Wikipedia

Lisbona: Dallime mes rishikimesh

Browse history interactively
[Redaktim i kontrolluar][Redaktim i kontrolluar]
← Redaktim më i vjetërNdryshimi më pas →
Content deleted Content added
PamorTekst wiki
v roboti largoj: roa-rup:Lisabon (deleted)
No edit summary
Rreshti 1:
{{SC|Data|<s>Pa referenca, Pa lidhje interwiki</s>, Nuk ka përmbajtje të mjaftueshme, <s>Nuk ka strukturë</s>, Duhet të plotësohen seksionet :''Historia, Kultura dhe arti, Ekonomia, Transporti, Edukimi, Sporti, Relacionet ndërkombëtare''. --[[Përdoruesi:Liridon|'''''Liridon''''']] 8 Gusht 2010 10:52 (CEST)}}
{{Qytet (Portugalia)
|Qyteti = Lisbona <br /> Lisboa
|Emri Portugalisht = Lisboa
|Lloji i vëndbanimit = [[Bashkia]]
|Nofka =
|Moto =
|Flamuri_figura = Flag of Lisboa.svg
|Flamuri_artikulli = Flamuri i Lisbonës
|Stema_figura = Crest of Lisboa.svg
|Stema_artikulli = Stema e Lisbonës
|Stema_gjerësiaPamje = Poster Lisbon.jpg
 
|Pamje =ArcoDoTriunfoLisboa1.JPG
|Përshkrimi i pamjes = Harku Rua Augusta në Praça do Comércio.
<!--Administrimi territorial-->
|Shteti = Portugalia
|Shteti federal =
|Koordinatat = {{coord|38|42|N|9|8|W|scale:5000000}}
|Rajoni = [[Rajoni LisboaLisbona|LisboaLisbona]]
|QarkuNënrajoni = Grande =Lisboa
|KomunaDistrikti = =Lisbona
|Kryetari i Bashkisë = António Costa▼
|Komuniteti Autonom =
 
|Provinca =
|Distrikti =
|Kantoni =
|Departamenti =
<!--Sipërfaqja dhe Demografia -->
|Sipërfaqja = 84.8 km²
|Sipërfaqja Tokë =
|Sipërfaqja Ujë =
|Popullsia = 564,657 <small>(20042011)</small> 552.700
|Dendësia = 5,659 / km²6.458
|Zona urbane = 2,435,837
|Zona metropolitane = 2,830,867
 
<!-- Të dhëna-->
|Lartësia = 2 m ''(Qëndra)'' <br /> 33 m
|Vendasit = Lisbonas/e
|Themelimi = 719
Line 42 ⟶ 38:
|Targa e automjeteve = PT-
|Aeroporti =
|WebFaqja Faqja zyrtare = [http://www.cm-lisboa.pt/ cm-lisboa.pt]▼
▲|Kryetari i Bashkisë = António Costa
| gjer_g=38 | gjer_m=42 | gjer_s=50
|Asambleja rajonale =
|Partia udhëheqësegjat_g=-9 | gjat_m=-8 | gjat_s=-22
▲|WebFaqja = [http://www.cm-lisboa.pt/ cm-lisboa.pt]
|Harta =
<!--Harta-->
|përshkrimi_harta = Vendndodhja e Lisbonës në [[Portugalia|Portugali]]
|harta_gjerësi = 220
|harta = Portugalia
|gjerësia = 38.706944
|gjatësia = -9.135278
}}
'''Lisbona''' ([[Gjuha portugeze|Portugalisht]]: '''''Lisboa'''''; <!--{{IPA-pt|-->liʒˈboɐ<!--}}-->) është [[kryeqyteti]] dhe qyteti më i madh i [[Portugalia|Portugalisë]], me popullsi prej 564,477552.700 brenda kufijve të saj administrativadministrativë <ref>[http://web.archive.org/web/20070620202240/http://62.48.187.117/atlas/Cap2/Cap2d_2.html Uma população que se urbaniza, Uma avaliação recente – Cidades, 2004] Nuno Pires Soares, Instituto Geográfico Português (Geographic Institute of Portugal)</ref>, me një sipërfaqe prej {{convert|84.8|km2|sqmi|0|abbr=on}}km <sup>2</sup>. Zona urbane e Lisbonës shtrihet përtej kufijve të qytetit administrativ me një popullsi prej 2.4 milion <ref name=World_Urban_Areas>[http://www.demographia.com/db-worldua.pdf Demographia: World Urban Areas], March 2010</ref> <ref>{{cite web |url=http://www.urbanaudit.org/DownloadPDF.ashx?CityCode=PT001C |title=Lisboa |author=Urban Audit – Larger Urban Zone|accessdate=}}</ref> në sipërfaqe prej {{convert|958|km2|sqmi|0|abbr=on}}km<sup>2</sup> <ref name=World_Urban_Areas />, ajo është [[Zonat urbane më të mëdha në zonës së Bashkimit Evropian|e 12-ta zonë më e populluar urbane]] në [[Bashkimi Europian]]. Rreth 2.831.000 <ref>[[United Nations]] Department of Economic and Social Affairs, [http://esa.un.org/wup2009/unup/index.asp?panel=2 World Urbanization Prospects (2009 revision)], (United Nations, 2010), Table A.12. Data for 2007.</ref> <ref name="ITDS, Rui Campos, Pedro Senos">{{cite web|author=ITDS, Rui Campos, Pedro Senos |url=http://www.ine.pt/ |title=Statistics Portugal |publisher=Ine.pt |date=2009-06-30 |accessdate=2009-07-08}}</ref> njerëzit jetojnë në [[Lisbon Metropolitan Area]] (që përfaqëson rreth 27% e popullsisë së vendit) dhe 3.340.000 njerëz jetojnë në grumbullim më të gjerë të Rajonin Metropolitane të Lisbonës (përfshin qytetet që variojnë nga [[Leiria]] deri në [[Setúbal]]) <ref name="tgv">Fernando Nunes da Silva (2005), [http://web.archive.org/web/20080226214258/http://www.rave.pt/pdf/Mobilidade+e+Desenvolvimento+Regional.pdf Alta Velocidade em Portugal, Desenvolvimento Regional], Censur ist</ref> . Lisbonës është qyteti i madh i [[perëndimi]]t i vendosur në [[Evropë]], si dhe kryeqyteti perëndimor. Ajo shtrihet në perëndim të [[Gadishulli Pirinej|gadishullit Iberik]] në [[Oqeani Atlantik|Oqeanin atlantik]].
 
== Gjeografia dhe vendndodhja ==
=== Vendndodhja ===
[[Skeda:Lisbon SPOT 1015.jpg|thumb|left|Pamja e Lisbonës nga sateliti]]
Lisbona është e vendosur në 38°42' [[Veriu|veri]], 9°5' në [[Perëndimi|perëndim]], duke e bërë atë kryeqytet perëndimor në kontinentin e [[Evropë]]s. Ajo është e vendosurbdodhet në [[perëndim]] të vendit, në bregun e [[Oqeani Atlantik|Oqeanit Atlantik]] në një pikë ku lumi [[Lumi Tagus (lumi)|Tagus]] derdhet në Oqeanin Atlantik.
 
Qyteti zë një sipërfaqe prej {{convert|84.8|km2|sqmi|0|abbr=on}}km<sup>2</sup>. Kufijtë të qytetit, ndryshe nga ato të qyteteve më të mëdha, janë definuar ngushtë rreth perimetrit të qytetit historik. Kjo i dha mundësinë që të rriten disa qytete të definuar administrativisht rreth Lisbonës, të tilla si [[Amadora]], [[Queluz]]{{dn}}, [[Agualva-Cacém]], [[Odivelas]], [[Loures]], [[Sacavém]], [[Almada]], [[Barreiro]], [[Seixal]] dhe [[Oeiras Municipality, Portugal|Oeiras]], të cilat janë në fakt pjesë e perimetrin metropolitane të Lisbonës.
[[Figura:ArcoDoTriunfoLisboa1.JPG|thumb|250px|Harku i Triumfit i Lisbonës]]
 
Pjesën [[perëndim]]ore të qytetit është kryesisht i zënë nga [[Monsanto Forest Park]], një prej parqeve më të mëdha urbane në [[Evropë]] me një zone prej {{convert|10|km2|sqmi|0|abbr=on}}km<sup>2</sup>.
 
Line 102 ⟶ 90:
== Kultura dhe arti ==
==Ekonomia==
Rajoni i Lisbonës është rajoni më i pasur në Portugali dhe PBB për frymë i tij është shumë më i lartë se mesatarja e Bashkimit Evropian. Ai prodhon 45% të PBB-së portugez. Ekonomia e Lisbonës është i bazuar kryesisht në sektorin e shërbimeve. Shumica e selive të kompanive shumekobëshe që veprojnë në Portugali, ndodhen në nënrajonin Grande Lisboa, veçanërisht në komunën Oeiras. Zona Metropolitane e Lisbonës është e industrializuara rëndë, sidomos bregu jugor i lumit Tagus (Rio Tejo).
 
[[Figura:Lisboa Lisbon headquarter Caixa Geral dos Depositos.jpg|thumb|left|300px|Caixa Geral de Depósitos, banka më e madhe e Portugalisë, është e bazuar në Lisbonë.]]
 
Në Lisbonë ndodhet porti më i madh i vendit, duke zhvilluar një nga tregjet më të mëdha dhe më të sofistikuara rajonale në Gadishullin Iberik. Lisbona dhe rrethinat e saj shumë të populluara janë gjithashtu në zhvillim si një qendër e rëndësishme financiare dhe një qendër dinamike teknologjike. Prodhuesit të automobilave kanë ngritur fabrika në periferi, për shembull, AutoEuropa.
 
Lisbona ka sektorin më të madh dhe më të zhvilluar të mediave të Portugalisë, dhe është vendndodhja e disa kompanive të medias, që përfshin rrjetet televizive dhe radio stacionet kryesore si dhe gazetat kryesore.
 
Shkëmbimi i aksioneve Euronext Lisbon, pjesë e sistemit pan-evropian Euronext së bashku me bursat e Amsterdamit, Brukselit dhe Parisit, është i lidhur me New York Stock Exchange që nga viti 2007, duke formuar grupin shumëkombësh NYSE Euronext të bursat.
 
Industria e Lisbonës ka sektorë të mëdhenj të përpunimit të naftës, me rafineritë që ndodhen përtej lumit Tagus, fabrika tekstili, ndërtim anijesh dhe peshkim.
[[Figura:2010-03-07 14 05 07 Portugal-Bairro de Alvalade.jpg|thumb|300px|Pamja e pjesshme e Lisbonës]]
 
== Transporti ==
==Pamje nga qyteti==
Marrë nga "https://sq.wikipedia.org/wiki/Lisbona"