr përparimi teknologjik.

Ekosistemet ujore përfshijnë 71,7 %, kurse ekosistemet toksoretokësore përfshijnë 28,3 %.

Në ekosistemet tokësore bëjnebëjnë pjesë : e.e pyjeve, e.e livadheve e.e kullotave, e.e tundrave, e.e stepeve, e.e shkretëtirave, e.e antropologjike (nga dora e njeriut).

* 2. ekosistemet e ujërave te njëlmëtanjelmëta (detet dhe oqeanet)

shkretetiratshkretëtirat : 6,5 %