Ungjilli i Gjonit: Dallime mes rishikimesh

[[Skeda:Shen_Gjoni_Ungjilltar.jpg|thumb|200px|Shën Gjoni Ungjilltar.]]

Autori i Ungjillit megjithëse e lë vetveten paksa në anonim, megjithatë, dy herë do të na sigurojë se ai vetë i pa me sy gjërat që parashtron (1,14; 19,35). Shpesh e thekson se është: >...nxënësi të cilin [[Jezusi|Jezusi]] e donte veçanërisht< (13,23; 19,26.27.35; 21,7.20.20). Kjo na bën të mendojmë se është Gjoni, njëri prej të Dymbëdhjetëve, biri i Zebedeut dhe i Salomes, vëllai i [[Jakobi_i_Vjetri|Jakobit]]. Edhe Tradicioni i Kishës që në fillim ia ka mbështetur atij autorësinë.

Edhe Ungjilli i katërt u shkrua në greqisht. U shkrua për të krishterët e [[Azia e Vogël|Azisë së Vogël]].

Shumica e specialistëve është e mendimit se u shkrua në [[Efesi|Efes]] v.95-100.

Gjuha e stili janë të veçantë e, bashkë me tri Letrat e Gjonit dhe [[Zbulesa|Zbulesën]], bën pjesë të veçantë në Besëlidhjen e Re.

Me hyrjen e përmendur: >Në fillim ishte Fjala...< që është si një 'praeludium' apo ouverture, në pak fjalë na e paraqet krejt përmbatjen e librit: Jezusi është Hyji që hyn në botë e në histori për të shëlbuar njerëzimin. Mbetemi të mrekulluar para Jezusit, Fjalës-Logos-it, vetja e të cilit tejkalon çdo person në historinë e njerëzimit. [[Biri i Hyjit]] - Hyj i amshueshëm, i bërë njëri, Krijues i gjithësisë, njerëzve u jep një jetë të re që vjen prej Hyjit.

Në vend të dytë Gjoni na parashtron konfliktin e njerëzve me Hyjin, [[Gjon Pagëzori|Gjoni-Pagëzuesi]], nuk është Mesia! [[Mesia|Mesia]], i Shuguruari, Krishti - është vetëm Jezuesi.

Shtjellon, pastaj se Jezuesi është më tepër se [[Moisiu|Moisiu]]. [[Besëlidhja e Vjetër|Besëlidhja e vjetër]] duhet t'ia lëshojë vendin Besëlidhjes së re, sepse Jezuesi nuk është vetëm një >I Dërguar< i Hyjit sado i madh e i veçantë, por është Biri i Hyjit, Hyj edhe ai vetë, i bërë njëri me anë të misterit të Mishërimit. Me anë të tij, Hyji vjen në mesin e njerëzve dhe hap e vendos rendin e mbinatyrshëm të hirit shenjtërues të humbur me anë të mëkatit të prindërve të parë.