Versioni i datës 1 prill 2015 17:28 redakto Goelia (diskuto \| kontribute) 1.368 edits vNo edit summary ← Redaktim më i vjetër		Versioni i datës 2 prill 2015 14:33 redakto zhbëje Goelia (diskuto \| kontribute) 1.368 edits vNo edit summary Ndryshimi më pas →
Rreshti 1: [[Skeda:Supplicating_Pilgrim_at_Masjid_Al_Haram._Mecca%2C_Saudi_Arabia.jpg\|~~thumb~~parapamje\|Pelegrinë në [[Mekka\|Mekkë]]. Në sfond [[~~Qabeja\|kaaba~~qabeja]] (~~qabeja~~[[Xhamia e Shenjtë]])]] '''Feja islame''' ose edhe '''islami''' (arabisht: إسلام islām = përulje, nënshtrim (para [[Zoti\|zotit]]) / vetëmohim, përshpirtni, devotshmëri e plotë (ndaj zotit)<ref>''[[The Encyclopaedia of Islam]]''. New Edition. Brill, Leiden. Vol. 4, f. 171. ''islam'' dhe ''[[salam]]'' („paqe“) rrjedhin nga e njëjta [[Rrënja (Gjuhët semite)\|rrënjë]] ''[[sin (Shkronjat arabe)\|s]]-[[lam (Shkronjat arabe)\|l]]-[[mim (Shkronjat arabe)\|m]]''. Nga kjo bëhet [[Paraetimologjia\|paraetimologjikisht]] (''etimologjia joshkencore, popullore'') lidhja me kuptimin kauzativ „paqësoj“ me termin ''islam''. Ky kuptim nuk gjendet as në koran, as në [[Tefsir-i\|ekzegjezën]] klasike, të vlefshme në mënyrë të pakufizuar akoma edhe sot.</ref> (arabisht: الإسلام = al-islām = „islami“) është me rreth 1,2 miliard<ref name="Britannica 2009">[http://www.britannica.com/EBchecked/topic/295507/Islam Islam (religion) -- Britannica Online Encyclopedia]</ref> deri 1,57 miliard<ref name="NTV 2009">N24, Eric Gorski, 08.10.2009. http://www.n24.de/news/newsitem_5500972.html. Studie mit Überraschung. Jeder vierte Mensch ist Muslim (''Studim me surprizë. Një në çdo katër vetë është mysliman.'') 8 tetor 2009)</ref> ndjekës, duke ardhur pas [[Kristianizmi\|kristianizmit]] (me rreth 2,2 miliard ndjekës), [[Fetë e mëdha\|feja]] e dytë për nga përhapja në botë. Ndjekësit e saj quhen në zonat shqipfolëse ''[[Mysliman\|myslimanë]]''. Feja islame është një fe [[Monoteizmi\|monoteiste]] [[Fetë abrahamite\|abrahamite]], e cila kufizohet nga [[politeizmi]] si edhe nga përfytyrimet kristiane si psh. [[inkarnacioni]] (''të bërit e zotit njeri'') dhe [[trinía]] (''ose triniteti''). Element përcaktues i saj është idea e ''[[Teuhidi\|tauhīd]]''-it, e unitetit, e të qënit ''një'' të zotit. Line 11 ⟶ 10: Islami është përveçse fe edhe një [[Hapësira kulturore\|hapësirë kulturore]]. [[Epoka e lulëzimit të kulturës islamike\|Epoka e lulëzimit]] [[Kulura islamike\|të kulturës islamike]] në fushën e shkencave dhe arteve datohet tradicionalisht ndërmjet shekujve të 8-të dhe 13-të. Sot zgjerohet datimi shpesh deri në shekullin e 15-të ose 16-të. [[Skeda:Madina Haram at evening .jpg\|~~thumb~~parapamje\|500px\|[[Xhamia e Profetit\|el-Mesxhid en-Nebevi]], xhamia e profetit Muhamet]] == Lindja e fesë islame == Line 25 ⟶ 24: == Bazat e fesë islame == [[Skeda:Arabic Calligraphy at Wazir Khan Mosque2.jpg\|~~thumb~~parapamje\|right\|Një kaligrafi arabe e '''šahada'''-s (ose ''[[shehadeti]]t'') në xhaminë e Vazir-Khan-it në [[Lahore]] ([[Pakistani\|Pakistan]])]] [[Skeda:Shahadah.png\|~~thumb~~parapamje\|right\|'''šahada''' (''shehadeti'') si shkrim kaligrafik]] [[Skeda:Shahada.svg\|~~thumb~~parapamje\|right\|Një shkrim tjetër kaligrafik i '''šahada'''-s (''[[shehadeti]]t'')]] [[Skeda:Mosque.jpg\|~~thumb~~parapamje\|right\|Myslimanë gjatë '''ṣalāt'''-it (''[[namazi]]t'')]] [[Skeda:Islamic Society of Akron & Kent - women jummah prayer.jpg\|~~thumb~~parapamje\|right\|Myslimane gjatë '''ṣalāt'''-it (''[[namazi]]t'')]] [[Skeda:Prayer in Cairo 1865.jpg\|~~thumb~~parapamje\|right\|„Falje në Kajro“ nga [[Jean-Léon Gérôme]], 1865]] [[Skeda:Kabaa.jpg\|~~thumb~~parapamje\|right\|Sjellja shtatë herë rreth Kaaba-s (''[[Qabeja\|Qabesë]]'') është pjesa më e rëndësishme e haxh-it, e pelegrinazhit të myslimanëve për në Mekkë]] === Pesë shtyllat === Pesë „shtyllat“ (arabisht: اركان arkān) e fesë islame janë detyra themelore që ka për detyrë t'i përmbushë çdo mysliman:<ref name="Halm f. 60">(Halm, Heinz, Der Islam. Geschichte und Gegenwart (''Feja islame. Historia dhe e sotmja''). C.H. Beck, München 2008, f. 60, ISBN 978-3-406-56285-3)</ref> Line 37 ⟶ 36: # [[Shehadeti\|Shahada]] (shpallja e besimit islam) # [[Namazi\|Salat-i]] (ose ''namazi'', të falurit pesë herë në ditë) # [[~~Zekati~~Zeqati\|~~Zakat~~Zeqat-i]] (taksa e lëmoshës) # [[Agjërimi\|Zaum-i]] (agjërimi) gjatë [[ramazani]]t) # [[Haxhi\|Haxh-i]] (pelegrinazhi për në Mekkë) Line 64 ⟶ 63: ==== Taksa e lëmoshës ==== Taksa e [[Lëmosha\|lëmoshës]] (arabisht: زكاة ''[[~~Zekati~~Zeqati\|zakāt]]'') (''~~zekati~~zeqati'')<ref> Mohammed und die Frühzeit, islamisches Recht, religiöses Leben (''Muhameti dhe koha e herëshme, e drejta islamike, jeta fetare'') në: Der Islam (Die Religionen der Menschheit, Bd. 25) (''Feja islame (Fetë e njerëzimit, Vol. 25)''), William Montgomery Watt, Alford T. Welch, 1980, ISBN 3-17-005428-7, f. 137, 303; Schaefer, Udo: Glaubenswelt Islam. Eine Einführung (''Bota e besimit islam''), Botimi i dytë . Georg Olms, Hildesheim, Zürich, New Nork, 2002, f. 70, ISBN 3-487-10159-9</ref> është taksa e detyrueshme për t'u paguar nga çdo mysliman i shëndoshë psiqikisht, i lirë, i rritur dhe financiarisht në gjendje<ref>Thomas Patrick Hughes: ''A Dictionary of Islam''. Asian Educational Services, 1996. f. 699</ref> për të ndihmuar financiarisht të varvërit, skllevërit, debitorët dhe udhëtarët si edhe për ''[[Xhihadi\|përpjekjen ose luftën në rrugën e zotit]]''<ref>Thomas Patrick Hughes: ''A Dictionary of Islam''. Asian Educational Services, 1996. f. 700</ref><ref>[[~~Zekati~~Zeqati\|~~Zakati~~Zekati]] paraqet një nga tre format e taksave të detyrueshme sipas së drejtës klasike islamike. Dy taksa të tjera që duheshin paguar nga jo-myslimanët nën sundimin islamik janë taksa e tokës ''[[haraxhi]]'' (ose ''haraçi'') dhe taksa për frymë ''[[xhizja]]'', e bazuar në suren 9, vargu 29.</ref> Niveli i saj lëviz sipas formës së të ardhurave (tregëti, blegtori, bujqësi) ndërmjet 2,5 dhe 10 përqind ashtu si edhe baza e taksimit (të ardhurat ose pasuria e përgjithëshme).<ref>Marwa El-Daly: ''Philanthropie für soziale Gerechtigkeit in muslimischen Gesellschaften - Der Fall Ägypten'' (Filantropi për drejtësi sociale në shoqëritë myslimane. Rasti i Egjiptit). Në: Peter Heine, Aslam Syed (botues): ''Muslimische Philanthropie und Bürgerschaftliches Engagement'' (Filantropia myslimane dhe angazhimi civil). Maecenata Verlag, 2005. f. 128 f.</ref> Line 150 ⟶ 149: == Aktualiteti sot == [[Skeda:Shah_alam_moschee.jpg\|~~thumb~~parapamje\|Dy gra në xhaminë e [[Selangor]]it në Shah Alam, [[Malezia\|Malezi]]]] Sot feja islame është e përhapur në shumë vende të [[Lindja e afërme\|lindjes së afërme]], [[Afrika veriore\|Afrikës veriore]], [[Azia qëndrore\|Azisë qëndore]] dhe [[Azia juglindore\|juglindore]]. Zona kryesore e përhapjes është brezi i thatë, i cili shtrihet nga [[Saharaja]] në perëndim, nëpër Lindjen e afërme dhe Kaukazin, deri në Azinë qëndrore në lindje. Vendi mysliman me popullsinë më të madhe në numër është [[Indonezia]]. Vende në [[Europa\|Europë]] me karakter mysliman janë [[Bosnja dhe Hercegovina]], [[Turqia]], [[Shqipëria]] dhe [[Kosova]]. Shumë vende të tjera kanë pakica myslimane.

Islami: Dallime mes rishikimesh