Wikipedia

Mirtal: Dallime mes rishikimesh

Browse history interactively
(View all pending changes)
[redaktim i pashqyrtuar][redaktim i pashqyrtuar]
← Redaktim më i vjetërNdryshimi më pas →
Content deleted Content added
PamorTekst wiki
No edit summary
Unë korrigjohet mëparshme, të pavërteta pretendimet nacionaliste që Olimpia ishte shqiptare, kur ajo ishte në fakt greke. Unë gjithashtu shtoi më shumë informacion në lidhje me jetën e saj, të cilat nuk janë përfshirë.
Rreshti 1:
'''Olympia''', nëna e [[Aleksandri i Madh|Aleksandërit të Madhe]] . E cila ishte IlireGreke.
 
Gruaja e Filipi dhe nëna e Aleksandri të Madh Olimbia vinte nga visi i IlirëveGrekëve të Epirotëve. OlimbiaOlympias ishte stërmbesëbija e mbretitNeoptolemi tëI, Mirmidonëve Akilitmbreti i ciliMolosët, unjë vrafis në luftënEpir, Trojë.dhe motër Prae OlimbiaAleksandrit ishteI. Familja e bijasaj eu mbretitpërkiste Aeacidet, një mirë-respektuar të Epiritfamiljes Neoptolemii IEpirit, i cili rridhtepretendoi prejardhje nga fisi i Pirro Neoptolemi, djali i Akilit. Me Pirrosa Neoptolemiduket, mbasajo luftësu sëemërua Trojësfillimisht uPolyxena, vendossi nëPlutarku Toskëripërmend duke themeluarnë mbretërinëMoralia e Epirit.tij të Pirropunës, Neoptolemidhe ështëndryshoi stërgjyshiemrin ie Pirrossaj sëpër Madhtë qëMyrtal luftoipara derimartesës nësë Romësaj nëtë shekullinFilipit III, përpara Krishtit. Olimbia dhe Pirrua janë kushërinjII të parë. Emri i vërtetë i Olimbisë ishte MirtalMaqedonisë, prasi edhe kjo një fjalë shqipepjesë e përbërëfillimit ngatë MIR-DAL.saj në Nënjë gjuhënkult shqipemister shpesh herë shkronja T ngatërrohet me D, sikurse S me Z, etjpanjohur. Më vonë Mirtalia u quajt Olimbi, emër që ia vuri vetë Filipi. Edhe kjo fjalë rrjedh nga gjuha shqipe të cilën do ta shpjegojmë më poshtë. Olimbia ishte shumë bukur me flokë të verdha, të dredhura e të gjata. Bukurisë së Olimbisë nuk i rezistoi Filipi i cila la gruan e tij të parë që ishte ilire dhe quhej Audata. SiçOlympias duketishte bukuriai tretë i katër emrave me të cilat ajo ishte e veçantënjohur, zgjuarsiandoshta eduke Mirtalisëmarrë kaatë bërësi qënjë mënjohje teje ajofitores së Filipit në Lojërat Olimpike të thirrej356 para Krishtit, i cili përkoi me emrinlindjen madhështore OlimbiAleksandrit. Ajo u emërua përfundimisht Stratonice, e cila ishte ndoshta një epitet bashkangjitur Olimpiadës pas fitores së saj mbi Eurydikes në 317 para Krishtit.
 
Kur Neoptolemi I vdiq në 360 para Krishtit, vëllai i tij Arybbas pasoi atë në fronin. Në vitin 358 para Krishtit, Arybbas bëri një traktat me mbretin e ri të Maqedonisë, Filipi II, dhe Molosët u bënë aleatë të maqedonasve. Aleanca u forcoi me një martesë diplomatik, kur Olympias u bë gruaja e Filipit në vitin 357 para Krishtit dhe, rrjedhimisht, mbretëresha bashkëshorte e Maqedonisë. Philip u dashurua me të Olimpiadës kur të dy ishin të iniciuara në misteret e Cabeiritëve në shenjtëroren e Zotave të Mëdha, në ishullin e Samotrakës. Në verën e vitit 356 para Krishtit, Olympia lindi fëmijën e saj të parë Aleksandrit. Në Greqinë e lashtë njerëzit besonin se lindja e një njeriu të madh u shoqërua nga argumentet. Si Plutarku e përshkruan, natë para konsumimit të martesës së tyre, Olympia ëndërruar se një rrufeja ra mbi barkun e saj dhe një zjarr i madh u ndez, flakë e saj u shpërndanë të gjithë rreth dhe pastaj janë shuar. Pas martesës, Filipi ëndërruar se ai vënë një vulë mbi barkun e gruas së tij, pajisja e të cilit ishte figura e një luani. Interpretimi e Aristandrit ishte se Olympia ishte shtatzënë me një djalë që do të jetë e guximshme si një luan. Filipi dhe Olympia gjithashtu kishte një vajzë, Kleopatra.
Olimbia është një emër shqiptar që përbëhet nga bashkimi i fjalëve pellazgje OLI dhe MBI2. OLI do të thotë i TË GJITHË dhe MBI, sipër. Emri OLIMBI është një emër që tregon madhështi. Lojërat më të mëdha në botë quhen Lojërat OLIMBIKE, mali më i madh në Greqi quhet Mali i OLIMBIT. Pra, emri Olimbi ka kuptimin e madhështisë “MBI TË GJITHË”. Dhe vërtetë a nuk janë Lojërat Olimbike aktiviteti më i madh sportivë në botë ? Sot gjuhëtarët shqiptar e ngatërrojnë fjalën Olimbi me Olimpi. Fjala OLIMBI në greqisht shkruhet OLIMPI dhe shqiptohet OLIMBI. Shkronja MP në greqisht është B dhe kur ndodhen midis dy zanoreve shqiptohet MB. Gjuhëtarët shqiptar kanë bërë deri më sot transkriptim të fjalës greke OLIMBI, duke bërë që kjo fjalë të humbi kuptimin e saj që rrjedh nga gjuha shqipe (pellazgjike). Gjuhëtarët tanë me dashje ose pa dashje kanë bërë shumë gabime në disa fjalët shqipe duke i quajtur si fjalë të ardhura nga greqishtja, sllavishtja, latinishtja etj. Por po të studiohet më thellë do kuptojmë se kemi fjalë të gjuhës shqipe të përvetësuara nga gjuhët e tjera.
 
Martesa e tyre ishte shumë e stuhishme, paqëndrueshmëria e Filipit dhe durimin xheloz e Olimpiadës kishte çuar në një ftohje në rritje.Mori gjërat edhe më keq në 337 para Krishtit, kur Filipi u martua me një grua fisnike maqedonase, Kleopatra, i cili ishte mbesa e Attalit dhe pas martesës ndryshoi emrin e saj për të Eurydike. Kjo shkaktoi tensioneve të mëdha midis Filipit, Olimpiadës dhe Aleksandrit. Olimpia shkoi në mërgim vullnetar në Epir, duke qëndruar në gjykatë Molosë e vëllait të saj Aleksandrit I cili ishte mbreti në atë kohë, së bashku me djalin e saj Aleksandrin.
 
Në vitin 336 para Krishtit, Filipi forcoi lidhjet e tij me Alexander I i Epirit duke i ofruar atij dorën e tij Kleopatra në martesë, një fakt që çoi në izolimin e mëtejshëm Olimpiadën si ajo nuk mund të mbështetet në përkrahjen e vëllait të saj. Megjithatë, Filipi u vra nga Pausanian, truproja e tij personal, ndërsa marrin pjesë në martesë dhe Olimpia, që u kthyen në Maqedoni, i dyshuar se ka urdhëruar vrasjen e tij.
 
Olimpia më vonë urdhëroi vrasjen e Eurydikes dhe fëmijën e saj nga Filipi II, në mënyrë që të sigurojë pozitën e Aleksandrit si mbret i Maqedonisë. Gjatë fushatave të Aleksandrit, ajo i përgjigjej rregullisht me të dhe mund të ketë konfirmuar pretendimin e djalit të saj në Egjipt, që babai i tij nuk ishte Filipi por Zeusi. Marrëdhënia në mes të Olimpiadës dhe Aleksandrit ishte e perzemert, por djali i saj mbajti atë larg nga politika. Megjithatë, ajo ushtronte ndikim të madh në Maqedoni dhe për të shkaktuar telashe Antipatri, regjent i mbretërisë. Në vitin 330 para Krishtit, ajo u kthye në Epirin dhe shërbeu si një regjenti me kushëririn e saj, Aeakidin, në shtetin epirot, si vëllai i saj Aleksandër kisha vdekur gjatë një fushate në Italinë e jugut.
 
Pas vdekjes së Aleksandrit të Madh në Babiloni në vitin 323 para Krishtit, Roksana gruaja e tij lindi një djalë postum i cili ishte quajtur Aleksandër IV. Ky i fundit, së bashku me dajën e tij Filipi III, gjysmë vëllai i Aleksandrit të Madh dhe me aftësi të kufizuara mendore, ishin subjekt i regjencës së Perdikkës, i cili u përpoq për të forcuar pozitën e tij nga një martesë me Nikesë, bija e Antipatrit. Në të njëjtën kohë, Olimpia ofroi atij dorën e vajzës së saj Kleopatra. Perdikkas zgjodhi Kleopatrën, e cila zemëruar Antipatrin; ai pushtoi Maqedonisë, rrëzuar Perdikkën, dhe shpalli veten regjent, vetëm që të vdesin brenda vitit.
 
Polyperhon pasoi Antipatrin në 319 para Krishtit, si regjenti, por Kasandri, bir i Antipatrit, i cili kishte kapur Filipi III, e detyruan atë jashtë Maqedonisë. Polyperhon iku në Epirin, duke marrë Roksana dhe djalin e saj Aleksandrin IV me të. Në fillim, Olimpia nuk kishte qenë i përfshirë në këtë konflikt, por së shpejti ajo kuptoi se në rast të sundimit të Kasandrit, nipi i saj patjetër do të humbasë kurorën. Si rezultat, ajo aleate me Polyperhon ushtrinë e tij dhe të bashkuar me ushtrinë e kushëririt të saj Aeakidit për të pushtuar Maqedoninë dhe me makinë Kasandrin nga pushteti në 317 para Krishtit.
 
Ajo pushtoi dhe ekzekutuar Filipi III në tetor të atij viti, ndërsa ajo po ashtu i masakruan shumë përkrahës të Kasandrit. Kasandri rrethuar Olimpiadën në Pydna dhe e detyronte të dorëzohej, edhe pse Polyperhon dhe Aeakidi u përpoqën për lehtësimin e saj. Një nga kushtet e kapitullimit që kishte qenë jeta e Olimpiadës do të shpëtohet, por Kasandri ekzekutuar atë, ndërsa Roksana dhe Aleksandri IV u vranë në fshehtësi. Ajo u soll në gjyq për ekzekutimet e të cilave ajo kishte qenë akuzuar; dënuar pa dëgjim, ajo ishte vënë në vdekje në 316 para Krishtit nga shokët e atyre të cilëve ajo e kishte vrarë. Kasandri është thënë se kanë mohuar saj mbetet ritet e varrimit.
Marrë nga "https://sq.wikipedia.org/wiki/Mirtal"