[redaktim i pashqyrtuar][Redaktim i kontrolluar]
Content deleted Content added
Kolega2357 (diskuto | kontribute)
v U kthye versioni 1418709 i bërë nga 46.99.47.223 (diskutimet)
Kolega2357 (diskuto | kontribute)
v U kthye versioni 1418708 i bërë nga 46.99.47.223 (diskutimet)
Rreshti 1:
{{Infobox nxenes dhe patriot i qeshtjes kombetareshkrimtar
| emri = EdisSabri Hamiti
| foto = foto1[[Figura:S (7)Hamiti.jpg|200px]]
| titulli =
| emri i lindjës =
| ditëlindja = 25.08.1996[[10 Maj|10 maj]] [[1950]]
| vendlindja = Verbicë[[Dumnicë]], Zhegoc (GJILAN)[[Besiana|Podujevë]]
| ditëvdekja =
| vendvdekja =
| pseudonimi =
| nacionaliteti = '''Kosovar'''
| zhanri =
| webfaqja =
}}
 
'''Sabri Hamiti''' lindi më [[10 Maj|10 maj]] [[1950]] në [[Dumnicë]], [[Besiana|Podujevë]], nga baba Hamit Hamiti dhe nana Mehreme Duriqi. U rrit në familje bashkë me tri motra e dy vllezër.<br> [[1957]] Hyri në shkollën fillore në vendlindje.<br> [[1968]] Mbaroi gjimnazin në Podujevë dhe u regjistrua në Fakultetin Filozofik të Prishtinës. Nisi botimet letrare në [[Bota e re (gazetë)|Bota e re]] e në [[gazeta]] e revista të tjera. Mori pjesë në demonstratat e studentëve në [[Prishtina|Prishtinë]]. I ndjekur nga [[policia]], disa muaj jetoi duke u fshehur te të dashurit e tij.<br> [[1972]] Diplomoi me sukses të shkëlqyeshëm në Universitetin e Prishtinës, në gjuhë e në letërsi shqipe. Botoi veprën e parë letrare te Rilindja e Prishtinës. Regjistroi studimet pasuniversitare me temë “Poetika e re shqipe” në Universitetin e Sorbonës, në Paris, mirëpo për mungesë parash u kthye në Prishtinë.<br> [[1973]] U martua me Kumrije Rugovën, moshatare dhe mike e studimeve. Hyn në punë në shtëpinë botuese Rilindja të Prishtinës. Nis studimet pasuniversitare në Fakultetin Filozofik të Zagrebit, të cilat studime i kreu pas dy vitesh.<br> [[1980]] Për një vit akademik specializoi teorinë e formave letrare në École des Hautes Études en Sciences Sociales, në Paris. Mori Diplomën e Shkallës së Lartë për letërsi frënge e qytetërim frëng në Universitetin e Sorbonës në [[Parisi|Paris]].<br> [[1987]] Doktoroi me temë nga letërsia bashkëkohore shqipe në Universitetin e Prishtinës.<br> [[1989]] Hyn në lëvizjen për Pavarësinë e Kosovës, të prirë nga [[Ibrahim Rugova]], mik i tij i studimeve. Më vonë, gjashtë herë me radhë ([[1992]], [[1998]], [[2001]], [[2004]], [[2007]], [[2010]]) u zgjodh deputet në [[Kuvendi i Republikës së Kosovës|Kuvendin e Kosovës]], ndërsa nga viti [[2006]] është anëtar i Kryesisë së Kuvendit . <br>[[1993]] Zgjidhet profesor i letërsisë shqipe në [[Universiteti i Prishtinës|Universitetin e Prishtinës]]. Po ashtu ligjërues në studimet postdiplomike të letërsisë.<br> [[1995]] Si anëtar i Komisionit Kombëtar punoi për njësimin e programeve shkollore të lëndëve nacionale dhe për hartimin e teksteve të përbashkëta për të gjitha shkollat shqipe.<br> Më [[24 Shtator|24 shtator]] [[1998]] persona të panjohur të Sigurimit të fshehtë serb i bëjnë atentat në shkallët e banesës së tij në Dardani të Prishtinës. E shpëtojnë mjekët shqiptarë me ndihmën e Zotit.<br> [[2000]] Zgjidhet anëtar korrespondent i [[Akademia e Shkencave dhe e Arteve e Kosovës|Akademisë të Shkencave e Arteve të Kosovës]].<br> [[2008]] Zgjidhet anëtar i rregullt i Akademisë të Shkencave e Arteve të Kosovës.
 
Sabri Hamiti jeton e punon në Prishtinë.
'''Edis Hamiti''' lindi më [[25 Gusht 1996 në [[Siegen]],Gjermani, nga baba Samedin Hamiti dhe nana Luljeta Uka. U rrit në familje bashkë me nje vëlla. Hyri në shkollën fillore në vendlindje.Duke mbaruar shkollën e mesme elektroteknike "Gjin Gazulli" në Prishtinë.Një djal i cili pasi ishte kthyer nga gjermania kishte nje dashuri te madhe per vendlindjen e tij kshtu qe mori pjes ne shum fusha si Kulturore dhe Arsimore. Nje atdhetar i dhene pas qeshtjes Kombetare Shqiptare dhe pas deshires se madhe per Bashkimin Kombetar.Po ashtu eshte edhe anetarë I partisë dhe i LEVIZJES më të madhe kombtare ne Kosove VETVENDOSJES.Njekohesisht eshte edhe mbrojtjes i luftes qlirimtare të UCK-së.
 
==Mbi veprën letrare==
Edis Hamiti jeton e punon në Prishtinë.
 
Shqiptimi poetik si rebelim tematik e gjuhësor kundrejt letërsisë pararendëse shfaqet me figura të forta si ''[[Njeriu vdes i ri]]'', madje në trajtë titulli. Më tutje kërkimi si vetënjohje duke krijuar variantet e Narcisit modern, si figurë themelore e letërsisë në shkallën e parë të shkrimit. Edhe më tutje figurat e kujtimeve personale, të shtrira në kohë dhe në botën e të tjerëve, që presin me thikën e harrimit; dhe ritëm, rimë, muzikë.
 
''Trungu ilir'', figurë kryesore e identitetit e sprovuar në ''Kohën moderne'' të rrethanave. ''[[Trungu ilir]]'' një libër kult, i dramatizuar në teatër dhe shfaqje e ndaluar nga cenzura. ''[[Leja e njohtimit 1985]]'', libër binjak me të parin, kërkim i identitetit të rrezikuar nga jashtë, duke përfshirë një referencë të largët me fantazinë apo utopinë negative të Oruelit në 1984. Kujtimet e të ndodhurave i mbledh poema dramatike ''[[Kutia e zezë]]''.
 
''[[Kaosmos]]'', shenjë a thirrje për frikën e torturën sistemore që prek individualitetin e universalitetin e njeriut. Dramatika e marshit barbar në ardhje e në shkuarje, ashtu dhe bukuria e jetës në rendin e përmbysur: ''parajsa'', ''purgatori'', ''ferri''. Mandej ''ABC'' si katalog i dhembjeve etnike, me figurat që si shpërthyes të mprehët prekin në kohë e në hapësirë. ''Melankolia'', së fundit është gjendje e figurë për pasojat që ka bota e ndiesive e kaluar nëpër botën e egërsive.
[[Kategoria:Edis Hamiti]]
 
[[Kategoria:Lindje 1996]]
Romani i rinisë ''Njëqind vjet vetmi'' shtreson psikologjinë e vetmitarit që rritet ndërmjet mungesave e pengesave. Aty është jeta e tre brezave që i ngjajnë kaq shumë njëri tjetrit. Vetmia është shekullore: ''njëqind vjet'', por kjo është figurë e pambarimit. Referenca reale shkon nga [[Lidhja e Prizrenit]] e këndej. Po shkrimi ndjek logjikën e vet, që nga legjenda e përralla për të përfunduar në një epilog baladik të njohjes dhe të vetënjohjes shqiptare.
 
''[[Futa]]'' e ''[[Misioni]]'', dy tekste dramatike që lidhen fort me ndodhjet në Kosovë në deceniet e fundit të shekullit XX. Një shkrim i rrezikshëm dhe i rrezikuar, që universalen don ta provojë me realen: situata për t’u identifikuar. Dy heronjtë tragjikë të dramave japin tipe të ndryshëm heronjsh shqiptarë: një herë hero i mashtruar, herën tjetër hero i flijuar. Dhe këtu mbetet të rindërtohet heroi veprues, si vizion apo si realitet i vendit, që do ta përmbyllë skemën e heronjve shqiptarë.
 
''[[Sprovat për një poetikë]]'', një trajtim e kërkim teorik i letërsisë shqipe i të gjitha periudhave, shfaqet që nga libri i parë ''Variante'' deri te libri i fundit ''Bioletra'', për të krijuar një sistematikë të kërkimit e një sistem të të menduarit. Pra, letërsia apriori e kritika aposteriori. Nga poetika e autorëve te poetika e periudhave dhe tutje te poetika e letërsisë shqipe. Dhe në fund të fundit poetika personale në ''[[Bioletra]]'', e shfaqur si një teori e ''shkrimit'' dhe e ''leximit'' letrar.
 
Dy periudha të letërsisë shqipe: ''letërsia filobiblike'' e ''letërsia romantike'', që rrokin katër shekujt e parë të kësaj letërsie. E para duke pasur karakteristikë zotëruese parashkrimin biblik, kurse e dyta duke e pasur për bazë temën e zgjimit nacional ashtu dhe shpërthimet individuale romantike. Të dyjat të lexuara nëpërmjet autorëve më të mëdhenj. E para me [[Gjon Buzuku|Buzukun]], [[Pjetër Budi|Budin]], [[Pjetër Bogdani|Bogdanin]] e [[Jul Variboba|Varibobën]], e dyta nëpërmjet [[Jeronim de Rada|De Radës]], [[Naim Frashëri|Naimit]], [[Zef Serembe|Serembes]], [[Pashko Vasa|Pashko Vasës]], [[Sami Frashëri|Samiut]], [[Ndre Mjeda|Mjedjes]], [[Andon Zako Çajupi|Çajupit]]. Vetëdija për dy doktrina letrare.
 
Letërsia e gjysmës së parë të shekullit XX, e shfaqur më parë si letërsi e modelit kritik, përballë modelit himnizues romantik. E vijuar me letërsinë moderne që zbulon e shfaq poetika e individualitete të fuqishme letrare. Zhvillim i hovshëm i të gjitha gjinive letrare duke krijuar një ambient e një vetëdije, ku krijohet dialogu i çuditshëm ndërmjet autorëve të mëdhenj si [[Faik Konica]], [[Gjergj Fishta]] e [[Fan Noli|Fan S. Noli]] në një anë dhe [[Lasgush Poradeci]], [[Ernest Koliqi]], [[Mitrush Kuteli]] e [[Millosh Gjergj Nikolla|Migjeni]] në anën tjetër.
 
Interpretimi i veprave të zgjedhura të autorëve të zgjedhur të letërsisë bashkëkohore. Shkrim i një dialogu të mbrendshëm letrar, në të cilin autorët e veprat e zgjedhin lexuesin-interpretuesin po aq sa ai i zgjedh këto. Kjo dëshmon më tepër një ''sistematikë'' të shkrimit e të leximit se sa një sistem. Pra, loja e përhershme e kërkimit është që autorët: krijuesi e interpretuesi t’i shfaqen të hapur njëri tjetrit, për të gjetur bashkërisht universalen letrare në trajtë të poetikës.
 
Katër monografi letrare për autorët e njohur të letërsisë bashkëkohore shqipe: dy të hullisë së shkrimit tradicional, një të nismës moderne e një të shkrimit modern. Njëri i futur në kodifikimin moral dhe i rebeluar fort ([[Hivzi Sulejmani]]); tjetri i bërë popullor nëpërmjet humanitetit e moralitetit të letërsisë ([[Nazmi Rrahmani]]); një poet i nemun e i ndjekur nga talenti i vet ([[Bilal Xhaferri]]) dhe autori emblematik i letërsisë moderne shqipe në gjysmën e dytë të shekullit XX ([[Anton Pashku]]).
 
== Veprat letrare ==
=== Poezia ===
[[Figura:Litota.jpg|thumb|Ballina e librit ''Litota'']]
 
* [[Njeriu vdes i ri]], {{L|1972}}
* [[Faqe e fund]], {{L|1973}}
* [[Thikë harrimi]], {{L|1975}}
* [[Trungu ilir]], {{L|1979}}
* [[Leja e njohtimit 1985]], {{L|1985}}
* [[Lind një fjalë, përzgjedhje]], {{L|1986}}
* [[Kaosmos]], {{L|1990}}
* [[ABC Albetare për fëmijë të rritur]], {{L|1994}}
* [[Melankolia]], {{L|1999}}
* [[Sympathia]], {{L|2004}}
* [[Lulet e egra]], {{L|2006}}
* [[Litota]], {{L|2007}}
 
=== Roman ===
* [[Njëqind vjet vetmi (Sabri Hamiti)]], {{L|1976}}
 
=== Drama ===
* [[Futa]], {{L|1988}}
* [[Misioni]], {{L|1997}}
* [[La Mission]], {{L|2007}}, Paris, Editions l’Espace d’un instant
 
=== Kritikë/Eseistikë/Studime ===
[[Figura:Lasgushi qindvjecar.jpg|thumb|Ballina e librit ''Lasgushi qindvjeçar'']]
* [[Variante]], {{L|1974}}
* [[Teksti i dramatizuar]], {{L|1978}}
* [[Kritika letrare]], {{L|1979}}
* [[A-ZH, Romanet e Nazmi Rrahmanit]], {{L|1982}}
* [[Arti i leximit]], {{L|1983}}
* [[Njeriu kryengritës]], {{L|1987}}
* [[Vetëdija letrare]], {{L|1989}}
* [[Faik Konica: jam unë]], {{L|1991}}
* [[Tema shqiptare]], {{L|1993}}
* [[Poeti i nemun Bilal Xhaferri]], {{L|1996}}
* [[Letra shqipe]], {{L|1996}}
* [[Lasgushi qindvjeçar]], {{L|1999}}
* [[Bioletra]], {{L|2000}}
* [[Studime letrare]], {{L|2003}}
* [[Shkollat letrare shqipe]], {{L|2004}}
* [[Tematologjia]], {{L|2005}}
* [[Presidenti Ibrahim Rugova (Memento për Rugovën)]], {{L|2007}}
* [[Letërsia moderne]], Tiranë, {{L|2009}}
* [[Albanizma]], {{L|2009}}
* [[Poetika shqipe]], {{L|2010}}
* [[Utopia letrare]], {{L|2013}}
* [[Zef Pllumi]], {{L|2013}}
 
== Tekste shkollore ==
* Letërsia e vjetër shqipe, {{L|1995}},
* Letërsia moderne shqipe, {{L|1998}},
* Letërsia romantike shqiptare, {{L|2004}}
 
== Vepra komplete, {{L|2002}} ==
[[Figura:Vepra10.jpg|thumb|Ballina e një vepre të kompletit]]
* Vëllimi i parë: ''Poezi''
* Vëllimi i dytë: ''Poezi''
* Vëllimi i tretë: ''Poezi''
* Vëllimi i katërt: ''Roman''
* Vëllimi i pestë: ''Drama''
* Vëllimi i gjashtë: ''Kritika letrare''
* Vëllimi i shtatë: ''Letësia filobiblike, Letërsia romantike''
* Vëllimi i tetë: ''Letërsia moderne''
* Vëllimi i nëntë: ''Letërsia bashkëkohore''
* Vëllimi i dhjetë: ''Letërsia bashkëkohore''
 
== Studime për veprën e Sabri Hamitit ==
* Dr. [[Ibrahim Rugova]] "Sistemi poetik i Sabri Hamitit", Tiranë 2013.
* Dr. Nysret Krasniqi "Sabri Hamiti", Prishtinë 2011
* Muhamed Çitaku "Strategjitë e rrëfimit: romani Njëqind vjet vetmi i Sabri Hamitit", Prishtinë 2010
 
== Tekste të Sabri Hamitit ==
=== Në gjuhën shqipe ===
 
**[http://www.scribd.com/doc/14100382/SHKOLLAT-LETRARE-SHQIPEAlbanian-literary-schools Sabri Hamiti: Shkollat letrare shqipe]
**[http://www.scribd.com/doc/14758204/Monumentet-e-kultures-se-identitetit-shqiptar Sabri Hamiti: Monumentet e kulturës së identitetit shqiptar]
**[http://www.kosova.com/artikulli/6520 Sabri Hamiti: Fraza e pambaruar]
**[http://www.kosova.com/artikulli/29108 Sabri Hamiti: Njeriu meditant, njeriu militant]
 
===Në gjuhë të huaja===
 
**[http://www.scribd.com/doc/16305037/Albanian-Literary-Schools Sabri Hamiti: Albanian literary schools] (Përkthyer nga Dr. Muhamet Hamiti)
**[http://www.scribd.com/doc/15485757/Les-ecoles-litteraires-albanaises Sabri Hamiti: Les écoles littéraires albanaises] (Përkthyer nga Dr. Halit Halimi)
**[http://www.albanianliterature.net/authors_modern2/hamiti_poetry.html Poezi të Sabri Hamitit në anglishte] (Përkthyer nga Dr. [[Robert Elsie]])
 
==Mirënjohjet==
[[Figura:Order of Skanderbeg medal.jpg|thumb|Urdhri "Gjergj Kastrioti Skënderbeu"]]
* [[Medalja e Artë e Lidhjes së Prizrenit]]
* [[Urdhri "Gjergj Kastrioti Skënderbeu"]]
* [[Çmimi kombëtar "Azem Shkreli"]], për vepër jetësore në fushën e letërsisë nga Ministria e Kulturës e Kosovës, [[2010]]
* [[Çmimi i Madh për Letërsinë]] për vitin 2010 na Ministria e Kulturës e Shqipërisë për veprën letrare "Poetika shqipe"
 
== Lidhje të jashtme ==
* [http://www.kosova.com/artikulli/5450 Dr. Ibrahim Rugova: Përurimi i veprës së madhe të Sabri Hamitit]
*[http://www.kosova.com/artikulli/6827 Prof. dr. Ali Aliu: Revolta ëndërrimtare]
*[http://www.kosova.com/artikulli/6521 Prof. dr. Zejnullah Rrahmani: Lexuesi duhet të mësojë notin për ta ndier shijen e paanësisë së detit të poezisë së Sabriut]
*[http://www.kosova.com/artikulli/6553 Dr. Kujtim M. Shala: Sprova për një Poetikë]
*[http://www.kosova.com/artikulli/35284 Dr. Kujtim M. Shala: TEMATOLOGJIA: THEMA E LOGOS]
*[http://www.kosova.com/artikulli/42865 Drama "Misioni" e Sabri Hamitit në frëngjisht]
 
[[Kategoria:Sabri Hamiti]]
[[Kategoria:Lindje 1950]]
[[Kategoria:Urdhri "Gjergj Kastrioti Skënderbeu"]]
[[Kategoria:Njerëz nga Prishtina]]