Kisha Bizantine Italo-Arbëreshe: Dallime mes rishikimesh

[redaktim i pashqyrtuar][redaktim i pashqyrtuar]
Content deleted Content added
No edit summary
Rreshti 10:
 
Në [[Itali]], përveç shqiptarëve të ritit ortodoks, ka edhe Kishat e tjera të ritit bizantin që nuk janë pjesë e kishës në fjalë (të tilla si [[melkitë]], [[Armenia|armenë]], dhe kohët e fundit [[Ukraina|ukrainë]] dhe nga [[Ballkani|Ballkanët]]).
 
Ç’NDODHI ME PAVARËSINË E KISHËS ORTODOKSE AUTOQEFALE SHQIPTARE
1.FAN STILJAN NOLI/ Ishte nismëtari për një Kishë të Pavarur Autoqefale Ortodokse Shqiptare. Më 24 Mars të vitit 1918 ai ishte Administrator i Kishës Ortodokse Shqiptare në SH.B.A dhe më 27 Korrik të vitit 1919 Noli ishte Peshkop i Kishës Ortodokse Shqiptare në Amerikë. Më 21 Nëntor të vitit 1923 ishte Peshkop i Korçës dhe Mitropolit i Durrësit. Kjo nismë mund të cilësohet si një vlerat e vetme të mëdha dhe të sukseshme të Nolit, dhe më e dallueshmja.
 
POR KRYEPESHKOPI I PARE I KISHËS SË PAVARUR ORTODOKSE AUTOQEFALE TË SHQIPËRISË do të emërohej VISARJON XHUVANI, me origjinë nga Elbasani.
 
2. VISARJON XHUVANI/ Në Mars 1922 thirri Kongresin Ortodoks për Autoqefalinë e Kishës Shqiptare. Më 24 Nëntor të vitit 1923 Ai ishte Peshkop në Shqipëri. Midis viteve 1924-1925, Arkimandrit dhe Mitropolit i Durrësit dhe Tiranës, KRYEPESHKOP i të gjithë Shqipërisë dhe President i të gjithë Kishës Ortodokse Autoqefale Shqiptare. Pas vdekjes së tij do të pasonte:
 
3. KRISTOFOR KISI /Më 17 Prill të vitit 1937 ju dha Tomosi Patriarkal dhe Sinodjal mbi Bekimin e Autoqefalisë së Kishës Ortodoksenë Shqipëri. Kryepeshkopi Kanonik Kristofor Kisi, u mbajt nën arrest shtëpie në fund të karrierrës së tij nga Sistemi Komunist i asaj kohe, dhe më 19 Qershor të vitit 1958 u gjet i vdekur. (sipas versionit zyrtar,ai pësoi atakkardiak).
 
POR Ç’NDODHI ME PAVARËSINË E KISHËS ORTODOKSE AUTOQEFALE SHQIPTARE.
 
Në atë kohë u lejua gjithashtu të mbahet në Tiranë, nga data 5-10 Shkurt 1950, Asambleja Kleriko-Laike e Kishës Ortodokse, që të votohej Statutii ri, i cili në disa pika përmirësoi Statutin e vitit 1929. Por znj. Fiqirete Shehu, përfaqësuese e shtetit Shqiptar të asaj kohe, urdhëroi ndryshimin e statutit, për të lejuar që edhe persona të huaj që s’janë shqiptarë mund të jenë në Kryesi të Kishës Ortodokse Autoqefale Shqiptare, duke u emëruar pas vdekjes së Kristofor Kisit, si Kryepeshkop i Ardhshëm i Kishës Ortodokse Autoqefale Shqiptare, 4 .PAIS VODICA.
 
NDRYSHIMI I KËSAJ PIKE NË STATUT DO TI HIQTE PËRGJITHMONË PAVARËSINË DHE AUTONOMINË KISHËS ORTODOKSE AUTOQEFALE SHQIPTARE.!
 
Sinodi i parë pas zgjedhjeve Kanonike në Patriarkanën Egumenike u formua nga Kryepeshkopi i Tiranës, Durrësit dhe gjithë Shqipërisë Kristofor Kisi, si edhe nga Epishkopii Korçës Evlog Kurila, Epishkopi i Beratit Agathangjel Çamçe dhe Epishkopii Gjirokastrës Pandeleimon Kotoko.
Hjerarkia e Kishës, pas vitit 1952, përbëhej nga Kryepeshkopii Tiranës dhe gjithë Shqipërisë në atë kohë, Pais Vodica, Epishkopi i Gjirokastrës Damian Kokoneshi, i Korçës Filothe Duni, i Beratit Qiril Naslazi dhe Ndihmës Epishkop Sofron Borova.
 
Në Mars të vitit 1966, me vdekjen e Pais Vodicës, pason në Fronin e Kryepeshkopatës Ortodokse Shqipatre,5. DAMIAN KOKONESHI, i cili mori Fronin përgjatë Muajit Prill të po këtij viti. Në këtë kohë filloi përpjekja për nëpërkëmbjen e fesë dhe përfaqësuesve të saj, po kështu edhe trysnia me internime, burgime dhe vrasje ndaj besimtarëve klerikë dhe laikë. Kishat u mbyllën për t’u rihapur mbas rënies së sistemit Komunist (viti 90-të).
 
Me ndryshimin e Statutit gjatë periudhës Komuniste për lejimin e të huajve (Jo me Shtetësi Shqiptare) përfiton Drejtimin e Kishës Autoqefale Shqiptare, mbas rrëzimit të Sistemit Komunsit, Hirësia e Tij 6. ANASTASIOS JANULLATOS, me kombësi Greke, i cili ka kërkuar vazhdimisht të përfitoj shtetësinë Shqiptare, e cila, i është refuzuar deri më tani nga shteti Shqiptar.
 
Përgjatë vitit 1994, zt, Sali Berisha kërkoi Referendum Popullor për moslejimin e Drejtuesve Fetar , të cilët nuk kanë jetuar 25 vjetë në Shqipëri, por ky Referendum u refuzua nga Partia Socialiste e saj kohe, dhe ky Referendum dështoi.
 
== Histori ==
Në fakt arbëreshët janë një grup etnik shqiptar që u vendosën në Itali si pasojë e emigrimitmergatës në [[1448]], [[1461]], [[1468]], [[1478]], [[1482]], [[1491]] dhe [[1534]], koha menjëherë pas rënies së [[Konstandinopoja|Konstandinopojës]], dhe pastaj [[Perandoria Bizantine]] dhe [[Shqipëria]] ra nën sundimin turk-osman mysliman. Në përgjithësi, ata u vendosën në vende të braktisura apo të themeluara (fshatra të reja), ku bënë të mundur eksportimin kulturor, gjuhësor dhe fetar shqiptar.
Në disa pjesë të Italisë së jugut një formë e [[Gjuha greke|gjuhës greke]] dhe [[Gjuha shqipe|gjuhës shqipe]] ruhet ende në veçanti afër Tarantos edhe [[Kalabria|Kalabrisë]] mbetjet e një situate që atëherë ishin të shtrire gjerësisht, posaçërisht në Sicili e cila ishte e gjithë Greke, kur, në [[831]], [[Arabët]] filluan pushtimin e ishullit. Megjithatë, anëtarët [[Shqiptar]] e kishës gjurmojnë origjinat e tyre nga Shqiptarët që ikën nga pushtimet otomane, në veçanti pas vdekjes së [[Skënderbeu]]t në [[1468]]. Nuk i përkisnin të gjithë këta Shqiptarë ritit Bizantin, ata nga Shqipëria e veriut i përkisnin kryesisht ritit Latin.
Në fakt arbëreshët janë një grup etnik shqiptar që u vendosën në Itali si pasojë e emigrimit në [[1448]], [[1461]], [[1468]], [[1478]], [[1482]], [[1491]] dhe [[1534]], koha menjëherë pas rënies së [[Konstandinopoja|Konstandinopojës]], dhe pastaj [[Perandoria Bizantine]] dhe [[Shqipëria]] ra nën sundimin turk-osman mysliman. Në përgjithësi, ata u vendosën në vende të braktisura apo të themeluara (fshatra të reja), ku bënë të mundur eksportimin kulturor, gjuhësor dhe fetar shqiptar.
 
Gjatë shekujve arbëreshët kanë qenë në gjendje të ruajnë dhe zhvillojnë identitetin e tyre shqiptar në sajë të kokëfortësisë së tyre dhe vlerave kulturore ushtruar kryesisht nga dy institucionet fetare të ritit bizantin lindore, kryesisht në Kalabri në [[Shën Benedhiti]] "Kulegji Korsini-Shën Adriani" ([[1732]]-[[1794]]) dhe Sicilisë në "Seminari Shqiptar" e Palermos ([[1734]]) dhe pastaj transferohen në [[Hora e Arbëreshëvet]] në vitin 1945.
Line 45 ⟶ 20:
== Shiko edhe këtu ==
* [[Arbëreshët]]
* [[Kisha Ortodokse Autoqefale e Shqipërisë]]
 
== Lidhje të jashtme ==