[Redaktim i kontrolluar][Redaktim i kontrolluar]
Content deleted Content added
v U kthyen ndryshimet e 62.162.124.161 (diskutimet) në versionin e fundit nga Addbot.
No edit summary
Rreshti 19:
| author = [[Integrated Taxonomic Information System|ITIS]]}}</ref><br />''Felis silvestris catus''<ref name="SciencemagNEO">{{cite journal | author = Driscoll, Carlos A. et al | title = The Near Eastern Origin of Cat Domestication | date = 2007-07-27 | journal = [[Science (journal)|''Science'']] | url = http://www.mobot.org/plantscience/resbot/repr/add/domesticcat_driscoll2007.pdf |format=PDF| accessdate = 2008-04-02 | doi = 10.1126/science.1139518<!--Retrieved from URL by DOI bot--> | volume = 1 | pages = e3 | pmid = 17600185}}</ref></small>
}}
'''Macja''' është [[kafshë]] shtëpiake, prej familjes së kafëshëve [[gjitare]]. Mashkulli i macës shtëpiake është maçorrimaçoku, maçokudaci ose dacimaçorri.
 
== Të dhëna tjera ==
[[Skeda:Gatto_Garfield.jpg|Macja|thumb|left|200px]]
Macja është kafsha shtëpiake më e vjetër. Shkencëtarët thonë se një varr në ishullin mesdhetar të Qipros ka vërtetuar se mes maceve dhe njeriut ekziston një lidhje e hershme te paktenpaktën 9 500 vjeçare.
 
Sipas revistës Shkenca, studiuesit francezë thanëthonë se skeleti i një maceje të egër ishte gjetur i varrosur pranë eshtrave të një njeriu të epokës së neolitit. Kjo sipas tyre sygjerontesugjeronte se macja ishte një kafshë shtëpiake, ndoshta e vrarë pas vdekjes të të zotit të saj.
 
Shkencëtarët besojnë se macet e egra u afruan me njerëzit pasi ato luftonin minjtë që hanin drithërat.
Deri tani besohej se egjiptianët e lashtë ishin të parët që zbutën si kafshë shtëpiake macet, kjo rreth 4 mijë vjet më parë.<ref><small>BBCALBANIAN në [http://www.bbc.co.uk/albanian/ internet]</small></ref>
Ka shume lloje te maceve nëpër neperbotë. bote.Macja ushqehet me mish dhe sidomos kafshët kafshet pëlqen qe shumë pelqenpër me shume per te ngrene janengrënë janë brejtesitbrejtësit dhe zogjtezogjtë. Macja ka putra shume teshumë mira dhe te përshtatshme pershtatshme per për trupin e saj si dhe ato e ndihmojnë ndihmojnepër per te ecur dhe mos te demtohen nedëmtohen vrapimin e saj te shpejte shpejtë nga thumba ose gurë gure qe takon ne spierfaqjen sipërfaqen e tokes tokës sepse janë jane lekura melëkura e fortë forte ne trupin e saj. Macja ka nje një vrap shumë shume shpejtë te shpejte qe e ndihmon me gjuetin gjuetinë kur kap kape kafshe tekafshë shkathta e te vogla.Syte Sytë e saj tyre jane janë me fosfor dhe kjo gje gjë dallohet sidomos natën natennën nen dritendritën e heneshënës.Syte Sytë e maces jane janë perfekt edhe naten natën sepse macja i ka shume shumë shqisa shumë shume me te zhvilluara se te njeriut si pasoje pasojë e gjuetisë, gjuetise,si për pershembullshembull dëgjimin, degjimin,nuhatjen etj...
 
Macja ndihmohet nga muskujt e saj për per te vrapuar aq shpejt dhe për per te kercyerkërcyer sa me lart.Thonjte Thonjtë e maces jane shume janë teshumë mprehte mprehtë dhe shumë shume fortë te forte sicsiç e ka dhe skeletin e saj dhe me këtë kete gje gjë ajo mund te ngjitet e te fiksohet pas njenjë muri.
 
== EmriAnatomia ==
Anatomia e maces shtëpijake është e ngjashme me atë të anëtarëve të tjerë të gjinisë Felis.
 
=== Goja ===
Macja mashkull quhet zakonisht një "maçok" ndërsa femra është një "mace" dhe një i ri "kotele". Cat cattus fjalë rrjedh nga latine vulgare e cila sipas Littré edicionin e tij në 1878, vjen nga cattare folje, që do të thotë shikoni këtë mace që konsiderohet si një gjahtar drerësh pre e tij. Ky interpretim është i diskutueshëm, duke patur parasysh termat e përdorur në gjuhët afro-aziatike. [2] [3]. Në latinisht klasike, "mace" mendohet Felis (kështu, në frëngjisht, i familjes së maces, felines, etj.), Por do të thotë vetëm mace e egër të Evropës, ndërsa për të aplikuar cattus cat vendit.
Macet kanë dhëmbë shumë të veçantë për të vrarë gjahun dhe për të shqyer mishin. Paradhëmballa dhe dhëmballa e parë dhe dhëmbi i qenit ndodhen në të dy anët të gojës. Këto dhëmbë funksionojnë në mënyrë efikase për të prerë mishin si një palë gërshërë.
 
Gjuha e maces ka të ngritura të mprehta, të dobishme për mbajtjen dhe xhvatjen e mishit nga gjahu. Këto të ngritura janë të vogla të kthyera mbrapa në formë grepi, që përmbajnë keratinë dhe që ndihmojnë gjithashtu në krehjen e leshit të tyre.
Kjo gjithashtu do të thotë më shumë ceremoni nga mace mace dhe nga kotele. Ky term dëshmohet që nga 1560, nga miniera, emri popullor me macen në Gallo-romake. Kjo fjalë është origjina e shprehjes në plas e agimit, që do të thotë "mëngjes të mirë". Sipas Littre, do të ishte një tërheqje muskulore për të ushqyer kotele, që do të thotë kur cat, i cili zgjohet herët, shkoj të marr kullota e tij, ushqimin e tij, ushqimin e vet ... Ky shpjegim është ndoshta modesti e autorit të shekullit të nëntëmbëdhjetë nga Klod Duneton [4], kjo shprehje nga Poitron-tavëll, tavëll caktimin e një ketri (mëngjes e kafshëve që ecin bishtin e hoqi) dhe Poitron caktimin post. Nga plas agim kaq të thotë: "në një kohë kur ne shohim prapa e cat. Sa për "djem" ose "qelbur", e cila "minierë", kur ky term është aplikuar për njerëzit, është një njeri i ri apo vajzë e re që përpiqet për të kënaqur dhe është shumë i shqetësuar paraqitjen [A 1].
 
Struktura gojore e maces siguron një sërë tingujsh të përdorur për komunikim, duke përfshirë mjaullimin, gërrhitjen, hungërritjen, etj..
Një jo-cat neutered mashkull është "mace", një term me origjinë të pasigurtë që mund të vijnë me një rrjedhje e mite si chattemite [5]. Cat është gjithashtu i bëri thirrje colloquially "mistigri baule fjalë përbëhet nga miste prefiksit, kuptimi i zgjuar, dhe gri, ngjyra [6].
 
=== Veshët ===
Në zhargon, një mace është quajtur një "shkrues" [7]. Dy shpjegime kundërshtare, e cila mund ta bëjë vetëm një: në njërën anë, lojë fjalësh është evidente në këpucëve në anën tjetër, lesh e disa Cats i zi ka një lloj të bardhë parzmore gjoks, dhe ajo ngjall shiritat e bardhë që e pamë në nëpunësit e fustan të zi deri në shekullin e nëntëmbëdhjetë [A 2].
Tridhjetë e dy muskuj individualë në çdo vesh lejojnë për mënyrën e dëgjimit të drejtuar. Një mace mund të lëvizë çdo vesh në mënyrë të pavarur nga tjetri. Për shkak të kësaj lëvizshmërie, një mace mund të lëvizë trupin e saj në një drejtim dhe të drejtojë veshët në një drejtim tjetër. Shumica e maceve i kanë veshët të drejtë të ngritur lart. Kur janë të zemëruara apo të frikësuara, macet i kthejnë veshët prapa për të shoqëruar hungërritjen. Macet i kthejnë veshët e tyre mbrapa, kur ato janë duke luajtur apo për të dëgjuar një tingull që vjen nga pas tyre. Këndi i veshëve të maceve është i rëndësishëm për gjendjen e tyre emocionale.
 
=== AnatomiaHunda ===
Macet janë shumë territoriale dhe nuhatja luan një rol të madh në komunikimin e tyre. Hunda ndihmon macet për të identifikuar territore, macet e tjera, për të gjetur ushqim, etj. [[File:Detalhe nariz Osk.jpg|thumb|100px|Hunda e maces]]Nuhatja e maces besohet të jetë rreth katërmbëdhjetë herë më e fortë se ajo e njerëzve. Maja e hundës së maces është e fortë për të mos u dëmtuar kur nuhat materiale të forta. Ngjyra e majës së hundës është e ndryshme në mace të ndryshme.
=== Këmbët ===
Macet, ashtu si qentë, ecin direkt në gishtat e tyre. Macet janë në gjendje të ecin shumë të saktë. Ashtu si të gjithë felinet, ato e vendosin putrën e pasme direkt në gjurmën e putrës së përparme. Dy këmbët e mbrapme lejojnë që macet të kërcejnë në distanca relativisht të mëdha.
 
Ndryshe nga shumica e gjitarëve, kur macet ecin, ato lëvizin dy këmbët në një anë të trupit para këmbëve në anën tjetër. Këtë veti e kanë devetë dhe gjirafat. Kur shpejtësia e ecjes shtohet mace do ta ndryshojë ecjen në "diagonale", të ngjashme me atë të shumicës së gjitarëve të tjerë. Pra këmba e përparme e njerës anë lëviz në të njëjtën kohë me këmbën e pasme të anës së kundërt.
 
=== Skeleti dhe Muskujt ===
Ashtu si të gjithë carnivorescarnivoret, paradhëmballë fundit e sipërme dhe dhëmballë të parë janë mishngrënës. Këto të lejojë mace të lotsjellës që ushqimi në të, në sajë të fuqishëm muskujt bashkangjitur anët e kokës së tij, dhe gëlltitje pa përtypjes. Për më tepër, nofulla macja është e pajisur me nyje të forta që e lejojnë atë të bëj në drejtim vertikal, por kanë përfituar të ruajtjes shtrydh e mishngrënës në të gjitha rrethanat. Kockave hyoid është ossified plotësisht, duke e lejuar të kerrmëz macja por jo për gjëmim [8].
 
Skeleti përbëhet nga 250 eshtra. Qafë rruaza janë të shkurtër, dhe shpinë është shumë fleksibël. Cats klavikul, të vogla si të gjithë felines, është e lidhur me kafaz i kraharorit nga një ligament të vetme: kjo i jep fleksibilitet të madh, shpatullat mund të lëvizin në mënyrë të pavarur nga njëri-tjetri [8]. Rruaza që është pranë bishtit zgjasë kolonë, numri i tyre ndryshon në bazë të racës. Bisht luan një rol në ekuilibër.