[Redaktim i kontrolluar][Redaktim i kontrolluar]
Content deleted Content added
v Bot: ar:علي بن أبي طالب is a featured article; Ndryshime kozmetike
Goelia (diskuto | kontribute)
vNo edit summary
Rreshti 2:
[[Skeda:Hakob Hovnatanian - Ali ibn Abi Talib.jpg|thumb|left|Imam Aliu]]
[[Skeda:Imam Ali Shrine (1).jpg|thumb]]
'''Ali Ibn Ebi TalibAliu''' ose '''Ali ibn Ebu Talib''', ''('''‘Alī ibn Abī Tālib''')'', ([[Gjuha arabe|arabisht]]:<big>''' علي بن أﺑﻲ طالب'''</big>) lindi më [[17 Mars|17 mars]] të vitit [[599]] ose [[600]] dhe vdiq më [[28 shkurt]] të vitit [[661]]<ref name="Shaheed">[http://www.shaheedfoundation.org/2.htm Shaheed Foundation]</ref>, ishte kushëriri dhe dhëndërri i [[Muhammedi]]t.
 
== Biografia ==
 
Aliu lindi në qytetin [[Meka|Mekka]], [[Arabia Saudite]], babai i tij ishte [[Abu Talib ibn ‘Abd al-Muttalib]] dhe nëna [[Fatime bint Esat|Fatima bint Asad]], por u rrit në shtëpinë e [[Muhammedi]]t. Kur Muhammedi deklaroi se ka pranuar [[shpallja|shpallje]], Aliu atëherë kishte rreth dhjetë vite, besoi në shpalljen dhe pranoi [[Feja Islame|Islamin]] si fe. Ishte mashkulli i parë që pranoi Islamin.<ref>Ashraf, (2005) p.14</ref>
 
Aliu emigroi për në [[Medina]] shkurt kohë pas [[Muhammedi]]t. Atje [[Muhammedi]] i tregoi Aliut se [[Zoti]] e ka urdhëruar të i jap vajzën [[Fatimeja|Fatimen]] për grua. Në dhjetë vitete e ardhshme që Muhammedi udhëhoqi muslimanët në [[Medina]], Aliu ishte shumë aktiv në shërbimin e tijë, udhëhoqi në luftëra kundër armiqëve dhe barti porosi dhe urdhëra.
 
Pas vrasjes së kalifit të tretë [[Othman Ibn Affan]] muslimanët në Medina zgjodhën Aliun për [[kalifi|kalif]].<ref>Shih:
<ref>Shih:
* Ashraf, (2005) pp. 119-120
* Madelung, (1997) pp. 141-145 </ref>
Line 23 ⟶ 21:
Ali hartoi një version të plotë të Kuranit, mus'haf, [65] gjashtë muaj pas vdekjes së Muhamedit. Vëllimi është përfunduar dhe realizuar nga deveja për të treguar njerëzve të tjerë të Medinës. Urdhri i këtij mus'haf ndryshonte nga ai i cili është mbledhur më vonë gjatë epokës Uthmanic. Ky libër u hodh poshtë nga disa njerëz, kur ai tregoi atyre. Pavarësisht nga kjo, Ali bëri asnjë rezistencë kundër mus'haf të standardizuar
 
== [[Hilafeti|Kalifati]] ==
Që nga konfliktet në të cilat është përfshirë Ali u përjetësuar në historiografi polemik sektare , material biografik është i njëanshëm shpesh . Por burimet janë dakord se ai ishte një njeri thellësisht fetar , të përkushtuar për kauzën e Islamit dhe sundimit të drejtësisë në përputhje me Kur'an dhe Sunnet , ai e angazhuar në luftë kundër myslimanëve që kishte gabuar si një çështje të detyrës fetare . Burimet me bollëk në njoftimet për kursimit të tij , respektimin rigoroz të detyrave fetare , dhe shkëputje nga të mirat e botës . Kështu disa autorë kanë vënë në dukje se ai nuk kishte aftësi politike dhe fleksibilitet . [ 2 ]
 
Ali trashëguarRashiduntrashëguar [[Rashidun]] Kalifati - e cila zgjatet nga Egjipti në perëndim të malësisë iranian nëlindje - ndërsa situata në Hejaz dhe krahinave tjera në prag të zgjedhjes së tij ishte i pazgjidhur . Menjëherë pas Ali u bë kalif , ai hodhi poshtë guvernatorët e provincave që ishin emëruar nga Uthmani , i zëvendësuar ato me ndihmësit e besuar . Ai veproi kundër këshillës së Mughira ibn Shu'be ka dhe Ibn Abbasi , i cili e kishte këshilluar atë që të vazhdojë qeverisjen e tij me kujdes . Madelung thotë se Aliu ishte thellësisht i bindur për të drejtën e tij dhe misionin e tij fetar , i gatshëm për kompromis parimet e tij për hir të dobisë politike , dhe të gatshëm për të luftuar kundër mosmarrëveshje e madhe . [ 82 ] Muawiyah unë , farefisi i Uthmanit dhe guvernatori i Levant , refuzoi të dorëzojë në urdhërat e Ali , . ai ishte i vetmi guvernator për të bërë këtë [ 2 ]
 
Kur ai u emërua kalif , Ali deklaruar për qytetarët e Medinës që shtet musliman kishte ardhur për të rrënuar nga turbullirat dhe grindjeve , ai dëshironte që të pastrojë Islamin nga çdo e keqe . Ai e këshilloi vegjëli që të sillen muslimanët si të vërtetë , duke paralajmëruar se ai do të tolerojë asnjë rebelime dhe ata që u gjetën fajtorë për aktivitete subversive do të trajtohen në mënyrë të ashpër . [ 83 ] Ali gjetën tokën të dhënë nga Uthmanit dhe u betua për të rimarrë ndonjë gjë që elitat kishte fituar para zgjedhjes së tij . Ali kundërshtuar centralizimin e kontrollit të kapitalit mbi të hyrat provinciale , duke favorizuar një shpërndarje të barabartë të taksave dhe pre midis qytetarëve myslimanë , ai shpërndahet të gjithë të ardhurat e thesarit në mesin e tyre . Ali përmbajtur nga nepotizmit , duke përfshirë me vëllain e tij Akil ibn Ebu Talib . Ky ishte një tregues për të myslimanëve të politikës së tij të ofruar barazi të muslimanëve që kanë shërbyer Islamin në vitet e para dhe të muslimanëve që ka luajtur një rol në pushtimet e mëvonshme . [ 2 ] [ 84 ]
Line 40 ⟶ 38:
* [[Sahabët]]
 
== Lidhje të jashtme ==
{{Sahab}}
* [http://forumi.kurandhesunet.net/sira-and-historia-islame-and-dijetaret(18)/halifet-e-drejte-el-khulafa-ur-rashidun(1069).html#post4021/El Khulafa-ur-Rashidun ]
Wikipedia
 
== Referencat ==
{{ref}}
 
{{Sahab}}
== Lidhje të jashtme ==
* [http://forumi.kurandhesunet.net/sira-and-historia-islame-and-dijetaret(18)/halifet-e-drejte-el-khulafa-ur-rashidun(1069).html#post4021/El Khulafa-ur-Rashidun ]
Wikipedia
 
[[Kategoria:Personalitete Islame]]