[redaktim i pashqyrtuar][Redaktim i kontrolluar]
Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Rreshti 41:
'''Palermo''', ose ''Palerma'', është kryeqytet me një milion banorë i krahinës italiane të [[Sicilia|Sicilisë]], i pesti në [[Itali]] për nga numri i popullsisë, pas [[Romë]]s, [[Milano]]s, [[Napoli]]t dhe [[Torino]]s, e tridhjetë e parë në nivel evropian, si dhe qendra kryesore urbane të Sicilisë dhe ishullor. Kryeqendër e Krahinën së Palermos dhe e rajonit Siçilia, është selia e Kuvendit rajonal, Universiteti dhe kryepeshkopata kryesore rajonale.
 
Ishte kryeqyteti, [[1160]]-[[1816]], të Mbretërisë e Sicilisë, dhe e dyta-qyteti më i madh i Mbretërisë së Dy Sicilive deri 1861, është qendra kryesore akademike e kulturës, turizmit dhe shkencës në vend dhe një qendër e rëndësishme botimesh, e telekomunikacionit.
 
Palermo u themelua nga fenikasit, më shumë se një mijë vjet më parë, dhe është një qytet shumë i vjetër.
 
Në krahinën e Palermës gjenden nga më shumë se pesëqind vjet [[arbëreshët]]: më afër është [[Hora e Arbëreshëvet]], qyteti më i madh dhe i populluar shqiptar në Itali, larg 5 kilometra nga kjo ndodhet [[Sëndastina]], kolonia e Horës së Arbëreshëvet, dhe pastaj më shumë në brendësi [[Kundisa]], katundi i [[Nikolla Keta|Nikollës Keta]]. Në krahinën e Palermës dy vende e tjera ishin shqiptar. Deri në Luftën e Dytë Botërore, para një bombë e shkatërroi, Palerma ka pasur Seminarin shqiptar i arbëreshëve të Sicilisë, themeluar nga i madhi [[Gjergji Guxeta|At Gjergji Guxeta]], një shkollë prestigjioze ku studiuan intelektualët më të shquar arbëreshë (për shembull [[Nikolla Keta]], [[Dhimitër Kamarda]], [[Zef Skiroi]], etj.). Shqiptarët në Palermo kanë kishën e tyre, [[Kisha e Shën Kollit e Arbëreshëve]] në Martorana, ku është mesha në gjuhën greke dhe shqipe në ritin [[Kisha Bizantine Arbëreshe|bizantin-ortodoks]]. Palermo është vendi ku është arratisur shkrimtari i njohur shqiptar [[Petro Marko]].
 
{{Wide image|Panoramica Cattedrale di Palermo.jpg|400px|Një pamje panoramike e Katedrales së Palermos}}
== Kultura ==
[[Skeda:Palermo-Martorana-bjs.jpg||thumb|left|[[Kisha e Shën Kollit e Arbëreshëve]] në Martoranën, [[Kisha Bizantine Arbëreshe|kisha shqiptare]] e Palermos]]
[[Skeda:Lapide marmorea S Nicolò dei Greci.jpg|thumb|left|Kisha e Shën Kollit e Arbëreshëve, pllakë mermeri në kujtim të [[Gjergj Kastrioti (Skënderbeu)|Skënderbeut]]]]
=== Kultura shqiptare në Palermo ===
Deri në [[Lufta e Dytë Botërore|Luftën e Dytë Botërore]], para një bombë e shkatërroi, Palerma ka pasur ''Seminarin shqiptar'' i arbëreshëve të Sicilisë, themeluar nga i madhi [[Gjergji Guxeta|At Gjergji Guxeta]], një shkollë prestigjioze ku studiuan intelektualët më të shquar [[arbëreshë]] (për shembull [[Nikolla Keta]], [[Dhimitër Kamarda]], [[Zef Skiroi]], etj.).
 
Shqiptarët në Palermo kanë edhe sot kishën e tyre, [[Kisha e Shën Kollit e Arbëreshëve]] në Martoranën, ku është mesha në [[Gjuha greke|gjuhën greke]] dhe [[Gjuha shqipe|shqipe]] në ritin [[Kisha Bizantine Arbëreshe|bizantin-ortodoks]].
 
Te Universiteti i Palermos është Katedra e Gjuhës dhe Letërsisë shqipe, një nga ata më të vjetër në Itali themeluar nga i madhi arbëresh [[Gaetano Petrotta]]. Në fund të shekullit të nëntëmbëdhjetë, themeluar nga shqiptarët e Sicilisë kryesuar nga [[Hora e Arbëreshëvet]], ekzistoj në Palermo ''Komiteti Italo-Shqiptar'', pas ''Lidhja Italo-Shqiptare'', për pavarësinë e [[Shqipëria|Shqipërisë]], lidhjë rëndësishme për pavarësinë e ardhshme.
{{Wide image|[[Skeda:Panoramica Cattedrale di Palermo.jpg|400pxthumb|Një pamje panoramikeKatedralja e Katedrales së Palermos}}]]
== Demografia ==
[[Skeda:Palermo-Martorana-bjs.jpg||thumb|left|Kisha e Shën Kollit e Arbëreshëve, kisha shqiptare e Palermos]]
[[Skeda:Lapide marmorea S Nicolò dei Greci.jpg|thumb|left|Kisha e Shën Kollit e Arbëreshëve, pllakë mermeri në kujtim të Skënderbeut]]
=== Pakicat etnike dhe të huaja ===
Në 31 dhjetor 2010 në Palermo jetonin 20.252 banorë të huaj, e barabartë kjo me 2.064 për qind të popullsisë së qytetit. Bashkësitë më të mëdha janë:
 
* [[Skeda:Flag of Albania.svg|25px|Shqipëria]] shqiptarë: 6.487
* [[Skeda:Flag of Sri Lanka.svg|25px|Sri Lanka]] Sri Lankët: 3.512
* [[Skeda:Flag of Romania.svg|25px|Romania]] Rumenë: 2.237
 
== ShikoShih edhe këtë ==
* [[Arbëreshët]]
* [[Sicilia]]
 
== Lidhje të jashtme ==
*[http://www.arco.unipa.it/html/mandala.php Universiteti i Palermos, Katedra e Gjuhës dhe Letërsisë shqipe]
 
{{Commons|Palermo}}
{{gjeo-cung}}
 
[[Kategoria:Qytete në Itali]]
[[Kategoria:Itali]]