[redaktim i pashqyrtuar][redaktim i pashqyrtuar]
Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Rreshti 1:
'''Urbanistika''' (trajta e pashquar urbanistikë) është studimi dhe teoria e ndërtimit dhe pajisjes me shërbime të qyteteve ose kulturave kryesisht urbane. Në [[Shqipëri]], historikisht, me termin '''Urbanistikë''', është nënkuptuar [[Projektim Urban]]. Gjithashtu, në Shqipëri pas vitit 1990, si sinonim me termin '''Urbanistikë''' është përdorur edhe termi '''[[Planifikim Urban]]''' por ky i fundit vë theksin edhe tek proceset politike - krahas atyre teknike - të planifikimit që karakterizojnë sistemet demokratike me pushtet te decentralizuar, p.sh. përgjithësisht vendimarrja për llojet e lejuara të përdorimit të tokës bëhet në nivelin lokal dhe jo atë qëndror dhe kryesisht me procese pjesmarrje të publikut. Në ligjin e fundit të miratuar nga qeveria shqiptare [[Ligji nr. 10119, datë 23.4.2009, Për planifikimin e territorit|Për planifikimin e territorit]] futet edhe termi [[Planifikim i territorit]] që është një koncept më i gjerë që përfshin edhe planifikimin urban.<ref>{{cite web|work=''[[Agjencia Kombëtare e Planifikimit të territorit]]''|date=06 Tetor 2013|title=Legjislacioni|url=http://www.akpt.gov.al/default.aspx}}</ref>
 
[[Urbanistë|Urbanistë/e]] është titulli profesionial i atyre që ushtrojnë profesionin e urbanistikës apo planifikimit urban.
Rreshti 5:
==Historik i Shkurtër==
 
Ndonëse urbanistika ka ekzistuar si profesion që ne themelimin e qyteteve te para, urbanistika moderne lindi si profesion në dekadat e para të [[Shekulli XX|shek. XX]], kryesisht në përgjigje te kushteve të këqija higjeniko-sanitare dhe social-ekonomike të qyteteve industriale që po rriteshin me shpejtësi. Fillimisht me këto çështje u morën profesionistetprofesionistët me te ndërgjegjshëm nga fusha si [[arkitektura]] dhe [[inxhinieria e ndërtimit]]. Më pas, në këtë grup u shtuan edhe specialistespecialistë te shëndetit publik, ekonomisteekonomistë, sociologesociologë, juristejuristë, dhe gjeografë, pasi kompleksiteti i menaxhimit te qyteteve nisi te kuptohej me qarteqartë. Teknikat bashkëkohore te planifikimit [[Planifikimi urban|urban]] e [[Planifikimi rajonal|rajonal]] për analizimin, projektimin, dhe krijimin e zonave urbane u zhvilluan prej sintezës nderndër-disiplinore të këtyre fushave. Sot urbanistika mund të përshkruhet si procesi teknik e politik që ka të bëjë me mirëqenien e popullsisë, kontrollin e përdorimeve të tokës, projektimin e mjedisit urban, përfshirepërfshirë rrjetet e transportit dhe komunikacionit, dhe mbrojtjen e mjedisit natyror.
 
==NenkategoriteNënkategoritë e Profesionit te UrbanistikesUrbanistikës==
 
* [[Planifikim Fizik]]
Rreshti 17:
* [[Projektim Urban]]
 
==Arsimimi ne Profesionin e Urbanistit==
 
Në [[Evropë]], përfshirepërfshirë në Shqipëri, hyrja në profesionin e urbanistit arrihet me marrjen e një diplome universitare. Në Amerikën e Veriut, hyrja ne profesionin e urbanistit arrihet me marrjen e një diplome pasuniversitare [[Master]]. Aktualisht në Shqipëri ka tre universitete që ofrojnë diplome në urbanistikë ose në arkitekturë me nën-specialitet urbanistikë:
 
* [[Universiteti Politeknik i Tiranës]]
Rreshti 25:
* [[Universiteti Epoka]]
 
Universitet tjetër që ofrojnofron program në shqip dhe diplomë në urbanistikë (si nën-specialitet i arkitekturës) është [[Universiteti Shtetëror i Tetovës]], në Maqedoni.<ref>{{cite web|work=''[[Universiteti Shtetëror i Tetovës]]''|date=06 Tetor 2013|title=Fakulteti i Shkencave të Zbatuara|url=http://unite.edu.mk/fakultetet/shkencave-aplikative/3093.html}}</ref>
 
==Urbanistë të famshëm në botë==
Rreshti 58:
* [[1990]] [[Peter Calthorpe]] - [[Laguna West, California]]
 
==TeoreticientTeoricien të njohur të urbanstikës==
 
* [[Christopher Alexander]]