Macja: Dallime mes rishikimesh
[Redaktim i kontrolluar] | [Redaktim i kontrolluar] |
Content deleted Content added
v U kthyen ndryshimet e 62.162.124.161 (diskutimet) në versionin e fundit nga Addbot. |
No edit summary |
||
Rreshti 19:
| author = [[Integrated Taxonomic Information System|ITIS]]}}</ref><br />''Felis silvestris catus''<ref name="SciencemagNEO">{{cite journal | author = Driscoll, Carlos A. et al | title = The Near Eastern Origin of Cat Domestication | date = 2007-07-27 | journal = [[Science (journal)|''Science'']] | url = http://www.mobot.org/plantscience/resbot/repr/add/domesticcat_driscoll2007.pdf |format=PDF| accessdate = 2008-04-02 | doi = 10.1126/science.1139518<!--Retrieved from URL by DOI bot--> | volume = 1 | pages = e3 | pmid = 17600185}}</ref></small>
}}
'''Macja''' është [[kafshë]] shtëpiake, prej familjes së kafëshëve [[gjitare]]. Mashkulli i macës shtëpiake është
== Të dhëna tjera ==
[[Skeda:Gatto_Garfield.jpg|Macja|thumb|left|200px]]
Macja është kafsha shtëpiake më e vjetër. Shkencëtarët thonë se një varr në ishullin mesdhetar të Qipros ka vërtetuar se mes maceve dhe njeriut ekziston një lidhje e hershme
Sipas revistës Shkenca, studiuesit francezë
Shkencëtarët besojnë se macet e egra u afruan me njerëzit pasi ato luftonin minjtë që hanin drithërat.
Deri tani besohej se egjiptianët e lashtë ishin të parët që zbutën si kafshë shtëpiake macet, kjo rreth 4 mijë vjet më parë.<ref><small>BBCALBANIAN në [http://www.bbc.co.uk/albanian/ internet]</small></ref>
Ka
Macja
==
Anatomia e maces shtëpijake është e ngjashme me atë të anëtarëve të tjerë të gjinisë Felis.
=== Goja ===
Macet kanë dhëmbë shumë të veçantë për të vrarë gjahun dhe për të shqyer mishin. Paradhëmballa dhe dhëmballa e parë dhe dhëmbi i qenit ndodhen në të dy anët të gojës. Këto dhëmbë funksionojnë në mënyrë efikase për të prerë mishin si një palë gërshërë.
Gjuha e maces ka të ngritura të mprehta, të dobishme për mbajtjen dhe xhvatjen e mishit nga gjahu. Këto të ngritura janë të vogla të kthyera mbrapa në formë grepi, që përmbajnë keratinë dhe që ndihmojnë gjithashtu në krehjen e leshit të tyre.
Struktura gojore e maces siguron një sërë tingujsh të përdorur për komunikim, duke përfshirë mjaullimin, gërrhitjen, hungërritjen, etj..
=== Veshët ===
Tridhjetë e dy muskuj individualë në çdo vesh lejojnë për mënyrën e dëgjimit të drejtuar. Një mace mund të lëvizë çdo vesh në mënyrë të pavarur nga tjetri. Për shkak të kësaj lëvizshmërie, një mace mund të lëvizë trupin e saj në një drejtim dhe të drejtojë veshët në një drejtim tjetër. Shumica e maceve i kanë veshët të drejtë të ngritur lart. Kur janë të zemëruara apo të frikësuara, macet i kthejnë veshët prapa për të shoqëruar hungërritjen. Macet i kthejnë veshët e tyre mbrapa, kur ato janë duke luajtur apo për të dëgjuar një tingull që vjen nga pas tyre. Këndi i veshëve të maceve është i rëndësishëm për gjendjen e tyre emocionale.
===
Macet janë shumë territoriale dhe nuhatja luan një rol të madh në komunikimin e tyre. Hunda ndihmon macet për të identifikuar territore, macet e tjera, për të gjetur ushqim, etj. [[File:Detalhe nariz Osk.jpg|thumb|100px|Hunda e maces]]Nuhatja e maces besohet të jetë rreth katërmbëdhjetë herë më e fortë se ajo e njerëzve. Maja e hundës së maces është e fortë për të mos u dëmtuar kur nuhat materiale të forta. Ngjyra e majës së hundës është e ndryshme në mace të ndryshme.
=== Këmbët ===
Macet, ashtu si qentë, ecin direkt në gishtat e tyre. Macet janë në gjendje të ecin shumë të saktë. Ashtu si të gjithë felinet, ato e vendosin putrën e pasme direkt në gjurmën e putrës së përparme. Dy këmbët e mbrapme lejojnë që macet të kërcejnë në distanca relativisht të mëdha.
Ndryshe nga shumica e gjitarëve, kur macet ecin, ato lëvizin dy këmbët në një anë të trupit para këmbëve në anën tjetër. Këtë veti e kanë devetë dhe gjirafat. Kur shpejtësia e ecjes shtohet mace do ta ndryshojë ecjen në "diagonale", të ngjashme me atë të shumicës së gjitarëve të tjerë. Pra këmba e përparme e njerës anë lëviz në të njëjtën kohë me këmbën e pasme të anës së kundërt.
=== Skeleti dhe Muskujt ===
Ashtu si të gjithë
Skeleti përbëhet nga 250 eshtra. Qafë rruaza janë të shkurtër, dhe shpinë është shumë fleksibël. Cats klavikul, të vogla si të gjithë felines, është e lidhur me kafaz i kraharorit nga një ligament të vetme: kjo i jep fleksibilitet të madh, shpatullat mund të lëvizin në mënyrë të pavarur nga njëri-tjetri [8]. Rruaza që është pranë bishtit zgjasë kolonë, numri i tyre ndryshon në bazë të racës. Bisht luan një rol në ekuilibër.
|