[redaktim i pashqyrtuar][redaktim i pashqyrtuar]
Content deleted Content added
v Robot: ndryshime kozmetike
No edit summary
Rreshti 1:
{{Kutia Shkrimtar
{{Leter Tabela Fillim}}
{{Letër portreti|boja Emri ="#F0C030"| Andrea Varfi}}
| Seksi = Mashkull
<!--{{Leter figura|Andon Zako Çajupi.jpg}}-->
| Figura = Andrea Varfi.jpg
{{Leter emri| Andrea }}
| Madhësia e Figurës = 244px
{{Leter mbiemri| Varfi}}
| Datëlindja = [[21 Shkurt]] [[1914]]
<!--{{Leter ditëlindje| 21 shkurt 1914}}-->
| Datëvdekja = [[16 Shtator]] [[1993]]
<!--{{Leter vendlindje| Qeparo , Vlorë}}-->
| Vendlindja = [[Qeparo]],[[Vlorë]]
<!--{{Leter ditëvdekje|28 nëntor 1992}} -->
| Vendvdekja = [[Tiranë]],[[Tirana]]
<!--{{Leter vendvdekje| }} -->
| Kombësia = [[Shqipëria | Shqiptar]]
{{Leter kombësia| shqiptare }}
| Profesioni = Shkrimtar
<!--{{Leter shtetësie| maqedone }}-->
| Zhanri = Poet
{{Leter profesioni| shkrimtar}}
{{Leter mirnjohje | Antar i "Lidhjes së Shkrimtarëve dhe Artistëve" - Shqipëri}}
}}
{{Leter Tabela Fund}}
'''Andrea Varfi''' u lind në Qeparo të Vlorës më [[21 shkurt]] [[1914]] , njëri ndër shkrimtarët përparimtarë të viteve'30 dhe ndër nismëtarët për krijimin e Lidhjes së Shkrimtarëve dhe Artistëve të Shqipërisë, vepra letrare e të cilit është përmbledhur në dy vëllime.
 
'''Andrea Varfi''' (u lind më [[21 shkurt]] [[1914]] në [[Qeparo]] të Bregdetit - [[Vlorë]]) është shkrimtar shqiptar.
 
==Jeta==
 
Andrea vinte nga një familje e mesme fshatare, me tradita patriotike. Shkollën fillore e mbaroi në fshat, me mësuesin e së parës shkollë shqipe të fshatit, babanë e tij, Epaminonda Varfin. Më 1932 mbaroi shkollën e mesme Tregtare të Vlorës, ku dhe nisi të shkruajë shkrimet e para. Më 1935 mbaron degën klasike të gjimnazit në [[Tiranë]]. Më 1941 mbaroi [[m:en:University_of_Perugia | Fakultetin e Shkencave Agrare në Universitetin e Peruxhias]], [[Itali]]. Më [[1941]] kthehet në atdhe. Shërben si agronom në Zyrën e Bujqësisë së Tiranës dhe në Shkollën Bujqësore të Kavajës. Ka dhënë kontributin e tij me shumë detyra në [[Lufta Civile 1943-1944 | Luftën Nacionalçlirimtare]]. Pas Çlirimit emërohet drejtor i Kulturës dhe Propagandës Bujqësore në Ministrinë e Bujqësisë, ku drejton edhe revistën “Bujku i Ri”. Në vitin [[1947]], burgoset për dy vjet. Askurrë s’pranoi gjatë torturimit çnjerëzor që iu bë akuzën e rreme “spiun i anglezëve”. Pasi fitoi pafajësinë ka punuar në shtëpinë botuese “Naim Frashëri” e më pas në [[Lidhja e Shkrimtarëve dhe Artistëve | Lidhjen e Shkrimtarëve]]. Vdiq më [[18 shtator]] [[1992]], në [[Tiranë]]. Ka fituar statusin e të përndjekurit politik, më [[1993]].
 
==Vepra==
 
Krijimtaria letrare e Andrea Varfit nis në vitet [[1930 | ’30]], së bashku me shkrimtarë të tjerë të kohës, si: [[Nonda Bulka]], [[Aleks Çaçi]], [[Dhimitër Shuteriqi]], [[Sterjo Spasse]], [[Migjeni]] që i sollën një hop cilësor letërsisë së kohës. Vëllimet [[poetike]], si dhe [[proza]] e shkruar para dhe pas [[Dita e Çlirimit Kombëtar | Çlirimit]] u përmblodhën në dy vëllime letrare, më [[1989]].
{{lit-cung}}
 
Gjatë kohës së luftës mjaft poezi të A. Varfit nëpërmjet kompozimeve të kohes hynë në fondin e këngës partizane dhe qytetëse të kohës. Kështu që më [[1934]] - [[1935 | 35]], Efthim Kovaçi do kompozonte mbi poezinë e Andrea Varfit “Kushtrimi i të shtypurve” që këndohej në rrethet revolucionare. Po kështu janë të mirënjohura dhe këngët “Himni i Ushtrisë”, “Dëshmori partizan”, “Kënga e dëshmores partizane”, “Dëshmorëve”. Në vitet [[1952]] - [[1960 | 60]] ai boton dhe mjaft poezi dhe prozë satirike me pseudonimin “Ager” dhe “Bokërrima”.
 
Krahas krijimtarisë artistike, A. Varfi është marrë me përkthime e studime letrare, të cilat përbëjnë një ndihmesë të konsiderueshme në letrat shqipe. Ai përshtati në gjuhën e sotme veprat kryesore të [[Jeronim de Rada | De Radës]]: “Serafina Topia”, “Rrëfime të Arbërit”, [[Këngët e Milosaos | “Këngë të Milosaut”]], “Krutan i mërguar” dhe ndonjë të [[Anton Santori | Santorit]].
 
Përktheu nga letërsia e përbotshme letërsi nga [[m:en: Ugo Foscolo | Ugo Foskolo]], [[m:en: Vittorio Alfieri | Alfieri]], [[Nazim Hikmet]], Mauricio Kaprile etj.
 
A. Varfi u mor dhe me studime gjuhësore, themelin e të cilave e zë problemi i gjenezës së gjuhës sonë prej pellazgjishtes, të cilat kanë mbetur dorëshkrime.
 
Para se të vdiste, Andrea Varfi la të përgatitur për shtyp një vëllim me veprën letrare dhe muzikore të [[Neço Muko | Neço Muko Himarjotit]], me titullin “Zemra kërkon miqësinë”, i pajisur me një parathënie prej tij.
 
==Titujt e veprave==
 
*Këngë e ritme, [[1930]] ([[poezi]])
*Monografi “Ulliri i Shqipërisë dhe masat për shtimin e përmirësimin e kulturës së tij”, [[1943]]
*Artikuj shkencorë, 300 faqe të karakterit bujqësor e botanik, “Bujku i ri”, [[1945]]-[[1947]].
*Në tingujt e revolucionit, [[1951]] ([[poezi]])
*Dielli i jetës sonë, [[1957]] ([[poezi]])
*Një histori e lashtë stërgjyshore, [[1957]] ([[poezi]])
*Në shpellën e kuqe, “ Nëntori”, [[1960]] ([[drama | dramë]])
*Në zgjim, [[1962]] ([[poezi]]-[[proza | prozë]])
*Blerim nëntori, [[1966]] ([[poezi]])
*Vepra letrare 1 ([[poezi]]; 332 faqe; janë përmbledhur një pjesë e poezisë që nga vitet’30 deri në vitet ‘74), [[1989]]
*Vepra letrare 2 ([[proza | prozë]], 353 faqe, janë përmbledhur një pjesë e prozës që nga vitet’30 deri në vitet ‘74 ), [[1989]]
 
==Tituj shkencorë==
 
Lauruar nga [[m:en:University_of_Perugia | Universiteti i Peruxhias]]-[[Itali]], më [[1942]], me titullin “Doktor i Shkencave Agrare”.
 
[[Kategoria:Shkrimtarë shqiptarë]]