Pjetër Arbnori: Dallime mes rishikimesh
| [Redaktim i kontrolluar] | [Redaktim i kontrolluar] |
Content deleted Content added
Rotlink (diskuto | kontribute) v fixing dead links |
No edit summary |
||
Rreshti 1:
{{Kutia Politikan
| Emri = Pjetër Arbnori
| Figura = Pjetër Arbnori.jpg
| Madhësia e Figurës = 230px
| Detyra = Deputet i Kuvendit të Shqipërisë
| Fillimi i afatit = [[1991]]
| Mbarimi i afatit = [[2001]]
| Paraardhësi =
| Pasardhësi =
| Detyra2 = [[Lista e Kryetarëve të Parlamentit të Shqipërisë|Kryetar i Kuvendit të Shqipërisë]]
| Fillimi i afatit2 = 6 prill [[1992]]
| Mbarimi i afatit2 = 24 korrik [[1997]]
| Paraardhësi2 = [[Kastriot Islami]]
| Pasardhësi2 = [[Skënder Gjinushi]]
| Detyra3 =
| Fillimi i afatit3 =
| Mbarimi i afatit3 =
| Paraardhësi3 =
| Pasardhësi3 =
| Detyra4 =
| Fillimi i afatit4 =
| Mbarimi i afatit4 =
| Paraardhësi4 =
| Pasardhësi4 =
| Datëlindja = [[18 janar]] [[1935]]
| Vendlindja = [[Durrës]]
| Datëvdekja = [[8 korrik]] [[2006]]
| Vendvdekja = [[Napoli]], [[Itali]]
| Kombësia = Shqiptar
| Profesioni = politikan, shkrimtar
| Partia = [[Partia Demokratike e Shqipërisë|PD]]
| Bashkëshortja =
| Fëmijë =
| Feja = katolik
}}
'''Pjetër Arbnori''' ([[18 janar]] [[1935]] - [[8 korrik]] [[2006]]), ishte një shkrimtar dhe politikan shqiptar. Ai është quajtur "Mandela i Ballkanit", për shkak të kohës së gjatë të kaluar në burgjet e diktaturës komuniste, 28 vjet.
Në gusht të vitit [[1989]] u lirua nga burgu. Në janar të [[1990]] mori pjesë në [[Shkodra|Shkodër]] në demostrata kundër pushtetit komunist. Po në të njëjtin vit ishte bashkthemelues i Partisë Demokratike. Prej vitit [[1991]] deri më [[2001]] ishte deputet i parlamentit shqiptar, dhe prej vitit [[1992]] deri më vitin [[1997]] ishte Kryetar i Parlamentit. ▼
== Jeta e hershme ==
Pjetër Arbnori lindi në Durrës më 18 janar 1935. Ai mbeti jetim në moshën shtatë vjeçare, kur i ati u vra nga forcat partizane të Enver Hoxhës gjatë luftës civile që u zhvillua në Shqipëri gjatë Luftës së Dytë Botërore. Ai mbaroi shkollën e mesme me medalje të artë, por iu mohua e drejta për të vazhduar shkollën e lartë, për shkak të të kaluarës antikomuniste të familjes së tij. Ai jetonte bashkë me nënën dhe dy motrat e tij.
Pas përfundimit të shkollës së mesme Arbnori gjeti punë si mësues në vitin 1954, por u pushua nga puna pa mbushur vitin për arësye politike. Pasi kreu shërbimin e dtyrueshëm ushtarak kreu punë të ndryshme duke përshirë edhe punë në bujqësi. Gjatë kohës që punonte ai arriti, duke përdorur mbiemër tjetër, të pranohet në Fakultetin e Filologjisë të Universitetit të Tiranës në vitin 1958. Ai e përfundoi këtë shkollë pesë vjeçare me korrespondencë në dy vjet në vitin 1960. Mbas kësaj Arbnori punoi si mësues letërsie në një shkollë të [[Kavaja|Kavajës]].
== Veprimtaria politike ==
Gjatë kohës që punonte në Kavajë, Arbnori së bashku me disa intelektualë të tjerë krijoi në fshehtësi Lëvizjen Social-Demokrate. Arbnoi ra në sy të Sigurimit të Shtetit (policia sekrete e regjimit komunist) dhe u arrestua së bashku me shtatë të tjerë. Pas një periudhe dy vjeçare në hetuesi ku ai iu nënshtrua torturave çnjerëzore Pjetër Arbnori u dënua me vdekje. Ky dënim iu kthye në 25 vjet burg, sepse autoritetet shpresonin akoma që nëpërmjet Arbnorit të zbulonin pjesëtarë të tjerë të organizatës së fshehtë ku ai bënte pjesë.
Në kushtet më të vështira në burg ai shkroi një pjesë të madhe të veprës së tij letrare. Në kohën që periudha e dënimit të tij po përfundonte, atë e dënuan përsëri me dhjetë vjet burg. Në gusht të vitit [[1989]] Pjetër Arbnori u lirua nga burgu. Arbnori kaloi 28 vjet në [[Burgu i Burrelit|burgun e Burrelit]]. Ai u arrestua në moshën 26 vjeçare dhe u lirua kur ishte 54 vjeç.
=== Vepra letrare ===▼
▲
Në vitin 1997, Partia Demokratike tij humbi zgjedhjet ndaj Partisë Socialiste të Shqipërisë të kryesuar nga [[Fatos Nano]], pas trazirave të shkaktuara nga rënia e skemave e piramidale, që kishte shkaktuar shkatërrimin financiar të mijëra vetëve. Për Pjetër Arbnorin shpejt u bë e qartë se, ekzistonte rreziku që censura që ishte e zakonshme nën regjimin e vjetër të mund të rivendosej. Kështu, kur stacioni televiziv shtetëror nuk pranonte të transmetonte deklaratat dhe nismat e partisë opozitare, ai hyri në grevë urie. Fama e "Mandelës së Ballkanit" tërhoqi vëmendjen e shumë qeverive të botës perëndimore, mbështetja e të cilëve e detyroi koalicionin e shumicës së majtë në Parlament për të rishikuar qëndrimin e saj dhe të miratojë një garanci formale të pavarësisë së shtypit nga ndërhyrja e shtetit. Ndryshimi në ligj u njoh si "Amendamenti Arbnori".
Pjetër Arbnori vdiq në Napoli, Itali ku kishte shkuar pas një hemorragjie celebrale. Ai ishte i martuar dhe la dy fëmijë. Partia Demikoratike, që kishte ardhur në pushtet në këtë kohë, e nderoi atë duke zhvilluar një ceremoni zyrtare shtetërore.
* “Kur dynden vikingët”, novelë, [[Sh.B. Bilal Xhaferri|Shtëpia Botuese “Bilal Xhaferri”]],1992
* “Mugujt e mesjetës”, roman, 1993
Line 25 ⟶ 68:
* “Historia e Anglisë”, Andre Morua, përkthim, 1996
* Mësues i Popullit
Line 35 ⟶ 78:
* '''[[Urdhri "Nderi i Kombit"]], dekorohet (pas vdekjes) më 28.10.2011 nga Presidenti i Republikës [[Bamir Topi]] me motivacionin: “Personalitetit të shquar të Shkodrës dhe të gjithë Shqipërisë, simbolit të sakrificave mbinjerëzore nën persekutimin komunist, politikanit paqësor dhe shkrimtarit të talentuar, intelektualit vizionar e qytetarit fisnik, që gjithë jetën dhe veprimtarinë e tij ia kushtoi idealeve të mëdha të demokracisë, shtetit të së drejtës dhe të përparimit kombëtar”.<ref>http://www.president.al/shqip/info.asp?id=6948</ref><ref>http://www.president.al/shqip/info.asp?id=6947</ref>
* Deputet në pesë legjislatura
| |||