Princ Vidi: Dallime mes rishikimesh

|Emri Mbiemri = '''Princ Vidi'''<br />Princ i [[Shqipëria|Shqipërisë]] <br /> 7 mars [[1914]] - 3 shtator [[1914]]<br />

|Prof = [[Ushtarak]], [[Politikani|Politikan]]

|DL = [[26 Mars|26 mars]] [[1876]]

|VL = [[Neuwied]], [[Gjermania|Gjermani]]

|DV = [[18 Prill|18 prill]] [[1945]]

|VV = [[Predeal]], [[Rumania|Rumani]]

'''Princ Vilhem Vidi''' ose formailsht '''Madhëria e Tij Princ Vidi, Skëndërbeu II i [[ShqipëriShqipëria|Shqipërisë]]''' ([[Gjuha gjermane|gjermanisht]]: '''Wilhelm Friedrich Heinrich Princ zu Wied''' i njohur në Shqipëri edhe si '''Mbret Vidi'''<ref>Princ Vidi për shkak barazie me monarkun e Malit të Zi Knjaz Nikollën i cili mbante titullin "mbret" megjithëse mbretëria e tij ishte shumë herë më e vogël se vendi ku ishte sovran Vidi. Për këtë arsye në zhargonin e përgjithshëm në kryeqytetin Durrës dhe Shqipëri e quanin edhe Vidin mbret.</ref>), ([[26 Mars|26 mars]] [[1876]] në [[Neuwied]], [[Gjermania|Gjermani]] - [[18 Prill|18 prill]] [[1945]] në [[Predeal]], [[Rumania|Rumani]]), ishte Princ i Shqipërisë për 6 muaj në vitin 1914 i cili mbretëroi nga 7 marsi 1914 deri më 3 shtator 1914. Më 30 nëntor 1906 Vidi u martua me [[Princesha Sofi|Princeshën Sofi]] me të cilën pati dy fëmijë Princesha Marie Eleonore, Donika (1909–1956) dhe Princin trashgimtar Carol Victor, Skënderi (1913–1973).

[[Skeda:Prince Wilhelm of Albania.jpg|thumb|Wilhelm zu Wied dhe zonja e tij Sofia gjatë mbërritjes në [[Durrësi|Durrës]], Shqipëri]]

Princi Vilhelm Vidi arriti në [[Durrësi|Durrës]] më [[7 mars]] [[1914]] në orën 3 pasdite. Rrethet patriotike si dhe përkrahësit e tjerë të Vidit nga radhët e çifligarëve e pritën me entuziazëm ardhjen e tij në Shqipëri, me bindjen se ai do të realizonte aspiratat e tyre nacionale e shoqërore. Për kryeqytet të Shqipërisë Princ Vidi zgjodhi pikërisht [[DurrësDurrësi]]inn, ku edhe kishte ndikim të fortë Esat Pashë Toptani. Esat Pasha me qëllim që të siguronte një pozitë me rëndësi në kabinetin qeverisës të princ Vidit, zyrtarisht deklaroi se e mirëpret caktimin e tij për princ të Shqipërisë, por fshehurazi vazhdoi tërë kohën, të nxiste lëvizjen për një princ mysliman në vend. Më 17 mars Vidi formoi qeverinë e re shqiptare, në krye me Turhan Pashë Përmetin, një diplomat i vjetër që kishte qenë ambasador i perandorisë Osmane për 25 vjet rresht në Peterburg të Rusisë. Kabinetin e tij qeveritarë e përbënin: 1. Esat Pashë Toptani-Ministër i Luftës dhe i Punëve të Brendshme; 2. Aziz Pashë Vrioni-Ministër i Bujqësisë dhe i Tregtisë; 3. Myfit bej Libohova-Ministër i Drejtësisë dhe i Kultit; 4. Dr. Mehdi bej Frashëri-Ministër i Financave; 5. Hasan Bej Prishtina-Ministër i Postë-Telegrafikeve; 6. Dr. Mihal Turtulli-Ministër i Arsimit; 7. Prenk Bib Doda-Ministër për Punët Botore.

Regjimi i Vidit u sanksionua nga Statuti Organik i Shqipërisë<ref>[http://licodu.cois.it/547/view Albania | Costituzione | Generale | Statuto organico d'Albania 1914<!-- Roboti gjeneroi titull për referencën -->]</ref>, (ligji i parë themelor i shtetit shqiptar), i cili u përgadit nga KNK dhe bazohej kryesisht në vendimet themelore të marra nga Konferenca e Ambasadorëve në [[Londra|Londër]] më 29 korrik 1913. Sipas nenit 1 të këtij Statuti, shqipëria shpallej:”Principatë kushtetuese e pavarur dhe e trashëgueshme”, nën garancinë e Fuqive të Mëdha. Me nenin 2, Fuqitë e Mëdha garantonin gjithashtu tërësinë dhe paprekshmërinë e tokave të Shqipërisë në kufijtë që kishin caktuar ato. Me nenin 3 shteti shqiptar do të ishte asnjanës dhe kjo asnjanësi garantohej po nga Fuqitë e Mëdha. . . Sipas nenit 7 në fronin e Shqipërisë njihej me të drejta sovrane princi Vilhelm Vid, i cili ishte kryetar i administratës civile e ushtarake dhe kishte të drejtë të emronte Këshillin e Ministrave. Organi legjislativ i Shqipërisë ishte Asambleja kombëtare. Gjuhë zyrtare dhe e detyruar në shkolla ishte shqipja. Nga ana administrative, Shqipëria ndahej në 7 sanxhaqe(prefektura), të cilat ndaheshin në kaza(nënprefektura)dhe kazatë në nahije(komuna). Statuti Organik i Shqipërisë caktoi institucionet e larta të shtetit, përbërjen e forcave të armatosura, të administratës, të financave, të drejtësisë, të arsimit. . . dhe garantonte ushtrimin e lirë të veprimtarisë ekonomike, shoqërore e politike.

* Kyeministër [[Turhan pashë Përmeti|Turhan Pashë Përmeti]]

* [[EsatEsad pashë Toptani|Esat Pashë Toptani]] - ministër i Luftës dhe i Punëve të Brendshme;

* [[Myfid bej Libohova|Myfit Libohova]] - ministër i Drejtësisë dhe i Kultit;

* Dr. [[Mehdi bej Frashëri|Mehdi Bej Frashëri]] - ministër i Financave;

* Kyeministër [[Turhan pashë Përmeti|Turhan Pashë Përmeti]]

* [[Mid'hat bej Frashëri|Mithat Frashëri]] - ministër i Punëve Botore dhe i Postë - Telegrafës

* [[Abdi bej Toptani|Abdi Toptani]] - ministër i Bujqësisë

Aktet ndërkombëtare të viteve 1913-14 edhe pse kishin definuar pozitën neutrale të Shqipërisë dhe garancinë e Fuqive të Mëdha për këtë statut të saj, megjithatë Shqipëria u përfshi në planet ushtarako-strategjike të fuqive ndërluftuese, veçanërisht të [[Perandoria Austro-HungariaHungareze|Austro-Hungarisë]] e [[ItaliItalia|Italis]]sëë dhe të shteteve fqinje, Serbisë, Malit të Zi, Bullgarisë dhe Greqisë, të cilat që nga tetori 1912 nuk rreshtnin për ta coptuar atë.

Me largimin e '''Princ Vidi'''t nga [[Durrësi]], për [[ShqipëriShqipëria|Shqipërin]]nëë do të vijojnë 6 vite të gjata lufte, kaosi, rrëmuje, pushtimesh, dhe rreziku për zhdukje nga harta e Ballkanit. Hapin vendimtar për t‘i dhënë fund këtij kaosi dhe rreziku që po bëhej real, e ndërmori Kongresi i Lushnjës, me përfaqësues nga e gjithë Shqipëria. Ndër të tjera, Kongresi vendosi që, duke ruajtur regjimin monarkik, deri në kthimin e Princ Vidit ose vendosjen e një Mbreti tjetër, të krijohej një organ regjence, i quajtur Këshilli i Naltë i Regjencës, që përbëhej nga 4 anëtarë, nga një për secilin komunitet fetar të vendit. Ky sistem vijoi të funksiononte, megjithëse me disa dorëheqje apo ndryshime të parakohshme, deri në janar të vitit 1925. Po ashtu, në këtë kohë vlen të përmendet fushata elektorale dhe zgjedhjet e para parlamentare që u zhvilluan në Shqipëri në pranverën e vitit 1921.