Banka Qendrore Evropiane: Dallime mes rishikimesh

[redaktim i pashqyrtuar][redaktim i pashqyrtuar]
Content deleted Content added
v Reverted to revision 1323136 by Addbot on 2013-04-04T15:42:29Z
v Roboti: Duke korrigjuar ridrejtimet
Rreshti 1:
[[Skeda:European Central Bank 041107.jpg|180px|parapamje|djathtas|Banka Qendrore Evropiane në Frankfurt]]
'''Banka Qendrore Evropiane''' (ECB) ([[anglishtgjuha angleze|ang]]: ''European Central Bank'') është një nga [[banka qendrore|bankat qendrore]] më të rëndësishme në botë, përgjegjëse për [[politikat monetare]] për 16 vendet anëtare të [[EurozonëEurozona|Eurozonës]]s. Ajo u themeluar nga [[Bashkimi Evropian]] (BE) më 1998 me qendër në [[Frankfurti mbi Main|Frankfurt]], [[Gjermania|Gjermani]].
 
== Historia ==
Paraardhëse e BQE-së ishte [[Instituti Monetar Evropian]] (IME). Ai u themelua në fillimin e fazës së dytë të [[Unioni Ekonomik dhe Monetar i Bashkimit Evropian|Unionit Ekonomik dhe Monetar të Bashkimit Evropian]] (UEM) për t'u marrë me çështjet tranzicionale të vendeve që do të adopting [[euro]]n dhe për të përgatitur krijimin e BQE-së dhe [[Sistemi Evropian i Bankave Qendrore|Sistemit Evropian të Bankave Qendrore]] (SEBQ). Vetë IME-ja mori përsipër nga Fondi Evropian i Bashkëpunimit Monetar (FEBM).<ref name="ENA over">European Central Bank |publisher=[[European NAvigator]] |url=http://www.ena.lu?lang=2&doc=8034 |accessaccessdate=15 October 2007</ref>
 
BQE-ja e zëvendësoi formalisht IME-në më [[1 Qershor]] [[1998]] nga virtyti i [[Traktati ipër MaastrichtitBashkimin Evropian|Traktatit të Maastrichtit]], sidoqoftë ajo nuk i ushtroi të gjitha fuqitë deri në [[prezantimi i euros|prezantimin e euros]] më [[1 janar|1 Janar]] [[1999]], duke sinjalizuar fazën e tretë të UME-së. Kjo bankë ishte institucioni i fundit i nevojitur për UME-në, siç përshkruhej nga raportimet e [[Pierre Werner]] dhe [[Presidenti i Komisionit Evropian|Presidenti]] [[Jacques Delors]].<ref name="ENA over"/> Ajo u themelua më [[1 Qershor]] [[1998]].<ref>[http://www.ecb.int/ecb/history/emu/html/index.en.html ECB: Economic and Monetary Union]</ref>
 
[[Lista e Presidentëve të Bankës Qendrore Evropiane|Presidenti i parë i Bankës]] ishte [[Wim Duisenberg]], ish-presidenti i [[De Nederlandsche Bank|Bankës Qendrore Holandeze]] dhe [[Instituti Monetar Evropian|Institutit Monetar Evropian]]. Përderisa Duisenberg kishte qen kreu i IME-së (pas [[Alexandre Lamfalussy]]it nga [[Belgjika]]) pak para se BQE-ja të krijohej, Qeveria franceze dëshironte që [[Jean-Claude Trichet]], ish kreu i [[Banque de France|Bankës Qendrore Franceze]], të bëhej presidenti i parë i BQE-së. Francezët thoshnin se, meqë BQE-ja do të vendosej në Gjermani, presidenti i saj duhet të ishte francez. Kjo u kundërshtua nga qeveritë gjermane, holandeze dhe belge që e shihnin Duisenbergun si garantues të një euroje të fortë.<ref name="ENA EMU3">The third stage of Economic and Monetary Union |publisher=[[European NAvigator]] |url=http://www.ena.lu?lang=2&doc=14950 |accessaccessdate=16 October 2007</ref> Tensionet u parandaluan nga një marrëveshje xhentelmenësh sipsas së cilës Duisenberg do të tërhiqej para përfundimit të mandatit të tij, për tu zëvendësuar nga Trichet. Ngjarje që ndodhi në Nëntor 2003.
 
Ka pasur tensione edhe lidhur me këshillin ekzekutiv të BQE-së, ndërsa [[Mbretëria e Bashkuar e Britanisë dhe Irlandës së Veriut|Britania e madhe]] kërkonte një ulëse megjithëse nuk e kishte adoptuar valutën e përbashkët. Nën presionin e Francës, këto ulëse iu caktuan tri anëtarëve kryesorë, [[FrancëFranca|Francës]]s, [[Gjermania|Gjermanisë]] dhe [[Italia|Italisë]]. [[Spanja]] kërkoi të njëjtin trajtim dhe iu plotësua ndërsa ulësja e fundit iu dha [[FinlandëFinlanda|Finlandës]]s. Megjithë këtë sistem caktimi, bordi u pavarësua shpejt në rezistimin e thirrjeve për shkallë më lartë interesi dhe kandidatë të ardhshëm në të.<ref name="ENA EMU3"/>
 
Kur u krijua, BQE-ja mbulonte një Eurozonë prej njëmbëdhjetë anëtarësh, qysh atëherë, [[Greqia]] u anëtarësua në Janar 2001, [[Sllovenia|Slovenia]] në Janar 2007, [[Qiproja|Qipro]] dhe [[Malta]] në Janar 2008, dhe [[Sllovakia]] në Janar 2009, duke e zgjeruar përfshirjen e bankës.<ref name="ENA over"/>
 
== Shih dhe këtë ==