Henrik Ibsen: Dallime mes rishikimesh
| [redaktim i pashqyrtuar] | [redaktim i pashqyrtuar] |
Content deleted Content added
img |
|||
Rreshti 1:
Henrik
Ibsen është lindur më 20 mars 1828, në Skien, Norvegji. Në vitin 1862, ai u
internua në Itali, ku ai shkroi tragjedinë Marka. Në 1868, Ibsen u transferua
në Gjermani, ku ai shkroi një nga veprat e tij më të famshme, “Shtepi kukulle”.
Në vitin 1890, ai shkroi “hedda GABLER”, duke krijuar një nga personazhet më
famëkeq te teatrit. Nga 1891, Ibsen ishte kthyer në Norvegji ne një hero
letrar. Ai vdiq më 23 Maj 1906, në Oslo, Norvegji.
Qe fëmijë, Henrik Ibsen ka treguar pak shenja e
gjeniut teatror. Ai u rrit në qytetin e vogël norvegjez bregdetar të Skien.
Babai i tij ishte një tregtar i suksesshëm dhe nëna e tij pikturonte, luante në
piano dhe shkonte në teatër. Vetë Ibsen shprehi interesin për t'u bërë një
artist. Familja ishte në varfëri kur Ibsen ishte 8 vjec për shkak të problemeve me biznesin e babait
të tij. Në moshen 15 vjecare, Ibsen ndal shkollën dhe shkoi për të punuar. Ai
fitoi një pozicion si një nxënës në një farmaci në Grimstad. Ibsen ka punuar
atje për gjashtë vjet, duke përdorur kohën e tij të kufizuar të lirë për të
shkruar poezi. Në vitin 1849, ai shkroi dramen e tij të parë Catilina, një
dramë e shkruar në vargun model sipas një prej ndikimeve të tij të madh,
William Shakespeare.Ibsen u zhvendos në Christiania (i njohur më vonë si Oslo)
në vitin 1850 për t'u përgatitur për provimet universitare për të studiuar në
Universitetin e Christiania.
Ibsen
la Norvegjinë në vitin 1862 dhe u vendos në Itali për një kohë. Atje ai shkroi
Brand, një tragjedi me pesë akte në
lidhje me një klerik. Dy vjet më vonë, Ibsen krijuar një nga kryeveprat e tij,
Peer Gynt. Një veper moderne e bazuar në heronjte greke të së kaluarës, Në
1868, Ibsen u zhvendos në Gjermani. Gjatë kohës së tij atje, ai e vendosi
dramën e tij shoqërore “Shtyllat e Shoqërisë” ne skene në Mynih. Shfaqja
ndihmoi të fillojë karrierën e tij dhe u pasua shpejt me një nga veprat e tij më të famshme, “Shtëpi
kukulle”. Rreth kësaj kohe, ai u kthye në Romë. Vepra e tij e ardhshme, “Ghosts
1881” nxiti edhe më shumë polemika duke
trajtuar tema të tilla si incesti dhe sëmundje veneriane. Disa vjet më vonë,
Ibsen u kthye në Gjermani, ku ai shkroi një nga veprat e tij më të famshme. Me”
hedda GABLER” (1890), Ibsen krijoi një nga personazhet më të njohur të teatrit.
Hedda, vajza e një gjeneralit, është një e sapomartuar e cila e urren burrin e
saj, por ende ate e shkatërron një ish dashuri. Personazhi u quajt Hamlet
femra, sipas figures me te famshme tragjike Shekspirit.Në vitin 1891, Ibsen
kthye në Norvegji si një hero letrare..
Në
1900, Ibsen kishte një seri të strokes që lanë atë të paaftë për të shkruar. Ai
arriti të jetojë edhe për disa vite, por ai nuk ishte plotësisht i pranishëm
gjatë kësaj kohe. Ibsen vdiq më 23 Maj 1906. Fjalët e tij të fundit ishin
"Për të kundërtën!" në norvegjisht. Konsiderohet si një titan
letrare. “Peer Gynt”, “Shtëpi kukulle” dhe “hedda GABLER” janë luhen gjerësisht
edhe sot.
Ndryshe
nga shumë shkrimtarë dhe poetë të tjerë, Ibsen kishte një martesë të gjatë dhe
të lumtur me Suzannah Daae THORESEN. Çifti martohet në vitin 1858 dhe mirëpret
fëmijën e tyre te vetëm, birin Sigurd,
vitin e ardhshëm. Ibsen gjithashtu kishte një djalë nga një marrëdhënie të
mëparshme. Ai kishte lindur një fëmijë me një çupë në 1846 duke punuar si një
nxënës. Ndërsa ai u siguroi përkrahje financiare, kurrë nuk e takoi djalin.
Ibseni krijoi
drama te llojeve te ndryshme ;
Romantike : ''"
Pretendentet per fronin". "Katilina" , "Zonja Ingra e
Ostrolit".''
Realiste : ''"Shtepia
e kukulles" , "Armiku i popullit" , "Shtyllat e
shoqerise".''
Simboliste : ''"Rosa
e eger" , "Hijet" , "Heda Gabler" .''
Filozofike : ''"Brand"
, "Per Gynt" .''
== Lidhje të jashtme ==
| |||