Buda: Dallime mes rishikimesh

{{pov}}

[[Skeda:180px-Kamakura_Budda_Daibutsu_front_1885.jpg|parapamje|right|Shtatore e Budës në Japoni]]

 

Në përgjithësi, budistët nuk e mendojnë Sidarta Gautaman që jetoi në [[India|Indi]] rreth viteve [[623 p.e.s.]] deri në [[543 p.e.s.]], dhe mori dritërimin (bod´hi) rreth [[588 p.e.s.]], të ketë qënë Buda i parë apo i fundit. Nga pikëpamja klasike e doktrinës budiste, një Buda është kushdo që rizbulon [[Darma]]-n dhe arrin dritërimin, pasi ka mledhur mjaft [[karma]] në vete. Sipas budizmit në rrjedhën e kohërave ka pasur shumë qënije të tilla që kanë arritur dritërimin (ndriçimin). Meqë Gautama Buda (i njohur me emrin fetar [[Shakjamuni]]) është një anëtar i kohëvijës shpirtërore të Budas së Epërm që shkon prapa në të kaluarën e mjegullt dhe përpara në të ardhmen e largët. Parardhësi i menjëhershëm ishte [[Kassapa]] Buda dhe pasardhësi i tij do të quhet [[Maitreja]].

- Besohet se Maya (nëna e Budës) sheh një ëndërr që shkon në parajsë dhe së në barkun e saj hyn një frymë e parajsës së formë elefanti ose ylli gjashtë cepësh. Ajo lind pas 10 muajve shtatzënie dhe e lind foshnjën nga kofsha e saj dhe të papërlyer. Pas lindjes Maya vdes dhe hyjnizohet, ndërsa Buda menjëherë pas lindjes i bën 7 hapa. Siddharta i ka pasur dy emra: Buda dhe Sakyamuni.

 

 

* 1. që lindja, pleqëria dhe vdekja ekzistojnë dhe që janë vuajtje.

 

Simboli i mësimit të Budës është Rrota e ligjit, e cila përbëhet prej 8 rrezeve që simbolizojnë: kuptimin, qëndrimin, të folurit, sjelljet, kujdesin, ndërmarrjet, konsideratat dhe të menduarit.

Baza religjioze e nudizmit është hinduizmi. Budizmi mbështetej edhe prej Brahmanizmit dhe reinkarnimit.

 

Njerëzit që e arrijnë Nirvanën quhen Arhat, që e ka kuptimin të nderuar dhe të përsosur.

Bota budiste quhet Cakravala, që nënkupton botën përreth, nën dhe mbi malin Meru. Niveli i mesëm përreth malit është niveli i njerëzve, kafshëve dhe demonëve. Niveli nën malin Meru është bota nëntokësore dhe i ka 136 ferre (xhehneme). Për secilin mëkatar (gabimtar) është ferri ose xhehenemi i caktuar. Niveli mbi malin Meru është bota qiellore dhe i ka 26 qiej pse parajsa (xhenete). Në qiell caktohen sipas shtresave. Shtresa me e lartë i takon shpirtrave të Budave. Budistët edhe parajsën edhe ferrin e kanë pjesë të përkohshme d.m.th. ekziston edhe ajo ana tjetër ku Yama i merr në pyetje dhe i vlerëson. Nga parajsa shkojnë në një vend tjetër, ndërsa ferri merret si një vend ndëshkues.

 

Qëllimi kryesor e budizmit është ndërprerja e Samsarës dhe arritja e Nirvanës (gjendje e qetësisë absolute shpirtërore). Ai që e arrin Nirvanën quhet Arhat (i nderuar, i përsosur).

Në besimet budiste ekziston vetëm një demon Mara. Mara kishte 1000 duar dhe një elefant të madh 750 km. në luftë më Marën, aleatët e Budës tërhiqen, por Buda triumfon falë virtyteve të tij.

 

== Jeta e Budës ==

 

== Preidkimet dhe mësimet ==

=== Samjaksambuda ===

=== Sravakabuda ===

== Vetitë e Budës ==

 

== Shiko edhe ==

* [[Amitabha]]

* [[Nirvana Sutra]]

* [[Sidarta Gautama]]

== Lidhje të jashtme ==

* {{en}} [http://www.aboutbuddha.org/english/index.htm Rreth Budës]